Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

KAPETULU 21

Walekeli Kuchiina niKujinoka

Walekeli Kuchiina niKujinoka

1-3. Yumanyi yekomwesha yamweniyi Petulu namwaana, nawa nawufuku wamwenidi?

PETULU walwishili chikupu hakuvuwa watu wufuku wejima. Komana chejeji chamweneñayi kuchikelubula chakumusela, chamwekesheli nawu hikukucha? Nyima nimafwiji amukatileña muloña wakuvuwa watu hampinji yeneni. Mpepela yalelwileña nsuki jindi yaleñeleli Kaluñalwiji kaÑaliliya kwikala namankanda amaneni chikupu. Mankanda eteleña kuwatu nawa Petulu wazoweli. Watwalekeluhu kuvuwa watu.

2 Petulu nialundanindi amushili Yesu nkawindi kuchikumu chakaluñalwiji. Hefuku denidi amweni Yesu chadiishiliyi mazaza awantu amavulu namankendi ninshi jantesha hohu. Antu chamwenuwu chumichi akeñeleña kumudiisha Yesu wanta, ilaña hakeñeleña kudiñija munsañu japolitikuku. Wafwilileña cheñi kudizisha atumbanji twindi kubula kudiñija munsañu yamapolitiki. Chayiwombolokeliyi antu, wayilejeli atumbanji twindi kuya kwishinadi dakaluñalwiji muwatu, yena wayili kumpidi nakulomba nkawindi.—Maku 6:35-45; tañenu Yowanu 6:14-17.

3 Chayileñawu atumbanji twindi kakweji kadiña mwiwulu, cheliluwu vuwe-e katachikili kuholoka chovu-chovu. Ilaña endeli hohu jikilomita jantesha. Akañenyeña kuhanjeka chiwahi muloña mpepela nimankanda aswejeli. Hadaha Petulu watoñojokeleña yuma yacheñi.

Petulu amudizishili yuma yayivulu kudi Yesu hayaaka yiyedi, ilaña wachidiña nayuma yayivulu yakudiza

4. Muloñadi Petulu chekalilayi chakutalilahu chachiwahi chitwatela kwimbujola?

4 Watoñojokeleña yuma yayivulu. Kufuma hampinji yadimweniyi Petulu naYesu wakuNazareta mwadiña mwahita dehi yaaka kubadika hayiyedi nawa wamweni yuma yayivulu yakoñeliyi. Wadizili yuma yayivulu hela chochu, kwachidiña cheñi yuma yayivulu yakudiza. Petulu wakeñeleña kudiza yuma yayivulu nawa watwimikila chakutalilahu chachiwahi chitwatela kwimbujola chalwishiliyi kulonda yaleki kuchiina nikujinoka. Tushinshikenu muloña wutunateli kwilila mwenimu.

“Tunawani Dehi Mesiya”

5, 6. Indi chihandilu chaPetulu chadiña chamuchidinyi?

5 Petulu havulameneni ifuku dadimweniyi naYesuku. Mana kwindi Anderi wamulejeli nsañu yakuhizumwisha yakwila nawu: “Tunawani dehi Mesiya.” Mazu wenawa aletesheli chihandilu chaPetulu kutachika kuhimpika. Chihandilu chindi chahimpikili chikupu.—Yow. 1:41.

6 Petulu washakamineña muKaperinawu, mukala wakukabeta kaluwunda kuchikumu chejiya datenañawu nawu Kaluñalwiji kaÑaliliya. Petulu niAnderi, azatilileña hamu mudimu wakukwata anshi naYakoba niYowanu anyana kaZebedewu. Bayi neyi Petulu washakamineña nañodindi hohuku ilaña washakamineña namukuwindi nimana kwindi Anderi. Hakwila yakameni chisaka chindi mumudimu wakukwata anshi wateleleli kuzata nañovu nikwiluka njila jakukwatilamu inshi. Tunateli kufwikija awa amayala chachishileñawu nakuta tuleñi namaatu ayedi nakukwata nshi jejima jafwileñamu. Tunateli kufwikija cheñi chazatileñawu nañovu nampinji yamwaana hakuwahisha inshi nikulandisha, kuwahisha tuleñi nikuchima.

