Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

KAPETULU 4

“Ataña Wanyi Nawa Hiyantu Hohu Kwawu”

“Ataña Wanyi Nawa Hiyantu Hohu Kwawu”

Apostolu anamwekeshi chikupu kuhamuka nawa Yehova nayikiswili

Kushindamena haYilwilu 3:1–5:11

1, 2. Chihayamishanyi chakoñeliwu aPetulu naYowanu kwakwihi nachiisu chatembeli?

 HIMPINJI yamwana, itena dinatoñeki chikupu hezaza dawantu. AYudeya adihana niatumbanji twaKristu anakwinza muTembeli. Katataka yishiki “mpinji yakulomba.” a (Yilw. 2:46; 3:1) Hakachi kezaza, aPetulu naYowanu anayi kuwiñililu waTembeli kwatenañawu nawu Lubanji. Kudi ipumba dawantu anakuhanjeka, antu amavulu anakwenda, kudi cheñi mukakubalakata wunakulombalomba mali, wudi nayaaka kubadika ha 40, nawa wavwalikili chifwayi.—Yilw. 3:2; 4:22.

2 APetulu naYowanu chinakuswinawu kwakwihi, mukakulombalomba natachiki kuyilomba mali. Apostolu anemani, dichi iwu iyala nayimoni nakukuhwelela nindi akumwinkahu mali. Petulu namuleji nindi: “Nidana siliva niwuru, chuma chinikweti dichinukukwinka. Mwijina daYesu Kristu wakuNazareta, endaku!” Fwikijenu chinahayami izaza chineli Petulu amukwati iwu iyala mukakubalakata kuchikasa, nawa atachiki kwenda katachi muchihandilu chindi! (Yilw. 3:6, 7) Fwikijenu nakuditala kumwendu windi nawa nawunyamuni katachi nakwenda. Dichinaleteshi atachiki kutiya muzañalu nikumushimeka Nzambi nezu dahewulu!

3. Iyala mukakubalakata nizaza dawantu anatambwili chawananyi?

3 Idi izaza dinatiyi kuwaha dinayi lufuchi kudi Petulu naYowanu mwikeeki daSolomoni. Hadodenidi iluña hemeniyi Yesu nakutañisha antu, Petulu nalumbululi chuma chaletesha ichi chuma chizatiki. (Yow. 10:23) Nenki izaza niyala wadiña chifwayi chawana chabadika siliva hela wuru. Ichi chawana munabombeli hohu kuuka wanyi. Chinayinki kukooleka kwakubalumuka, kulonda nshidi jawu ajijimañeshi, nawa ekali akakulondela muntu atondayi Yehova “Ntwamina Muneni wawumi,” Yesu Kristu.—Yilw. 3:15.

4. (a) Chelili amuuki ona iyala muchihayamisha, yumanyi yafuminimu? (b) Malwihwinyi ayedi itukwakula?

4 Denodu ifuku damuzañalu! Muntu wumu anamuuki nawa natachiki kwenda. Antu amavulu ayuukili kuspiritu kulonda endeña kwesekeja nachakeñañayi Nzambi. (Kol. 1:9, 10) Kubombelahu, muloña wayuma yamwekeni adina ifuku antu akweti ñovu akañesheleña antu ashinshika amulondeleleña Kristu kulonda aleki mudimu wakushimwina nsañu yaWanta. (Yilw. 1:8) Yumanyi yitunateli kudizila kunjila jazatishiliwu aPetulu naYowanu, amweneñawu nawu—“ataña wanyi nawa hiyantu hohu kwawu”—mpinji yashimwinineñawu izaza? b (Yilw. 4:13) Nawa tunateli kuyimbujola ñahi wena niatumbanji amakwawu hampinji yayikabishileñawu?

