1-3. (a) Ang’o momiyo miyo moro temo mondo wuode obed maler? (b) Ang’o momiyo Jehova dwaro ni jotichne obed maler?

 WAWACH ni miyo moro iko wuode ma pod tin mondo odhi e skul. Otemo matek mondo one ni nyathino olwokore kendo orwako lewni maler. Timo kamano biro miyo nyathino obed gi ngima maber kendo mano biro nyiso ni jonyuolne orite maber.

² Wuonwa ma Jehova, dwaro ni wabed maler. (Zaburi 18:26) Ong’eyo ni bedo maler konyowa.  Sama waler, oyudo duong’.​—Ezekiel 36:22; som 1 Petro 2:12.

³ Bedo maler tiende en ang’o? Ang’o momiyo ber ka wabedo maler? Sama wanono dwoko mag penjogo, wabiro fwenyo kuonde moko monego watimie lokruok.

4, 5. (a) Ang’o momiyo onego wabed maler? (b) Ere kaka gik ma Jehova ochueyo konyowa ng’eyo kaka oneno ler?

⁴ Jehova ler kendo oketonwa ranyisi mar bedo joma ler. (Tim Jo-Lawi 11:44, 45) Omiyo, gima duong’ momiyo wabedo maler en nikech wadwaro ‘luwo tim Nyasaye.’​—Jo-Efeso 5:1.

⁵ Gik ma ne Jehova ochueyo konyowa ng’eyo kaka oneno ler. Jehova noketo chenro ma miyo pi kod muya bedo maler. (Jeremia 10:12) Par ane yore mopogore opogore ma piny bedogago maler kata ka dhano osechide. Kuom ranyisi, kor lwasi opong’ gi yiro nikech dhano osechido piny. Kata kamano, sama koth ochue, kodhno lwokonwa kor lwasi. Mano miyo wayueyo muya maler.​—Jo-Rumi 1:20.

6, 7. Ere kaka Chik Musa ne nyiso ni jotich Jehova nyaka bed maler?

⁶ Chik ma ne Jehova omiyo Jo-Israel kokalo kuom Musa bende konyowa ng’eyo kaka ler en gima duong’. Kuom ranyisi, Jo-Israel ne nyaka bed maler mondo Jehova oyie gi lamogi. Jadolo maduong’ ne nyaka lwokre diriyo e Odiechieng Pwodhruok. (Tim Jo-Lawi 16:4, 23, 24) Jodolo mamoko bende nonego olwok lwetegi gi tiendegi ka pok gichiwo misengni. (Wuok 30:17-21; 2 Weche  mag Ndalo 4:6) Nitie kinde moko ma ne inyalo neg ng’ato nikech ok oluwo chike motudore gi rito ler.​—Tim Jo-Lawi 15:31; Kwan 19:17-20.

⁷ To nade e kindewagi? Chik ma ne ochiwno nyalo puonjowa gik mathoth e wi kaka Jehova neno ler. (Malaki 3:6) Chikno ne nyiso moriere ni jotich Jehova onego obed maler. Chike ma ne Jehova oketo ma wuoyo e wi ler pok olokore. E kindegi, Jehova pod dwaro ni jotichne obed maler.​—Jakobo 1:27.

8. Onego wabed maler e yore mage?

⁸ Jehova dwaro ni dendwa, lepwa, kod kuonde ma wadakie obed maler. To mano kende ok oromo nikech dwarore ni wabed maler e yore duto mag ngimawa. Mano oriwo bedo maler e lamo, e timbewa, kendo e gik ma waparo. Mondo wabed maler e nyim Jehova, nyaka wabed maler e yore duto mag ngimawa.

9, 10. Bedo maler e lamo oriwo timo ang’o?

⁹ Bedo maler e lamo. Ok wanyal tudore e yo moro amora gi din mar miriambo. Ka ne Jo-Israel nie tuech e piny Babulon, joma nolworogi ne gin joma lamo nyiseche manono. Janabi Isaya nokoro ni Jo-Israel ne dhi dok thurgi kendo dwoko lamo maler. Jehova nonyisogi niya: “Auru kanyo, kik umul gimoro amora ma ok ler! Auru kuome mondo ubed maler.” Ne ok onego gikik lamo madier gi puonj kod timbe mag joma ne lamo nyiseche manono e piny Babulon.​—Isaya 52:11.

 ¹⁰ E kindegi, Jokristo madier kwedo din mar miriambo. (Som 1 Jo-Korintho 10:21.) E piny ngima, thoth timbe mag anyuola kod gik ma ji oyiego otenore mana kuom puonj mobam mag dinde mag miriambo. Kuom ranyisi, e ogendni mang’eny, ji paro ni nitie gimoro ma dhi nyime bedo mangima ka ng’ato osetho kendo gitimo gik mang’eny nikech giyie gi parono. (Eklesiastes 9:5, 6, 10) Jokristo onego otang’ gi gik ma kamago. Joodwa nyalo temo chunowa mondo watim moko kuom gigo. Kata kamano, ok wayie timo gigo nikech wadwaro bedo joma ler e wang’ Jehova.​—Tich Joote 5:29.

