1-3. En fweny mane ma Petro neno, to ang’o momiyo owinjore wang’e tiend fwenyno?

 EN HIGA mar 36 B.K. Chieng’ rieny kendo Petro lemo e tat ot manie dho nam e taon mar Jopa. Osebedo wendo e odno kuom ndalo moko. Bedone e odno nyiso e okang’ moro ni ok obuon ji. Wuon odno, iluongo ni Simon, ma janyong’-piende, kendo nitie Jo-Yahudi ma ok nyal dak e od ng’at ma tiyo tich ma kamano. a Kata kamano, nitie puonj moro maduong’ ma ochiegni yudo e wi kaka Jehova ok buon ji.

² Sama Petro lemo, fweny moro birone. Gik ma oneno e fwenyno nyalo chando Ja-Yahudi moro amora. Oneno ka gimoro machal gi nanga maduong’ lor ka wuok e polo koting’o le ma ok ler kaluwore gi Chik. Inyiso Petro ni oyang’ kendo ocham lego, kata kamano, odwoko niya: “Pok ne achamoga gima ochido kendo ma ok ler.” Inyise niya: “We wacho ni gik ma Nyasaye osepwodho gin gik ma ok ler.” Inyise kamano ok dichiel to didek. (Tich 10:14-16) Fwenyno bago Petro, kata kamano, ilerone tiend wachno mapiyo.

³ Fweny ma Petro onenono tiende en ang’o? Dwarore ni wang’e tiend fwenyno nikech opuonjowa adiera moro maduong’ e wi kaka Jehova neno dhano. Nikech wan Jokristo madier, ok wanyal chiwo neno e yo malong’o chuth e wi Pinyruodh Nyasaye ka ok wane ji kaka Jehova nenogi. Mondo wang’e tiend fweny ma Petro noneno, wanon ane gik ma ne otimore e kindeno.

4, 5. Kornelio ne en ng’a, to ang’o ma ne otimore sama ne olemo?

⁴ Petro ne ok ong’eyo ni odiechieng’ motelo ne mae, jal miluongo ni Kornelio modak Kaisaria, ma en kilomita 50 yor nyandwat, be ne oyudo  fweny mowuok kuom Nyasaye. Kornelio, jatend jolwenj Jo-Rumi, ne en “ng’at mochiwore ne Nyasaye.” b Ne orito joode maber ahinya nikech ne en ng’at ‘moluoro Nyasaye gi joode duto.’ Kornelio ne ok en ng’at molokore modonjo e din mar Jo-Yahudi; bende ne ok en Ja-Yahudi kendo ne ok otere nyangu. Kata kamano, ne ong’won gi Jo-Yahudi kendo ne okonyogiga gi gige ringruok. Nikech chunye ne ler, “nosiko kosayo Nyasaye e lamo.”​—Tich 10:2.

⁵ Gimoro sa ochiko modiechieng’, Kornelio ne lemo kendo ne oneno fweny ka malaika moro nyise niya: “Lamoni kod michni mag konyo jochan oseidho malo e nyim Nyasaye kaka gik ma iparigo.” (Tich 10:4) Kornelio notimo kaka malaika nonyise, mi nooro chwo moko mondo oluongne jaote Petro. Kornelio ne dhi bedo ng’at mokwongo ma ok oter nyangu, ma ne dhi yudo thuolo makende ma jomamoko ma ok Jo-Yahudi ne pok oyudoga. Ne ochiegni yudo wach maber mar warruok.

6, 7. (a) Chiw ane ranyisi ma nyiso ni Nyasaye dwokoga lamo mag joma chunygi ni kare ma dwaro ng’eye. (b) Ranyisi kaka mago puonjowa ang’o?

⁶ Be Nyasaye dwokoga lamo mag joma chunygi ni kare ma gombo ng’eye e kindewagi? Ne ane ranyisini. Miyo moro e piny Albania ne omi gaset mar Ohinga mar Jarito ma ne nigi sula moro ma wuoyo e wi pidho nyithindo. c Ne onyiso Janeno ma ne odhi lime niya: “Be ing’eyo ni nende alemoga ka akwayo Nyasaye mondo okonya ng’eyo kaka anyalo pidho nyiga? An gadier ni Nyasaye e ma oori! Imiya mana gima nende adwaro!” Miyono gi nyige nochako puonjore Muma kendo bang’e chwore be nochako puonjore.

