Kilukenu muyi hansañu yimunakukeña

Kilukenu muyi hachipapilu chayuma yidimu

KAPETULU 14

“Mazaza Amaneni Awantu Enjili Kudi Yena”

“Mazaza Amaneni Awantu Enjili Kudi Yena”

“Yilekenu anyana anyanya enzi kudi ami”

1-3. Chumanyi chinamwekani chineli anvwali aleti anyanawu kudi Yesu, nawa chumichi chinamwekeshi nawu Yesu wekala ñahi?

 YESU neluki nindi wudi kwakwihi nakumanisha mudimu windi wahamaseki. Nashali hohu nanyilungu yantesha, ilaña wudi nanyidimu yayivulu yakuzata. Nakushimwina hamu nawapostolu indi muPeliya, iluña dakumusela waKaloña Yodani. Anakushimwina munjila yakukabeta kakuchimunswa yaya kuYerusalema, kukwikalilayi Yesu naChipandakenu chakukumishaku nawa chasweja kulema.

2 Hanyima yakwila Yesu nahanjeki dehi yuma yalema nawakulumpi jakudifukula, hikukusefuka yuma yantesha yakuluwañesha. Antu anakuleta anyanawu nawu amumoni. Kafwampi, anyana wenawa ashiyashana yaaka yakuvwalika muloña Maku wayitena awa anyana nezu dazatishiliyi hakulumbulula mwana wayaaka 12, ilaña Luka wazatisha izu dinateli kutenawu nawu “anyikeki.” (Luka 18:15; Maku 5:41, 42; 10:13) Kafwampi, kudi kwejima kwekalaña anyana, kwavula kwikala ipumba chikupu. Atumbanji twaYesu hiyakuhoshola anvwali, hadaha anakutoñojoka nawu Mwanta wudi nanyidimu yayivulu hanateli kusha maana kudi anyanaku. Chumanyi chineliyi Yesu?

3 Yesu chinamoniyi yuma yinakumwekana, hakuzuwa. Nazuwili anyi? Anyana tahindi anvwali? Inehi, nazuwili atumbanji twindi. Hakuhosha nindi: “Yilekenu anyana anyanya enzi kudi ami; bayi muyikaanishaku, muloña Wanta waNzambi wawantu adi neyi awa. Inakuyileja chalala nami, muntu wejima wabulaña kwiteja Wanta waNzambi neyi mwana wanyanya hamba keñilamuku.” Kuhiñahu Yesu “wayikumbatili” owu anyana anyanya nawa wayikiswilili. (Maku 10:13-16) Mazu azatishiliyi Maku amwekesha nawu Yesu wayimwekesheleli anyana kukeña, hadaha nikwakata anyikeki amakwawu neyi chasonekeliyi mukakubalumuna wumu. Chakadi nikujina, Yesu wakeña anyana. Hela chochu, tunadiziliku chuma chikwawu kudi Yesu, wekala wakasunuka.

4, 5. (a) Tuneluki ñahi netu Yesu wadiña wakasunuka? (b) Malwihwinyi itukuhanjeka mukanu kapetulu?

4 Neyi chakwila Yesu wadiña wakasika, wabulaña kutoñojokelaku hela mukakudinka wanta, chakadi nikujina ana anyana hiyadi kuya kudi Yesuku, nianvwali jawu hiyadi kwikala akasunuka kuya kudi yenaku. Hampinji yimunakufwikija chumichi, munateli kumona anvwali chinazañalaliwu hakumona iwu iyala wukweti luwi chinamwekeshiyi nindi wakeña anyanawu, nakushimuna nindi Nzambi walemesha anyana nikuyikeña nawa hakuyikiswila. Mwamweni, hela chakwila Yesu wadiña nanyidimu yayivulu nankashi, wadiña wakasunuka kubadika antu ejima.