7. Nsañwinyi yatiyiliyi Petulu hadi Yesu nawa muloñadi iyi nsañu chiyamuhizumwishili?

7 Bayibolu yatulejaña nawu Anderi wadiña kambanji kaYowanu Mpapatishu. Chakadi nikujina Petulu watiyilileña nakanañachima chashimwineñayi mana kwindi nsañu yaYowanu. Ifuku dimu, Anderi wamweni Yowanu chamwinyikiliyi Yesu wakuNazareta nakuhosha nindi: ‘Talenu Mwana kaMukoku waNzambi.’ Hohenohu Anderi wekalili kambanji kaYesu nawa wamulejeli Petulu namuzañalu iyi nsañu yakuhizumwisha nindi: Mesiya nenzi dehi. (Yow. 1:35-40). Chadikañiluwu antu muEdeni, Yehova Nzambi wakanini nindi kwakenza muntu walema chikupu wakakuula antu, nawa mwahitili yaaka 4,000. (Kutach. 3:15) Anderi wamuwanini Mesiya wakamwina antu. Petulu niyena wayili lufuchi nakumuwana Yesu.

8. Indi ijina damutumbiluwu Petulu kudi Yesu datalishili mudihi, nawa muloñadi antu amakwawu chajinokelañawu idi ijina?

8 Petulu amuteneneña nawu Shimona. Ilaña Yesu chamutaliliyi wamwilili nindi: ‘Eyi wuShimona, mwana kaYowanu, akukutenaña nawu Kefwasi; chaya mukwila nawu Petulu.’ (Yow. 1:42) Ijina ‘daKefwasi’ datalisha mukwila nawu “ilola.” Mwamweni, mazu aYesu adiña awuprofwetu. Welukilili chadimu nindi Petulu wukekala neyi ilola, wakola nawa wakakolesha atumbanji twaKristu. Komana Petulu wadimweni muniyi njila? Hadaha hatoñojokeleña mwenimuku. Hela antu amakwawu atañaña Nsañu Yayiwahi makonu atoñojokaña wanyi nawu Petulu wadiña wakola neyi ilola. Antu amakwawu ahoshaña nawu kwesekeja nachamushimunawu muBayibolu wamwekanaña neyi wadiña wazeya nawa wadiñi nakuhimpa-himpa yitoñojoka yindi.

9. Indi Yehova niMwanindi afwilaña kumona chumanyi, nawa munatoñojokelidi nenu twatela kuyikuhwelela?

9 Petulu wadiña nakukoña yiluwa. Nawa Yesu welukili yiluwa yakoñeleñayi. Kufwana Tata yindi Yehova, Yesu wamweneña hohu yuma yayiwahi mudi antu. Yesu welukili nindi Petulu wadiña nayililu yayiwahi yayivulu nawa wakeñeleña kumukwasha kulonda yamwekesheña chiwahi iyi yililu. Yehova niMwanindi amonaña yuma yayiwahi mudi etu makonu. Hakwila twiteji netu amonaña yuma yayiwahi mudi etu hichuma chakala. Hela chochu, twatela kumukuhwelela Yehova niMwanindi nikwiteja mwatufumbañawu neyi chadiñayi Petulu.—Tañenu 1 Yowanu 3:19, 20.

“Bayi Wutiya Womaku”

10. Indi Petulu watela wamweni yumanyi, ilaña wafuntili kumudimwinyi?

10 Hadaha Petulu wayileña naYesu mumudimu wakushimwina. Watela wamweni Yesu chakoñeliyi chihayamisha chindi chatachi chakubalumuna menji kwikala vinyu hachawija muKana. Sweje-e dinu, watiyili Yesu chatañishileñayi nsañu yayiwahi yahosheleña haWanta waNzambi. Chili watiyili nikumona yuma yayiwahi, Petulu walekeli kwenda naYesu nawa wafuntili cheñi kumudimu windi wakukwata anshi. Hela chochu, chimwahitili tukweji Petulu wadiwanini cheñi naYesu, haniyi mpinji Yesu wamwilili nindi azateña nindi mudimu wakushimwina muchihandilu chindi chejima.

