Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

SULA MAR 13

‘Nyisgi Wach Hekalu’

‘Nyisgi Wach Hekalu’

EZEKIEL 43:10

WACH MADUONG’ MA SULANI WUOYE: Tiend hekalu malich ma ne Ezekiel oneno e fweny

1-3. (a) Ang’o momiyo neno fweny mar hekalu maduong’ nojiwo Ezekiel? (Ne picha manie chak sulani.) (b) Ang’o ma wabiro nono e sulani?

 PAR ane ni Ezekiel koro jahigni 50. Osebedo e tuech kuom higni 25. Kuom kindeno duto, hekalu man Jerusalem osebedo gunda. Ka po ni Ezekiel ne gombo ni chieng’ moro obed jadolo kuno, koro nong’eyo ni gima kamano ne ok nyalre. Higni 56 ne nyaka kal ka pok tuech orumo, omiyo, Ezekiel nong’eyo ni ne ok yot mondo obed mangima nyaka e kinde ma Jehova ne dhi duokoe ogandane thurgi, kendo neno ka igero hekalu. (Jer. 25:11) Be paro weche kaka mago nomiyo owinjo malit e chunye?

2 Jehova nonyiso Ezekiel ng’wono kuom miye fweny moting’o weche mang’eny. Ne en fweny ma ne dhi hoyo chuny Ezekiel ahinya kendo ne dhi miye geno motegno. Itere thurgi e yor fweny kendo ikete e got mabor ahinya. Ka en malo kanyo, oromo gi ‘dhano moro ma chalo gi mula’. Malaikano wuotho kode ka nyise gik moko duto manie hekalu mang’ongono. (Som Ezekiel 40:1-4.) Chal mana ka gima gigo timore adier! Nyaka bed ni gik ma ne Ezekiel onenogo nojiwe ahinya, nomiyo ohum nono, kendo samoro dhoge nomoko. Kata obedo ni hekalu ma Ezekiel noneno noting’o gik mang’eny ma nong’eyo, nopogore ahinya gi hekalu ma ne ong’eyo ka ne en Jerusalem.

3 Fweny malich ma ne onenono yudore e sula ochiko mogik mag bug Ezekiel. Koro we wane ane paro monego wabedgo sama watemo nono fwenyni kendo ng’eyo tiende. Kae to bang’e wabiro nono kabe hekalu maduong’ ma ne Ezekiel oneno ne en hekalu maduong’ mar ranyisi ma ne Paulo owuoyoe ahinya higni mang’eny bang’e. Mogik, wabiro nono kaka fwenyno nokonyo Ezekiel kod jowetene ma ne gin-go e tuech.

Gimomiyo Dwarore ni Wabed gi Paro Mopogore e Wi Fwenyno

4. Chon ne ilero nade fweny ma ne Ezekiel oneno e wi hekalu, to en paro mane monego wabedgo e kindegi?

4 E kinde mokalo, bugewa osebedo ka lero ni Ezekiel noneno hekalu maduong’ mar ranyisi ma en hekalu ma jaote Paulo bende nowuoye e barua ma nondiko ne Jo-Hibrania. a Kaluwore gi parono, nenore ka gima owinjore mondo wamany tiend gik mang’eny ma ne Ezekiel oneno e wi hekalu ka watiyo gi gik ma ne Paulo olero e wi hema. Kata kamano, bang’ puonjruok, lemo kendo paro matut, ne waneno ni ber mondo waler e yo mayot fweny ma ne Ezekiel oneno e wi hekalu.

5, 6. (a) Paulo nonyiso nade ni obolore ka ne owuoyo e wi hema? (b) Ang’o ma Paulo nowacho e wi moko kuom gik ma ne yudore e hema, to parono nyalo konyowa nade e winjo tiend fweny mar hekalu ma Ezekiel noneno?

5 Nenore ni ok owinjore wawach ni gimoro amora ma Ezekiel noneno e wi fweny mar hekalu ochung’ne gimachielo e yor ranyisi. Nikech ang’o? Par ane ranyisini. Ka ne Paulo wuoyo e wi hema kod hekalu mar ranyisi, nowuoyo e wi gik ma ne yudore e hema kaka gir wang’o ubani molos gi dhahabu, raum mar sandug chik, kod agulu molos gi dhahabu ma ne oting’o manna. Kata kamano, be nowacho ni moro amora kuom gigo ochung’ ne gimachielo e yor ranyisi? Nenore ni roho maler ne ok otaye mondo otim kamano. Kar mano, Paulo nondiko niya: “Sani ok e sa mar wuoyo e wi wechego e yo matut.” (Hib. 9:4, 5) Paulo ne obolore kendo ne oyie luwo kaka roho maler ne taye korito kinde ma Jehova ne dhi leroe wechego.​—Hib. 9:8.