5 Anyi cheñi elukili nawu Yesu wakasunuka? Chumanyi chamuletesheli ekali wakasunuka? Nawa tunateli kwikala ñahi akasunuka neyi Yesu? Tutalenu.

Anyi Elukili Nawu Yesu Wakasunuka?

6-8. Yesu wavulileña kudikunda nawantu amuchidinyi, nawa wambukiliku ñahi nawanlomboli jakudifukula?

6 Hampinji yimunakutaña Nyikanda yaNsañu Yayiwahi, munateli kuhayama hakwiluka nenu mazaza awantu hiyashintajalileña kuya kudi Yesuku. Chakutalilahu, kutalisha hadi yena, twatañaña nawu “mazaza amaneni awantu” enjileña kudi Yesu. “Mazaza amaneni awantu amulondeleli, afumini kuÑaliliya.” “Mazaza amaneni awantu apompeli kwadiñayi.” “Mazaza amaneni awantu enjili kudi yena.” “Mazaza amaneni awantu ayileña hamu nindi.” (Matewu 4:25; 13:2; 15:30; Luka 14:25) Mwamweni, kakavulu mazaza awantu amukuñileña Yesu.

7 Antu wenawa adiña abula kuya mpuhu, ayisawileña kudi anlomboli jakudifukula nakuyitena nawu “antu amukunkulwayi.” AFwarisi niatupristu ahosheli hatooka nawu: “Idi izaza dabula kwiluka Nshimbi hiyantu ashiñewa.” (Yowanu 7:49) Mukuhita kwampinji, nsañu yasonekeliwu arabi yamwekesheleña nawu adiña naniyi yilwilu. Anlomboli jakudifukula amavulu asekesheleña awa antu, akaanineña kuda nawu, kulanda yuma kudi wena hela kudikunda nawu. Kafwampi, amakwawu ahosheleña nawu awa antu abulili kwiluka nshimbi jawarabi, hiyakweti kuchiñeja kwakusañukaku. Atuzweñi amavulu achiinineña anlomboli wenawa chatela ayihuli kulonda ayikwashi. Ilaña Yesu wadiña wambukaku.

8 Yesu wadikundileña nawantu abulileña kulemeshawu. Wadiileña nawu, wayuukileña, wayitañishileña nikuyikundeja. Kafwampi, Yesu wahosheleña mwalala, welukili nindi antu amavulu akakaana kumukalakela Yehova. (Matewu 7:13, 14) Hela chochu, wakuhweleleli nindi muntu-himuntu nateli kwiteja kumukalakela Yehova nawa wamweni nindi antu amavulu anateli kutwesha kwila yuma yaloña. Wadiña wambukaku nawatupristu niaFwarisi adiña atama nyichima. Hela chochu, atupristu niaFwarisi niwena ayileña kudi Yesu nawa amavulu alekeli yilwilu yawu yatama nakutachika kumulondela. (Yilwilu 6:7; 15:5) Antu amakwawu aheta nianyuuli niwena elukili nawu Yesu wadiña wakasunuka.—Maku 10:17, 22.

9. Muloñadi ambanda chamumweneneñawu Yesu nawu wakasunuka?

9 Ambanda niwena hiyamuchiinineña Yesuku. Atiyileña nsonyi muloña anlomboli jakudifukula ayisawileña. Chakadi nikujina, arabi asekesheleña muntu wudi wejima watañishileña ambanda. Kafwampi, ambanda hiyayitejeleña kuhakula hanyiloñaku; ayimweneña nawu hiyatela kwikala ayinsahu alalaku. Arabi alombeleña kudi Nzambi nakumusakilila nawu hiyavwalikili ambandaku. Ilaña Yesu wayisawileña ambanda wanyi. Amavulu enjileña kudi yena kulonda adizi. Chakutalilahu, twatañaña nsañu yaMariya muhela aLazaru washakamini kunyendu yaMwanta nakutiyilila chikupu mazu aYesu ahosheleñayi, ilaña muhelindi Mata washili muchima kukuloñesha yakuda. Yesu wamuhamekeli Mariya hakutwamijaku yuma yalema.—Luka 10:39-42.