⁷ Be mano en mana gima ne otimre dichiel? Ooyo ngang’! Ranyisi kaka mano osebedo ka timore ding’eny e piny mangima ma ng’ato ok nyal wacho ni en gima timore  atima kende. Mano nyisowa ang’o? Mokwongo, Jehova dwokoga lamo mag joma chunygi ni kare ma dwaro ng’eye gadier. (1 Ru. 8:41-43; Zab. 65:2) Mar ariyo, malaike konyowa e tij lando wach maber.​—Fwe. 14:6, 7.

8, 9. Roho maler nokonyo Petro ng’eyo ang’o, to ne okawo wachno nade?

⁸ “Petro pod ne wuoro” tiend fweny ma ne oneno ka pod en e tat ot sama joma Kornelio ne ooro nochopo. (Tich 10:17) Be Petro ma ne osetamore nyadidek ni ok onyal chamo chiemo ma Chik ok opwodho, ne dhi yie dhi gi jogo kendo donjo e od ng’at ma ok Ja-Yahudi? Nyasaye notiyo gi roho maler mondo onyise gima onego otim. Ne onyis Petro niya: “Ne! Nitie jomoko adek ma manyi. Omiyo, a malo, ilor piny mondo idhi kodgi, ma ok iriwo gi kiawa moro amora nimar an e ma aorogi.” (Tich 10:19, 20) Onge kiawa ni fweny ma ne Petro oneno e wi gimoro machal gi nanga maduong’, ne oike mondo oluw kaka roho maler ne taye.

⁹ Ka ne ofwenyo ni Nyasaye e ma ne onyiso Kornelio mondo oluonge, Petro norwako joma ok Jo-Yahudigo e ot “mi ne gibedo wende.” (Tich 10:23a) Jaote ma ne oboloreno kendo ma ne winjo wach, nosechako loko pache mondo oluwre gi dwaro mar Nyasaye.

10. Ere kaka Jehova tayo joge, to gin penjo mage ma onego wapenjre?

¹⁰ Jehova pod tayo joge mos mos e yo mochanore nyaka e kindewagi. (Nge. 4:18) Otayo “jatich mogen kendo mariek” kotiyo gi rohone maler. (Mat. 24:45) Kinde moko, wayudoga yo manyien molergo weche moko e Muma kata lokruok e yo mitimogo gik moko e riwruogwa. Onego wapenjre niya: ‘Anenoga nade lokruokge motimgo? Be ayiega gi kaka roho mar Nyasaye tayo wechego?’

11, 12. Ang’o ma ne Petro otimo ka ne ochopo Kaisaria, to en ang’o ma ne opuonjore?

¹¹ Odiechieng’ achiel bang’ ka noseneno fweny, Petro kod jomamoko ochiko nochako wuoth ma terogi Kaisaria. Jogo ne gin ji adek ma ne Kornelio ooro kaachiel gi ‘owete auchiel’ moko ma Jo-Yahudi ma ne a Jopa. (Tich 11:12) Nikech Kornelio ne rito Petro, nochoko “wedene gi osiepene” ma nenore ni giduto ne ok gin Jo-Yahudi. (Tich 10:24) Ka ne gichopo, Petro notimo gima ne ok opar ni nonyalo timo: Ne odonjo e od ng’at ma ne ok en Ja-Yahudi kendo ma ne ok oter nyangu! Petro nolero kama: “Ung’eyo maber ni chik ok oyie ne Ja-Yahudi mondo oriwre gi ng’at moa e oganda machielo, kata sudo machiegni kode, to e ma Nyasaye osenyisa ni kik aluong ng’ato ang’ata ni, ng’at mochido kata ma ok oler.” (Tich 10:28) Petro koro noseng’eyo ni fweny ma ne oneno, ne ok wuo mana e wi chiemo ma ji onego ocham, to ne ochiwo puonj machielo bende. Ne ok onego “oluong ng’ato ang’ata ni ok ler” kata mana ng’at ma ok Ja-Yahudi.