6 Wanyalo tiyo gi paro ma kamano sama walero fweny ma Ezekiel noneno e wi hekalu. Fwenyno bende oting’o weche mang’eny. To sama dwarore ni omed ler tiend weche moko, ber mondo warit Jehova mondo olernwa tiend wechego. (Som Mika 7:7.) Kata kamano, be koro onego wawach ni roho mar Jehova pok okonyowa ma wayudo ler momedore e wi fwenyni? Ooyo ngang’!

Be Ezekiel Noneno Hekalu Maduong’ mar Ranyisi?

7, 8. (a) En wach mane ma koro ileronwa mopogore? (b) Hekalu mar ranyisi nopogore nade gi hekalu ma ne Paulo owuoye?

7 Mana kaka nosewach motelo, kuom higni mang’eny bugewa osebedo ka lero ni Ezekiel noneno hekalu maduong’ mar ranyisi ma en hekalu ma jaote Paulo bende nowuoye e barua ma nondiko ne Jo-Hibrania. Kata kamano, nonro momedore ma wasetimo osekonyowa fwenyo ni samoro Ezekiel ne ok oneno hekalu maduong’ mar ranyisino. Ang’o momiyo wawacho kamano?

8 Mokwongo, hekalu ma ne Ezekiel oneno opogore gi ma Paulo nowuoye. Par ane wachni: Jaote Paulo nonyiso maler ni hema ma ne nitie kinde Musa ne en tipo kata ranyisi mar gimoro maduong’. Hemano noger e yo machal gi kaka noger hekalu mar Solomon kod mar Zerubabel. Giduto ne gin gi “Ka Maler Moloyo.” Paulo noluongo ‘Kama Lerno’ ni “ka maler molos gi lwedo,” kendo nolero ni ne en “tipo mar gima sie,” to ne ok en gino sie. To koro gima sieno ne en ang’o? Paulo nolero ni ne en “polo” (Hib. 9:3, 24) Be Ezekiel noneno polo ma kamano? Ooyo. Fweny ma Ezekiel noneno ok nyis e yo moro amora ni noneno gik manie polo.​—Pim gi Daniel 7:9, 10, 13, 14.

9, 10. Kodok korka misengni, ere kaka fweny ma ne Ezekiel oneno opogore gi hekalu maduong’ ma Paulo nowuoye?

9 Gimachielo ma miyo wamedo bedo gadier ni fweny ma ne Ezekiel oneno opogore gi weche ma Paulo nolero en gima ne giwacho e wi misengni. Ezekiel nowinjo kilero e yo matut kaka oganda, jotelo, gi jodolo nonego ochiw misengni. Nonego gichiw misengni ne richogi. Bende, nonego gichiw misengni mag kuwe ma nenore ni ne gichamo kanyachiel e ute mag chiemo manie hekalu. (Eze. 43:18, 19; 44:11, 15, 27; 45:15-20, 22-25) Be en adier ni misengni ma kamago ichiwo pile e hekalu maduong’ mar ranyisi?

Hekalu ma ne Ezekiel oneno e fweny ok e hekalu maduong’ mar ranyisi

10 Dwoko mar penjono yot kendo nenore maler e weche ma Paulo nowacho. Nowacho niya: “Ka Kristo nobiro kaka jadolo maduong’ mar gik mabeyo mosetimore, nodonjo e hema maber moloyo kendo malong’o chuth. Ok en hema molos gi lwedo, tiende ni ok en chuech mar pinyni. Ne odonjo iye nyaka e ka malerno, ok gi remb diek kod mag nyiruedhi, to nodonjo gi rembe owuon, kotimo kamano dichiel ma ok bi nwo kendo, mi nokelonwa resruok ma nyaka chieng’.” (Hib. 9:11, 12) Omiyo, e hekalu maduong’ mar ranyisi, ichiwo mana misango achiel ma ok chak nwo kendo. Misangono en rawar kendo ichiwe gi Jadolo Maduong’ie Mogik ma en Yesu Kristo. Nenore maler ni hekalu ma ne Ezekiel oneno ma ne ichiwoe misengni mang’eny mag diek kod ruedhi, ne ok en hekalu maduong’ mar ranyisi.

11. Ang’o momiyo wanyalo wacho ni kinde Ezekiel ne ok en kinde mowinjore mar Nyasaye mar elo adiera e wi hekalu maduong’ mar ranyisi?

