Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

KAPETULU 13

Monaku Wumi Neyi Chawumonañayi Nzambi

Monaku Wumi Neyi Chawumonañayi Nzambi
  • Indi Nzambi wawumonaña ñahi wumi?

  • Indi Nzambi wamonaña ñahi kufumisha ivumu?

  • Munjilanyi mutwatela kulemeshela wumi?

1. Hinyi waleñeli yuma yejima yikweti wumi?

KAPROFWETU Yeremiya wahosheli nindi, “Yehova kwindi hiNzambi walala; hiNzambi wahandaña.” (Yeremiya 10:10) Kubombelahu, Yehova Nzambi diyi Nleñi wayuma yejima yikweti wumi. Yileñaleña yamwiwulu yahosheli kudi yena nawu: “Yeyi waleñeli yuma yejima kulonda yili mwaya muchima weyi; dichi chiyekala, dichi chayileñeluwu.” (Chimwekeshu 4:11) Mukamina kakumushimeka nachu Nzambi, Mwanta Davidi wembili nindi: “Kudeyi kwokudi kaseloki kawumi.” (Masamu 36:9) Komana wumi, hichawaana chakufuma kudi Nzambi.

2. Chumanyi chelayi Nzambi hakuhemba mawumi etu?

2 Cheñi nawa, Yehova wahembaña wumi wetu. (Yililu 17:28) Watwinka yakudya yitwadyaña, nimenji yitwanwaña, nimpepela yitonaña, niiseki ditwashakamañahu. (Tañenu Yililu 14:15-17.) Yehova wela mwenimu kulonda wumi wetu wikali wamuzañalu. Hakwila nawu tudiluñishi wumi chikupu, twatela kudiza nshimbi jaNzambi nikujovwahila.​—Isaiah 48:17, 18.

KULEMESHA WUMI

3. Indi Nzambi watiyili ñahi chamujahiliwu Abeli?

3 Nzambi nakukeña tulemeshi wumi—wumi wetu etu aweni niwawantu acheñi. Chakutalilahu, mpinji yakunyima mumafuku Adama niEvu, mwanawu weyala Kena wamuhililili nankashi mana kwindi wakansi Abeli. Yehova wamusoñamishili Kena nindi kuzuwa kwindi kukumukojeja kwila nshidi yeneni. Kena kwindi wadiwili kuna kuleja. ‘Wamukatishili mana kwindi Abeli nakumujaha.’ (Kutachika 4:3-8) Yehova wamubabesheli Kena hakujaha mana kwindi.​—Kutachika 4:9-11.

4. Munshimbi jaMosi, Yehova wakonkomweneni ñahi hammwenu yayiwahi yawumi?

4 Chimwahitili yaaka kwakwihi na 2,400, Yehova wayinkeli antu amuIsarela nshimbi yakuyikwashaku kumuzatila munjila yetejewa. Hamuloña wakwila iji nshimbi ajiheni kuhitila mudi kaprofwetu Mosi, mpinji jikwawu ayitenaña nawu Nshimbi jaMosi. Chibalu chaNshimbi jaMosi chahosheleña nawu: “Kujaha muntu, chinjila.” (Kuhituluka 5:17) Chumichi chayilejeli aIsarela nawu Nzambi walemesha wumi wamuntu nawa niantu atela kulemesha wumi wawakwawu.

5. Indi kufumisha ivumu twatela kukwimona ñahi?

5 Indi wumi wankemba wuchidi kanda yovwaliki? Kwesekeja naNshimbi jaMosi, kujaha nkemba wudi mwivumu damaama yindi chadiña chaluwa. Eña, niwumi wankemba wuchidi kanda yovwaliki walema kudi Yehova. (Tañenu Kwidika 21:22, 23; Masamu 127:3.) Ichi chinayi mukwila nawu kufumisha ivumu chatama.

6. Muloñadi wutukubulila kuhela akwetu antu?

6 Kulemesha wumi kwabombelamu kwikala nammwenu yayiwahi yawakwetu antu. Bayibolu yahoshaña nawu: ‘Muntu wahelaña mana kwindi himbanji; muneluki [nenu] mudi mbanji himwashakamaña wumi wahaya nyakaku.’ (1 Yowanu 3:15) Neyi tunakukeña wumi wahaya nyaka, twatela kufumisha chikupu munyichima yetu nkunyi yejima yitudi nayu nawakwetu, muloña nkunyi diyaletaña nankashi madombu. (1 Yowanu 3:11, 12) Chidi chalema kudiza kukeñañana wumu namukwawu.

