Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

KAPETULU 28

“Kwakumina Iseki Dejima”

“Kwakumina Iseki Dejima”

AYinsahu jaYehova anatwalekihu kuzata mudimu watachikiliwu akakumulondela Yesu Kristu kwakwihi nayaaka 2000 yinahituhu

1. Yumanyi yayimwekeneni akaKristu akusambila yinakuyimwekena niaYinsahu jaYehova makonu?

 ASHIMWININI neyena. Nyichima yawu yayikwashili kwiteja wukwashu niwunlomboli waspiritu yajila. Makabisha hiyayiletesheli kuleka kushimwinaku. Nawa atambwilili nkisu jaNzambi chikupu. Yuma yayimwekeneni akaKristu akusambila, diyuma yinakuyimwekena niaYinsahu jaYehova makonu.

2, 3. Yumanyi yalema yashimunawu mumukanda waYilwilu?

2 Chakadi nikujina munakoleshewi nansañu yakukolesha yawanikaña muBayibolu mumukanda waYilwilu yawapostolu! Iwu mukanda wambukaku, muloña diwu mukanda hohu wonenawu wahosha hachihandilu chawakaKristu akusambila.

3 Mukanda waYilwilu watena majina awantu 95 ashakamineña mumatuña 32, munyisumba 54, nihayituutu 9. Mwekala nsañu yahosha hadi—antu, antu amukwitiya kwakutwamba adivwimba, akamapolitiki adivwimba nihamakabisha. Wahosha cheñi, hadi amanakwetu niahela amuyaaka nkulakaji yakusambila, ahitili mukukala ilaña ashimwinineña cheñi nsañu yayiwahi neyena.

4. Muloñadi chitwayanukilaña antu adi neyi kapostolu Pawulu, Tabita, niayinsahu amakwawu ashinshika akunyima?

4 Hanahiti yaaka kwakwihi na 2,000 kufuma hakoñeliwu nyidimu yayiwahi antu adi neyi kapostolu Petulu niPawulu, ndotolu Luka itwakeña, mukakuhana Baranaba, Stefwanu wahamuka, Tabita wadiña namuchima wawuwahi, Lidiya wadiña nachisambu, niaYinsahu amakwawu adiña ashinshika. Hela chakwila hanahiti yaaka yayivulu, twayanukaña. Muloñadi? Muloña twazataña mudimu yowumu nawazatileñawu wakwilisha atumbanji. (Mat. 28:19, 20) Twatiyaña kuwaha kuzataku iwu mudimu!

“. . . nikwakumina iseki dejima.”—Yilwilu 1:8

5. Akakumulondela Yesu akusambila atachikili kuzata mudimu wawu wakushimwina kudihi?

5 Toñojokenu hamudimu wayinkeliyi Yesu akakumulondela indi. Wahosheli nindi: “Mwakatambula ñovu neyi spiritu yajila yinenzi hadi enu, nawa mwakekala ayinsahu jami muYerusalema, muYudeya nimuSamariya mwejima nikwakumina iseki dejima.” (Yilw. 1:8) Chatachi, spiritu yajila yayinkeli atumbanji ñovu yakwikala ayinsahu “muYerusalema.” (Yilw. 1:1–8:3) Kuhiñahu, nawunlomboli waspiritu yajila, ashimwinini “muYudeya nimuSamariya mwejima.” (Yilw. 8:4–13:3) Kuhiñahu atachikili kutwala nsañu yayiwahi “nikwakumina iseki dejima.”Yilw. 13:4–28:31.

6, 7. Yumanyi yitukweti yitwazatishaña mumudimu wakushimwina yabuliliwu akwetu akaKristu akusambila?

