Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

KAPETULU 3

“Enzeli Naspiritu Yajila”

“Enzeli Naspiritu Yajila”

Yuma yamwekeni hanyima yakwichila spiritu yajila haPentekosta

Kushindamena haYilwilu 2:1-47

1. Lumbululenu yuma chiyidi hachawija chaPentekosta.

 ANTU amavulu anakuhita munyikwakwa muYerusalema anazañalali chikupu. a Wishi hakameña mutembeli wunakufutumuka hampinji yinakwimbawu Alevi Aleluya (Isamu 113 kushika ku 118), hampinji yinakwimba mazanvu awaAlevi ayedi nakuditambwila. Antu amavulu anakuhita munyikwakwa anenzi. Anafumi kumaluña amalehi, adi neyi Elami, Mesopotamiya, Kapadosiya, Pontu, Ejipitu nikuRoma. b Ichi hichidikanyi? HiPentekosta, yatenañawu cheñi nawu ifuku “danyikaabu yinasambili kuha.” (Kuch. 28:26) Ichi chawija chahachaaka chekalileñaku hakukuma kwakumuna bali nawa kumatachikilu akumuna tidiku. Hiifuku damuzañalu.

2. Chumanyi chakuhayamisha chinamwekani haPentekosta 33 C.E.?

2 Himpinji ya 9 koloku, hanidi ifuku hikunachi chiwahi nampinji yantetemena 33 C.E., kunamwekani chuma chakuhayamisha chakanukañawu hadi yaaka yayivulu. Hohenohu kunatiyakani “lushindu neyi lwampepela yinakukunka nañovu.” (Yilw. 2:2; International Standard Version) Lushindu lwatiyakana lunenzali mwitala mudi atumbanji 120. Kuhiñahu kunamwekani chuma chakuhayamisha. Anatachiki kumona madimi anakumwekana neyi kesi, nawa anatentami hanyitu yawatumbanji ejima. c Kuhiñahu atumbanji “[anenzali] naspiritu yajila” nawa anatachiki kuhosha madimi acheñi. Atumbanji chinakufumawu mwitala, añenji anakubulakanawu munyikwakwa yaYerusalema anahayami nankashi, muloña atumbanji anakuhanjeka nawu. Eña, muntu nimuntu nakutiya “anakuhosha iwu mwidimi dindi, iwu mwidimi dindi.”—Yilw. 2:1-6.

3. (a) Muloñadi chitukuhoshela netu Pentekosta 33 C.E. yalema chikupu mukudifukula kwalala? (b) Yuma yahosheliyi Petulu yinakundami ñahi kukuzatisha “nsapi jaWanta”?

3 Nsañu yakuhayamisha yinakulumbulula nsañu yalema chikupu mukudifukula kwalala dihatachikili muza waIsarela wakuspiritu, chipompelu chawakaKristu awayishewa. (Ñal. 6:16) Kwadiña cheñi yuma yikwawu. Petulu chahanjekeliyi nezaza hanidi ifuku, wazatishili nsapi yatachi ‘hansapi jisatu,’ nawa nsapi hinsampi yakenzununa kukoleka kudi antu akunyuza yejima. (Mat. 16:18, 19) Iyi nsapi yatachi yakwashili aYudeya niantu abalumukili nakwikala aYudeya kwiteja nsañu yayiwahi nikuyiwayisha naspiritu yaNzambi yajila. d Akwikala hakachi kawaIsarela akuspiritu, dikwila nawu, akwikala nakuchiñeja kwakuyuula neyi anyanta nawa atupristu muWanta wawuMesiya. (Chim. 5:9, 10) Mukuhita kwampinji, iku kukooleka akayinkawu cheñi aSamariya nkumininaku niantu akunyuza. Yumanyi yadizilañaku akaKristu makonu kuyuma yamwekeni haPentekosta 33 C.E.?

