1, 2. Ang’o ma Saulo nochano timo Damaski?

 JOWUOTH ma mirima ohingo ochomo Damaski, kama gichano timoe gimoro marach. Gidhi kuno mondo gimany jopuonjre Yesu e miechgi, gituegi, gikuod wigi, kendo gitergi nyaka Jerusalem e nyim Sanhedrin.

² Jatendgi miluongo ni Saulo nigi buch remo nikech noseriwo lwedo nek mar ng’ato. a Kinde matin mokalo, noriwo lwedo jowetene ma ne ogoyo gi kite monego japuonjre Yesu ma jakinda miluongo ni Stefano. (Tich 7:57–8:1) Saulo ne ok osando mana jopuonjre Yesu ma ne odak Jerusalem kende, to ne odwaro ni osand nyaka ma ne odak e alwora mamoko. Nodwaro ni otiek ng’ato ang’ata ma ne luwo “Yor Ruoth.”​—Tich 9:1, 2; ne sanduk ma wiye wacho ni “ Migawo ma ne Saulo Nigo Damaski,” manie ite mar 61.

3, 4. (a) Ang’o ma notimore ne Saulo? (b) Gin penjo mage ma wabiro nono?

³ Apoya nono, ler moro rieny ka olworo Saulo. Joma ni kode neno lerno kendo gibwok mi dhogi omoko. Saulo bedo muofu kendo ogore piny. Ka koro ok onyal neno, owinjo dwol moa e polo ka nyise niya: “Saulo, Saulo, isanda nang’o?” Saulo bwok ahinya mi openjo niya: “In ng’a, Ruoth?” Nyaka bed ni dwoko ma oyudo kawe gi wuoro ahinya. Yesu dwoke niya: “An Yesu, jal ma isando.”​—Tich 9:3-5; 22:9.

⁴ Ang’o ma wapuonjre e wi weche ma ne Yesu okwongo nyiso Saulo? Gin ber mage ma wanyalo yudo ka wanono gik ma ne otimore e kinde ma ne olokie Saulo? Gin puonj mage ma wanyalo yudo e wi yo ma kanyakla notiyogo gi kinde mag kuwe bang’ ka noselok Saulo?

5, 6. Weche ma ne Yesu onyiso Saulo puonjowa ang’o?

⁵ Ka ne Yesu ochungo Saulo e ndara ma dhi Damaski, ne ok openje  niya: “Ang’o momiyo isando jopuonjrena?” Kar mano, nopenje niya: “Isanda nang’o?” (Tich 9:4) Ee, Yesu winjoga malit sama jopuonjrene kalo e tembe.​—Mat. 25:34-40, 45.

⁶ Ka isandi nikech iyie kuom Kristo, bed gadier ni Jehova gi Yesu ong’eyo chandruoge ma in-go. (Mat. 10:22, 28-31) Samoro chandruoge ma in-go ok nyal rumo sani. Par ni Yesu noneno gik ma Saulo notimo ka ne inego Stefano, kendo noneno kaka Saulo ne sando jopuonjrene ma ne ni Jerusalem kogologi e utegi. (Tich 8:3) To Yesu ne ok odonjre e wachno gie kindeno. Kata kamano, Jehova notiyo gi Kristo, e miyo Stefano gi jopuonjre mamoko teko ma ne dwarore mondo gisik ka gimakore gi Nyasaye.

7. Gin ang’o ma nyalo konyi nano sama isandi?

⁷ In be inyalo nano e bwo sand kitimo gik ma luwogi: (1) Ng’ad ni ibiro siko ka imakori gi Nyasaye kata ang’o ma timore. (2) Kwa Jehova mondo okonyi. (Fil. 4:6, 7) (3) We mondo Jehova e ma ochul kuor. (Rumi 12:17-21) (4) Bed gadier ni Jehova biro miyi teko mar nano nyaka chop kinde ma oneno ni owinjore ogolni chandruogno.​—Fil. 4:12, 13.