6 Akwetu akakwitiya amuyaaka nkulakaji yakusambila hiyadiña naBayibolu yamukuma yakuzatisha mumudimu wakushimuna wunsahuku. Nsañu yayiwahi yaMatewu enjili nakuyisoneka mu 41 C.E. Nyikanda yikwawu yaPawulu ayisonekeli henohu mukanda waYilwilu kanda awumanishi, kwakwihi na 61 C.E. Akakristu akusambila hiyadiña naNsona Yajila yamukuma hela kwikalahu nanyikanda yambokamboka yakushila antu adiña nampwilaku. Henohu kanda ekali atumbanji twaYesu, akaKristu aYudeya atiyili Nsona jachiHeberu anakujitaña mumasinagogi. (2 Kor. 3:14-16) Niwena ateleli kudiza chikupu, chineli ahembeleleña nsañu kumutu.

7 Makonu, etu amavulu tukweti Bayibolu ninyikanda yayivulu yashindamena haBayibolu. Tunakwilisha atumbanji kuhitila mukushimwina nsañu yayiwahi mumatuña 240 nimumadimi amavulu.

Spiritu Yajila Yatwinkaña Ñovu

8, 9. (a) Spiritu yajila yayikwashili atumbanji twaYesu kwila yumanyi? (b) Spiritu yaNzambi yinakwashi nduñu washinshika kwila yumanyi?

8 Yesu chayinkeliyi atumbanji twindi mudimu wakushimwina, wayilejeli nindi: “Mwakatambula ñovu neyi spiritu yajila yinenzi hadi enu.” Nawunlomboli waspiritu yaNzambi yajila, hela ñovu yazatikaña, atumbanji twaYesu akekala ayinsahu mwahita iseki dejima. APetulu naPawulu azatishileña spiritu yajila hakuuka akata, kufumisha andemoni, nikusañula afu! Hela chochu, ñovu yatambwililiwu kuhitila mudi spiritu yajila adi kuyizatisha kumudimu walema. Yayikwashili apostolu niatumbanji amakwawu kudizisha antu chalala chadi kuyikwasha kwikala nawumi wahaya nyaaka.—Yow. 17:3.

9 Hefuku daPentekosta 33 C.E., atumbanji twaYesu “atachikili kuhosha madimi amboka-mboka, kwesekeja nachayikwashiliwu kudi spiritu.” Dichi atachikili kushimuna “hanyidimu yaNzambi yañovu.” (Yilw. 2:1-4, 11) Makonu hitwahoshaña madimi ambokamboka muchihayamishaku. Hela chochu, spiritu yajila yakwashaña nduñu washinshika kwidisha nyikanda mumadimi amavulu. Chakutalilahu, kakweiji nikakweji edishaña Kaposhi Kakutalila niAwake! nawa hawebusayiti yetu, ya jw.org, hadi nyikanda yashindamena haBayibolu nimavidiyo mumadimi akubadika ha 1,000. Yuma yejimiyi yatukwashaña kushimuna “hanyidimu yaNzambi yañovu kudi antu akunyuza yejima, nyichidi yejima, nimadimi ejima.—Chim. 7:9.

10. Kufuma mu 1989, yumanyi yinamwekani kutalisha hakubalumuna Bayibolu?

10 Kufuma tuhu mu 1989, nashi muchima hakwidisha Bayibolu yaNsona jaKaayi Kakaha mumadimi amavulu. Iyi Bayibolu anayidishi mumadimi akubadika ha 200, nawa kudi maBayibolu amavulu anapulintiwu. Nzambi hohu nispiritu yindi diwu anateli kukojeja iyi yuma kuzatika.

11. Chumanyi chinamwekani hakubalumuna nyikanda yawaYinsahu?

11 Mudimu wakubalumuna anakuwuzata kudi akaKristu adihana mumatuña nimaluña akubadika ha 150. Chumichi chatela kutuhayamisha wanyi muloña kwosi kuloñesha kukwawu hanu hamaseki kunakulombolawu kudi spiritu yajila “hakushimuna chikupu wunsahu” mukaayi kejima kutalisha hadi Yehova Nzambi, Wanta wawuMesiya, nihaWanta wamwiwulu wunakuyula!—Yilw. 28:23.

