MUMA LOKO KIT NGIMA JI
“Natimora ni Ang’eyo, To Kare Nakia”
Higa ma Nonyuolee: 1976
Piny Moae: Honduras
Chon: ne en pasta mar kanisa
NGIMANA MACHON
Ne onyuola e taon mar La Ceiba e piny Honduras. Ne an chogo kuom nyithindo abich, kendo an kenda e ma ne an wuoyi. Bende, an kenda e ma ne an momo e odwa. Jo mahundu ne ng’eny kama ne wadakie, kendo ne wadhier marach. Ngima nomedo bedonwa matek ka ne wuonwa otho e aksident moro kama notiyoe ka ne an jahigni ang’wen kama.
Minwa ne temo kar nyalone mondo oritwa, en mana ni thothne ne oonge gi pesa moromo ng’iewona lewni. Ka ne koth chue, koyo ne chamaga ahinya nikech naonge gi lep koyo.
Ka nadongo, napuonjora Honduras Sign Language (LESHO), to mano nomiyo achako tudora gi momni wetena. Kata kamano, minwa gi nyiminega ne ok ong’eyo LESHO, omiyo ne gigajoga agaja ranyisi moko mondo giwuo koda. Minwa nohera malich, kendo notemo ahinya mondo ogeng’na gik ma ne nyalo hinya. Notiyo gi ranyisi matin ma nong’eyogo e kwera mondo kik adonj e madho ndawa gi kong’o. Mano nomiyo adongo ma ok atiyo gi gigo.
Ka natin, minwa ne dhiga koda e kanisa mar Katholik, to ne aaga nono nikech onge ng’ama ne lokona gik ma niwacho. Chunya nojok mi naweyo dhi e kanisa ka an jahigni apar. E chunya ma iye to pod nagombo ng’eyo Nyasaye e yo momedore.
E higa mar 1999 ka koro ne ajahigni 23, nang’era gi miyo moro ma a Amerka ma ne lemo e achiel kuom kanise ma wacho ni yalo Injili. Nopuonja weche moko e Muma kaachiel gi American Sign Language (ASL). Gik ma napuonjora e Muma nomora ma ang’ado ni nadwaro bedo pasta. Omiyo, nadar adhi Puerto Rico mondo atiegra e skul moro ma nipuonjoe momni weche Jokristo. Ka naduogo La Ceiba e higa mar 2002, osiepena moko nokonya chako kanisa mar momni. Achiel kuom osiepenago ne en Patricia, kendo bang’e nakende.
Nikech koro ne an pasta, nayalo ne ji e kanisa ka atiyo gi LESHO, natang’onegi pichni ma nyiso gik miwuoye e Muma, kendo natimo drama-drama kama, mondo akony momni winjo tiend weche ma ni e Muma. Bende, nalimoga momni ma ne ni e taonde machiegni ka ajiwogi kendo konyogi. Nadhi nyaka Amerka gi Zambia kaka jamisonari. To kiwacho awacha adier, ne ang’eyo gik matin ahinya e Muma. Nanyiso ji mana gik ma nosenyisa kaachiel gi gik ma naparo ni pichini ma natang’onegi lero. Natimora ni ang’eyo, to kare nakia.
Chieng’ moro, jo kanisawa moko nochako hangona wach. Ne giwacho ni ne ajamer kendo nachodo. Iya nowang’ matek. Mapiyo bang’ mano, an gi Patricia ne waweyo kanisano.
KAKA MUMA NOLOKO NGIMANA
Kinde mokalo, Joneno mag Jehova ne jalimowa dichiel ka dichiel, to ne ok warwakgiga. To bang’ weyo kanisawa, Patricia noyie puonjore Muma gi dhako moro gi chwore ma ne gin Joneno mag Jehova. Nyinggi ne Thomas gi Liccy. Gima nomora en ni kata obedo ni ne ok gin momni, ne ging’eyo sign language. An be nachako puonjora Muma kodgi.