“Ejima Adiña Heluña Dimu” (Yilwilu 2:1-4)

4. Chipompelu chawakaKristu makonu chinatwalekihu ñahi kufuma tuhu mu 33 C.E.?

4 Chipompelu chawakaKristu chatachikili hohu nawatumbanji 120 “ejima adiña heluña dimu,” mukapeka kahewulu, nawa ayiwayishili naspiritu yajila. (Yilw. 2:1) Hakukuma kwanidi ifuku, antu apapatisheweli ashikili mumakombakaji. Dichatachikili kutoha kuloñesha kunatwalekihu ndo-o nimakonu! Eña, izanvu dawamayala niambanda amwakama Nzambi, dikwila nawu chipompelu chawakaKristu makonu, chinakushimwina “nsañu yayiwahi yaWanta . . . mwahita iseki dejima mwashakamawu antu kulonda yakekali wunsahu kunyuza yejima” henohu kukuma kwanshakaminu yamakonu kanda.—Mat. 24:14.

5. Yumanyi yayiwahi yafumaña mukudikunda nachipompelu chawakaKristu chamumafuku akusambila nimakonu?

5 Chipompelu chawakaKristu cheñi chakakoleshaña antu adimu, awayishewa ‘nianyikoku amakwawu.’ (Yow. 10:16) Pawulu wamwekesheli kusakilila hawukwashu wamukwashiliwu kudi antu amuchipompelu hasonekeleliyi akaKristu amuRoma nindi: “Inakufwila chikupu kuyimona, nakayinki yawaana yakuspiritu kulonda mwakakoli mbe-e; hela nami twakadikoleshi, muntu-himuntu nachikuhwelelu chamukwawu, chenwenu nichamami.”—Rom. 1:11, 12.

6, 7. Chipompelu chawakaKristu makonu chinakuzata ñahi mudimu wahaniniyi Yesu wakushimwina antu akunyuza yejima?

6 Chipompelu chawakaKristu makonu chelaña chuma chimu chelileña akaKristu amuyaaka nkulakaji yakusambila. Yesu wayinkeli atumbanji twindi mudimu wakala ilaña wawuwahi kuwuzata. Wayilejeli nindi: “Mwakelishi antu akunyuza yejima ekali atumbanji, muyipapatisheña mwijina daTata nidaMwana nidaspiritu yajila, muyidizisheña ahembeña yuma yejima yinnayileji enu.”—Mat. 28:19, 20.

7 Chipompelu chawaYinsahu jaYehova dichinakuzatishayi Yehova makonu kuzata iwu mudimu. Hela chochu, chakala kushimwina antu ejima ahoshaña madimi ashiyashana. AYinsahu jaYehova anedishi nyikanda yashindamena haBayibolu mumadimi akubadika ha 1,000. Neyi munakupompaña mpinji yejima nachipompelu chawakaKristu nikuzata mudimu waWanta niwakwilisha atumbanji, chakadi nikujina mudi namuzañalu. Mudi hakachi kawantu antesha makonu hamaseki akweti mudimu wakushimwina wunsahu hejina daYehova!

8. Wukwashwinyi wutwatambwilaña muchipompelu chawakaKristu?

8 Hakwila nawu ayikwashi kuumika muniyi mpinji yakala, Yehova Nzambi wayinka amanakwenu amukaayi kejima. Pawulu wayisonekeleli akaKristu aHeberu nindi: “Tudakameneña wumu namukwawu kulonda tudisañumuni kumwekesha kukeña nikukoña nyidimu yayiwahi, bayi tujiñaña kukupompa kwetu neyi chelañawu antu amakwawuku, ilaña tudikolesheña nankashi wumu namukwawu, nawa chineli ifuku daNzambi dinakuswina kwakwihi twileña nankashi yumiyi.” (Heb. 10:24, 25) Chipompelu chawakaKristu hichawana chatwinkayi Yehova kulonda mukolesheña akwenu nawa ninenu ayikolesheña. Dikundenuña nawamanakwenu niahela akuspiritu. Bayi mujiñaña kukupompa kwawakaKristuku!