12. Pawulu niakwawu akaKristu azatili ñahi mudimu wakushimuna wunsahu?

12 Pawulu chashimwininiyi wunsahu kudi aYudeya niantu akunyuza amuAntiyoki muPisidiya, “antu ejima adiña nanyichima yashinshika yakukeña kwikala nawumi wahaya nyaaka, etiyili.” (Yilw. 13:48) Luka chinakunkululayi kusoneka mukanda waYilwilu, Pawulu “nakuyishimwina Wanta waNzambi . . . iku wakasunuka chikupu hakuhosha, chakadi chuma chakumukañesha.” (Yilw. 28:31) Pawulu nakushimwina kudihi? MuRoma—musumba wetuña dañovu mukaayi! Hela chakwila azatishileña jimpanji hela yuma yikwawu hakushimwina, atumbanji twaYesu akusambila azatili mudimu wawu wakushimwina nawukwashu niwunlomboli waspiritu yajila.

Kuumika Hela Chakwila Anakuyikabisha

13. Muloñadi wutwatela kulombela neyi anakutukabisha?

13 Atumbanji twaYesu akusambila chamweniwu ikabisha, amulombeli Yehova kulonda ayikwashi kwikala ahamuka. Chumanyi chafuminimu? Enzeli naspiritu yajila nawa ekalili nañovu yakuhosha izu daNzambi nakuhamuka. (Yilw. 4:18-31) Ninetu twalombaña maana niñovu kulonda tutwalekihu nakushimwina hela chakwila tunakumona ikabisha. (Yak. 1:2-8) Chineli Nzambi watukiswilaña naspiritu yindi, twatwalekañahu kuzata mudimu waWanta. Kwosi chuma chidi chejima chinateli kutulekesha kushimuna wunsahu, chili ikañesha dasweja hela ikabishaku. Neyi anakutukabisha, twatela kulomba spiritu yajila maana nikwikala ahamuka kulonda tushimwini nsañu yayiwahi.—Luka 11:13.

14, 15. (a) Yumanyi yamwekeni “muloña wayuma yamumwekeneni Stefwanu”? (b) Makonu, antu amavulu muSiberia adizili ñahi chalala?

14 Stefwanu washimwinini wunsahu nakuhamuka henohu kanda amujahi kudi ayilumbu jindi. (Yilw. 6:5; 7:54-60) Muloña ‘wekabisha dasweja’ dadiñaku hayina mpinji, atumbanji ejima kufumishaku hohu apostolu, apalañeneni mwahita Yudeya niSamariya. Ilaña chumichi hichakañesheli mudimu wakushimuna wunsahuku. Fwilipu wayili kuSamariya “nakushimwina hadi Kristu” nawa mwafumini yuma yayiwahi. (Yilw. 8:1-8, 14, 15, 25) Kubombelahu, mukanda waYilwilu watulejaña nawu: “Antu apalañeni nalukadi muloña wayuma yamumwekeneni Stefwanu, ayili nakushika kuFwenisiya, Kipirosi nikuAntiyoki, ilaña alejeleña hohu aYudeya izu. Hela chochu, amayala amakwawu hakachi kawantu afumini kuKipirosi nikuKireni enjili kuAntiyoki nawa atachikili kuhosha nawantu ahosheleña chiGiriki, nakushimwina nsañu yayiwahi yaMwanta Yesu.” (Yilw. 11:19, 20) Hayina mpinji, ikabisha daletesheli nsañu yaWanta kutaanda.