11 Mano kelowa e wach mar ariyo ma miyo wabedo gadier ni Ezekiel ne ok oneno hekalu maduong’ mar ranyisi: Kinde ma Nyasaye ne dhi eloe adierago ne pok ochopo. Par ni fweny ma ne Ezekiel oneno ne okwong onyis Jo-Yahudi ma ne nie tuech Babulon. Jo-Yahudigo ne nie bwo Chik Musa. Bang’ ka nosegolgi e tuech, nonego gidog Jerusalem ma giluw Chik Musa kuom duoko lamo madier kendo gero hekalu kod kendo mar misango. Ne gidhi chiwo misengni kanyo kendo nenore ni ne gitimo kamano kuom higni mia auchiel. Temie paro kaka Jo-Yahudi dine owinjo ka po ni fweny ma Ezekiel noneno ne wuoyo e wi hekalu mar ranyisi kama jadolo maduong’ ne dhi chiwoe ngimane owuon kaka misango, kendo bang’ mano kik yienegi chiwo misango moro amora kendo! Be dine giwinjo tiend fweny ma kamano? Donge mano ne nyalo nyoso chunygi ma giwe luwo Chik Musa? Kinde duto, Jehova eloga adiera mana e kinde mowinjore kendo mana ka jotichne oikore.

12-14. Nitie tudruok mane e kind hekalu ma ne Ezekiel oneno kod yo ma Paulo lerogo hekalu mar ranyisi? (Ne sanduk ma wiye wacho ni “Hekalu Ariyo Mopogore ma Puonjowa Weche Mopogore.”)

12 Koro, en tudruok mane ma nitie e kind hekalu ma ne Ezekiel oneno e fweny kod hekalu mar ranyisi ma ne Paulo owuoyoe? Par ni Paulo ne ok owuoyo e wi hekalu ma ne Ezekiel oneno e fweny, to ne owuoyo e wi hema ma ne nitie e kinde Musa. En adier ni Paulo nowuoyo e wi gik mang’eny ma ne yudore e hekalu ma ne Solomon ogero kod ma Zerubabel nogero kaachiel gi gik ma ne yudore e hekalu ma ne Ezekiel oneno. Kata kamano, wanyalo wacho ni Ezekiel kod Paulo nowuoyo e wi gik mopogore. b Gik ma giwacho e wi hekalu opogore, kata kamano, nitie kaka gitudore. E yo mane?

13 Wanyalo lero tudruok manie kind weche ariyogo kama: Weche mag Paulo puonjowa e wi chenro ma Jehova oketo mar lamo, to weche mag Ezekiel puonjowa e wi chike ma Jehova oketo ma tayo lamo. Paulo puonjowa chenro ma Jehova oketo ma tayo lamo madier koleronwa tiend weche moko e wi hekalu mar ranyisi kaka jadolo maduong’, misengni, kendo mar misango, kod Kama Ler Moloyo. To komachielo, fweny ma Ezekiel noneno e wi hekalu nyisowa chike makare mag Jehova ma tayo lamo madier kuom leronwa weche mang’eny ma miyo chike Jehova gurore e pachwa kod chunywa.

14 Omiyo wanyalo wacho ang’o e wi yo manyien molergo tiend wechego? Mano ok nyis ni fweny ma Ezekiel noneno ok mulwa ahinya e kindewagi. Mondo wane kaka fwenyno nyalo konyowa, we wanon matut kaka nokonyo Jo-Yahudi ma nodak e kinde Ezekiel kod ma nodak bang’e.

Ere Kaka Fwenyno Nokonyo Jo-Yahudi ma ne Nie Tuech?

15. (a) En wach mane maduong’ ma yudore e fweny ma ne Ezekiel oneno? (b) En pogruok mane mantie e kind weche ma yudore e Ezekiel sula mar 8 kod Ezekiel sula mar 40 nyaka 48?

15 Mondo wayud dwoko ma Muma chiwo e wi penjono, we wanon ane penjo moko motudore gi wachno ma biro konyowa winjo tiende e yo maber. Mokwongo, en wach mane maduong’ ma yudore e fwenyno? E yo machuok, wach maduong’ en ni ne idhi duok lamo madier! Onge kiawa ni Ezekiel nong’eyo mano maber. Noyudo osendiko weche ma sani yudore e sula mar 8 mar bug Ezekiel, kama Jehova ne oseleroe gik maricho ma ne timore e hekalu man Jerusalem. Nyaka bed ni Ezekiel ne mor ndiko weche mopogore ahinya gi mago, ma sani yudore e sula mar 40 nyaka 48. Sulago ok wuo e wi lamo mar miriambo, to giwuoyo e wi kaka lamo madier onego obed maler chuth mana kaka Chik Musa ne wacho.