Bayi ‘naÑovu Jetuku’ (Yilwilu 3:11-26)

5. Yumanyi yitwadizilaña kudi Petulu chahosheliyi nezaza?

5 APetulu naYowanu anemani kumesu ezaza, aneluki nawu antu amakwawu diwu elili nawu Yesu amujahi. (Maku 15:8-15; Yilw. 3:13-15) Toñojokenu hakuhamuka kwamwekesheliyi Petulu hakuhosha nindi iwu iyala mukakubalakata amuuka mwijina daYesu. Petulu wayilejeli chalala chakadi kuhita mumbadi. Walejeli izaza hatooka nindi diwu aletesheli Kristu amujahi. Ilaña Petulu hayihembeleli nkunyi awa antuku, muloña welukili nindi akoñeli mwenimu “muloña wakubula kwiluka.” (Yilw. 3:17) Wayiteneni nindi amanakwindi nawa wahosheli hohu hansañu yayiwahi yaWanta. Neyi abalumukili munyichima yawu nakumukuhwelela Kristu, chiña ‘ayinookesheli’ kudi Yehova yomweni. (Yilw. 3:19) Ninetu twatela kwikala ahamuka nikuhosha chakadi kuhita mumbadi neyi tunakushimwina nsañu yawunsompeshi waNzambi wunakwinza. Ilaña bayi twikala akalisha hela kuyisompesha antuku. Twatela kumonaña antu itunakushimwina netu anateli kwikala amanakwetu, nawa kufwana Petulu, twatela kusha muchima hansañu yaWanta.

6. Petulu naYowanu amwekesheli ñahi kudizoza nikudikehesha?

6 Apostolu adiña amayala adikehesha. Hiyaditumbakesheli nayihayamisha yakoñeliwuku. Petulu walejeli izaza nindi: “Muloñadi chimunakutushinshikila neyi kwiji yetu tunamuleteshi endi muloña wañovu jetu indi kwiji muloña wakwila twamwakamaña Nzambi?” (Yilw. 3:12) Petulu niapostolu amakwawu elukili nawu nyidimu yejima yayiwahi yazatiliwu mumudimu wawu ayizatili nañovu jaNzambi, bayi jawuku. Chafuminimu, adizozeli nakumushimeka Yehova niYesu hayuma yakoñeliwu.

7, 8. (a) Chawananyi chitunateli kuyinka antu? (b) Indi chikaninu chakufuntisha yuma yejima chinakushikijewa ñahi makonu?

7 Ninetu twatela kwikala adikehesha neyi tunakuzata mudimu wakushimwina. Makonu, spiritu yajila yaNzambi hiyayinkaña akaKristu ñovu yakuuka muchiyamishaku. Hela chochu, tunateli kuyikwasha antu kumukuhwelela Nzambi niKristu kulonda atambwili chawana chahaniniyi Petulu, kukooleka kwakuyanakena nshidi jawu nikwakuyinookesha kudi Yehova. Chaaka nichaaka, antu amavulu anakwiteja iwu mutambi nawa apapatishewaña nakwikala atumbanji twaKristu.

8 Eñañi, tunakushakama mumpinji “yakufuntisha yuma yejima” yateneniyi Petulu. Hakushikijewa kwamazu ejima ashimunawu kudi “Nzambi mutunwa twawatuprofwetu indi ajila akushankulu,” Wanta watachikili kuyuula mwiwulu mu 1914. (Yilw. 3:21; Mas. 110:1-3; Dan. 4:16, 17) Hashimbwili wanyi, Kristu watachikili kutala mudimu wakufuntisha yuma yakuspiritu hamaseki. Chafuminimu, mamiliyoni awantu anayileti muparadisa yakuspiritu, nakuyiyuula kudi Wanta waNzambi. Anavuuli wuntu wawukulu, wuntu watamishañawu nawa anavwali “wuntu wawuha waleñeliwu kwesekeja nankeñelu yaNzambi.” (Efwe. 4:22-24) Kutalisha kudi ona mukakulombalomba wabalakatileña okiliwu, chumichi hichazatikili nañovu yawuntuku, ilaña naspiritu yaNzambi. Kufwana Petulu, twatela kwikala ahamuka nikuzatisha chiwahi Izu daNzambi kulonda tushimwini antu. Mudimu wejima wutukuzata hakukwasha antu kwikala atumbanji twaKristu, hiñovu yetuku ilaña hiñovu jaNzambi.

“Hitukutwesha Kuleka Kuhoshaku” (Yilwilu 4:1-22)

9-11. (a) Indi alomboli jakwitiya kwawaYudeya elili ñahi namazu ahosheli Petulu naYowanu? (b) Apostolu afuukwilihu kwiladi?