7. Yililwinyi yikwawu yamwekeshaña kubula kulemesha wumi?

7 Tunateli kulemesha ñahi wumi wetu etu aweni? Neyi chichekala antu hiyakeñaña kufwaku, ilaña ashaña wumi wawu muwubanji hansañu yakuhema. Chakutalilahu, amavulu anwaña makanya, kubokota iwundu dabetel, hela kunwa yitumbu yashetana hansañu yakuhema. Yuma yamuchidiwu yakatishaña mujimba nawa kakavulu yajahaña akwakuyizatisha. Muntu wudi nachaaku chakuzatisha yumiyi kwindi hamonaña wumi neyi hiwalemaku. Iyi yililu yamajilu kumesu aNzambi. (Tañenu Aroma 6:19; 12:1; 2 Akorinda 7:1.) Hakwila nawu tumukalakeli Nzambi munjila yetejewa, twatela kuleka yililu yamuchidiwu. Hela kwila mwenimu chatela kwikala chakala nankashi, Yehova natweshi kutwinka wukwashu wunakukeñeka. Nawa walemeshaña ñovu yitwelaña hakuhemba wumi hamu neyi chawaana chabadika chakufuma kudi yena.

8. Muloñadi chitwatela kushilaku maana kunsañu yakudihemba?

8 INeyi twalemesha wumi, mpinji yejima twakashañaku maana hanochitwatela kudihemba. Hitwakekala nakadiwu hela kusha wumi muwubanji hansañu yakuhema hela chisekiku. Twakaleka kwendesha motoka chatama nimadombu hela yisela yafwana. (Masamu 11:5) Nshimbi yaNzambi yaheniyi kudi aIsarela akunyima yahosheli nawu: “Chiwakatuña itala dadiha, chiña wakahitishaku ikoli [kapala] kwiwulu [hela chibambi], kulonda wubuli kudikojeja mashi kwitala deyi neyi kunaholoki muntu.” (Kuhituluka 22:8) Kwesekeja nayishina yashawu muyina nshimbi, hembenu chiwahi yuma yidi neyi hawukandaminu wahamukala wenu kuchina muntu wakenda kaselumuka, nakuholoka nakudikatisha chatama. Neyi wukweti motoka, watela kumona kwila nawu yidi chiwahi hakuyendesha. Bayi wuleka itala deyi hela motoka yeyi yileti wubanji kudi eyaweni hela kudi akwenuku.

9. Neyi twalemeshaña wumi, twakayihemba atunyama munjilanyi?

9 Indochu wumi wakanyama? Niwena walema kudi Nleñi. Nzambi weteja kujaha atunyama kulonda kuwanaku yakudya niyakuvwala hela kukiña antu kuwubanji. (Kutachika 3:21; 9:3; Kwidika 21:28) Hela chochu, kuyandisha atunyama hela kuyijaha hansañu yakuhema hohu chatama nawa chamwekeshaña kadiwu kakeni kakujila kwawumi.—Yishimu 12:10.

KULEMESHA MASHI

10. Munjilanyi mwamwekesheleliyi Nzambi nindi hadi kukwantankana hakachi kawumi nimashi?

10 Cheliliyi Kena namujahi dehi mana kwindi Abeli, Yehova wamulejeli Kena nindi: “Izu damashi amana kweyi dinakulobeli kudami hamaseki.” (Kutachika 4:10) Nzambi chahosheleñayi hansañu yamashi aAbeli, wadiña nakuhosha hawumi waAbeli. Kena wakisañeni wumi waAbeli, ichi niyena atela kumubabesha. Chadiña neyi kwiji mashi aAbeli, hela wumi windi wadiña nakumulobela kudi Yehova kulonda ahakuli. Kukwantankana kwekala hakachi kawumi nimashi kwamwekeni cheñi hanyima yaDibaji damumpinji yaNowa. Henohu Dibaji kanda dinzi, antu adyileña hohu nyikabu, yisakola, kudya kwansaachi, ninyimu. Hanyima yaDibaji, Yehova walejeli Nowa nianyanindi nindi: “Yuma yejima yendaña yikweti wumi yakela yakudya yenu; neyi chinayinkeli yisakola yituuta, nayinki yejima.” Hela chochu Nzambi washiluku ilu lushimbi nindi: “Ilaña mbiji niwumi wayu, wowu mashi ayu, bayi muyidyaku.” (Kutachika 1:29; 9:3, 4) Mwamweni, Yehova wakwatankesha chikupu wumi namashi achileñaleña.