 ¹² Joma ne rito Petro ne oikore rwako wach ma Petro ne nigo. Kornelio nowacho niya: “Waduto wan e nyim Nyasaye mondo wawinj weche duto ma Jehova osechiki ni iwach.” (Tich 10:33) Parie apara kaka inyalo winjo ka ng’at milendone onyisi weche kaka mago! Petro chako wuoyo kowacho niya: “Koro ang’eyo gadier ni Nyasaye ok buon ng’ato ang’ata, to e oganda moro amora, ng’at moluore kendo ma timo gik makare, oyiego.” (Tich 10:34, 35) Petro nopuonjre ni Nyasaye ok dew pien dend ng’ato, piny moae, kata gik ma nyalo nenore gi oko. Kae to Petro nodhi nyime chiwo neno e wi tij lendo ma ne Yesu otimo, thone, kod chierne.

13, 14. (a) En ang’o maduong’ ma ne otimore ka ne Kornelio kod jomamoko ma ne ok gin Jo-Yahudi olokore mobedo Jokristo e higa mar 36 B.K.? (b) Ang’o momiyo ok onego wang’ad ne ji bura kaluwore gi kaka ginenore gi oko?

¹³ Gimoro ma ne chalo mana hono ne otimore: “Sa ma Petro pod ne wuoyo,” ne ool roho maler ne “jo ma oa e ogendni mamoko.” (Tich 10:44, 45) Ma e kama okwongo ma wayudoe e Muma ni ne ool roho maler kuom ji ka pok obatisgi. Nikech nofwenyo ni mano en gima nyiso ni Nyasaye noyie kodgi, Petro “nochiko ni obatisgi,” tiende ni tiso joma ok Jo-Yahudi. (Tich 10:48) Ka ne joma ok Jo-Yahudigi olokore mi gibedo Jokristo e higa mar 36 B.K., mano ne en giko mar Jo-Yahudi bedo oganda makende. (Dan. 9:24-27) Petro notiyo gi ofungu mar adek ma en ‘ofungu mogik mar pinyruoth’ ka ne okawo okang’ mar chiwo neno e kindeno. (Mat. 16:19) Ofunguno noyawo thuolo ne joma ok Jo-Yahudi ma ok oter nyangu thuolo mar bedo Jokristo mowal.

¹⁴ Kaka jolendo mag Pinyruoth ma kindegi, wang’eyo ni “Nyasaye ok buon ji.” (Rumi 2:11) Dwarone en ni “ji duto oresi.” (1 Tim. 2:4) Omiyo ok onego wang’ad ne ng’ato bura kaluwore gi kaka onenore gi oko. Tijwa maduong’ en chiwo neno e yo malong’o chuth e wi Pinyruodh Nyasaye, to mano oriwo lendo ne ji duto, ma ok wadewo pien dendgi, piny ma giwuokie, kaka ginenore gi oko kata din ma gintie.

15, 16. Ang’o momiyo Jokristo moko ma ne gin Jo-Yahudi nochako donjo ne Petro, to ne olero nade gik ma ne otimo?

¹⁵ Petro dhi Jerusalem ka koro en gi siso mar chiwo ripot e wi gik ma ne otimore. Nenore ni wach joma ok Jo-Yahudi kendo ma ok oter nyangu, ma ‘norwako wach Nyasaye,’ nokwongo chopo Jerusalem ka ne Petro pok ochopo kuno. Mapiyo nono bang’ ka Petro nosechopo Jerusalem, “jo ma ne riwo lwedo wach tero nyangu nochako donjone.” Ne gichwanyore nikech Petro ‘ne odhi e od jo ma ok oter nyangu mi ochiemo kodgi.’ (Tich 11:1-3) Gima ne chandogi ok ne en ni joma ok Jo-Yahudi, nobedo jolup Kristo kata ooyo. Kar mano, jopuonjre ma Jo-Yahudigo noramo ni joma ok Jo-Yahudi nyaka luw Chik, moriwo nyaka chik mar tero ji nyangu eka gilam Jehova e yo mowinjore. Nenore maler, ni nitie jopuonjre moko ma Jo-Yahudi ma ne oyudo ka teknegi weyo luwo Chik Musa.

