Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

KAPETULU 20

‘Nakuhweleli’

‘Nakuhweleli’

1. Lumbululenu chaneñeliyi Mata nichuma chamuneñesheli.

MATA havulameneni ijamu mwamujiikiluwu mana kwindi Lazaruku, iyeñu dajikiluwu nelola kuchisu. Waneñeli chakubula kumonañahu dehi. Hakuhweleleli nindi mana kwindi wakeñeliyi Lazaru wafwiluku. Waneñeli chikupu hanawa mafuku awana ahitiluhu kufuma hafwiliyi Lazaru hakumona antu enjileña nakumunoñola.

2, 3. (a) Mata watela watiyili ñahi chamumweniyi Yesu? (b) Indi mazu alema aMata amwekeshaña nawu wadiña muntu wamuchidinyi?

2 Haniyi mpinji, Mata wadiña namuntu wadikeñeli chikupu naLazaru. Waneñeli hama hakumumona Yesu, muloña diyi wadi kumupulwisha mana kwindi. Hela chochu, Yesu wamukundejeli Mata hanji yaniwu mukala wanyanya waBetani wadiña hampidi. Yesu wamukolesheli nikumukundeja muloña wamutiyilili luwi, hela tuhu wadiña nindi hakapinji kantesha. Yesu wamwihwili malwihu amukwashili kutoñojoka hachikuhwelelu chindi niyuma yakuhweleleliyi hansañu yakusañuka. Mpanji yahanjekeluwu yamukojejeli Mata kuhosha mazu asweja kulema nindi: ‘Nakuhweleli nami yeyi Kristu, Mwana kaNzambi, yowu elañawu nawu Wakenza mumpata yamunu mwishina.’—Yow. 11:27.

3 Awa mazu amwekeshaña nawu Mata wadiña mumbanda wadiña nachikuhwelelu chikupu. Nsañu yantesha yatulejaña Bayibolu hadi Mata yatudizishaña yuma yabadika kulema yinateli kukolesha chikuhwelelu chetu. Hakwila twiluki chumichi, tushinshikenu nsañu yatachi yekala muBayibolu yahosha hadi Mata.

‘Kwakama niKudikabisha’

4. Indi chisaka chaMata chadiña chamuchidinyi, nawa wulundanyi wadiña hakachi kawu naYesu?

4 Chumichi chamwekeni mutukweji twakunyima. Lazaru wadiña wamumi nawa wakola. Adiña kwakwihi nakutambwila mwenyi walema nankashi mumukala wawu waBetani, Yesu Kristu. Lazaru, Mata niMariya avwalikili ivumu dimu ashakamineña mwitala dimu. Akwakusandujola amakwawu ahoshaña nawu hadaha Mata diyi wadiña mukulumpi hakachi kanawa antu asatu, muloña chamwekana neyi diyi watambwilileña enyi nawa mpinji yikwawu diyi asambilañawu kutena. (Yow. 11:5) Tweluka wanyi neyi chakwila hakachi kanawa antu asatu hadi wasumbukili hela wasumbwili. Hela chochu, adiña amabwambu jaYesu akundiliyi chikupu. Yesu washakamineña kwitala dawu hampinji yadiña nakushimwinayi muYudeya, mwamweniyi ikañesha dasweja. Chakadi nikujina watiyileña kuwaha chikupu hakwikala nawantu awunda nawa amukwashileña.

5, 6. (a) Muloñadi Mata chadikitileñayi nyidimu yayivulu hampinji yayihempwiluwu kudi Yesu? (b) Chumanyi cheliliyi Mariya hampinji yashikiliyi Yesu kwitala dawu?

5 Mata wadiña namudimu weneni wakuwahisha itala nikumwekeshela antu chisambu. Chineli wadiña muntu wadikita chikupu, kakavulu wazatileña nyidimu yayivulu nankashi. Nihampinji yayiliyi Yesu nakuhempula wadikitili nyidimu yayivulu. Wafuukwiluhu kuloñesha yakudya yayiwahi yayivulu yakudiisha mwenyi windi walema, hadaha niakwawu muyendeleleñawu. Kunyima antu alemesheli chisambu chikupu. Neyi mweni nashiki, amushikijileña nakumupwepujola, kumusubula nkwabilu, kumuwelesha kunyendu nawa adiña nakumuwayisha manji kumutu. (Tañenu Luka 7:44-47.) Adiña nachaaku chakutambwila enyi chiwahi, kuyiloñeshela hakukama nikuyinka yakudya yayiwahi.