10. Yesu chamweneñayi antu akata chambukiliku ñahi nachayimweneñawu kudi anlomboli jakudifukula?

10 Akata niwena ahwilileña kudi Yesu, hela chakwila ayimweneña kudi anlomboli jakudifukula nawu hiyantu abula kulema. Nshimbi jamwinkeliwu Mosi jahosheleña nawu akambumba atela kushakamaña kwakankawawu kulonda abuli kusambwisha akwawu, ilaña hichatalishili mukwila nawu hiyateleleli kubula kutiyila akwawu luwiku. (ALevi, kapetulu 13) Hela chochu, nshimbi jawarabi jahosheleña nawu akambumba adiña amukunkulwayi neyi matamisha. Anlomboli jakudifukula amakwawu adiña nakwasa akambumba malola kulonda ayihañili kwakulehi. Chakadi nikujina, antu akabishileñawu muniyi njila chayikalilileña kuya kudi ntañishi wudi wejima, ilaña akambumba ayileña kudi Yesu. Mukambumba wumu wahosheli nachikuhwelelu nindi: “Mwanta, neyi wunakeñi, ntookeshi.” (Luka 5:12) Mukapetulu kanalondelihu twakadiza chakwiliyi Yesu. Iwu hiwunsahu walala wunakumwekesha nawu Yesu wadiña wakasunuka.

11. Chakutalilahwinyi chamwekeshaña nawu antu adinkeleñamu nyiloña muloña wanshidi jakoñeliwu adiña akasunuka kuya kudi Yesu, nawa chumichi chalemenadi?

11 Antu aneñeleña muloña wakudinkamu nyiloña hanshidi jakoñeliwu, adiña akasunuka kuhanjeka naYesu. Chakutalilahu, toñojokenu chuma chamwekeni hampinji yadiilileñayi Yesu mwitala dakaFwarisi. Mumbanda elukiliwu nawu himukanshidi weñilili mwitala nakufukama kunyendu yaYesu nakudila muloña wanshidi jakoñeliyi. Nyendu yaYesu yazoweli namadilu indi, nawa wamukombweleli nansuki jindi. Hela chakwila muntu wamutambikili Yesu watiyili kutama nakumufwisha Yesu namuloña hakwiteja iwu mumbanda kwinza kukamwihi nayena, ilaña Yesu wamuhamekeli iwu mumbanda hakubalumuka mumuchima chikupu nawa wamulejeli nindi Yehova namwanakeni. (Luka 7:36-50) Sweje-e dinu makonu, antu anakukabakana nachineñi muloña wakudinkamu nyiloña hanshidi jakoñeliwu, atela kwikala akasunuka kuya kudi ana anateli kuyikwasha kwikala cheñi nawubwambu wawuwahi naNzambi. Chumanyi chamuletesheli Yesu ekali wakasunuka?

Chumanyi Chamuletesheli Yesu Ekali Wakasunuka?

12. Muloñadi chitwabulilaña kuhayama hakwiluka netu Yesu wadiña wakasunuka?

12 Anukenu nenu Yesu wamwimbujoleli Tata yindi wamwiwulu wukweti kukeña. (Yowanu 14:9) Bayibolu yatwanukishaña nawu Yehova “hekala kwakulehi nanetu ejimaku.” (Yilwilu 17:27) “Mukakutiya kulomba,” Yehova, wekala kwakwihi nawambuñindi ashinshika niantu ejima amukeñakeñaña chakufuma hamuchima kulonda amukalakeleña. (Isamu 65:2) Toñojokenu hachumichi, Muntu wabadika ñovu nawa walema chikupu mukuleña kwejima wekala cheñi wakasunuka nankashi. Kufwana Tata yindi, Yesu niyena wakeña antu. Mutupetulu tunalondelihu, twakahanjeka hakukeña kwakweni kwadiña Yesu. Yesu wadiña wakasunuka muloña kukeña kwindi kwakeñeliyi antu kwamwekeneña hatooka. Tuhanjekenu hayilwilu yikwawu yaYesu mwamwekeneni kukeña kwamuchidiwu.