11. Bedo gi timbe maler oriwo ang’o?

¹¹ Bedo gi timbe maler. Mondo Jehova onewa ka joma ler, onego wawere gi timbe duto mag terruok. (Som Jo-Efeso 5:5.) E Muma, Jehova nyisowa ni ‘waring terruok.’ Onyisowa maler ni joma terore to ok dwar loko chunygi “ok noyud pok e Pinyruodh Nyasaye.”​—1 Jo-Korintho 6:9, 10, 18; som Weche Momedore namba 22.

12, 13. Ang’o momiyo onego wabed gi paro maler?

¹² Bedo gi paro maler. Kinde mang’eny, gik ma waparo e ma watimoga. (Mathayo 5:28; 15:18, 19) Ka gik ma waparo beyo, mano biro chwalowa mondo watim gik mabeyo. En adier ni wan dhano morem, omiyo, kinde ka kinde wanyalo bedo gi paro maricho. Ka paro marichogo obironwa, dwarore ni wagolgi mapiyo. Ka ok watimo kamano, wabiro chako fwenyo ni wakano gik maricho e chunywa. Wanyalo chako gombo timo gik ma waparo kinde  duto. Omiyo, onego wapong’ pachwa gi gik maler. (Som Jo-Filipi 4:8.) Mano nyiso ni onego watang’ gi yore mag manyo mor mopong’ gi timbe mochido kod timbe gero. Wabedo motang’ sama wayiero gik ma wasomo, gik ma waneno, kod ma wawinjo.​—Zaburi 19:8, 9.

¹³ Mondo wasik e hera mar Nyasaye, lamowa, timbewa, kod gik ma waparo onego obed maler. Kata kamano, Jehova bende dwaro ni warit ler e yore mamoko bende.

14. Ang’o momiyo onego warit ler mar dendwa kod alworawa?

¹⁴ Ka dendwa kod alworawa ler, waduto wayudo ber. Wabiro winjo maber kendo jomoko nyalo hero bedo machiegni kodwa. Kata kamano, nitie gimoro machielo maduong’ ma miyo warito ler mar dendwa kod alworawa. Ka waler Jehova yudo duong’. Par ane wachni: Ka isiko kinenoga nyathi moro molil, donge inyalo bedo gi paro ma ok kare e wi jonyuolne? E yo ma kamano bende, ka ok waler ji nyalo bedo gi paro ma ok kare e wi Jehova. Paulo nowacho niya: “Ok watim gima nyalo chwanyo ng’ato e yo moro amora mondo kik yudie ketho moro e tijwa; to e yore duto, wanyiso ratiro ni wan jotich Nyasaye.”​—2 Jo-Korintho 6:3, 4.

15, 16. Ang’o ma wanyalo timo mondo warit ler mar dendwa kod lepwa?

¹⁵ Rito ler mar dendwa kod lepwa. Onego wasik ka waler kinde duto. Kuom ranyisi, ber ka walwokore pile ka pile ka timo kamano nyalore. Walogo gi  sabun, to ahinya ahinya ka pok wachako tedo kata chiemo, ka wasewuok e choo, kata ka wamulo gimoro molil. Lwoko lwetewa nyalo nenore ka gima tin, kata kamano, okonyo mondo kute ma kelo tuoche kik landre. Onyalo reso ngimawa. Ka waonge choo, pod wanyalo yudo yore mamoko mabeyo ma wanyalo konyorego. Jo-Israel machon ne onge gi choche, omiyo, ne gikunyo buche mabor gi kama ji odakie kata kuonde ma pi nitie kae to giiko oko margi.​—Rapar mar Chik 23:12, 13.

¹⁶ Ok ochuno ni lepwa obed ma nengogi tek kendo manie fason. Onego gibed maler kendo mochanore maber. (Som 1 Timotheo 2:9, 10.) Kinde duto wadwaro ni yo ma warwakorego omi Jehova duong’.​—Tito 2:10.

17. Ang’o momiyo dwarore ni utewa kod alwora ma wadakie obed maler?

 ¹⁷ Rito ler e utewa kod alwora ma wadakie. Warito utewa mondo obed maler bed ni wadak kanye. Bende ka wan gi mtoka, apiko kata ndiga, watemo matek mondo gibed maler to ahinya ahinya ka watiyo kodgi sama wadhi e chokruoge kata e tij lendo. Donge sama wan e tij lendo wanyisoga ji ni pinyni biro bedo paradiso maler? (Luka 23:43; Fweny 11:18) Mano e momiyo yo ma waritogo utewa kod alwora ma wadakie nyalo nyiso ni waikore gadier dak e piny manyien maler.

18. Ang’o momiyo wadwaro ni kuonde ma wachokoree obed maler?

¹⁸ Rito ler kuonde ma wachokoree. Wanyiso ni wakawo mapek wach ler ka warito kuondewa mag lamo mondo gisik ka giler, bed ni gin Utewa mag Romo kata kuonde ma watimoe chokruogewa madongo. Sama ng’ato ohango dhi e Od Romo ofwenyoga mapiyo kaka oler, to mano miyoga nying Jehova duong’. Joma nie kanyakla duto nigi ting’ mar rito ler mar Od Romo kendo loso kuonde mokethore.​—2 Weche mag Ndalo 34:10.

