1, 2. En ang’o ma igwelowae, to en penjo mane ma onego wapenjre?

 BE OSEGAGWELIE kamoro? Nyalo bedo ni iparo nyasi moro makende ma nogwelie kaka arus mar osiepni moro migeno ahinya. Kata nyalo bedo ni noluongi e tich moro ma igeno ahinya. Ka osegagweli e gik ma kamago, onge kiawa ni nimor kendo nineno ni kare in ng’at ma ogen ahinya. Adiera en ni nitie gimoro makende ma osegwelie. Kendo ng’ato ka ng’ato osegwel e yo ma kamano. Yo ma warwakogo gwelno biro chiko kaka ngimawa biro chalo. Mano e yiero maduong’ie mogik ma wabiro timo e ngimawa.

² Gima igwelowaeno en ang’o? Yesu Kristo Wuod Nyasaye Manyalo Duto e ma gwelowa, kendo wechego ondik e Muma. E Mariko 10:21, Yesu nowacho kama: ‘Bi ibed jalupna.’ Mano nyiso ni weche ma ne Yesu owachogo mulowa. Wanyalo penjore niya: ‘Be abiro yie bedo jalup Yesu?’ Dwoko mar penjono nyalo nenore ni yot, nikech onge ng’at ma nyalo tamore ka Yesu ogwele. Kata kamano, gimiwuoro en ni ji mang’eny tamorega. Ang’o momiyo?

3, 4. (a) Gin ang’o ma ng’at moro ma nodhi ir Yesu kopenje kaka doyud ngima mochwere ne nigo? (b) Gin kido mage ma Yesu noneno kuom ng’atno?

³ Ne ane ranyisi mar ng’at moro ma ne Yesu ogwelo mondo obed jalupne higni 2,000 mokalo. Ne en ng’at ma omi luor ahinya. Ne en gi gik moko adek ma ng’ato ang’ata ne nyalo gombo. Ne pod en rawera, ne en jamwandu, kendo ne en jatelo. Muma luonge ni ‘rawera,’ ‘ng’at ma nigi mwandu mang’eny,’ kendo ‘jatelo.’ (Mathayo 19:20; Luka 18:18, 23) Kata kamano, ne nitie gimoro makende e wi rawerani. Nosegawinjo weche e wi Japuonj Maduong’ ma en Yesu kendo weche ma nowinjogo nomore.

⁴ Ng’eny jotelo ma nodak e kindego ne ok omiyo Yesu luor ma nowinjore yudo. (Johana 7:48; 12:42) Jateloni to nopogore. Muma nyisowa kama: “Sa ma [Yesu] nowuok, ng’at moro noringo ire mogoyo chonge piny e nyime kendo penje niya: ‘Japuonj Maber, en ang’o ma nyaka atim eka ayud ngima mochwere?’ ” (Mariko 10:17) Ne ane kaka ng’atni ne nigi siso mar wuoyo gi Yesu. Noringo e lela modhi ir Yesu, to mano en gima joma odhier e ma ne nyalo timo. Bende, nogoyo chonge piny e nyim Yesu, tiende ni nobolore e okang’ moro kendo nong’eyo ni en gi riyo mar wach Nyasaye. Yesu nogeno ahinya kido mabeyo kaka mago. (Mathayo 5:3; 18:4) Kare e gin “Yesu nong’iye mi nohere!” (Mariko 10:21) Ere kaka Yesu nodwoko penjo ma ng’atno nopenje?

5. Yesu nodwoko nade penjo ma jamwandu moro nopenje, to ere kaka wang’eyo ni dhier ok e gima ng’atno noremo? (Ne weche moler piny.)

⁵ Yesu nowacho ni Wuon-gi ne osechiwo dwoko e wi gima ng’ato nyalo gombo ng’eyo mondo oyud ngima mochwere. Notiyo gi Ndiko, kendo rawerano nowacho ni oluwoga chike mag Musa. Kata kamano, nikech Yesu ne nigi nyalo mar neno gima nie chuny dhano, nofwenyo gima ne nie chuny ng’atno. (Johana 2:25) Noneno gimoro kuome ma ne nyalo mone bedo gi winjruok gi Nyasaye. Omiyo Yesu nonyise niya: “Gimoro achiel e ma oremi.” ‘Gimoro achielno’ ne en ang’o? Yesu nonyise niya: “Dhi ius gik ma in-go, kendo imigi jo ma odhier.” (Mariko 10:21) Be Yesu ne temo wacho ni ng’ato nyaka bed modhier e ka oti ne Nyasaye? Ooyo. a Nitie gimoro makende ma ne Yesu wuoye.

6. En thuolo mane makende ma Yesu nomiyo rawera moro ma jatelo, to yo ma norwakogo wachno nonyiso nade gima ne nie chunye?