Kuom dweche moko, ne wapuonjore ka watiyo gi vidio mag ASL. To ka ne osiepewa moko ochako wacho ni Joneno mag Jehova nigi jatelo ma dhano, ne waweyo puonjore Muma. Kata obedo ni Thomas notemo lerona ni Joneno mag Jehova ok luw dhano moro amora, pod nadagi yie kode.
Dweche moko bang’e ka ne Patricia obedo gi depression, nolemo kokwayo Nyasaye mondo oorne Joneno mag Jehova kendo. Mapiyo nono, jirani moro ma ne en Janeno mar Jehova nolimo Patricia, kendo nochiwore tudo Patricia gi Liccy. Liccy nobedo osiep migeno. Nolimoga Patricia juma ka juma kojiwe kendo puonje Muma. An to pod ne ok ayie ahinya gi Joneno.
E higa mar 2012, Joneno mag Jehova notimo kampen makende mar chiwo vidio mar LESHO ma wiye ne wacho ni Would You Like to Know the Truth? (Bende Diher Ng’eyo Adiera?) Liccy nomiyowa vidiono. Ka naneno vidiono, nahum ahinya ka nafwenyo ni thoth gik ma napuonjo ji ne ok owuok e Muma, kuom ranyisi, mach miwang’oe joricho kod chuny ma ok tho.
Juma ma noluwo, nadhi e Kingdom Hall mondo awuo gi Thomas. Nanyise ni nadwaro puonjo momni adiera ma ni e Muma, to ok ka an achiel kuom Joneno mag Jehova. Gombona ne en chako kanisa manyien mar momni ma an e ma ateloe. Thomas nopwoya kuom gombonano, kata kamano, nosomona Jo-Efeso 4:5 ma nyiso ni kanyakla madier mar Jokristo onego obed e achiel.
Bende, Thomas nomiya vidio mar Jehovah’s Witnesses—Faith in Action, Part 1: Out of Darkness mar ASL. Vidiono lero kaka grup moro nonono Muma adimba mondo gifweny adiera e wi puonj madongo ma ni e iye. Seche ma naneno vidiono, nafwenyo ni gima ne chando jogo e ma an be ne chanda. An be namanyo adiera mana kaka gin. Vidiono nomiyo abedo gadier chuth ni Joneno mag Jehova e ma puonjo adiera, nikech puonjgi duto otenore kuom Muma. Omiyo, nayie puonjora kendo. E higa mar 2014, nobatisa kaachiel gi Patricia mi wabedo Joneno mag Jehova.
KAKA MUMA OSEKONYA
Ahero kanyakla mar Joneno mag Jehova, nikech oler mana kaka Nyasaye bende ler. Ok giwach weche mochido, kendo gin joratiro. Gihero kue, kendo gihero jiwo jowetegi. Giriwore e paro achiel kendo giduto gipuonjo adiera ma chal, bed ni gin e piny mane kata giwacho dhok mane.
Puonjruok gima Muma wacho osemora ahinya. Kuom ranyisi, asepuonjora ni Jehova en Nyasaye Manyalo Duto, kendo Jaloch e wi piny gi polo. Ohero ji te, bed ni ng’ato en momo, kata ooyo. Amor gi yo ma Nyasaye oherago. Asepuonjora bende ni pinyni biro bedo paradiso ma jaber, kendo ni waduto wabiro yudo thuolo mar dak nyaka chieng’ ma onge tuoche kata songa moro amora. To mano kaka agombo dak e kindeno!
An gi Patricia wahero puonjo momni mamoko Muma. Moko kuom joma sani wapuonjo ne wan-go e kanisawa machon. Sani ok atimra atima ni ang’eyo gik ma apuonjo kaka natimoga e kinde ma ne an pasta. Puonjruok gi Joneno mag Jehova osemiyo koro ang’eyo gik ma Muma puonjo.