1-3. (a) Achiel kuom mich mabeyo ma Jehova omiyowa en mane? To ere kaka wanyalo tiyo kode e yo marach? (b) Ere kaka onego wati gi michno?

 WUORO moro miyo wuode ma rawera ndiga. Omor miyo wuode mich maber kamano. Kata kamano, ka po ni wuodeno oriembo ndigano marach motuomo ng’ato kata ohinyore, wuon-gi biro winjo nade?

² Jehova e Jachiw “mich mabeyo duto gi chiwo malong’o duto.” (Jakobo 1:17) Achiel kuom mich mabeyo momiyowa en nyalo ma wan-go mar wuoyo. Mich momiyowa mar wuoyo miyo wawacho gik manie pachwa kod chunywa. Wanyalo wacho weche mabeyo ma konyo ji kendo miyo giwinj maber. Kata kamano, weche ma wawacho be nyalo hinyo ji ma mi giwinj malit e chunygi.

³ Weche ma wawacho nigi teko ahinya, omiyo Jehova puonjowa kaka wanyalo tiyo gi mich mar wuoyo e yo maber. Onyisowa niya: “Kik uwe wach moro amora motop oa e dhou, to mana wach malong’o ma gero jomamoko kaka owinjore, mondo  wachno obed ma konyo jowinjo.” (Jo-Efeso 4:29) We wanon ane kaka wanyalo tiyo gi mich ma Nyasaye omiyowano e yo ma more kendo ma jiwo jomamoko.

4, 5. Ngeche manie Muma puonjowa ang’o e wi teko ma wechewa nigo?

⁴ Weche ma wawacho nigi teko, to mano e momiyo onego watang’ ahinya gi gik ma wawacho kod kaka wawachogi. Ngeche 15:4 wacho niya: “Lep mokuwe mos en yadh ngima, to weche ma ok oriere nyoso chuny.” Mana kaka yath maber miyowa mor kendo duogo chunywa, e kaka weche mabeyo duogo chuny ng’at ma winjogi. To komachielo, weche maricho hinyo jomoko kendo nyalo miyo ng’ato owinj marach.​—Ngeche 18:21.

⁵ Ngeche 12:18 wacho niya: “Weche ma imuomruokgo chuoyo chuny ka ligangla.” Weche maricho chuoyo chuny kendo nyalo ketho winjruok manie kind ji. Samoro inyalo paro chieng’ ma ng’ato ne onyisi weche maricho ma nochuoyo chunyi. Ndikono medo wacho kama: “Lew ng’at mariek chango chuny.” Weche mabeyo nyalo chango chuny malit kendo duoko osiep e kind joma nochwanyore. (Som Ngeche 16:24.) Ka wang’eyo kaka wechewa mulo jomamoko, mano nyalo konyowa bedo motang’ gi weche ma wawacho.

6. Ang’o momiyo ok yot chiko weche ma wawacho?

⁶ Wach machielo momiyo onego watang’ gi weche ma wawacho en ni waduto warem. “Chuny dhano rach chakre tinne” kendo weche ma wawacho kinde  duto nyisoga gik manie chunywa. (Chakruok 8:21; Luka 6:45) Ok en gima yot chiko wechewa. (Som Jakobo 3:2-4.) Kata kamano, onego wamed timo dongruok e yo ma wawuoyogo gi jomamoko.

7, 8. Ere kaka wechewa nyalo mulo winjruokwa gi Jehova?

⁷ Onego watang’ bende gi gik ma wawacho nikech Jehova biro ng’adonwa bura kaluwore gi gik ma wawacho kod kaka wawachogi. Jakobo 1:26 wacho niya: “Ka ng’ato paro ni en jalam Nyasaye, to ok orit lewe, owuondo chunye owuon kendo lamo mare en kayiem nono.” Omiyo, ka ok watang’ gi weche ma wawacho, wanyalo ketho winjruokwa gi Jehova.​—Jakobo 3:8-10.