⁶ Mondo ne Yesu kony ng’atno fwenyo gima noremo, nomiye thuolo makende ka nonyise niya: ‘Bi ibed jalupna.’ Par ane wachno! Wuod Nyasaye Mamalo Chutho e ma nogwelo ng’atno achiel kachiel ni mondo obed jalupne! Yesu bende ne osingone gueth moro maduong’ miwuoro. Nonyise niya: “Inibed gi mwandu e polo.” Be jatelo ma rawera ma ne nigi mwanduno norwako thuolo ma ne omiyeno? Ndikono medo wacho niya: “Nodhi ka okuyo nikech ne en gi mwandu mang’eny.” (Mariko 10:21, 22) Weche ma ne Yesu owachogo nonyiso ni ng’atno ne nigi chandruok moro e chunye. Nogeno ahinya mwandu ma ne en-go kaachiel gi teko kod huma ma ne mwandugo miye. Gima lit en ni nohero gigo ahinya moloyo kaka nohero Yesu. “Gimoro achiel” ma noremo en ni ne ok ochiwore gi chunye duto mondo oher Jehova gi Yesu. Nikech ne oonge gi hera ma kamano, ne otamore bedo jalup Yesu, ma en gima duong’ ma ok nyal pim gi gimoro amora! Ere kaka wachno muli?

7. Ang’o momiyo wanyalo wacho ni weche ma ne Yesu owacho bende wuoyo kuomwa?

⁷ Thuolo ma ne Yesu omiyo ng’atno mar bedo jalupne ne ok en mar ng’atno kende kata mar joma nok. Yesu nowacho niya: “Ka ng’ato dwaro luwa . . . to odhi nyime luwa.” (Luka 9:23) Ne ni Yesu nowacho ni “ka ng’ato dwaro,” tiende ni ng’ato ang’ata nyalo bedo jalupne. Nyasaye ywayo joma chunygi ni kare kaka mago ir Wuode. (Johana 6:44) Omi ji duto thuolo mar bedo jolup Kristo bed ni gin jomwandu kata joma odhier, joma a e oganda moro kata piny moro, joma nodak e kinde Yesu kata modak e kindewagi. Omiyo, weche ma ne Yesu owacho ni ‘bi ibed jalupna,’ muli achiel kachiel. Ang’o momiyo dwarore ni ibed jalup Kristo? To timo kamano oriwo timo ang’o?

8. En ang’o ma dhano duto dwaro, to nikech ang’o?

⁸ Nitie wach moro madier monego wang’e: Waduto wagombo ni wabed gi jatelo maber. Ok ji duto ma yiega gi wachno, to kiwacho awacha adier en gima dwarore. Jehova ne otelo ne Jeremia mondo ondik wechegi: “A Jehova, ang’eyo malong’o ni dhano onge gi teko e wi yorene owuon. Dhano onge gi teko kata mar chiko ondamone.” (Jeremia 10:23) To wechego gin adier kendo gibiro siko nyaka chieng’. Dhano onge gi nyalo kata ratiro mar chikore giwegi. Chakre chon osenenore ayanga ni loch mar dhano rach. (Eklesiastes 8:9) E kinde Yesu, jotelo ne sando ji, ne gitiyo kodgi e yo marach, kendo ne gitayogi e yo ma ne ok owinjore. Yesu nolero chal margi ka ne owacho ni ne gichalo “rombe ma onge jakwath.” (Mariko 6:34) Mano e kaka ji chalo sani. Bed ni wan ji achiel achiel kata wan e grup, wadwaro jatelo ma wanyalo geno kendo ma wanyalo miyo luor. Be Yesu en ng’at ma kamano? Ee. Ne ane gimomiyo wawacho kamano.

9. Ang’o momiyo Yesu en jaloch mopogore gi joloch mamoko?

⁹ Mokwongo tik tik, Jehova Nyasaye e ma noyiero Yesu. Dhano morem e ma yieroga jotelo maggi, to kinde mang’eny iwuondogiga kendo ging’adoga paro ma ok kare. Yesu to en jatelo mopogore, nyinge kende oromo nyiso mano. Iluonge ni “Kristo,” kata “Mesia,” ma tiende en “Ng’at Moyier.” Ee, ne oyier Yesu, kata ne omiye migawo makende gi Wuon Loch Duto. Jehova Nyasaye nowuoyo e wi Wuode kowacho kama: “Neuru! Jatichna ma ayiero, jal ma ahero, ma chunya oyiego! Anamiye rohona.” (Mathayo 12:18) Jachuechwa e ma ong’eyo jaloch ma onego wabedgo. Rieko mar Jehova osiko. Omiyo, wanyalo geno ng’at ma oyiero.—Ngeche 3:5, 6.