9 Izaza dawantu datiyili kuwaha muloña wamazu ahosheliyi Petulu ninona iyala mukakubalakata okiliwu. Chafuminimu, kapitawu watembeli, enkeliwu mudimu wakutala antu hatembeli kulonda ekali akiñewa niakulumpi jawatupristu enjili swayi-swayi. Awa amayala atela adiña aSadusi, adiña aheta ninañovu, azatilileña hamu mukuwunda nawaRoma, akaanini nshimbi jamukanwa jakeñeliwu nankashi aFwarisi, nawa hiyakuhweleli mukusañukaku. c Atiyili kutama hakuwana Petulu naYowanu adi mutembeli, anakutañisha nakuhamuka nawu Yesu amusañula dehi!

10 Awa akakudimbulula azuwili, ayishili aPetulu naYowanu mukaleya nawa ayitwalili kuchota cheneni chawaYudeya ifuku dalondelelihu. Awa anyuuli ayimweneña aPetulu naYowanu nawu “ataña wanyi nawa hiyantu hohu kwawu” hiyateleli kutañisha mutembeliku. Ayilihu kushikola yidi yejima yelukewa yakwitiyaku. Ilaña chahosheliwu chakadi woma ninakushinjila, chahayamishili chota chejima. Chumanyi chakwashiliyi aPetulu naYowanu kuhosha chiwahi? Chuma chimu chayikwashili “adiña hamu naYesu.” (Yilw. 4:13) Nkaka yawu watañishileña neyi muntu wukweti wuswa, bayi neyi ansonekiku.—Mat. 7:28, 29.

11 Chota chayilejeli apostolu kulonda aleki kushimwina. Munidi iluña chota chadiña nawuswa nankashi. Hadi nyilungu yantesha yahitilihu, henjili nakumusompesha Yesu kudi wowenawa antu, ahosheli nawu: “Watelela kufwa.” (Mat. 26:59-66) Hela chochu, aPetulu naYowanu atiyili woma wanyi. Iku anemani kumesu anawa antu aheta, ataña chikupu, nawa akweti ñovu, aPetulu naYowanu ahosheli chakadi kutiya woma, ilaña nakalemesha nawu: “Sompenu enu aweni neyi chachiwahi kumesu aNzambi kutiyilila enu chatela tutiyilili Nzambi. Ilaña etu kwetu, hitukutwesha kuleka kuhosha yuma yitunamoni nikutiyaku.”—Yilw. 4:19, 20.

12. Chumanyi chinateli kutukwasha kwikala ahamuka nikukuhwelela chalala?

12 Ninenu munateli kumwekesha kuhamuka kwokumu? Mwatiyaña ñahi neyi mushimwina antu aheta, ataña chikupu niakweti wuswa ekala mwiluña denu? Indi neyi antaña, akwenu akashikola, hela akwenu imwazataña nawu ayiseha hayuma yimwakuhwelela? Mwatiyaña woma? Neyi dimu, munateli kumanisha woma wamuchidiwu. Hachidiñayi Yesu hamaseki, wayidizishili apostolu indi chakuhakwilaku yuma yakuhwelelawu mukuhamuka ninakalemesha. (Mat. 10:11-18) Hanyima yakusañuka, Yesu wayishiikili atumbanji twindi nindi wukutwalekahu kwikala nawena “mafuku ejima kushika nikukukuma kwanshakaminu yamakonu.” (Mat. 28:20) Kuhitila muwunlomboli waYesu, “nduñu wamana nikashinshi,” watukwashaña kuhakwilaku yuma yitwakuhwelela. (Mat. 24:45-47; 1 Pet. 3:15) Welaña mwenimu nanshimbi jitwatambwilaña muchipompelu, chidi neyi kupompa kwaChihandilu niMudimu Wanetu AkaKristu ninyikanda yikwawu yashindamena haBayibolu, chidi neyi yibaaba yahoshaña nawu “Malwihu amuBayibolu Anayakuli” yekala hawebusayiti ya jw.org. Komana munakuzatisha iyi yuma yinakutwinkawu? Mukwikala ahamuka chikupu neyi muyizatishaña. Nawa kufwana apostolu, kwosi chuma nichimu chikuyikañesha kuhosha hachalala chimunadimweni nikutiyaku.