11, 12. (a) Kukalanyi kwamweniyi Petulu hanyima yakuzata nañovu wufuku wejima? (b) Petulu watela watoñojokeleñadi hampinji yatañishileñayi Yesu?

11 Petulu wafumini tuhu hakukabakana nawufuku chakubula kukwata anshi. Awa ayibinda anshi ombililili tuleñi twawu hamenji kapampa kakavulu afumineñahu tuhu zambu zololu. Hadaha Petulu wazatishili njila jejima jelukiliyi hakukwata anshi, nakweseka hayilondu yashiyashana yamwijiya kulonda yawani kwadiilileña anshi. Chakadi nikujina, mpinji jikwawu watiyileña neyi chatiyaña ayibinda anshi amavulu, watoñojokeleña nindi kachi washinshikili hamenji avundankeni hakwila yamoni hadiñi inshi jajivulu kulonda yajiswayili mutuleñi twindi. Kafwampi Petulu watiyili kutama chelukiliyi nindi hanateli kukakeja inshi kufwa mutuleñi twinduku. Bayi neyi Petulu watiyileña hohu kuwaha kukwata anshuku, ilaña dimwakwashilileñayi chisaka chindi. Nkumininaku, wenjili kuchikumu makasakasa. Wateleleli kuwahisha tuleñi. Yesu wamuwanini nakuwahisha tuleñi.

Petulu wazeyeli wanyi kutiyilila chatañishileñayi Yesu nsañu yaWanta waNzambi hashindameneni mutu wansañu yadiña nakushimwinayi

12 Antu amavulu amukuñili Yesu nawa atiyilileña nakanañachima chatañishileñayi. Chineli kwaswejeli antu, Yesu wakandamini muwatu waPetulu nawa wamwilili nindi yaswiji watu kwakulehi chanti nachikumu. Mazaza awantu atiyileña izu daYesu chiwahi chayitañishileñayi. Petulu watiyilili nakanañachima neyi chatiyilileñawu antu adiña kuchikumu. Hazeyeli kutiyilila chatañishileñayi Yesu nsañu yaWanta waNzambi hashindameneni mutu wansañu yashimwinineñayuku. Wadiña nakukooleka kweneni kwakumukwasha Kristu kutandisha nsañu yakuchiñeja mwahita kaayi kejima. Komana wadi kutwesha kuzata iwu mudimu? Indi Petulu wadi kwakamena ñahi chisaka chindi? Hadaha Petulu watoñojokeli cheñi hadina ifuku dazatiliyi nañovu wufuku wejima chakubula kukwata anshi.—Luka 5:1-3.

13, 14. Yesu wamukoñeleli Petulu chihayamishanyi, nawa Petulu welili ñahi?

13 Yesu chamanishiliyi kutañisha, wamwilili Petulu nindi: ‘Swijenu kwakunama, mulalumuni tuleñi twenu, mukwati inshi.’ Petulu wajinokeli chikupu. Nawa wahosheli nindi: ‘Mwanta, tunakabakani wufuku wejima, kabakane-e, kukwata nehi, ilaña ichi chiwunahosheyi nukukumina dakulalumuna tuleñi.’ Petulu wafumini tuhu hakuwahisha tuleñi. Mazu ahosheliyi Petulu amwekeshaña nawu wakeñeleña wanyi kulalumuna cheñi tuleñi, sweje-e chelili inshi yadiileña wanyi. Hela chochu, wovwahililili, hadaha walejeli akwawu adiñi muwatu wukwawu kumulondela.—Luka 5:4, 5.

14 Petulu chakokeleñayi tuleñi watiyili nindi twalema. Wahayamini hampinji yadiñiyi nakukoka nañovu nikumona inshi jajivulu nankashi jadiñi nakupapala mukaleñi. Wayikobweli akwawu adiñi muwatu wukwawu nindi enzi ayikwashuku. Chakokeleñawu, amweni nawu inshi jejima hijikushikila muwatu wumuku. Enzesheli maatu ejima ilaña inshi javulili chakwila maatu atachikili nikujiya. Petulu wahayamini nankashi. Wamweni Kristu chakoñeleñayi nyidimu yañovu, ilaña ichi chihayamisha chamukwashili yena nichisaka chindi. Kwambukaku naPetulu, Yesu wadiña nañovu yakuswayila inshi mutuleñi. Petulu watachikili kutiya woma. Wafukamini nakuhosha nindi: “Mwanta, afumi mwani kudami, muloña ami nimukwanshidi.” Wadimweni nindi washikilamu wanyi kudikunda naMuntu wadiña nawuswa wakuzatisha ñovu yaNzambi.—Tañenu Luka 5:6-9.