8, 9. Nyalo bedo ni Anania nowinjo nade ka ne omiye migawo moro?

⁸ Bang’ dwoko penjo ma ne Saulo openjo ni, “In ng’a, Ruoth?” Yesu nonyise kama: “A malo mondo idonj e dalano, kendo ibiro wachni gima onego itim.” (Tich 9:6) Ne ota Saulo ma koro ne en muofu nyaka kama ne odhi buoroe Damaski, kendo ne otweyo chiemo kuom ndalo adek kolemo. Gie kindeno, Yesu nowuoyo gi japuonjre machielo ma nodak Damaski e wi Saulo. Japuonjreno ne iluongo ni Anania, kendo “Jo-Yahudi duto modak Damaski ne wuoyo maber kuome.”​—Tich 22:12.

⁹ Par ane kaka wachno nomako dho Anania! Yesu Kristo ma nosechier kendo ma en wi kanyakla ne wuoyo kode  achiel kachiel ka miye migawo makende mondo otim. Ne odhiale gi migawo makende, kata kamano, ne en migawo mapek! Ka ne Yesu onyise ni owuo gi Saulo, Anania nowacho niya: “Ruoth, asewinjo weche kuom ji mathoth e wi jalno kod gik malit ma notimo ne jogi maler e Jerusalem. Kendo gie sani jotend-jodolo osemiye teko mar mako ji duto ma luongo nyingi.”​—Tich 9:13, 14.

10. Yo ma Yesu nonyiso ni odewogo Anania puonjowa ang’o kuome?

¹⁰ Yesu ne ok okwero Anania ni otimo marach kuom wacho pache. Kata kamano, nonyise achiel kachiel gima ne onego otim. Yesu nonyiso ni odewo kaka Anania winjo ka ne onyise gimomiyo onego otim migawo ma ne ok  yotno. Yesu nowacho kama e wi Saulo: “Jalno en gira mar tich moseyier mondo oting’ nyinga kolande ne ogendni mamoko gi ruodhi kod nyithind Israel. Kendo abiro nyise maler sand mang’eny ma nyaka okalie.” (Tich 9:15, 16) Anania notimo kaka Yesu nonyise ma ok odigni. Nomanyo Saulo, jasand Jokristo mi onyise niya: “Saulo owadwa, Ruoth Yesu ma nofwenyoreni ka in e yo kibiro, e ma oseora iri mondo wengeni onen kendo, kae to ipong’ gi roho maler.”​—Tich 9:17.

11, 12. Wanyalo puonjre ang’o kuom gik ma ne otimore e kind Yesu, Anania, kod Saulo?

¹¹ Nitie gik mathoth ma nenore ayanga e wi ranyisi mar Yesu, Anania, kod Saulo. Kuom ranyisi, kinde duto Yesu tayo tij lendo mana kaka nosingo ni ne odhi timo. (Mat. 28:20) Kata obedo ni ok owuo gi ng’ato achiel achiel sani, Yesu tayo tij lendo kotiyo gi jatich mogen ma oseketo e wi joode. (Mat. 24:45-47) Bura Matayo chiko kaka ioro jolendo, kod jopainia mondo gidhi gimany joma dwaro puonjore weche momedore e wi Yesu. Mana kaka ne waneno e sula mar 7, ng’eny joma kamago osegalemo mondo ng’ato obi opuonjgi kendo Joneno mag Jehova nodhi limogi.​—Tich 9:11.