Bayi mwiteja chuma chidi chejima chiyikañeshi kuhosha hayuma yayiwahi yakuspiritu yimunadiziku

“Adinuñili Hamu . . . Kudi Nzambi” (Yilwilu 4:23-31)

13, 14. Neyi kudi anakutukañesha, twatela kwiladi, nawa muloñadi?

13 Chafuminiwu hohu mukaleya, aPetulu naYowanu ayili nakudimona nachipompelu chejima. Wejima wawu, “adinuñili hamu. . . kudi Nzambi,” nawa alombeli kulonda ashimwineña nakuhamuka. (Yilw. 4:24) Petulu welukili chiwahi nindi, neyi tunakukeña kwila nkeñelu yaNzambi hitwatela kukuhwelela muñovu jetuku. Nyilungu yantesha yahitilihu, wamulejeli Yesu nakudeta hebwambu nindi: “Hela neyi ejima akukushiya muloña wachuma chikukumwekena, ami nukukushiya wanyi!” Hela chochu, neyi chashimwiniyi Yesu, Petulu watiyili antu woma nawa wamukaanini ibwambu nawa ntañishi yindi. Hela chochu, Petulu wadizilili kuyiluwa yindi.—Mat. 26:33, 34, 69-75.

14 Neyi munakukeña kutwalekahu kwovwahila lushimbi lwaKristu lwakutwalekahu kushimwina himwatela kwikala hohu namuchima wakufwila kushimwinaku. Dichi neyi antu ayidimbululaña anakukeña kuzeyesha chikuhwelelu chenu hela anakuyikañesha kushimwina, imbujolenu Petulu naYowanu. Lombenu kudi Yehova ayinki ñovu. Ilenu chipompelu chiyikwashi. Lejenu akulumpi niamanakwetu apama amonahu dehi kukala kumunakumona. Kulomba kwawantu amakwawu kunateli kuyikwasha.—Efwe. 6:18; Yak. 5:16.

15. Muloñadi ejima azeyelihu kunyima chatela kubulilawu kuzeya?

15 Neyi mwetejeli ikañesha dawantu kuyikañesha kushimwina hampinji yimu, bayi muzeyaku. Anukenu nenu, apostolu ejima alekeli kushimwina hadi kapinji kantesha hanyima yakufwa kwaYesu, ilaña atachikili cheñi. (Mat. 26:56; 28:10, 16-20) Chatela mwiteji yiluwa yakunyima yiyizeyeshi, kwila mudizila kuyiluwa yenu nikuzatisha yuma yimunadizi kulonda mukolesheña amakwawu nehi?

16, 17. Yumanyi yitwadizilaña kukulomba kwalombeliwu akakumulondela Kristu muYerusalema?

16 Yumanyi yitwatela kulomba neyi akweti wuswa anakutukabisha? Anukenu nenu atumbanji hiyalombeli kulonda abuli kuyikabishaku. Anukili mazu aYesu akwila nawu: “Neyi anankabishi ami, akayikabisha ninenu nawa.” (Yow. 15:20) Ilaña, awa atumbanji ashinshika amulombeli Yehova kulonda ‘atiyi’ chinakuyitiyishawu woma kudi antu ayikabishileña. (Yilw. 4:29) Atumbanji elukili nawu nkeñelu yaNzambi dichuma chalema nankashi, elukili nawu neyi anakuyikabisha anakushikija wuprofwetu. Elukili cheñi nawu, neyi chochayilejeliyi Yesu nindi alombeña, nkeñelu yaNzambi ‘atela kuyila hamaseki’ hichikweti muloña nayuma yinakuhoshawu ayuuli awantuku.—Mat. 6:9, 10.

17 Hakwila eli nkeñelu yaNzambi, atumbanji alombeli kudi Yehova nawu: “Yikwashi anduñu jeyi kulonda atwalekihu kuhosha izu deyi nakuhamuka.” Yehova washikeneni kwakula nindidi? “Mwiluña mwapompeleliwu mwakankili, wejima wawu enzeli naspiritu yajila nawa ahosheleña izu daNzambi nakuhamuka.” (Yilw. 4:29-31) Kwosi chuma chinateli kukañesha nkeñelu yaNzambi kubula kushikijewaku. (Isa. 55:11) Hela kukala kukutoha ñahi, hela ayilumbu jetu akwikala nañovu ñahi, neyi tutwalekahu kumulomba Nzambi, wukutwinka ñovu yakutwalekahu kushimuna izu dindi nakuhamuka.