15 Makonu, chuma chochimu chamwekeni mwituña dateneneñawu nawu Soviet Union. Sweje-e muma 1950, aYinsahu jaYehova amavulu ayitwalili muwunkoli kuSiberia. Muloña wakwila ayipalañesheleli mumaluña ambokamboka, nsañu yayiwahi yatachikili kutaanda munana maluña. AYinsahu jaYehova hiyadi kuwana mali akwenda hadaha makilomita 10,000 kushimwina nsañu yayiwahiku! Hela chochu, nfulumendi yayeni diyayitwalili munidi ituña. Manakwetu wumu wahosheli nindi: “Akawuswa aweni diwu aletesheli antu adi nanyichima yashinshika muSiberia kudiza chalala.”

Yehova Watukiswilaña Chikupu

16, 17. Mukanda waYilwilu watwinka wunsahwinyi kutalisha hachakiswilaña Yehova mudimu wakushimuna wunsahu?

16 Chakadi nikujina Yehova wayikiswilili chikupu akaKristu akusambila. Pawulu niantu amakwawu atumbili nikutukumwina, “ilaña Nzambi diyi wayikulishileña.” (1 Kor. 3:5, 6) Mukanda waYilwilu washimuna nsañu yahanaña wunsahu wamwekeshaña nawu mudimu wakushimwina wayilileñaku hambidi muloña Yehova wayikiswilileña. Chakutalilahu, “izu daNzambi datwalekelihu kutaanda niatumbanji niwena atwalekelihu kuvulilaku nankashi muYerusalema.” (Yilw. 6:7) Chataandileña mudimu wakushimwina, “chipompelu chejima muYudeya nimuÑaliliya nimuSamariya chekalili mukuwunda, nawa chadiña nakukolelaku; chichatwalekelihu kumutiya Yehova woma nikushakama kwesekeja nakukundeja kwaspiritu yajila, chasemunwineña.”—Yilw. 9:31.

17 MuAntiyoki yamuSiriya, aYudeya niaGiriki ahosheleña chiGiriki atiyili chalala kudi aYinsahu ahamuka. Mukanda waYilwilu wahosha nawu: “Kubombelahu, chikasa chaYehova chadiña nawena, nawa antu amavulu nankashi etiyili nakubalumukila kudi Mwanta.” (Yilw. 11:21) Kutalisha hachatwalekeli mudimu kuyilaku hambidi muniwu musumba, twatañaña nawu: “Izu daYehova datwalekelihu kutaanda nawa antu amavulu etiyileña.” (Yilw. 12:24) Nawa hamuloña wakwila Pawulu niamakwawu adiña nakushimuna chikupu wunsahu kudi antu akunyuza, “Izu daYehova datwalekelihu kutaanda nawa demikileña mushindu chikupu.”—Yilw. 19:20.

18, 19. (a) Tuneluki ñahi netu “chikasa chaYehova” chidi nanetu ? (b) Hanenu chakutalilahu chinakumwekesha Yehova chakwashañayi antu jindi.

18 Chakadi nikujina, niamakonu “chikasa chaYehova” chidi hadi etu. Dimuloña waweni antu amavulu amakonu anakwitiya nawa anakumwekesha nawu anadihani kudi Nzambi kuhitila mukupapatishewa. Kubombelahu nawukwashu waYehova hohu ninkisu jindi, dichinakutukwasha kuumika ikabisha dasweja nikutwalekahu kuzata mudimu wakushimwina, neyi cheliliyi Pawulu niakaKristu amumafuku akusambila. (Yilw. 14:19-21) Yehova Nzambi watukwashaña mpinji yejima. “Makasa indi ahaya nyaaka” atwalekañahu kutukwasha mumakabi ejima. (Kuhit. 33:27) Twanukeña cheñi netu hamuloña wejina dindi dabadika, hombaña antu jindi chisayikilaku.—1 Sam. 12:22; Mas. 94:14.