10. Ang’o momiyo Yesu noweyo ranyisi maberie mogik ma dhano nyalo luwo?

¹⁰ Mar ariyo, Yesu noketonwa ranyisi maber ma onego waluw. Jaloch maber en jaloch ma raia mage gombo bedo gi kido mabeyo ma en-go kendo luwo ranyisine. Ranyisine jiwo jomamoko mondo gimed bedo joma beyo. En kido mane maberni ka jaloch obedogo? Dibed ni en chir, rieko, koso ng’wono? To nade kido mar nano e kinde ma weche tek? Sama ipuonjori e wi ngima Yesu ka ne en e pinyka, ibiro fwenyo ni ne onyiso kidogo kod mamoko momedore. Nikech Yesu chal gi Wuon-gi manie polo, mano miyo onyiso kido mag Wuon-gi e yo makare chuth. Ne en dhano makare chuth. Omiyo, wanyalo luwo ranyisi mare e yo ma notimogo gik moko, weche ma nowacho, kod kido ma nonyiso. Muma wacho ni Yesu ‘noweyonwa ranyisi maber mondo waluw ondamo mage machiegni.’—1 Petro 2:21.

11. Ere kaka Yesu nonyiso ni en “jakwath maber”?

¹¹ Mar adek, Yesu nodak kaluwore gi kaka nowacho niya: “An e jakwath maber.” (Johana 10:14) Joma ne odak e kinde ma ne indikoe Muma ne nyalo winjo tiend wachno maber. Jokwath ne tiyo matek mondo girit rombe ma ne gikwayo. “Jakwath maber” ne keto dwach rombege motelo ne mare owuon. Kuom ranyisi, Daudi ma ne en kwar Yesu ne en jakwath e kinde ma ne pod en rawera, kendo noketo ngimane kama rach kuom kedo mokalo dichiel gi le ma nomonjo rombene. (1 Samuel 17:34-36) Yesu ne ok oketo mana ngimane kama rach ne jolupne, to nothonegi. (Johana 10:15) Gin joloch adi ma nyalo chiwo ngimagi kamano?

12, 13. (a) Jakwath ong’eyo rombene e yore mage, to ere kaka rombene bende ong’eye? (b) Ang’o momiyo diher bedo e bwo loch mar Jakwath Maber?

¹² Yesu ne en “jakwath maber” e yo machielo bende. Nowacho niya: “Ang’eyo rombena kendo rombena bende ong’eya.” (Johana 10:14) Tem ane paro gima Yesu ne wacho ka notiyo gi ranyisino. Ng’at ma ng’iyo rombe mochokore kamoro achiel, biro nenogi e rumbi to ok achiel achiel. Kata kamano, jakwath to ong’eyo rombo ka rombo. Ong’eyo rombo ma chiegni nyuol ma biro dwarore ni okony, ong’eyo nyirombe ma pod yom yom ma ok nyal wuotho mabor kendgi, ong’eyo rombe ma nyocha tuo kata ma nohinyore. Rombe bende ong’eyo jakwadhgi. Ging’eyo dwond jakwadhgi kendo ging’eyo poge gi mar ng’at machielo. Sama nitie gimoro marach, gifwenyo mano e dwond jakwadhgi kendo giringo gidhi ire ng’wech. Giluwo jakwadhgi kamoro amoro ma ochikogie. Jakwadhgi ong’eyo kama onego otergie. Ong’eyo kama lum olothie ma ginyalo chamo, kama nitie pi maler ma ginyalo modho, kod kama onyalo kwayogie ma onge gima hinyogi. Rombene winjo ka gin kare sama oritogi.—Zaburi 23.

¹³ Donge igombo bedo e bwo jatelo ma chalo kamano? Yesu ma en jakwath maber rito jolupne e yo maber ma ok nyal pim gi ng’ato ang’ata. Osingo ni obiro tayi mondo idag e ngima maber mopong’ gi kuwe gie sani kendo nyaka chieng’! (Johana 10:10, 11; Fweny 7:16, 17) Omiyo, onego wang’e gik monego watim mondo wabed jolup Kristo.

14, 15. Ang’o momiyo wacho awacha ni in Jakristo kata wacho ni owari ok nyis ni in Jakristo madier?

¹⁴ E kindegi, ng’eny ji paro ni gin jolup Kristo to mano e gimomiyo giluongore ni Jokristo. Samoro gin e kanise ma jonyuolgi noterogie ma obatisgi ka pod gitindo. To moko bende wacho ni gimakore gi Yesu kendo en Jawargi. Be mano miyo gibedo jolup Yesu adier? Be mano e gima Yesu ne nigo e paro ka nogwelowa mondo wabed jolupne? Nitie gik mang’eny ma dwarore eka ng’ato obed jalup Kristo.