“Mwanta . . . ami nimukwanshidi”

15. Yesu wamudizishili ñahi Petulu nindi hateleleli kujinoka nikutiya womaku?

15 Yesu wamwilili nindi: “Bayi wutiya womaku; kufumisha hanu wukwikala chibinda chawantu.” (Luka 5:10, 11) Iyi hiyadiña mpinji yakujinoka hela kutiya womaku. Petulu wateleleli kusha maana kumudimu wakushimwina kubadika kujinoka neyi wateleleli kwakamena chisaka chindi hela neyi washikililumu kuzata mudimu wakushimwina. Yesu wazatileña mudimu weneni wukakwasha antu kumbidi. Wamukalakeleleña Nzambi ‘wanakenaña nankashi.’ (Isa. 55:7) Yehova wadi kumwakamena Petulu kumujimba nikuspiritu.—Mat. 6:33.

16. Indi Petulu, Yakoba niYowanu elilidi chayitambikiluwu kudi Yesu, nawa muloñadi chiyafuukwiluhu chuma chachiwahi?

16 Petulu, Yakoba niYowanu amwovwahilili Yesu hohenohu. ‘Chashikijiluwu maatu awu kuchikumu, ashili yuma yejima nakumulondela.’ (Luka 5:11) Petulu wamwekesheli nindi wamukuhweleleli Yesu niNzambi wamutemesheli. Wafuukwiluhu chuma chachiwahi nankashi. AkwaKristu makonu abulaña kujinoka nikutiya woma hakumukalakela Nzambi niwena amwekeshaña chikuhwelelu. Yehova wakamenaña antu amukuhwelela mpinji yejima.—Mas. 22:4, 5.

‘Wunalulutilidi?’

17. Yumanyi yanukileñayi Petulu chimwahitili yaaka yiyedi kufuma hatachikiliyi kukalakala naYesu?

17 Chimwahitili yaaka kwakwihi nayiyedi kufuma hampinji yatachikiliyi kukalakala naYesu, Petulu wadiña nakuvuwa watu nawufuku haKaluñalwiji kaÑaliliya hadiña mpepela, neyi chashimunawu kumatachikilu akanu kapetulu. Kafwampi tweluka wanyi yuma yatoñojokeleñayi. Wadiña nayuma yayivulu yakutoñojokahu. Yesu wamukili mukuwa Petulu wamumbanda. Wahanini Mpanji yahaMpidi. Wamwekesheli kapampa kakavulu muntañishilu nimunyidimu yindi yañovu nindi Amutondeli kudi Yehova kwikala Mesiya. Chimwahitili tukweji, Petulu watachikili kuleka kuchiina nikujinoka. Yesu wamutondeli cheñi Petulu kwikala hakachi kawapostolu 12. Hela chochu, Petulu wachidiña kuchiina nikujinoka.

18, 19. (a) Lumbululenu chuma chamweniyi Petulu hakaluñalwiji kaÑaliliya. (b) Indi Yesu wamwitejeli ñahi Petulu kwila chuma chalombeliyi?

18 Hachilu chawufuku chamuchiwana, hakachi kampinji ya 3 koloku yawufuku nakumacha, Petulu walekeli kuvuwa watu nawa washakamini hohu. Wamweni chuma chadiña nakwenda hewulu damankanda. Komana mankanda diwu adiña nakukekema muloña wakakweji katoñekeli? Inehi, chuma chamweniyi chadiña choloka. Wadiña muntu. Eñañi, muntu wendeleña hewulu dakaluñalwiji. Iwu muntu chashikiliyi kwakwihi, wamwekeni neyi wenjileña kwadiñawu. Atumbanji atiyili woma nawa atoñojokeli nawu himujimu. Ona muntu wahosheli nindi: “Tiyenu kuwaha, yami; bayi mutiya womaku.” Wadiña Yesu.—Mat. 14:25-28.