“Muntu-hiMuntu Watiyileña . . . Iwu Mwidimi Dindi, Iwu Mwidimi Dindi.” (Yilwilu 2:5-13)

“Tunakuyitiya anakuhosha hanyidimu yaNzambi yañovu mumadimi etu.”—Yilw. 2:11

9, 10. Antu amakwawu anadihani ñahi kushimwina antu ahoshaña madimi acheñi?

9 Fwikijenu muzañalu wadiña nawaYudeya niantu abalumukili nakwikala aYudeya haPentekosta 33 C.E. amavulu adiña hakachi kawu atela ahosheleña idimi dahosheleña antu ejima, hadaha chiGiriki hela chiHeberu. Ilaña ichi “muntu-himuntu [nakutiya] atumbanji anakuhosha iwu mwidimi dindi, iwu mwidimi dindi.” (Yilw. 2:6) Chakadi nikujina, awa antu anakutiyilila atiyili kuwaha nsañu yayiwahi anakuyishimwina mwidimi dawu dachisemwa. Hela chochu, akaKristu makonu hiyakweti wuswa wakuhosha madimi acheñi muchihayamishaku. Ilaña amavulu anadihani kutandisha nsañu yaWanta kudi antu ahoshaña madimi ashiyashana. Elaña ñahi mwenimu? Amakwawu adizaña idimi dadiha kulonda ayi nakukalakela muchipompelu chahoshaña idimi dacheñi damukamwihi hela kubuukila kwituña dacheñi. Kakavulu awa antu ashimwinañawu atiyaña kuwaha hakutiya anakuhosha mwidimi dawu.

10 Talenu chuma chamumwekeneni Christine wadizili muchidi Gujarati hamu nawakwawu aYinsahu 7. Chadiwaniniwu namukwawu mwazatilañawu wahoshaña idimi daGujarati, wamwimushili mwidimi dindi dachisemwa. Watiyili kuwaha nawa wakeñeleña kwiluka chinaleteshi Christine adizi idimi dakola daGujarati. Christine wamushimwinini. Wamulejeli Christine nindi: “Kwatela kudi yuma yalema yiwunakukeña kuhosha.”

11. Tunateli kudiloñesha ñahi kushimwina nsañu yayiwahi yawanta kudi antu ahoshaña madimi acheñi?

11 Bayi neyi wejima wetu tunateli kudiza madimi acheñiku. Tunateli kudiloñesha kushimwina nsañu yaWanta kudi antu ahoshaña idimi dacheñi. Munjilanyi? Njila yimu hikuzatisha JW Language® kulonda mwiluki chakwimusha mwidimi dahoshañawu mwiluña denu. Munateli cheñi kudiza nyikuku yantesha munodu idimi yinateli kusañumuna antu imunakukeña kuhosha nawu. Yitwalenu ha jw.org, nawa hadaha munateli kuyitalisha mavidiyo ashiyashana ninyikanda mwidimi dawu. Neyi muzatishaña yitwa yamuchidiwu mumudimu wetu wakushimwina, kunateli kuyiletela muzañalu neyi chatiyiliwu amanakwetu amuyaaka nkulakaji yakusambila chelili antu akumatuña acheñi ahayami hakutiya nsañu yayiwahi “muntu-himuntu . . . iwu mwidimi dindi, iwu mwidimi dindi.”

“Petulu Wemeni” (Yilwilu 2:14-37)

12. (a) Yumanyi yahosheliyi kaprofwetu Yoweli kutalisha kuchihayamisha chamwekeni haPentekosta 33 C.E.? (b) Muloñadi atumbanji twaYesu chakuhweleleñawu kushikijewa kwawuprofwetu waYoweli?