6 Mata niMariya adikitili chikupu nikudiloñesha muloña hanidi ifuku Yesu wadiña nakuyendela. Hela chakwila antu amavulu atoñojokaña nawu Mariya washili muchima hakudiza, chakadi kujina wamukwashiluku Mata nyidimu henohu Yesu kanda yashiki. Ilaña chashikiliyi Yesu, walekeli kumukwasha. Yesu welukili nindi iyi himpinji yatela kutañishayi antu adiñayi nawu. Kwambukaku nawantañishi awaYudeya, Yesu walemesheli ambanda nawa wayitañishileña haWanta waNzambi, mutu wansañu yatañishileñayi mumudimu windi. Mariya wazañaleli hama haniyi mpinji nawa washakamini kunyendu yindi nakutiyilila mazu ejima.

7, 8. Chumanyi chaletesheli Mata yekali nandulu mumuchima windi, nawa wamwekesheli ñahi ndulu yindi?

7 Fwikijenu ndulu yadiña mumuchima waMata. Chineli wadiña nakuloñeshela enyi yakudya yayivulu nawa wabimbileña nanyidimu yikwawu, wakameneni nankashi nikudikabisha. Chelileñayi yafuma mukapeka kamu nakuya mukakwawu kutala mana kwindi wamumbanda chochashakamayi kwinza nakumukwashaku nyidimu nehi, komana wahilili? Tukuhayama wanyi neyi wahilili. Hadi kuzata nyidimu yejimiyi nkawinduku.

8 Nkumininaku, Mata hatwesheli kuwundisha ndulu yinduku. Wamuketwishili Yesu nakuhosha nindi: “Mwanta, chananlekeliyi mwanyikami nyidimu kanka wami, hiwunashuku muchima weyuku? Mwili enzi ankwashuku.” (Luka 10:40) Awa adiña mazu akunama. Akwakubalumuna amavulu asoneka ilu lwihu ñane: “Mwanta wunakameni wanyi . . . ?” Wamwilili Yesu nindi yamuleji Mariya kulonda yafunti nakuzata nyidimu.

9, 10. (a) Yesu wamwakwili ñahi Mata? (b) Tweluka ñahi netu Yesu hadiwili nyidimu yazatileña Mataku?

9 Mata watela wahayamini chamwakwiluwu kudi Yesu, neyi chahayamañawu antañi aBayibolu amavulu. Wamulejeli mumesu awunda nindi: “Mata, Mata, yuma yayivulu wudi nakwakama, wudi nakudikabisha tuhu kweyi; chuma chimu hohu chikuwanina. Chuma chanatondiyi Mariya, dichi chuma chasweja kuwaha, hiyakamutambulachuku.” (Luka 10:41, 42) Indi Yesu watalishili mudihi? Komana wahosheli nindi Mata washili maana chikupu kuyuma yakumujimba kubadika Nzambi? Tahindi wadiwili nyidimu yazatileñayi Mata hakuloñesha yakudya yayiwahi?

Hela chakwila wadiña ‘nakwakama nikudikabisha nayuma yayivulu,’ Mata wetejeli mwamufumbiluwu

10 Inehi. Chakadi nikujina Yesu welukili nindi Mata wadiña namuchima wawuwahi nawa wakukeña. Kubombelahu, hatalishili mukwila nindi kumwekesha chisambu kuhitila mukuloñesha yakudya yayivulu kwatamaku. Kafwampi wayiluhu dehi ‘kuchawija cheneni’ chamutelekeleliyi Matewu. (Luka 5:29) Kukala hikwadiña hayakudya yaloñesheleñayi Mataku; ilaña kwadiña hayuma yalemesheliyi. Washili muchima chikupu hakuloñesha yakudya yayivulu chakwila wavulameneni yuma yasweja kulema. Hiyumanyi yeniyi?

11, 12. Indi Yesu wamufumbili ñahi Mata mumesu awunda?

11 Yesu Mwana kaYehova Nzambi wasemuka kankawindi, wayili kwitala daMata nakutañisha nsañu yalala. Walemesheli chikupu kutañisha nsañu yalala, kubadika yakudya yayiwahi yaloñesheleñayi Mata. Chakadi nikujina Yesu waneñeli hakumona Mata nakushalahu yuma yayiwahi yatela kukolesha chikuhwelelu chindi, hela chochu wamulekeli kulonda yafuukuluhu yomweni. * Mata wadiña nawuswa wakutondahu yuma yalemesheliyi, ilaña hateleleli kumuleja Yesu nindi amukakeji Mariya kulonda yashaluhu yuma yatañishileñayuku.