13. Anvwali anateli kumwimbujola ñahi Yesu?

13 Antu elukili chikupu nawu Yesu wayikeñeli. Yesu watwalekelihu kukeña antu nihampinji yakabakeneñayi. Kwesekeja nachitunadizi, hampinji yatwaliliwu anvwali anyanawu kudi Yesu, watwalekelihu kwikala wakasunuka hela chakwila wadiña nanyidimu yayivulu. Welili chuma chachiwahi chatela kwimbujolawu anvwali. Kukulisha anyana chiwahi hichuma chakala mukaayi kamakonu. Dichi chalema anvwali kwikala akasunuka nawanyanawu. Neyi mudi anvwali, mweluka nenu mpinji jikwawu mwekalaña nanyidimu yayivulu chakwila mwakañanyaña nikuhanjeka namwanenu. Hela chochu, kwila mumuleja nenu mukwikala nampinji yakuhanjeka nindi katataka nehi? Neyi mwila mumunamuleji, mwanenu wukwiluka kulema kwakwikala nachilwilu chakudiwunjika. Wukwiluka cheñi nindi watela kuyileja kukala kwejima kukwetiyi kala mpinji.

14-16. (a) Yumanyi yamuletesheli Yesu kukoña chihayamisha chindi chatachi, nawa chumichi chawahililidi? (b) Chihayamisha chakoñeliyi Yesu muKana chamwekeshaña nawu wekala ñahi, nawa anvwali atela kudizilaku chumanyi?

14 Yesu wayilejeli antu nindi washili maana hayuma yakameneneñawu. Chakutalilahu, toñojokenu hachihayamisha chatachi chakoñeliyi Yesu. Wayili kuchawija kuKana, tawuni yamuÑaliliya. Kwamwekeni kukala kwadi kuleta nsonyi, vinyu yamanini. Mariya mama yaYesu, wamulejeli mwanindi chuma chamwekeni. Chumanyi cheliliyi Yesu? Walejeli atulama kwinzesha nsaba jamalola 6 namenji. Chamutwalililiwu mukulumpi wachawija nawu atompi, wahayamini chatiyiliyi nindi hivinyu yayiwahi. Komana aka kadiña kafuta hohu? Inehi, menji ‘ayibalumwini vinyu.’ (Yowanu 2:1-11) Kubalumuna chuma chimu kwikala chacheñi dichuma chafwilañawu antu. Hadi yaaka yayivulu yinahitihu, antu amakwawu esekeli kubalumuna nsumbu yiikali wuru, ilaña akañenyi. Indi kubalumuna menji kwikala vinyu? Menji ambuka chikupu navinyu. Muloñadi Yesu chakoñeleliyi chuma chachiwahi chamuchidiwu kulonda yamanishi kukala kwanyanya kudi neyi kubula kwikala navinyu hachawija?

15 Kukala kweniku hikwadiña kwanyanya kudi akankaña nakalembaku. Antu akushankulu akuMiddle East, amwekesheleña chisambu kudi antu atambikileñawu. Dichi vinyu chiyamanini hachawija, akankaña nakalemba adi kutiya nsonyi chikupu, chumichi chadi kuyiletela chineñi neyi anuka ifuku dachawija chawu kuyaaka yakumbidi. Kukala kweniku kwadiña kweneni kudi wena, niYesu wamweni nindi hikukala kweneni. Dichi wamanishili iku kukala. Komana munamoni chaletesheña antu kuya kudi yena neyi adi nakukala?