¹² Anania noyie timo migawo ma ne omiye kendo ne oguedhe. Be ilendoga e okang’ malong’o chuth kaka ochikwa kata obedo ni samoro inyalo winjo ka iluor? Jomoko winjoga ka giluor wuoyo gi joma gikia sama gidhi lendo ot ka ot. Jomoko yudo ka teknegi lendo kuonde ohala, e nderni, lendo ka gitiyo gi simu kata ndiko barupe. Anania noloyo luoro ma ne en-go kendo noyudo thuolo makende mar konyo Saulo mondo oyud roho maler. b Anania nochopo migawo ma ne en-go nikech nogeno kuom Yesu kendo ne oneno Saulo kaka owadgi. Mana kaka Anania, wan be wanyalo loyo luoro ma wan-go, ka wageno ni Yesu e ma tayo tij lendo, ka wadewo chal mar joma walendonegi, kendo ka waneno kata mana joma kwedowa ahinya kaka joma nyalo bedo owetewa kata nyiminewa.​—Mat. 9:36.

13, 14. Ka po ni ipuonjori Muma to pok obatisi, ang’o minyalo puonjri kuom ranyisi mar Saulo?

¹³ Saulo ne ok odigni tiyo gi gik ma ne opuonjore. Bang’ ka nosechange, noyie mondo obatise kae to nochako bedo machiegni kod jopuonjre ma ne  ni Damaski. To ok mano kende. “Gikanyono nochako yalo e wi Yesu e sunagoke konyiso ni Yesu e Wuod Nyasaye.”​—Tich 9:20.

¹⁴ Ka po ni isechako puonjri Muma to pok obatisi, be inyalo bedo kaka Saulo kendo ikaw okang’ mapiyo mar tiyo gi gik ma ipuonjori? En adier ni hono ma ne Saulo oneno gi wang’e ka Kristo timo, ne omiyo okawo okang’ mapiyo. Kata kamano, nitie jomamoko ma be noneno ka Yesu timo honni. Kuom ranyisi, grup moro mar Jo-Farisai noneno ka Yesu chango ng’ato moro ma lwete ne oner, kendo Jo-Yahudi mang’eny nong’eyo ni Yesu nochiero Lazaro. Kata kamano, ng’enygi ne ok odewo wechego, to moko nomedo mana kwede. (Mar. 3:1-6; Joh. 12:9, 10) Mopogore gi jogo, Saulo to nolokore chuth. Ang’o momiyo Saulo noloko chunye to jomoko to ne ok otimo kamano? Noluoro Nyasaye moloyo kaka noluoro dhano kendo nomor ahinya gi ng’wono ma Kristo nonyise. (Fil. 3:8) Ka in be iluwo ranyisi mar Saulo, ok ibi weyo gimoro amora omoni lendo kendo timo dongruok mondo ichop e batiso.

15, 16. Saulo notimo ang’o e sunagoke, to Jo-Yahudi ma ne ni Damaski norwako wachno nade?

¹⁵ Tem ane paro kaka oganda nobwok kendo nobedo gi mirima mager ka ne Saulo ochako lendo e wi Yesu e sunagoke. Ne gipenjore niya: “Donge jali e ma ne sando malit jo ma luongo nyingno e Jerusalem?” (Tich 9:21) Sama Saulo ne wacho gimomiyo noloko pache e wi Yesu, “nolero e yo malong’o ni Yesu e Kristo.” (Tich 9:22) Kata kamano, bedo ni oler wach moro e yo malong’o ok nyis ni ji duto biro rwako wachno. Ka ng’ato otwere gi chike mag oganda kata chunye opong’ gi sunga, ok obi rwako wach kata lerne e yo manade. Kata kamano, Saulo pod notemo konyogi.

¹⁶ Higni adek bang’e, Jo-Yahudi ma ne ni Damaski pod ne kwede. Gikone, ne gidwaro nege. (Tich 9:23; 2 Kor. 11:32, 33; Gal. 1:13-18) Ka ne Saulo ong’eyo ni ne gichano nege, notiyo gi rieko mi owuok dalano. Ne gikete ei okapu mi gilore e otuchi moro ma ne nie kor ohinga. Luka luongo joma ne okonyo Saulo tony e otienono ni ‘jopuonjre Saulo.’ (Tich 9:25) Ndikono nyiso ni nyaka bed ni nitie joma ne orwako wach ka ne Saulo lendo Damaski kendo ne gibedo jolup Kristo.