Wudi naMuloña “Bayi kudi Ami, Ilaña kudi Nzambi” (Yilwilu 4:32–5:11)

18. Yumanyi yadilililiwu wumu namukwawu antu amuchipompelu chaYerusalema?

18 Chipompelu chachiha muYerusalema chatwalekelihu kukula nawa mwekalili antu 5,000 akola. d Hela chakwila adiña akuyisemwa yashiyashana, atumbanji adiña “namuchima wumu niwumi wumu.” Adiña anuñañana muyitoñojoka nawa atoñojokeleña yuma yoyimu. (Yilw. 4:32; 1 Kor. 1:10) Bayi neyi atumbanji akuminini dakulomba nawu Yehova akiswili hohu mudimu wawuku, alombeli nihayuma yikwawu. Adikwashileña wumu namukwawu kuspiritu nikumujimba neyi chinatwesheki. (1 Yow. 3:16-18) Chakutalilahu, kambanji Yosefu, atumbiliwu nawu Baranaba kudi apostolu, walandishili mpata yindi nawa wahanini mali ejima kulonda akwashi antu afumini kumaluña amalehi, enjili muYerusalema kulonda adiziliku yuma yikwawu yakuspiritu.

19. Muloñadi Yehova chayijahililiyi aAnaniya niSafwira?

19 Adisumbula niwena aAnaniya niSafwira niwena alandishili iheta dawu kulonda ahani chawana. Hela chochu, ashimwini nawu akuhana mali ejima, ilaña, “aswekelihu mali amakwawu.” (Yilw. 5:2) Yehova wayijahili awa adisumbula, bayi neyi muloña wakwila ahanini mali anteshaku, ilaña muloña nkeñelu yawu yakuhana yadiña yaluwa nawa adiña namakudi. Amudimbili “Nzambi, bayi antuku.” (Yilw. 5:4) Kufwana anfwikiji afwishiliyi Yesu namuloña, Ananiya niSafwira afwilileña kutambula mpuhu kudi antu bayi wuselewa waNzambiku.—Mat. 6:1-3.

20. Yumanyi yitwadizilaña kukumwinka Yehova?

20 Namuchima wakuhana neyi wadiña nana atumbanji adiña muyaaka nkulakaji yakusambila muYerusalema, mamiliyoni awaYinsahu makonu akwashaña mudimu wakushimwina mukaayi kejima nayawana yakudikeñela. Kwosi muntu akanjikijañawu kuzatisha mpinji yindi hela mali indi kulonda akwashi iwu mudimuku. Mwamweni, Yehova hakeñaña nindi tumukalakeleña nakuneña hela chakukanjikijaku. (2 Kor. 9:7) Neyi tunakumwinka Yehova yena hashaña muchima hakutoha hela hakuvula kwayumaku, ilaña hachinaleteshi tumwinki. (Maku 12:41-44) Hitwatela kwikala neyi Ananiya niSafwira, akeñeleña kumukalakela Nzambi kulonda ayi mpuhu nikuyilemeshaku. Ilaña kufwana Petulu, Yowanu niBaranaba, twatela kumukalakela Yehova hamuloña wakumukeña Nzambi niakwetu antu.—Mat. 22:37-40.

a Antu alombeleña hatembeli mpinji yalambwileñawu nantetemena nimelela. Nyilambu yamelela yadiñaku “haora yamu 9,” hela kuma 15:00 namwana.

b Talenu chikasha chinakwila nawu “ Petulu—Chibinda chaInshi Nekali Kapostolu Wadikita,” hefu 30, nichinakwila nawu “ Yowanu—Kambanji Akeñeliwu Kudi Yesu,” hefu 33.

c Talenu chikasha chinakwila nawu “ Kapristu Muneni niMukulumpi Wawatupristu,” hefu 34.

d Kwatela kwadiña hohu aFwarisi akushika ku 6,000 ninambala yawaSadusi antesha muYerusalema mu 33 C.E. Ichi dichuma chatela chayitiyishili woma nawu antu anasweji kuvula anakutañisha hadi Yesu.