⁸ Nenore maler ni owinjore wabed motang’ gi weche ma wawacho gi kaka wawachogi. Mondo wang’e kaka wanyalo tiyo gi mich mar wuoyo e yo ma  moro Jehova, nyaka wang’e weche ma ok owinjore wawachi.

9, 10. (a) E kindegi, ji ohero wacho weche machalo nade? (b) Ang’o momiyo ok onego wawach weche modwanyore?

⁹ E kindegi, ji ohero wacho weche mochido kata modwanyore. Ng’enygi paro ni nyaka gikuong’re ka gitiyo gi weche maricho e ka ginyalo wacho pachgi e yo maber. Joma miyo ji nyiero kinde mang’eny tiyoga gi angera mochido mondo gimi ji nyiero. Kata kamano, jaote Paulo nowacho niya: “Nyaka uket gigi duto mabor kodu: ich-wang’, mirima, tim marach, weche mag ayany, kendo weche modwanyore kik oa e dhou.” (Jo-Kolosai 3:8) Nowacho bende ni angera modwanyore kik hul kata matin e kind Jokristo madier.​—Jo-Efeso 5:3, 4.

¹⁰ Jehova kaachiel gi jotichne osin-gi weche modwanyore nikech gichido. E Muma, “tim ma ok ler” bende ikwano kaka achiel kuom “timbe mag ringruok.” (Jo-Galatia 5:19-21) ‘Timbe ma ok ler’ oriwo gik mang’eny maricho kendo tim achiel ma ok ler nyuolo machielo. Ka ng’ato wacho weche mochido ahinya kendo modwanyore to ok odwar weyo timno, mano nyiso ni ok onego obed e kanyakla.​—2 Jo-Korintho 12:21; Jo-Efeso 4:19; som Weche Momedore namba 23.

11, 12. (a) Ere kaka weche ma wawacho nyalo lokore ma bed kuoth? (b) Ang’o momiyo ok onego waketh nying jomamoko?

¹¹ Bende, dwarore ni wawere gi kuoth. Waheroga ng’eyo kaka ngima jomamoko dhi kendo wuoyo e wi  gik ma osiepewa kod joodwa timo. Kata mana Jokristo mokwongo bende ne gomboga ng’eyo kaka owetegi gi nyiminegi dhi kendo ng’eyo gima ginyalo timo mondo gikonygi. (Jo-Efeso 6:21, 22; Jo-Kolosai 4:8, 9) Kata kamano, yot mondo gik ma wawacho e wi jomamoko olokre ma bed kuoth. Ka po ni wanyiso ng’at machielo weche mag kuothgo, wanyalo po ka wawacho weche ma ok adier kata wacho weche monego obed ma ling’ling’. Ka ok watang’ to kuoth ma kamano nyalo lokore ma bed weche ma ketho nying’ ng’ato. Jo-Farisai ne oketho nying Yesu ka ne giriambone ni otimo gik ma ne ok otimo gadier. (Mathayo 9:32-34; 12:22-24) Kuoth ketho nying ng’ato, okelo ywaruok, okelo lit mang’eny, kendo oketho osiep manie kind ji.​—Ngeche 26:20.

¹² Jehova dwaro ni wati gi wechewa e konyo kendo jiwo jomamoko to ok e kelo pogruok e kind osiepe. Jehova osin gi joma “thuwo owete.” (Ngeche 6:16-19) Jaketh nying mokwongo en Satan Jachien kendo noketho nying Nyasaye. (Fweny 12:9, 10) E kindegi, ji ohero hango wach ne jowetegi. Kata kamano, mano ok en gima onego otimre e kanyakla mar Jokristo. (Jo-Galatia 5:19-21) Omiyo, onego wabed motang’ gi weche ma wawacho kendo wapar matut ka pok wawuoyo. Kuom mano, ka pok iwacho wach miwinjo kuom ng’ato, penjri kama: ‘Be wechego gin adier? Be gin weche mang’won? Be gin weche manyalo konyo? Be anyalo gombo mondo ng’at ma awuoyo e wiye owinj wechego? Anyalo winjo nade ka ng’ato owacho weche ma kamago e wiya?’​—Som 1 Jo-Thesalonika 4:11.