¹⁵ Par ane ranyisi mar pinje ma nigi joma luongore ni Jokristo. Be kit ngimagi nyiso ni giluwo puonj mag Yesu Kristo? Donge e pinjegigo waneno sigu, sand, mahundu, kod timbe maricho ma waneno bende e kuonde mamoko e piny mangima? Mohandas Gandhi ma en jatelo mong’ere ahinya mar din mar Hindi, kinde moro nowacho kama: “Onge ng’at ma osetimo gik ma konyo dhano ma loyo Yesu. Bende, onge gima rach gi din mar Jokristo. Joma an-go gi wach en un Jokristo. Ok udak ka luwore gi gik ma upuonjo.”

16, 17. En ang’o moremga kuom joma luongore ni Jokristo, to ere kaka wanyalo fwenyo jolup Kristo madier?

¹⁶ Yesu nowacho ni timbe jolupne madier e ma ne idhi fwenygigo to ok wechegi kata nying ma giluongorego. Kuom ranyisi nowacho niya: “Kik upar ni ji duto ma luonga ni, ‘Ruoth, Ruoth,’ e ma nodonj e Pinyruodh polo, to mana jo ma timo dwaro mar Wuora manie polo e ma nodonji.” (Mathayo 7:21) Ang’o momiyo ji mang’eny ma wacho ni Yesu en Ruodhgi ok tim dwaro mar Wuon-gi? Tem ane paro ranyisi mar rawera ma ne jamwandu kendo jatelocha. Kinde mang’eny, “gimoro achiel” e ma remoga jo ma luongerega ni Jokristo. Gino en hero Yesu kod Jal ma ne oore gi chunygi duto.

¹⁷ Ere kaka mano nyalore? Donge ji mang’eny ma luongore ni Jokristo wacho ni gihero Kristo? Ee. En mana ni hero Jehova gi Yesu oriwo gik mang’eny moloyo mana wacho awacha mano gi dhowa. Yesu nowacho niya: “Ka ng’ato ohera obiro rito wachna.” (Johana 14:23) Bende kowuoyo kaka jakwath nowacho kama: “Rombena winjo dwonda, ang’eyogi, kendo giluwa.” (Johana 10:27) Omiyo, yo maduong’ ma wanyisogo ni wahero Kristo ok en kuom wechewa kata kaka wawinjo e chunywa, to en kokalo kuom timbewa.

18, 19. (a) Puonjruok e wi Yesu onego okonywa timo ang’o? (b) Ang’o momiyo olos bugni, to ere kaka obiro konyo joma osebedo ka paro ni giluwo Kristo?

¹⁸ Timbe ma wan-go ok bi abiya kendgi, gichakore e chunywa kendo ginyiso ni wan joma chalo nade. Omiyo, nyaka wanon kaka chunywa chal nikech mano biro nyiso ni wan joma chalo nade. Yesu nowacho niya: “Ka ng’ato ong’eyi, in Nyasaye makende mar adier kod jal ma ne ioro Yesu Kristo, to en gi ngima ma nyaka chieng’.” (Johana 17:3) Sama wadhi nyime puonjore kuom Yesu kendo paro matut kuome, mano nyalo mulo chunywa. Wabiro medo here kendo wabiro bedo gi siso mar luwe pile ka pile.

¹⁹ Koro wane ane gimomiyo olos bugni. Bugni ok oting’o weche duto e wi ngima kod tij Yesu. Kata kamano, okonyowa neno maler kaka wanyalo luwo Yesu. b Olose mondo okonywa nonore gi ndiko kaka kio ka wapenjre ni, ‘Be aluwo Yesu gadier?’ (Jakobo 1:23-25) Nyalo bedo ni kuom kinde malach isebedo ka iparo ni in rombo mitayo gi Jakwath Maber. Kata kamano, donge inyalo yie ni nitie yore mamoko ma pod inyalo time dongruok? Muma jiwowa niya: “Sikuru ka unonoru mondo une ka be un e yie; sikuru ka unyiso gadier gima un uwegi.” (2 Jo-Korintho 13:5) Ber ka wanono ka be adier itayowa gi Jakwath Maber ma oherowa, ma Jehova owuon oseketo mondo otawa.

20. Wabiro nono ang’o e sula ma luwo?

²⁰ Wageno ni puonjruok bugni biro konyi medo hero Yesu kachiel gi Jehova. Sama hera ma kamano tayo ngimani, ibiro dak e ngima mopong’ gi mor kod kuwe sani kendo ibiro dhi nyime pako Jehova nyaka chieng’ kuom chiwonwa Jakwath Maber. En adier ni puonjruok e wi Kristo onego otenre kuom mise madier. Mano e momiyo e Sula mar 2 wabiro neno migawo ma Yesu nigo e chopo dwach Jehova.