17. (a) Ji rwakoga nade adiera mag Muma? (b) Onego wadhi nyime timo ang’o, to nikech ang’o?

¹⁷ Ka ne ichako nyiso joodu, osiepeni kod jomamoko e wi gik mabeyo ma ne ipuonjori, nyalo bedo ni ne iparo ni giduto ne gidhi rwako adiera mag Muma nikech adierago winjore e yo maler. Samoro moko kuomgi norwako adiera, to ng’enygi notamore. Nyalo bedo ni moko kuom joodu nokawi kaka jasigu. (Mat. 10:32-38) Kata kamano, ka idhi nyime timo dongruok e yo  ma ilerogo Ndiko kendo isiko ka in gi timbe mabeyo kaka Jakristo, kata mana joma kwedi nyalo loko chunygi bang’e.​—Tich 17:2; 1 Pet. 2:12; 3:1, 2, 7.

18, 19. (a) Ka ne Barnaba onyiso joote ni Saulo noselokore, ne gikawo wachno nade? (b) Ere kaka wanyalo luwo ranyisi mar Barnaba kod Saulo?

¹⁸ Ka ne Saulo odonjo Jerusalem, ok kawwa gi wuoro ni jopuonjre ne ochich kode ka be ne en japuonjre adier. Kata kamano, ka ne Barnaba onyiso joote ni en adier ni Saulo nolokore, ne girwake mi obedo kodgi kuom kinde. (Tich 9:26-28) Saulo ne tiyo gi rieko, kata kamano, wiye ne ok okuot gi wach maber. (Rumi 1:16) Kata obedo ni ne osando jopuonjre Yesu Kristo ma ne ni Jerusalem, kanyo bende e ma ne olendoe gi chir. Jo-Yahudi ma ne ni Jerusalem, nobwok ahinya ka ne gifwenyo ni ng’at ma ne gidwaro tiyogo mondo gitiek Jokristo, e ma koro nolokore mobedo Jakristo, omiyo ne gichano nege. Ndiko wacho niya: “Ka owete nofwenyo mano, ne gilor kode nyaka Kaisaria mi giweye mondo odhi Tarso.” (Tich 9:30) Saulo noyie luwo kaka Yesu ne chike kokalo kuom kanyakla. Saulo noyudo gueth kendo kanyakla be ne oyudo ber.

¹⁹ Ne ni Barnaba nokawo okang’ mokwongo mar konyo Saulo. Nyalo bedo ni timo kamano nokonyo jotich Jehova ariyo ma jokindago mondo gibed osiepe. Mana kaka Barnaba, be ichiworiga konyo joma nyien e kanyakla, ka itiyo kodgi e tij lendo kendo konyogi mondo gitim dongruok e weche Nyasaye? Ibiro yudo gueth ahinya kitimo kamano. Ka in jalendo manyien, be inyalo yie mondo jomamoko okonyi mana kaka Saulo notimo? Ka ilendo gi jolendo molony, in be ibiro bedo molony e tij lendo, mor mari biro medore, kendo ibiro yudo osiepe mosiko nyaka chieng’.

20, 21. Jotich Jehova machon kod ma kindegi osetiyo nade gi ‘kinde mag kuwe’?