13, 14. (a) Ayany nyalo miyo ng’ato owinj nade? (b) Ang’o momiyo Jokristo onego owere gi ayany?

 ¹³ Seche moko waywagoga ang’e nikech weche ma ne wawacho. Kata kamano, ok dwaher bedo gi tim mar jaro jomoko kata wacho weche maricho kendo ma chuoyo chuny. Ok onego wayeny kata matin. Paulo nowacho niya: “Goluru kuomu kit kecho mag himruok duto, gi mirima, gi ich-wang’, gi dhawo, kod ayany.” (Jo-Efeso 4:31) Mumbni moko loko “ayany” ni “weche maricho,” “weche ma hinyo ji,” kata “ajara.” Ayany nyalo kuodo wi ng’ato kata miyo ochare koneno ni en ng’at manono. Nyithindo nyalo winjo malit ahinya sama oyanygi, omiyo, onego wabed motang’ mondo kik wawachnegi weche machwoyo chunygi.​—Jo-Kolosai 3:21.

¹⁴ Muma kwedo tim mar yanyo ji. Nyalo bedo gima lit ahinya ka ng’ato yanyo jaode kod nyithinde! Kuom adier, ng’at ma ong’iyo gi tim mar yanyo ji ok nyal dong’ e kanyakla mar Jokristo. (1 Jo-Korintho 5:11-13; 6:9, 10) Mana kaka waseneno, ka wawacho weche modwanyore, ma ok adier, kata ma ok ng’won, wabiro ketho winjruokwa gi Jehova kod jomamoko.

15. Gin weche mage ma gero jomamoko?

¹⁵ Ere kaka wanyalo tiyo gi mich mar wuoyo e yo ma moro Jehova? Muma ok nyiswa achiel kachiel weche monego wawach kod ma ok onego wawach, kata kamano, onyisowa ni onego wawach ‘mana weche malong’o ma gero jomamoko.’ (Jo-Efeso 4:29) Weche ma gedo gin weche maler, mang’won, kendo madier. Jehova dwaro ni wawach weche ma konyo  jomamoko kendo gerogi. Timo kamano nyalo bedo matek. Wacho weche maricho yotga moloyo wacho weche ma gero ng’ato. (Tito 2:8) We wanon ane yore moko ma wanyalo gerogo jomamoko kokalo kuom weche ma wawacho.

16, 17. (a) Ang’o momiyo onego wapwo jomamoko? (b) Gin jomage monego wapwo?

¹⁶ Jehova gi Yesu ohero pwoyo ji. Onego waluw ranyisi margi. (Mathayo 3:17; 25:19-23; Johana 1:47) Mondo wapwo ng’ato e yo manyalo jiwe, dwarore ni wapar matut kaka wanyalo konye kendo wanyis ni wadewe. Ngeche 15:23 wacho niya: “To mano kaka wach mowach e kinde mowinjore ber!” Wawinjoga maber sama ng’ato opwoyowa nikech tich matek ma watimo kata gimoro maber ma watimo.​—Som Mathayo 7:12; som Weche Momedore namba 27.

¹⁷ Pwoyo jomoko biro bedoni mayot ka kinde duto itemo matek mondo iket pachi kuom gik mabeyo ma gitimo. Kuom ranyisi, inyalo neno ka Jakristo moro ikoga twege momiye e yo maber kendo otemo matek mondo ochiw paro e chokruok. Rawera moro nyalo kedo ne yie mare sama en e skul, kata samoro inyalo neno owadwa kata nyaminwa moro moti mohero dhi e tij lendo. Ka ipwoyogi, inyalo mulo chunygi ahinya nikech samoro mano e ma gidwaro. Bende, en gima dwarore ni dichwo onyis chiege ni ohere kendo ogene ahinya. (Ngeche 31:10, 28) Mana kaka gik matwi e lowo dwaroga ler kod pi, e kaka dhano bende dwaroga ni odewgi. Nyithindo bende dwaroga ni odewgi. Many thuolo mar pwoyogi nikech kido mabeyo ma gin-go kod kinda ma gitimo. Pwoch ma  kamano nyalo miyo gibed gi chir kendo nyalo konyogi temo matek timo gik mabeyo.