19 Petulu wamwakwili nindi: ‘Mwanta, neyi yeyi, ñili ninami ninzi kudeyi hewulu damenji.’ Petulu wadiña nawulobu hakusambila. Petulu wazañaleli nankashi nanichi chihayamisha chadimena nawa wakeñeleña kumwekesha cheñi nindi wadiña nachikuhwelelu. Petulu wakeñeleña kukolesha chikuhwelelu chindi. Yesu wamulejeli Petulu kuya kwadiñayi. Petulu wafumini muwatu nawa watachikili kwenda hewulu dakaluñalwiji. Fwikijenu Petulu chatiyiliyi hakudata hamenji hatiyakeneña kukola nichemeniyi hewulu damenji. Watela wahayamini chikupu chayileñayi kudi Yesu. Hela chochu, Petulu watachikili kutiya woma.—Tañenu Matewu 14:29.

“Chamweniyi mpepela, hakutiya woma”

20. (a) Indi Petulu walekeli ñahi kumushinshika Yesu, nawa chumanyi chamwekeni? (b) Indi Yesu wamudizishili Petulu chumanyi?

20 Petulu wateleleli kumushinshika Yesu. Yesu diyi wazatishileña ñovu yaYehova, hakwila Petulu yendi hewulu damankanda. Nawa Yesu welili mwenimu muloña Petulu wamukuhweleleli. Ilaña Petulu walekeli kumushinshika Yesu. Twatañaña nawu: “Chamweniyi mpepela, hakutiya woma.” Petulu chamweniyi mankanda eteleña kuwatu, nakusamona menji nikafulolu watiyili woma. Hadaha wafwikijileña nakunekama mudina ijiya. Chelili yasweji kutiya woma chikuhwelelu chindi chakeheli. Muntu atumbiluwu nawu Ilola muloña wadiña wakola, watachikili kunekama neyi ilola muloña chikuhwelelu chindi chakeheli. Petulu welukili kusala ilaña hayina mpinji hatoñojokeli nindi nateli kusalaku. Wakalukili nindi: “Mwanta, nhandishi!” Yesu wamukwatili kuchikasa nakumukoka. Henohu wuchidi hewulu damenji, Yesu wamulejeli Petulu ichi chikuma chalema nindi: ‘Eyi wukweti chikuhwelelu chantesha, wunalulutilidi?’—Mat. 14:30, 31.

21. Indi kujinoka kwataminadi, nawa tunateli kukushinda ñahi?

21 Yesu wazatishili izu datelela hakumwila Petulu nindi, ‘Wunalulutilidi?’ Kululuta kunateli kukañesha antu chikupu. Neyi tutwalekahu kululuta hela kujinoka, chikuhwelelu chetu chinateli kuzeya nawa chikujiya. Twatela kuzata nañovu kulonda tubuleña kujinoka. Munjilanyi? Kuhitila mukushinshika hayuma yaloña. Neyi tushinshikaña hayuma yatutiyishaña woma, yatuzeyeshaña, niyatuluwañeshaña hakumuzatila Yehova niMwanindi, tukusweja kujinoka. Neyi tushinshika hadi Yehova niMwanindi, hayuma yelawu, yinakwilawu niyamba kelilawu antu ayikeña tukuleka kujinoka.

22. Muloñadi kwimbujola chikuhwelelu chaPetulu chikwawahila?

22 Chelili Petulu hakumulondela Yesu kuwatu, wamweni mpepela yeneni chiyawundili. Kaluñalwiji kaÑaliliya kamweneni beteti. Petulu niakwawu atumbanji ahosheli nawu: “Chalala yeyi Mwana kaNzambi.” (Mat. 14:33) Chikwachili Petulu watela wazañaleli nankashi. Walekeli kuchiina nikujinoka. Kafwampi, wachidiña nayuma yayivulu yakuhimpa henohu kanda yekali mukwaKristu wakola neyi ilola neyi chashimwineñahu dehi Yesu. Ilaña wafwilileña kutwalekahu kwikala neyi ilola. Komana mwafwilaña kwikala nachililu chamuchidiwu? Eña, chachiwahi kwimbujola chikuhwelelu chaPetulu.