19 Tuhanenu chakutalilahu: Muloña wakwila Manakwetu Harald Abt watwalekelihu kushimuna wunsahu, akaNazi amutwalili muchilombu chakuyandishila chaSachsenhausen hampinji yikwadiña Njita Yamukaayi Yamuchiyedi. MuMay 1942 aGestapo hela netu amashidika ayili kwitala kudi añodawu, aElsa, asendeli mwanawu wanyanya wamumbanda, nawa ayikwatili aElsa. Ayitwalili muyilombu yambokamboka. Amuhela Abt ahosheli nawu: “Hadi yaaka yayivulu yinashakamini muGerman muyilombu yakuyandishila nadizili chuma chimu chalema, namweni spiritu yajila yaYehova chiyinateli kukukolesha! Henohu kanda ankasi, natañili mukanda wasonekeliyi muhela wahosheleña nawu neyi wudi mukweseka chikupu spiritu yaYehova yawundishaña. Namweni nami iwu muhela wadiña hohu nakulebumuna. Ilaña chinamweni kukala, nelukili nami yuma yahosheli yadiña yalala. Dichuma chamwekeni. Chinateli kwikala chakala kwiluka neyi kanda wuhiteñamu dehi. Ilaña ami chammwekeneni.”

Twalekenuhu Kushimuna Chikupu Wunsahu!

20. Pawulu welili ñahi hadiñayi mukaleya kamwitala, nawa iyi nsañu yinateli kukolesha ñahi amanakwetu niahela amakwawu?

20 Mukanda waYilwilu wakuma namazu akwila nawu Pawulu “nakuyishimwina Wanta waNzambi,” neyena. (Yilw. 28:31) Chineli wadiña mukaleya kamwitala, amwitejeli wanyi kuya nakushimwina kwitala nitala muRoma. Hela chochu, watwalekelihu kushimwina kudi antu ejima enjileña nakumutala. Makonu, amanakwetu niahela amakwawu ashakamaña hohu hamatala, hadaha hiyendañaku indi kwiji ashakamaña mumatala mwahembelañawu atushinakaji muloña wakukula, yikatu hela wufwayi. Hela chochu, amukeña Nzambi yawu nawa afwilaña kushimuna wunsahu neyi chelileñawu akusambila. Tunakuyilombelaku netu Tata yetu wamwiwulu ayileteleña antu akweti nyichima yakukeña kudiza hadi yena nihayuma yayiwahi yikayiletelayi.

21. Muloñadi chitwatela kushimuna wunsahu mukunyakashana?

21 Etu amavulu twashimwinaña kwitala nikwitala nawa twazatishaña njila jikwawu jakwilishilamu atumbanji. Dichi wonsu wetu tuzateña hanakumini ñovu jetu kulonda tushikijeña mudimu watwinkeliwu hamu neyi akaKushimwina aWanta, wakushimuna wunsahu “nikwakumina iseki dejima.” Iwu mudimu twatela kuwuzata mukunyakashana, muloña “chinjikijilu” chakwikalahu kwaKristu chinamwekani dehi. (Mat. 24:3-14) Hitukweti mpinjiku. Chayinu mpinji, tukweti “yuma yayivulu yakuzata mumudimu waMwanta.”—1 Kor. 15:58.

22. Yumanyi yitukufwilaña kwila hampinji yitunakutalila ifuku daYehova?

22 Chitunakutalila “ifuku daYehova deneni nawa dakutiyisha woma,” tutwalekihu kushimwina nakuhamuka nawa nakashinshi. (Yoweli 2:31) Tukuwana antu amavulu adi neyi akaBereya “atambwilili izu namuchima wawu wejima.” (Yilw. 17:10, 11) Dichi dinu lekenu tutwalekihu kushimuna wunsahu sampu, ninochu chitwakatiya mazu akwila nawu: “Wuzataña, eyi nduñu wamuwahi nawa washinshika!” (Mat. 25:23) Neyi tuzataña chikupu mumudimu wakwilisha atumbanji makonu nikwikala ashinshika kudi Yehova, tukazañalala chikupu haya nyaaka hakwiluka netu twazatiliku mudimu “wakushimuna chikupu wunsahu” haWanta waNzambi!