12 “Petulu wemeni” nakuhosha nawantu akunyuza yashiyashana. (Yilw. 2:14) Wayilumbulwilili antu ejima adiña nakutiyilila nindi chawana chakuhosha mumadimi ashiyashana achihanini kudi Nzambi kulonda ashikiji wuprofwetu wahosheli Yoweli nindi: “Nakahuñunwina spiritu yami hadi antu ejima.” (Yoweli 2:28) Henohu Yesu kanda ayi mwiwulu wayilejeli atumbanji twindi nindi: “Nukumulomba Tata, yena wukuyinka nkwashi” wateneniyi Yesu nindi “spiritu.”—Yow. 14:16, 17.

13, 14. Petulu wazatili ñahi nañovu kulonda yashiki hanyichima yawantu adiña nakumutiyilila, nawa tunateli kumwimbujola ñahi?

13 Mazu akukunkulula nachu ahosheliyi Petulu adiña nañovu, wahosheli nindi: “Ejima amwitala daIsarela eluki chikupu nawu iwu Yesu imwajahilili hamutondu, Nzambi wamwilishili kwikala Mwanta niKristu.” (Yilw. 2:36) Hela chochu, awa antu adiña nakumutiyilila Petulu hiyadiñahu hamujahileñawu Yesu hamutondu wakuyandishilaku. Chineli adiña muniwu muza niwena amujahili. Hela chochu, Petulu wayilejeli akwawu aYudeya nakalemesha nawa wayishikili hamuchima. Chuma chakeñeleñayi Petulu hikuyikwasha antiyilili jindi kulonda abalumuki, bayi kuyinka muloñaku. Komana idi izaza dadiña nakumutiyilila Petulu daneñeli namazu indi? Inehi mwani. Ilaña antu “atiyili kutama munyichima yawu.” Ehwili nawu: “Twili ñahi?” Njila yahoshelelimu Petulu hadaha yayikwashili kuyishika hamuchima, chakwila abalumukili mumuchima.—Yilw. 2:37.

14 Twatela kwimbujola njila yazatishili Petulu yakushika antu hanyichima. Neyi tunakuyishimwina antu hitwatela kwolola nsañu yejima yaluwa yinahoshi eni matalaku, ilaña twatela kukonkomwena hayuma yinetejiwu. Neyi tuwana njila yakuhanjekelamu tunateli kuyishimwina nsañu Yezu daNzambi chachiwahi. Kakavulu, neyi chalala chamuBayibolu muchihosha munjila yayiwahi, antu akweti nyichima yashinshika ashikenaña kwiteja.

 

“Muntu-hiMuntu Amupapatishi” (Yilwilu 2:38-47)

15. (a) Mazwinyi ahosheli Petulu, nawa antu elili ñahi? (b) Makombakaji awantu atiyili nsañu yayiwahi haPentekosta ashikilihu ñahi nakupapatishewa hefuku dodimu?

15 Hefuku daPentekosta 33 C.E., Petulu wahosheli kudi aYudeya niantu abalumukili nakwikala aYudeya nindi: “Balumukenu munyichima nawa muntu-himuntu amupapatishi.” (Yilw. 2:38) Chafuminimu, antu 3,000 apapatisheweli, hadaha mumajiya adiña kwakwihi hela muYerusalema. e Komana apapatisheweli amesu? Komana chinatalishi mukwila nawu atudizi aBayibolu nianyana akaKristu atela kupapatishewa henohu kanda ashikihu? Inehi. Mwatela kwanuka nenu aYudeya niantu abalumukili nakwikala aYudeya apapatisheweli haPentekosta 33 C.E. adiña atudizi ezu daNzambi, nawa adiña hakachi kamuza wadihana kudi Yehova. Kubombelahu, munjila yikwawu adiña dehi nakumwekesha iyena, chakutalilahu endeleña maluña amalehi kulonda enzi kunichi chawija chahachaaka. Hanyima yakwiteja chalala chalema kutalisha hamudimu wukwetiyi Yesu Kristu hakushikija nkeñelu yaNzambi, adiña adiloñesha kutwalekahu kumukalakela Nzambi, haniyi mpinji neyi akakumulondela Kristu apapatishewa.