Mwanenu watela kwiluka nindi mwekala akasunuka nawa mwamwakamenaña

16 Anvwali anateli kudizilaku cheñi yuma yalema. Chumanyi chimukwila neyi mwanenu ayileja kukala kweneni kukwetiyi? Hadaha munateli kudiwula kukala kwindi nakukwimona nenu kwanyanya. Hadaha munateli nikuseha. Neyi mwesekeja kukala kwenu nakwamwanenu, chakadi nikujina, kukala kwamwana kunateli kumwekana neyi kwanyanya. Hela chochu, mwatela kwanuka nenu kukala kweniku kweneni kudi mwana. Neyi chakwila kukala kweniku kweneni kudi muntu imwakeña chikupu, komana kwila kwikala kweneni nikudi enu nehi? Mukwikala nvwali wakasunuka neyi mumuleja mwanenu nenu mwakamenaña kukala kwindi.

17. Yumanyi yayiwahi yeliliyi Yesu kutalisha hakwikala namuchima wawovu yitwatela kwimbujola, nawa muloñadi ichi chilwilu chichabulilaña kumwekesha nawu muntu wachimwekeshaña wazeya?

17 Kwesekeja nachitwadizili muKapetulu 3, Yesu wadiña namuchima wawovu nawa wadizoza. (Matewu 11:29) Kwikala namuchima wawovu hichilwilu chachiwahi, chinjikijilu chamwekeshaña chikupu nawu muntu wadizoza mumuchima. Hichilwilu chekala hakachi kanyikaabu yaspiritu yajila yaNzambi nawa chendelaña hamu namaana aNzambi. (AÑalija 5:22, 23; Yakoba 3:13) Yesu wamwekesheli muchima wawovu nihampinji yamuvulokeleñawu. Bayi neyi chadiwunjikiliyi wadiña wazeyaku. Muntu wumu wadiza chikupu wahosheli kutalisha hanichi chilwilu nindi: “Kudiwunjika bayi neyi hichilwilu chamwekeshaña nawu muntu wazeyaku.” Mwamweni, twatela kuzata nañovu hakwila nawu tutondolweli kubula kuzuwa swayi nikuyimwekeshela akwetu muchima wawovu. Neyi Yehova atukwasha, tunateli kumwimbujola Yesu nakwikala namuchima wawovu nawa tukwikala akasunuka nawantu.

18. Chakutalilahwinyi chamwekeshaña nawu Yesu watoñojokeleleñaku antu, nawa muloñadi chimunakutoñojokela nenu ichi chilwilu chinateli kumuletesha muntu kwikala wakasunuka?

18 Yesu watoñojokeleleñaku antu. Yesu hadiñayi muTira, mumbanda wumu wenjili kudi yena muloña mwanindi wamumbanda “[wakabakeni] nankashi nandemoni.” Yesu wamwekesheli munjila jisatu jashiyashana nindi hateleli kwila mwakeñeliyi ona mumbandaku. Chatachi, hamwakwiliku; chamuchiyedi, wamulejeli ona mumbanda muloña wakaanininiyi kwila mwakeñeliyi; chamuchisatu, washimwini chakutalilahu chaletesheli chikuma chitiyakani. Komana kwila mwenimu kwamwekesheli nawu wudana luwi, nawa wakola muchima? Chineli Yesu wadiña walema nankashi, komana ona mumbanda washileña wumi windi muwubanji hakwihula muntu walema wudi neyi Yesu? Inehi, ona mumbanda wamukuhweleleli chikupu. Halombeli hohu wukwashuku, ilaña watwalekelihu kulemba hela chakwila Yesu wamwekesheli hatooka nindi hanakukeña kumukwashaku. Yesu wamweni nindi ona mumbanda wadiña nachikuhwelelu chakola chaletesheli atwalekihu nakulemba, nawa wamuukilili mwanindi. (Matewu 15:22-28) Mwamweni, Yesu watoñojokeleleñaku antu, kuyitiyilila nikwila yuma yakeñeleñawu neyi chinatwesheki, yumiyi yaletesheli antu kwikala akasunuka kuhanjeka nindi.