18, 19. Ang’o momiyo onego watim duto ma wanyalo mondo wajiw kendo waho jomamoko? To ere kaka wanyalo timo mano?

¹⁸ Waluwo ranyisi mar Jehova sama wajiwo jomamoko kendo hoyogi. Odewo ahinya “jo ma chandore” kod ‘jo ma chunygi onyosore.’ (Isaya 57:15) Jehova dwaro ni ‘wadhi nyime jiwore kendo wawuo e yo ma hoyo jo ma chunygi onyosore.’ (1 Jo-Thesalonika 5:11, 14) Jehova mor ahinya sama oneno ka wajiwo jomamoko kendo hoyogi.

¹⁹ Inyalo neno ka Jakristo moro nigi parruok mang’eny kendo chunye onyosore. Ere kaka inyalo jiwe?  Samoro ok inyal tieko chandruok ma en-go, kata kamano, inyalo timo gima nyiso ni idewe. Kuom ranyisi, inyalo manyo thuolo mar budho kode. Inyalo jiwe gi ndiko moro kata lemone. (Zaburi 34:18; Mathayo 10:29-31) Konygi mondo gibed gadier ni owete gi nyimine manie kanyakla oherogi sidang’. (1 Jo-Korintho 12:12-26; Jakobo 5:14, 15) Wuo e yo manyiso ni in gadier gi weche miwacho.​—Som Ngeche 12:25.

20, 21. Ang’o manyalo miyo jomoko orwak paro momigi e yo mayot?

²⁰ Bende, wanyalo gero jomamoko kuom miyogi paro mabeyo. Nikech warem, kinde ka kinde nyalo  dwarore ni jowetewa okonywa gi paro moko. Ngeche 19:20 wacho niya: “Chik iti king’adoni rieko, yie mondo opuonji, eka inibed mariek kinde mabiro.” Jodongo kende ok e ma nigi ting’ mar chiwonwa paro kata ng’adonwa rieko. Jonyuol onego ota nyithindgi. (Jo-Efeso 6:4) Nyimine bende nyalo jiwore. (Tito 2:3-5) Nikech wahero owetewa gi nyiminewa, wadwaro ni wang’adnegi rieko e yo manyalo miyo kik giwinj marach. Ang’o manyalo konyowa timo kamano?

²¹ Samoro inyalo paro kinde ma ng’ato nong’adoni rieko e yo ma yot rwako pacheno. Ang’o momiyo ne yotni rwako paro ma ne omiyino? Nyalo bedo ni ne ifwenyo ni ng’atno dewi ahinya. Kata nyalo bedo ni nowuoyo kodi e yo mang’won kendo manyiso ni oheri. (Jo-Kolosai 4:6) Samoro paro ma nomiyino nowuok e Muma. (2 Timotheo 3:16) Paro ma wachiwo onego osir gi Muma bed ni wasome achiel kachiel kata ooyo. Ng’ato ang’ata ok onego ochun jomamoko gi pache kata tiyo gi Ndiko e yo marach sama odwaro siro gik mowacho. Ka iparo yo ma ng’ato nong’adonigo rieko e yo maber, mano nyalo konyi sama in bende idwaro ng’adone jomoko rieko.

22. Diher tiyo gi mich mar wuoyo e yo mane?

²² Nyalo mar wuoyo en mich mowuok kuom Nyasaye. Hera ma waherogo Nyasaye biro miyo wati gi michno e yo maber. Ng’e ni weche ma wawacho nigi teko mar muko kata gero jomamoko. Omiyo, watimuru duto ma wanyalo mondo wechewa obed ma gero kendo jiwo jomamoko.