²⁰ Bang’ ka Saulo noselokore mi odhi ma onge gima ohinye, “kanyakla manie alwora duto mar Judea, gi Galili, kod Samaria, nobedo gi kinde mag kuwe.” (Tich 9:31) Ere kaka jopuonjre notiyo gi ‘kinde ma ne weche beyogo’? (2 Tim. 4:2) Ndiko wacho ni ne “gigerore motegno e yie.” Joote kod owete moko mogen, notego yie mar jopuonjre kendo tayo kanyakla mondo ‘giwuoth ka giluoro Jehova kendo ka roho maler hoyogi.’ Kuom ranyisi, Petro notiyo gi kindeno e jiwo jopuonjre ma ne nie taon mar Luda kod Pewe mag Sharon. Kinda mare nomiyo joma ng’eny ma ne odak e alworano olokre mi giyie “kuom Ruoth.” (Tich 9:32-35) Jopuonjre ne ok oweyo mondo gik mamoko ogalgi, to ne gidewo jowetegi kendo lando wach maber. Mano nomiyo kanyakla ‘osiko ka medore.’

²¹ Ka higni mag 1900 ne dhi ka rumo, Joneno mag Jehova manie pinje  mang’eny nobedo gi “kinde mag kuwe.” Sirkande ma ne sando jotich Nyasaye norumo apoya nono, kendo marfuk ma ne ogo tijwa mar lendo kuonde mamoko ne ogol. Joneno mag Jehova mang’eny noyudo thuolo mar lendo e lela, kendo mano nokelo nyak mathoth.

22. Ere kaka inyalo tiyo maber gi thuolo ma in-go sani?

²² Be itiyo maber gi thuolo ma in-go? Ka idak e piny ma oyiene ji lemo ka gin thuolo, Satan nyalo temo chocho pachi mondo imany mwandu mag ringruok kar tiyo ne Jehova. (Mat. 13:22) Kik iyie mondo gima kamano otimreni. Ti maber gi kinde mag kuwe ma in-go sani. Ne kindego kaka thuolo mag chiwo neno e okang’ malong’o chuth kendo tego kanyakla. Ng’e ni weche nyalo lokore apoya.

23, 24. (a) Gin puonj mage ma wayudo kuom gik ma ne otimore ne Tabitha? (b) Onego wang’ad mar timo ang’o?

²³ Ne ane gima ne otimre ne japuonjre miluongo ni Tabitha, kata Dorkas. Nodak Jopa ma en taon ma ne ni machiegni gi Luda. Notiyo gi thuolone kod mwandune e yo maber. Ne ogundho gi “timbe mabeyo kendo nochiwo mich mag konyo jochan.” Apoya nono, nobedo matuo mi otho. c Thone nokelo lit gi kuyo mang’eny ne jopuonjre ma ne ni Jopa, to ahinya ahinya mond liete ma ne osebedo ka otimonegi gik mabeyo. Ka Petro nochopo kama ne iikoe ringrene mondo oyike, notimo hono ma jopuonjre Yesu Kristo ne pok otimoga nyaka nene. Petro nolemo kae to nochiero Tabitha! Par ane mor ma mond liete kod jopuonjre mamoko ne nigo ka ne Petro oluongogi mi ochiwonegi Tabitha ka ongima. Nyaka bed ni gima ne otimoreno ne otego yiegi kendo ikogi ne tembe ma ne ochomogi! Onge kiawa ni honono “nolandore Jopa mangima, kendo ji mang’eny ne oyie kuom Ruoth.”​—Tich 9:36-42.

²⁴ Nitie gik moko ariyo ma wanyalo puonjore e wi gima ne otimore ne Tabitha. (1) Ngima chuok. Dwarore ni walos nying maber gi Nyasaye sama pod nitie thuolo mar timo kamano. (Ekl. 7:1) (2) Chier en gima biro timore gadier. Jehova noneno gik mabeyo mang’eny ma Tabitha notimo kendo noguedhe. Obiro  paro kindawa kendo obiro chierowa ka po ni watho ka pok Har–Magedon ochopo. (Hib. 6:10) Omiyo kata bed ni wanano e “kinde ma weche tek” kata wadak e “kinde mag kuwe,” wang’aduru mar dhi nyime chiwo neno e okang’ malong’o chuth e wi Kristo.​—2 Tim. 4:2.