12 Dichi Yesu wamufumbili Mata mumesu awunda, nakumutena hejina kayedi kulonda yawundishi muchima, nawa wamulejeli nindi hateleleli ‘kwakama nikudikabisha nayuma yayivuluku.’ Wateleleli kuloñesha yakudya yantesha hohu chineli adiña nachawija chakuspiritu. Yesu hadi kumutambula Mariya chuma “chasweja kuwaha” chatondeliyi chakudizila kudi Yenaku.

13. Yumanyi yitunateli kudizila kudi Yesu chamufumbiliyi Mata?

13 Iyi nsañu yadizishaña atumbanji twaKristu yuma yayivulu makonu. Hitwatela kulemesha chuma chidi chejima kubadika ‘yuma yakuspirituku.’ (Mat. 5:3) Hela chakwila twakeñaña kwimbujola chisambu chaMata nichililu chindi chakudikita, hitwakeñaña ‘kwakama nikudikabisha’ nayuma yabula kulema hakumwekesha chisambu chakwila tushalahu niyuma yasweja kulemaku. Bayi neyi twadikundaña nawakwetu akwakwitiya kulonda tuyidiishi hela atudiishi chiwahuku, ilaña twakeñaña kudikolesha wumu namukwawu nikuyinka yawaana yakuspiritu. (Tañenu Aroma 1:11, 12.) Hela tuhu yakudya yapela kuteleka yinateli kushikila haniyi mpinji yakudikolesha.

Mana Kwawu Akeñeluwu Wafwili Nawa Amusañwili

14. Muloñadi wutwelukila chikupu netu Mata wemika chakutalilahu chachiwahi chakutiyilila chamufumbiluwu?

14 Komana Mata watiyilili kufumba kwamufumbiluwu kudi Yesu nikudizilaku? Eña. Hakushimuna nsañu yayiwahi yahosha hadi mana kwaMata, kapostolu Yowanu watwanukishaña nindi: “Yesu wakeñeli Mata nimana kwindi wamumbanda niLazaru.” (Yow. 11:5) Mwahitili tukweji twatuvulu kufuma hampinji yayiliyi Yesu muBetani neyi chashimunawu hakusambila. Chakadi nikujina, Mata hahililuku, nawa hamushilili Yesu nkunyuku muloña wamufumbili munjila yayiwahi. Watiyilili chamufumbiluwu. Watwimikila chakutalilahu chachiwahi chakukuhwelela muniyi nsañu, hinyi hakachi ketu wabulaña kukeña kumufumba mpinji jikwawu?

15, 16. (a) Mata watela welilidi hampinji yakatiliyi mana kwindi? (b) Muloñadi chuma chakuhweleleluwu aMata naMariya chichabulilili kuzatika?

15 Hampinji yakatiliyi mana kwindi, Mata wadiña nakumwakamena. Wadikitili hakumina ñovu jindi hakwila nawu yamukwashi mana kwindi kulonda yakoli. Hela chochu, kankati kaLazaru katwalekeluhu. Ahelindi amwakameneneña mpinji yejima. Mata wamutalileña mana kwindi chazeyeliyi hamesu nawa wanukili kukala kwamweneñawu niyuma yadiluñishiluwu hayaaka yayivulu yashakaminuwu hamu.

16 Chamwenuwu nawu hiyakutwesha kumukwata Lazaru makasaku, Mata naMariya amutemesheleli Yesu mazu. Washimwinineña kwiluña kwakulehi kwakwenda lwendu lwamafuku ayedi. Atemesheli mazu antesha hohu nawu: “Eyi Mwanta, tiya, mukwenu wakeña wakata.” (Yow. 11:1, 3) Elukili nawu Yesu wamukeñeli mana kwawu, nawa akuhweleleli nawu watela kuzata nañovu kulonda yamukwashi ibwambu dindi. Komana akuhweleleli nawu Yesu wukushika henohu Lazaru kanda yofwi? Neyi dimu, chuma chakuhweleleluwu chazatikili wanyi. Lazaru wafwili.