 ¹⁶ Petro nolero nade gik ma ne otimore? Kaluwore gi Tich Joote 11:4-16, Petro nowuoyo e wi gik moko ang’wen ma nyiso ni Nyasaye e ma ne tayo gik ma notimo: (1) fweny ma ne oneno ne oa kuom Nyasaye (Kwan matindo 4-10); (2) roho maler ne taye (Kwan matindo 11, 12); (3) malaika nolimo Kornelio (Kwan matindo 13, 14); kod (4) ne ool roho maler ne joma ok Jo-Yahudi. (Kwan matindo 15, 16) Petro notieko twage gi penjo ma mulo chuny. Nopenjo niya: “Kuom mano, ka Nyasaye nochiwonegi [joma ok Jo-Yahudi ma norwako yie] mich [mar roho maler] achielno mochiwo nono, mana kaka ne omiyowa wan [Jo-Yahudi] bende ma waseyie kuom Ruoth Yesu Kristo, an to an ng’a ma dageng’ Nyasaye?”​—Tich 11:17.

17, 18. (a) Neno ma Petro nochiwo nomiyo Jokristo ma Jo-Yahudi otimo yiero mane? (b) Ang’o momiyo rito kuwe manie kanyakla nyaloga bedo matek, to gin penjo mage ma owinjore wapenjre?

¹⁷ Neno ma Petro nochiwo nochuno Jokristo ma Jo-Yahudigo mondo otim yiero. Be ne gidhi weyo buono ji kendo yie mondo joma ok Jo-Yahudi ma ne eka obatisgo, obed Jokristo wetegi? Ndiko nyisowa niya: “Ka ne [joote kod Jokristo mamoko ma Jo-Yahudi] owinjo wechego, ne giweyo kwedogi kendo ne gimiyo Nyasaye duong’ ka giwacho kama: ‘Kare ero Nyasaye osemiyo ogendni mamoko bende thuolo mar loko chunygi mondo giyud ngima.’” (Tich 11:18) Paro maber ma ne gin-gono, nomiyo kanyakla osiko ka nigi kuwe.

¹⁸ E kindewagi, rito kuwe e kanyakla nyalo bedo matek nikech Jokristo madier wuok e “ogendni duto, gi dhoudi duto, gi pinje duto, kendo gi dhok duto.” (Fwe. 7:9) Omiyo, kanyakla nigi ji ma pien dendgi, ogandagi, kod yo ma gipon-go opogore opogore. Onego wapenjre kama: ‘Be asegolo chuth kido mar buono ji e chunya? Be aseng’ado ni ok abi yie mondo gik moko kaka pogruok manie kind pinje, ogendni, timbe mag ogandawa kod pien del, ochik kaka aneno Jokristo wetena?’ Par ane gima ne otimore ne Petro (Kefa) higni moko bang’e ka moko kuom joma ok Jo-Yahudi  noselokore mi gibedo Jokristo. Chuny mar buono ji ma ne ni kuom jomoko nomiyo Petro “opogore” gi Jokristo ma ne ok gin Jo-Yahudi, kendo nochuno Paulo mondo orieye. (Gal. 2:11-14) Kinde duto, weuru mondo wabed motang’ mondo kik wabed gi chuny mar buono ji.

19. Jokristo ma Jo-Yahudi ma Antiokia nochako lendo ne jomage, to ne giyudo nyak mage?

¹⁹ Be jopuonjre Yesu nochako lendo ne joma ok Jo-Yahudi ma ne ok oter nyangu? Ne ane gima bang’e ne otimore Antiokia ma Siria. d Taondni ne nigi Jo-Yahudi mang’eny, kata kamano, ne onge akwede e kind Jo-Yahudi kod ogendni mamoko. Omiyo taon mar Antiokia, ne en kama ber ahinya ma ne inyalo lendie ne joma ok Jo-Yahudi. Kae e kama jopuonjre moko ma Jo-Yahudi nochako landoe wach maber ne “jo ma ne wacho dho Grik.” (Tich 11:20) Ne ok gilendo mana ne joma ne wacho dho Grik kende, to ne gilendo nyaka ne joma ok Jo-Yahudi kendo ma ne ok oter nyangu. Jehova noguedho tijgi kendo “ji mang’eny ne oyie kuom Ruoth.”​—Tich 11:21.

20, 21. Ere kaka Barnaba nonyiso bolruok mowinjore, to ere kaka wanyalo nyiso bolruok ma kamano e tij lendo?