Komana Mwekala Akasunuka?

19. Tunateli kwiluka ñahi netu twekala akasunuka?

19 Antu kakavulu atoñojokaña nawu ekala akasunuka. Chakutalilahu, antu amakwawu akweti yifulu yahewulu avula kuleja antu azataña hamu nawena nawu: “Mudi akasunuka kuhanjeka nanami kala mpinji.” Hela chochu, Bayibolu yatusoñamishaña nawu: “Antu amavulu ashimunaña kukeña kwawu kwakashinshi, ilaña hinyi wunateli kuwana muntu washinshika?” (Yishimu 20:6) Chaswayi kuhosha netu twekala akasunuka, hanu dinu, komana mwamweni twamwekeshaña ichi chilwilu chakukeña chekala naYesu? Ñakwilu yanilu lwihu hiyinashindameni hachitwadimonaña etu aweniku, ilaña chatumonañawu akwetu. Pawulu wahosheli nindi: “Mwekeshenu kwovwaha kwenu kudi antu ejima.” (AFwilipi 4:5) Wejima wetu twatela kudihula netu: ‘Indi akwetu ammonaña ñahi? Añiluka nawu nindi muntu wamuchidinyi?’

Akulumpi afwilaña kwikala akasunuka

20. (a) Muloñadi chichalemena kudi akulumpi akaKristu kwikala akasunuka? (b) Muloñadi chitwatela kutoñojokelaku akulumpi muchipompelu kutalisha hayuma yitwakuhwelelaña netu atwilileña?

20 Sweje-e dinu akulumpi akaKristu afwilaña kwikala akasunuka. Afwilaña chikupu kulondela mazu asonekawu haIsaya 32:1, 2 akwila nawu: “Wejima wawu akekala neyi iluña mwakuswama mpepela, iluña mwakwiyama nvula yeneni, neyi tuloña twamenji mwituña dakadi menji, neyi wulelu welola deneni mumpata yoominina.” Mukulumpi nateli kwikala mwakuswama, mwakwiyama nawa mwakupulukila neyi atwalekahu kwikala wakasunuka. Kafwampi, kwila mwenimu mpinji yejima kwapela wanyi, muloña akulumpi akweti nyidimu yayivulu chikupu munanu mafuku akala. Hela chochu, akulumpi afwilaña kutondolwela kumwekana neyi akweti nyidimu yayivulu yikuyikañesha kwakamena yuma yinakaankili nyikoku yaYehova. (1 Petulu 5:2) Amanakwetu niahela amuchipompelu afwilaña kutoñojokelaku awa amayala ashinshika kutalisha hayuma yakuhwelelañawu nawu ayilili, kuhitila mukwikala adizoza nikuzatila hamu nawu.—AHeberu 13:17.

21. Anvwali anateli kutwalekahu ñahi kwikala akasunuka nawanyanawu, nawa chumanyi chitwakadiza mukapetulu kanalondelihu?

21 Anvwali afwilaña kuzata nañovu kulonda ekali akasunuka nawanyanawu. Ichi hichuma chalema hama. Akeñaña anyanawu eluki nawu hichuma chalema nankashi kushindamena mudi Tata yeyi hela Mama yeyi. Dichi, anvwali akaKristu atela kwikala namuchima wawovu nawa atoñojokelañaku anyanawu, kulonda abuleña kuzuwa neyi mwanawu ayileja chiluwa chinakoñiyi hela yuma yaheña yinakutoñojokayi. Anvwali afumbaña anyanawu mumesu awunda, nakufwila kuhanjeka nawu mpinji yejima. Mwamweni, wejima wetu twatela kwikala akasunuka neyi chadiñayi Yesu. Mukapetulu kanalondelihu, twakahanjeka hawushona watiyiliyi Yesu, chilwilu chekala hakachi kayilwilu yalema yaletesheleña antu kwiluka nawu Yesu wakasunuka.