11. Kuzatisha mashi kwamuchidinyi kwalekeshayi Nzambi kufuma tuhu kumafuku aNowa?

11 Twalemeshaña mashi kuhitila mukubula kuyidya. Munshimbi yayinkeliwu aIsarela kudi Yehova, wayilejeli nindi: ‘Neyi . . . hakekala muntu wakajaha nawubinda windi hela kanyama, hela kajila kadyañawu, chiña akamwaña mashi indi, akayibuti nalunkuñu. . . . Dichi chinayilili anyana kaIsarela, nami, kudya mashi ambiji himbiji chinjila.’ (Alevi 17:13, 14) Nshimbi yaNzambi yakuleka kudya mashi akanyama, asambilili kuyihana kudi Nowa muyaaka yatachi 800, nawa yadiña nakuzatika. Mmwenu yaYehova yadiña yalala: Ambuñindi ateleli kudya mbiji yakanyama bayi mashiku. Ateleleli kumwaña mashi hamaseki—dikwila nawu, kufuntisha wumi wachileñaleña kudi Nzambi.

12. Lushimbinyi kutalisha hansañu yamashi lwahaniniwu kudi spiritu yajila muyaaka nkulakaji yatachi luchidi kuzatika nikulelu?

12 Lushimbi lwolumu ludi nihadi eniKristu. Apostolu niamayala makwawu adiña nakulombola hakachi kawatumbanji twaYesu muyaaka nkulakaji yatachi ahumañeni hamu nakufuukula nshimbi oyu yateleleliwu eniKristu ejima amuchipompelu kulondela. Akunkulwili nawu: ‘Spiritu yajila ninetu tunatoñojoki netu bayi tuyitwika chiteli chakubadika yumiyi yalemaku. Netu, chiña muleki yuma yakupesha nachu akishi, nimashi, nianyama akushotomona [kushiya mashi mumbiji], niwuvumbi.’ (Yililu 15:28, 29; 21:25) Komana twatela ‘kuleka kuzatisha mashi.’ Neyi twila mwenimu kumesu aNzambi, chikwikala chalema neyi chochitwatondolwelaña kupesha niwujila.

Neyi ndotolu yeyi wakulejeli kuleka kunwa walwa, wunatweshi kuwisha mumujimba kuhitila mukudilemeka nandoñu munyijila?

13. Lumbululaku muloña waweni lushimbi lwakuleka kuzatisha mashi chilwabombelamu kusha mashi mumujimba.

13 Komana lushimbi lwakuleka kuzatisha mashi lunabombelimu nikusha mashi mumujimba? Eña. Chakutalilahu: Twili netu ndotolu wakulejeli kuleka kunwa yimpwita yashetana. Komana chinayi mukwila nawu watela kuleka kunwa walwa ilaña wunatweshi kuwisha mumujimba kuhitila mukudilemeka ndoñu munyijila yeyi? Inehi! Chochimu, kuleka kuzatisha mashi chinayi mukwila nawu bayi kuzatisha mashi kumujimba wetu munjila yidi yejimaku. Komana lushimbi lwakuleka kuzatisha mashi lunayi mukwila nawu bayi twiteja muntu wudi wejima kusha mashi munyijila yetuku.

14, 15. Neyi andotolu ahosha nawu mwiniKristu chiña amushi mashi, chumanyi chikwilayi, nawa muloñadi?

14 Indi neyi mwiniKristu nadikatishi chatama hela nakukeñeka kuladika kweneni chikupu? Indi neyi andotolu anahoshi nawu chiña amushi mashi neyi nehi nakufwa. Eña, mwiniKristu hakukeña nindi yafwiku. Hakulwisha kulonda kuhemba chawaana chaNzambi chawumi walema, watela kwiteja njila jikwawu jakukilamu jabulaña kubombelamu kuzatisha mashi chatama. Dichi watela kukeña yitumbu yamuchidowu neyi chakwila yidi kwoku nawa watela kwiteja jinjila jikwawu jakukilamu.

15 Komana mwiniKristu watela kufumpa nshimbi yaNzambi kulonda yohandi hakapinji kantesha hohu mudinu ituña? Yesu wahosheli nindi: “Muntu wukukeña kuhemba wumi windi wakawujimbesha; niwukujimbesha wumi windi hansañu yamami wakawuwana.” (Matewu 16:25) Hitwakeñaña kufwaku. Ilaña neyi tufwila kuhandisha wumi wetu wamakonu kuhitila mukufumpa nshimbi yaNzambi, tukekala muwubanji wakujimbesha wumi wahaya nyaka. Tukwikala namaana neyi tusha chikuhwelelu chetu munshimbi yaloña yaNzambi nachikuhwelelu cheneni netu neyi tunafwi kuchuma chidi chejima, Mukwakuhana Wumi wetu wamba katwanuka hakusañuka nakutwinka cheñi chawaana chabadika kulema chawumi.​—Yowanu 5:28, 29; Aheberu 11:6.