²⁰ Mondo olend maber ne joma ne oikore winjo wach e alwora mar Antiokia, kanyakla man Jerusalem nooro Barnaba kuno. Joma ne orwako wach ne ng’eny ahinya ma ne ok onyal lendo kuno kende. Saulo, ma ne dhi bedo jaote moor ir ogendni, e ma ne owinjore okonye lendo kuno. (Tich 9:15; Rumi 1:5) Be Barnaba ne dhi chako piem gi Saulo? Ooyo, Barnaba nobolore. Nokawo thuolo mokwongo mar dhi Tarso mondo omany Saulo, kendo ne gidok Antiokia mondo gilend. Ne gitieko higa achiel ka gijiwo jopuonjre ma ne nie kanyakla ma Antiokia.​—Tich 11:22-26a.

²¹ Ere kaka wanyalo nyiso ni wan joma obolore e tij lendo? Ok wabi kalo tong’ ka wan gi kido mar bolruok. Waduto wan gi teko kod nyalo mopogore opogore. Kuom ranyisi, jomoko nyalo bedo molony e lendo sama gin e dijegi kata ot ka ot, kata kamano, giyudo ka ok yotnegi timo dok limbe kata chako puonjruok Muma gi ji. Ka po ni diher timo dongruok e yore mamoko mag lendo, donge inyalo kwayo ng’ato mondo okonyi? Kitimo kamano, inyalo yudo nyak maber kendo ibiro medo bedo mamor e tij lendo.​—1 Kor. 9:26.

22, 23. Jokristo ma ne ni Antiokia nonyiso nade ni ne gihero owetegi, to ere kaka jotich Nyasaye ma kindegi timoga kamano?

²² Antiokia e ma ne “okwong luongie jopuonjre ni Jokristo, kaluwore gi dwach Nyasaye.” (Tich 11:26b) Nying ma Nyasaye nopwodhono ne owinjore ahinya gi jolup Kristo. Kaka joma wuok e ogendni mamoko ne medo bedo  Jokristo, be Jokristo ma Jo-Yahudi nochako nenogi kaka owetegi kuom yie? Ne ane gima notimore ka kech maduong’ nowuok e higa mar 46 B.K. e E kinde machon, joma kech ne kayoga ahinya ne gin-ga jodhier, ma ne onge pesa kata chiemo ma ne gikano. E kinde kejno, ne dwarore ni okony Jokristo ma Jo-Yahudi ma ne odak Judea, nikech nenore ni ng’enygi ne odhier. Ka ne owete ma ne ni Antiokia, moriwo nyaka Jokristo ma ne ok gin Jo-Yahudi owinjo wachno, ‘ne gioro kony’ ne Jokristo ma ne ni Judea. (Tich 11:29) Mano kaka ne ginyiso Jokristo wetegi hera mar owete!

²³ Mano e kaka jotich Nyasaye ma kindegi bende nyiso hera. Ka wafwenyo ni owetewa manie pinje mamoko kata manie alworawa dwaro kony moro, watemoga ahinya mondo wakonygi. Komiti mag bad ofise chanoga mapiyo mondo Komiti Makonyo e Kinde Masiche onon chal mar owete ma nyalo bedo ni oyudo chandruok nikech masiche ma timore apoya, moriwo yamo mager, yiengni mag piny, kod ohula (tsunami). Kinda duto ma watimo mondo wakony joma oyudo chandruoge nyiso kaka wahero owetewa.​—Joh. 13:34, 35; 1 Joh. 3:17.

24. Ere kaka wanyalo nyiso ni wakawo mapek tiend fweny ma Petro noneno?

²⁴ Kaka Jokristo madier, pod wakawo mapek ahinya tiend fweny ma Petro noneno e taon mar Jopa e kinde Jokristo mokwongo. Walamo Nyasaye ma ok buon ji. Odwaro ni wachiw neno e okang’ mong’ith e wi Pinyruodhe ne ji duto, ma ok wadewo chal mar pien dendgi, piny ma giwuokie, kata kit ngimagi. Omiyo, wang’aduru mar chiwo thuolo ne ji duto ma gombo winjo wach maber.​—Rumi 10:11-13.