17. Chumanyi chamuhayamishili Mata, nawa welilidi chatiyiliyi nawu Yesu nashiki dehi kwakwihi namukala?

17 Mata naMariya amudilili mana kwawu, aloñesheli yuma yakeñekeleña hakusweka mujimba nawa atambwilili enyi amuBetani ninyikala yakwakwihi enjili nakuyikundeja. Hakwila Yesu wachidiña kanda yashiki. Mata watela wahayamini nankashi chimwahitili mpinji. Chimwahitili mafuku awana kufuma hafwili Lazaru, Mata watiyili nawu Yesu nashiki dehi kwakwihi namukala. Hakwikala mumbanda wadikita, Mata wayili nakumukinkilila Yesu chakadi kumuleja Mariya hela chakwila wadiña nachineñi.—Tañenu Yowanu 11:18-20.

18, 19. Mata wadiña nakuchiñejanyi, nawa muloñadi chikuhwelelu chindi chichadiña chabadika?

18 Chamumweniyi Mwanta windi, wamulejeli Yesu mazu ayikatishileña kumuchima naMariya hanana mafuku nindi: “Eyi Mwanta, neyi eyi wadiñi kunu, mutenowu mana kwami hanafuku.” Hela chochu, Mata wadiña nachikuhwelelu. Wabombeleluhu nindi: “Hela katataka neluki nami Nzambi wukukwinka chejima chiwukulomba.” Hohenohu Yesu wamulejeli nsañu yakolesheli chikuhwelelu chindi nindi: “Mana kweyi wukusañuka.”—Yow. 11:21-23.

19 Mata watoñojokeli nindi Yesu wahosheleña hakusañuka kwakumbidi, dichi wakwili nindi: “Neluki nami wamba kasañuka, hamba kasañukawu afu hefuku dakukuminina.” (Yow. 11:24) Wakuhweleleli chikupu muntañishilu yakusañuka. Akulumpi amakwawu amukwitiya kwawaYudeya ateneneñawu nawu aSadusi akaanineña nawu kusañuka kwosi hela chakwila iyi ntañishilu yamuNyikanda yonenawu yadiña yatiyakana. (Dan. 12:13; Maku 12:18) Hela chochu, Mata welukili nindi Yesu watañishileña hakuchiñeja kwakusañuka nawa wasañwili niafu, hela chakwila hasañwiluhu muntu wafwili muhita mafuku awana neyi Lazaruku. Welukili wanyi chuma chakeñeleña kwilayi Yesu.

20. Lumbululenu mazu aYesu amawahi asonekawu haYowanu 11:25-27 nichakwiliyi Mata.

20 Dichi Yesu wahosheli mazu amawahi hama nindi: ‘Ami yami chisañukilu niwumi.’ Eñañi, Yehova Nzambi wamwinka Mwanindi ñovu yakusañula antu mukaayi kejima kumafuku akumbidi. Yesu wamwihwili Mata nindi: ‘Eyi wunakuhweleli mwenimu?’ Wakwili neyi chitwahanjeka kumatachikilu akanu kapetulu. Wakuhweleleli nindi Yesu diyi Kristu hela Mesiya Mwana kaYehova Nzambi nawa nindi atuprofwetu ashimwineñahu dehi nawu wakenza mumpata yamunu mwishina.—Yow. 5:28, 29; tañenu Yowanu 11:25-27.

21, 22. (a) Indi Yesu wamwekesheli ñahi wushona watiyaña antu neyi anafwishi? (b) Lumbululenu chamusañwiluwu Lazaru.

21 Komana Yehova Nzambi niMwanindi, Yesu Kristu alemesha antu ekala nachikuhwelelu neyi Mata? Chuma chalondeleluhu chamweniyi Mata namesu chahanaña ñakwilu yatiyakana. Wanyakeli kuya nakumutambika mana kwindi wamumbanda. Welukili cheñi nindi Yesu waneñeli nankashi hampinji yahosheleñayi naMariya niantu enjili hachipenji. Wamweni Yesu chaholweliyi madilu nakumwekesha nindi waneñeli nankashi muloña wachineñi chenzaña hakufwisha muntu. Watiyili Yesu chalejeliyi antu nindi afumishi ilola dadiñi kwijamu damana kwindi.—Yow. 11:28-39.