16. Indi ambuña aNzambi afuukulahu chikupu nawudi kutalisha hansañu yamashi?

16 Makonu, ambuña aNzambi achikuhwelelu afuukulahu chikupu kulondela wunlomboli windi kutalisha hansañu yamashi. Hiyayidyilaña munjila yidi yejimaku. Cheñi nawa hiyetejaña mashi hansañu yayikatuku. * Eluka chikupu nawu Nzambi waleñeli mashi weluka chikupu chakuyizatisha. Wuneteji neyi dimwelañayi?

NJILA YIMU HOHU YASHIKILAMU YAKUZATISHILAMU MASHI

17. MuIsarela wakunyima, njilanyi yimu hohu yazatishileñawu mashi yetejeliyi Yehova Nzambi?

17 Nshimbi yaMosi yakonkomweneni hanjila yimu hohu yashikilamu yakuzatishilamu mashi. Kutalisha kukudifukula kwakeñekeleña kwawaIsarela akunyima, Yehova wayilejeli nindi: “Wumi [hela muuya] wamujimba wekala mumashi, nayinkeliwu hakameña ekalaña akudibuta nachu, muloña mashi diwu abutañawu nachu.” (Alevi 17:11) Neyi aIsarela anavulumuni, ateleli kutambwila kwanakena kuhitila mukulambula kanyama nakusha mashi amakwawu hakameña mutabanaka hela mutembeli yaNzambi hanyima yakumanisha kuyituña. Komana njila yimu hohu yashikila yakuzatishilamu mashi yadiña munyilambu yamuchidiwu.

18. Ihetanyi ninkisu yitunateli kutambwila kufuma mumashi apwekesheliyi Yesu?

18 EniKristu alala hiyadi muNshimbi jaMosiku nawa hiyalambulaña nyilambu yawanyama hela kusha mashi awanyama hakameñaku. (Aheberu 10:1) Hela chochu, mumpinji yawaIsarela akunyima kuzatisha mashi hakameña chemeneneñaku kulema kwamulambu waMwana kaNzambi, Yesu Kristu. Neyi chitwadizili muKapetulu 5 kawunu mukanda, Yesu waheni wumi windi wawuntu kuhitila mukwiteja kuvwisha mashindi neyi mulambu. Kufumahu wakandamini mwiwulu kamu hohu bweñi waheni mashindi alema kudi Nzambi. (Aheberu 9:11, 12) Ichi chalili chikuku chakutwanakena nyiloña yetu nakwenzununa njila kulonda twakaheti wumi wahaya nyaka. (Matewu 20:28; Yowanu 3:16) Oku kuzatisha mashi kwamuchidiwu chikunekali kwalema nankashi! (1 Petulu 1:18, 19) Hakwila nawu tukamoni wamwinu, chiña twikala nachikuhwelelu mumashi apwekesheliyi Yesu.

Munjilanyi muwukulemeshela wumi nimashi?

19. Chumanyi chitwatela kwila kulonda twikali ‘akadi muloña wamashi awantu ejima.’?

19 Twatela kumusakilila chikupu Yehova Nzambi hachawaana chachiwahi chawumi! Chumichi komana kwila chitwilisha kulejaku amakwawu hakukoleka kwakwikala nawumi wahaya nyaka kuhitila mukukuhwelela mumulambu waYesuku? Kwakamena wumi wawantu neyi chawakamenañayi Yehova kukutuletesha etu kulejaku amakwawu hayumiyi nampwila yayeni chikupu. (Tañenu Ezekeli 3:17-21.) Neyi tuzata nañovu nakushikija mudimu iwu, twamba kahosha neyi chahosheliyi kapostolu Pawulu nindi: “Nabuli muloña wamashi awantu ejima. Muloña hinaheñukili nileka kuyishimwina mwaya mpuña yaNzambi yejimaku.” (Yililu 20:26, 27) Kuyileja antu hadi Nzambi nihankeñelu yindi hinjila yayiwahi nankashi yakumwekeshelamu nawu twalemeshaña chikupu wumi nimashi.

^ para. 16 Hansañu yajinjila jikwawu jakuzatisha chakubula kusha mashi mumujimba, talenu “Quality Alternatives to Transfusion” mubuloshuwa waHow Can Blood Save Your Life? wasonekawu kudi Ayinsahu jaYehova.