 

16. AkaKristu amuyaaka nkulakaji yakusambila amwekesheli ñahi spiritu yakudihana?

16 Yehova wakiswilili adina izanvu. Mukanda waYilwilu wahosha nawu: “Antu ejima etiyili adiña hamu nawa adanzañeneneña yuma yejima nawa alandishili maheta niyuma yawu nakwinka antu ejima mali kwesekeja nakukankila kwamuntu nimuntu.” f (Yilw. 2:44, 45) Chakadi nikujina, akaKristu ejima alala afwilaña kwimbujola ichi chilwilu chakukeña nikudihana.

17. Yumanyi yatela kwilayi muntu kulonda ashikihu kupapatishewa?

17 Kudihana kwamukaKristu nikupapatishewa mwabombela yuma yayivulu yalema yashindamena haNsona. Muntu watela kwiluka Izu daNzambi. (Yow. 17:3) Watela kwikala nachikuhwelelu nikuleka nshidi jindi jakoñeleñayi kunyima, nakumwekesha nindi natiyi kutama nanshidi yakoñeleñayi. (Yilw. 3:19) Kuhiñahu watela kubalumuka, hela kuhimpa, nakutachika kuzata nyidimu yesekana nankeñelu yaNzambi. (Rom. 12:2; Efwe. 4:23, 24) Hanyima yakwila yuma yejimiyi, watela kudihana kudi Nzambi mukulomba kuhiñahu nikupapatishewa.—Mat. 16:24; 1 Pet. 3:21.

18. Kukoolekanyi kukweti atumbanji twaKristu apapatishewa?

18 Komana mudi kambanji kaKristu Yesu wadihana? Neyi dimu, sakililenuña hakukooleka kumukweti. Kufwana atumbanji amuyaaka nkulakaji yakusambila enzeli naspiritu yajila, ninenu anateli kuyizatisha munjila yayiwahi kushimuna chikupu wunsahu nikwila nkeñelu yaYehova!

a Talenu chikasha chinakwila nawu, “ Yerusalema mwadifukwileñawu aYudeya,” hefu 23.

b Talenu yikasha yinakwila nawu, “ Roma musumba weneni waWanta,” hefu 24; “ AYudeya muMesopotamiya niEjipitu,” hefu 25, “ niAkaKristu muPontu,” hefu 26.

c “Madimi” hiyadiña kesi kakeniku, Ilaña “neyi nyizuzu yakesi,” chuma chinakumwekesha nawu spiritu yajila chayichililiwu hadi muntu wejima yamwekeneña neyi kesi.

d Talenu chikasha chinakwila nawu “ Anyi Ekalili aYudeya”? hefu 27.

e Kwesekejaku nsañu, haAugust 7, 1993, hakupompa kwamatuña kwawaYinsahu jaYehova muKiev, Ukraine, antu 7,402, apapatisheweli mumajiya 6. Hakwila amanishi kuyipapatisha ejima mwahitili maora ayedi nimaminiti 15.

f Ashiliku iyi ntanjikilu hakapinji kantesha hamuloña wawantu ashalili muYerusalema nakutiyilila yuma yakuspiritu. Ahanini chakudikeñela bayi chakuyikanjikijaku.—Yilw. 5:1-4.

Chinakumwekana neyi ana antu amavulu ayili muEjipitu hampinji yadiña nakuyuulawu aGiriki. Josephus wahosheli nindi aYudeya adiña hakachi kawantu atachi kushakama muAlesanderiya. Chimwahitili mpinji, ayinkeli chibalu chimu chaniwu musumba. Muyaaka nkulakaji yakusambila C.E., nsoneki kaYudeya Philo wahosheli nindi akwawu akushika ku 1 miliyoni ashakamineña mwahita Ejipitu mwejima kufuma “kukabadi kaLibiya nakushika kujiñinza jaEtiyopiya.”