22 Mata wakaanini nindi mujimba wunakununka muloña mwahitili mafuku awana kufuma hafwiliyi. Yesu wamulejeli nindi: “Hinakuleji nami, neyi wukukuhwelela wukumona kulema kwaNzambuku, tahindi?” Wakuhweleleli nawa wamweni kulema kwaYehova Nzambi. Hohenohu Nzambi wamwinkeli Mwanindi ñovu yakumusañula Lazaru. Toñojokenu Mata chatiyiliyi hadina ifuku nimuchihandilu chindi chejima, chelili Yesu yamutambiki nindi, “Eyi Lazaru, idikakumu!” Mwiyeñu mwamujiikiluwu Lazaru mwatachikili kulukuta chahindukiliyi, iku chochamujiñajiñawu mumahina akujiika nachu; chelili yediki kuchisu cheyeñu, Yesu wayilili antu nindi, “Musubulenu ayi.” Chakadi nikujina Mata niMariya azañaleli nankashi nakumukumbata mana kwawu. (Tañenu Yowanu 11:40-44.) Chineñi chadiña kumuchima waMata chamanini to-o.

Mata niMariya ayikiswilili hakumukuhwelela Yesu hampinji yamusañwiluwu mana kwawu

23. Indi Yehova niYesu akeñaña kuyililadi, nawa chumanyi chimwatela kwila?

23 Iyi nsañu yamwekesha nawu kusañuka kwawafu hikaheka wanyi, hintañishilu yamuBayibolu yatuzañaleshaña nawa kudi niantu asañwiluwu kunyaka. (Yoba 14:14, 15) Yehova niMwanindi akeñaña kukiswila antu akweti chikuhwelelu, neyi chayikiswililuwu aMata, Mariya niLazaru. Anenu nawa akayikiswila neyi mwikala nachikuhwelelu chakola.

‘Mata Hakukalakala’

24. Indi Bayibolu yatulejaña nsañwinyi yakukumishaku hadi Mata?

24 Mata amutena cheñi muBayibolu kakukumishaku. Kwadiña kumatachikilu amulungu wakukumishaku wachihandilu chaYesu hamaseki. Chelukiliyi nindi wudi kwakwihi nakukabakana, Yesu wayili cheñi nakushakama kuBetani. Kufuma kuBetani nakuya kuYerusalema wendeleña makilomita asatu. Yesu niLazaru adiña nakudyila mwitala daShimona mukwambumba, nawa Bayibolu yamutena Mata kakukumishaku nawu: ‘Mata hakukalakala.’—Yow. 12:2.

25. Indi yipompelu mwekala ambanda adi neyi Mata makonu yakooleka munjilanyi?

25 Mata wadiña mumbanda wadikita nankashi. Chitwataña nsañu yakusambila yamuBayibolu yahosha hadi Mata, wadiña nakukalakala; chochimu ninsañu yakukumishaku yahosha nawu wazatileña, wadikitileña hakumina ñovu jindi hakwakamena antu adiñiyi nawu. Muyipompelu yawatumbanji twaKristu makonu mwekala ambanda adi neyi Mata, adikita nawa akweti chisambu, mpinji yejima amwekeshaña chikuhwelelu chawu kuhitila mukudihana. Komana Mata watwalekeluhu kwila mwenimu? Hadaha dichelileñayi. Neyi dichelileñayi wazatileña mwamaana, muloña wadiña kwakwihi nakumona kukala.

26. Indi chikuhwelelu chaMata chamukwashili kwiladi?

26 Chimwahitili mafuku antesha Mata womikili chafwiliyi Mwanta windi Yesu wakeñeliyi. Kubombelahu, anfwikiji amujahili Yesu afwilileña cheñi kumujaha Lazaru, muloña kusañuka kwindi kwakolesheleña yikuhwelelu yawantu amavulu. (Tañenu Yowanu 12:9-11.) Kafwampi chimwahitili yaaka, kufwa kwaleñeleli wubwambu wadiñi hakachi kaMata nawanyikijindi kumana. Tweluka wanyi mpinji yamwekeni chumichi, ilaña tweluka chikupu netu: Chikuhwelelu chaMata chamukwashili kuumika kushika nikunsa. Dichi chaletesha akwaKristu makonu kwimbujola chikuhwelelu chaMata.

^ par. 11 A Yudeya amuyaaka nkulakaji yakusambila, hiyadiña nakutañisha ambanda nyidimu yakudiza nikusonekaku. Ayidizishileña hohu chakuzata nyidimu yahetala. Dichi Mata watela wamweni neyi hichishimashima chacheni hakwila mumbanda yashakami kunyendu yankuluñaña nakudiza.

Yesu wahamekeli chisambu chamwekesheliyi Mata nawa welukili nindi wadiña namuchima wawuwahi nawa wakukeña