19. Ang’o ma onego wawerego?

¹⁹ Kata obedo ni Muma ok nyiswa gik maricho duto monego wawerego, oting’o puonj ma konyowa ng’eyo kaka Jehova neno gik maricho. Jehova ok odwar ni wamadh ndawa, wamadh kong’o mokalo tong’, kata tiyo gi yedhe ma mero ji. Ka wan osiepe  Nyasaye, wabiro weyo timo gik marichogo. Nikech ang’o? En nikech wamiyo ngima luor. Gik marichogo nyalo miyo wadag kuom kinde machuok, ginyalo miyo wabed gi tuoche, kendo ginyalo hinyo joma wadakgo. Nitie ji mang’eny ma temo matek mondo giwere gi gik marichogo nikech ok gidwar bedo gi tuoche. Kata kamano, kaka osiepe Jehova, hera ma waherego e ma miyo wawere gi gigo. Nyako moro nowacho kama: “Jehova e ma ne okonya ma aweyo timbe mochido ma ne atimo. . . . Aparo ni dine ok atimo lokruogego kenda ka Jehova ok okonya.” We wanon ane puonj moko abich e Muma manyalo konyo ng’ato mondo owere gi timbe mochido.

20, 21. Gin gik mage ma Jehova dwaro ni wawerego?

²⁰ “Un jo ma wahero, nikech osemiwa singogo, wapwodhreuru kuom gik moko duto ma chido ringruok kod paro, ka wamedo bedo maler chuth e luoro Nyasaye.” (2 Jo-Korintho 7:1) Jehova dwaro ni wawere gi gik mochido manyalo ketho pachwa kata dendwa.

²¹ Gima duong’ momiyo ‘wapwodhore kuom gik moko duto mochido’ oler e 2 Jo-Korintho 6:17, 18. E ndikono, Jehova nyisowa niya: “Weuru mulo gima ok ler.” Kae to osingonwa niya: “Anarwaku iye. . . . Anabed wuonu, to unubed yawuota kod nyiga.” Ee, ka wawere gi gimoro amora mochido, Jehova biro herowa mana kaka wuoro ohero nyithinde.

22-25. Gin puonj mage mag Muma manyalo konyowa were gi timbe mochido?

²² “Nyaka iher Jehova Nyasachi gi chunyi duto,  gi ngimani duto, kendo gi pachi duto.” (Mathayo 22:37) Ma e chik maduong’ moloyo chike duto. (Mathayo 22:38) Onego waher Jehova gi chunywa duto. Ere kaka wanyalo wacho ni wahere gi chunywa duto to konchiel watimo gik ma ketho obwongowa kendo ma miyo ngimawa bedo machuok? Wanyiso ni wahere gadier mana ka watimo duto ma wanyalo mondo wanyis ni wachiwo luor ne ngima momiyowa.

²³ ‘Jehova miyo ji duto ngima, gi muya, kod gik moko duto.’ (Tich Joote 17:24, 25) Ka osiepni omiyi mich moro makende, be inyalo wite kata kethe? Ngima en mich makende mowuok kuom Jehova, kendo wamor ahinya gi michno. Omiyo, wadwaro ni wati gi ngimawa e yo ma miyo Jehova duong’.​—Zaburi 36:9.

²⁴ “Nyaka iher wadu kaka iherori iwuon.” (Mathayo 22:39) Timbe mochido ma ng’ato timo hinye kaachiel gi jomamoko. Bende, ginyalo kata hinyo joma wahero ahinya. Kuom ranyisi, joma odak gi ng’at ma madho ndawa nyalo yudo tuoche moko maricho mana nikech gigamo yiro mar ndawa. Kata kamano, ka wawere gi timbe mochido, wanyiso gadier ni wahero jomamoko.​—1 Johana 4:20, 21.

²⁵ “Dhi nyime paronegi mondo gibolre ne sirkande kod jotelo, kendo giwinjgi.” (Tito 3:1) E pinje mang’eny, nitie chike ma ok oyiene ng’ato bedo gi yedhe moko ma mero ji kata tiyo kodgi. Waluwo chike kaka mago nikech Jehova nyisowa ni onego wami joloch luor.​—Jo-Rumi 13:1.

26. (a) Ang’o ma nyaka watim mondo Jehova oyie gi lamowa? (b) Ang’o momiyo wadwaro timo duto ma wanyalo mondo wabed maler?

 ²⁶ Ka wadwaro bedo osiepe Nyasaye, nyalo dwarore ni watim lokruoge moko. Ka ifwenyo ni nitie lokruok monego itim, chak timogi mapiyo. Ok yotga weyo timbe mochido, kata kamano, inyalo weyogi! Jehova singonwa ni obiro konyowa. Owacho niya: “An Jehova Nyasachi ma puonji mondo iyud ber, ma tayi e yo monego iwuothie.” (Isaya 48:17) Ka watimo duto ma wanyalo mondo wabed joma ler, wanyalo bedo gadier ni Nyasaye yudo duong’.