16. Ere kaka fweny mar hekalu ma Ezekiel noneno nonyiso ni weche ma Isaya nokoro higni mia achiel motelo ne ochopo?

16 Mondo ne duok lamo madier kaka Jehova ne dwaro, ne nyaka ting’e malo. Higni mokalo mia achiel kapok Ezekiel okoro wechene, roho maler notayo janabi Isaya mondiko niya: “E ndalo mag giko, ibiro gur motegno got ma od Jehova nitiere, enobed malo moloyo gode duto, ibiro ting’e malo moloyo gode duto.” (Isa. 2:2) Isaya noneno maler kaka ne idhi duok lamo madier mar Jehova ma ting’e malo ka gima okete e got man malo mogik. To Ezekiel ne ni kanye sama noyudo fwenyni? Ne en “e wi got mabor ahinya,” kong’iyo od Jehova! (Eze. 40:2) Omiyo, fweny ma Ezekiel noneno miyo wabedo gadier ni ne idhi duok lamo madier.

Hekalu ma ne Ezekiel oneno ne ni kama oting’ore malo (Som paragraf mar 16)

17. Ler ane e yo machuok weche ma yudore e Ezekiel sula mar 40 nyaka 48.

17 Wanon ane e yo machuok gik ma Ezekiel noneno, kaka oler e Ezekiel sula mar 40 nyaka 48. Ne oneno ka malaika pimo dho rangeye, ohinga, laru, kod kama ler mar hekalu. (Eze. 40-42) Kae to gimoro miwuoro notimore: Jehova nobiro e yo makende e hekalu. Jehova nochiwo siem ne joge ma noseng’anyo, jodolo, kod jotelo. (Eze. 43:1-12; 44:10-31; 45:9-12) Ezekiel noneno ka aora moro mol kowuok kama ler kochomo Nam Chumbi; aorano ne kelo gueth kendo omiyo gik moko bedo mangima. (Eze. 47:1-12) Noneno ka opog piny e kidienje ma romre kendo lamo madier noket machiegni gi dier pinyno. (Eze. 45:1-8; 47:13–48:35) En wach mane maduong’ ma fwenyno ne nyiso? Nenore maler ni Jehova ne konyo joge mondo gibed gadier ni ne idhi duok lamo madier kendo ne idhi ting’e malo. Jehova ne dhi bet e ode mar lamo kendo miyo gueth omol koa e hekalu kochango piny, kokelo ngima, kendo miyo gik moko otimre e yo mochanore e piny.

Hekalu ma nigi duong’ ma ne Ezekiel oneno ne nyiso kaka Jehova ne dhi duoko lamo madier (Som paragraf mar 17)

18. Be weche ma ne Ezekiel owacho e wi hekalu onego okaw kaka gin? Ler ane.

18 Mar ariyo, be weche ma ne yudore e fwenyno ne onego okaw kaka ne gin? Ooyo. Nyaka bed ni Ezekiel kod jowetene nofwenyo mapiyo ni wechego ne ok onego okaw kaka ne gin. Nikech ang’o? Par ni Ezekiel noneno hekaluno ka nie “got mabor ahinya.” Wachno winjore maler gi weche ma ne Isaya okoro, kata kamano, hekalu masie ma ne ni Jerusalem ne ok ni e got mabor kamano. Hekalu mar Solomon noger e Got Moria man Jerusalem, kendo kanyo e ma bang’e ne idhi gerie hekaluno kendo. Kata kamano, be Got Moria ne en “got mabor ahinya”? Ooyo. Adiera en ni Got Moria olwor gi gode moko ma dwaro rom kode kendo moko be ohinge. E wi mano, hekalu ma ne Ezekiel oneno ne duong’ ahinya. Alwora mar hekalu ma ne Ezekiel oneno nokwako kama duong’ ma ne ok nyal romo e wi Got Moria. Alwora mar hekaluno ne ok nyal romo kata mana e taon mar Jerusalem ma kinde Solomon! Bende, joma ne nie tuech ne ok nyal paro ni aora masie ne dhi mol kowuok e hekalu ka dhi e Nam Chumbi kendo chango pige man kuno. To mogik, Piny Manosingi ne en piny motimo gode ma ne ok nyal pog ne dhoudi kiluwo lainde moriere mana kaka onyis e fwenyno. Omiyo, weche mag fwenyno ok onego okaw kaka gin.

19-21. Jehova ne dwaro ni fweny mar Ezekiel omul joge e yo mane, to ang’o momiyo fwenyno ne nyalo mulogi e yo ma kamano?

19 Mar adek, fwenyno ne dhi mulo nade joma nodak e kinde Ezekiel? Nonego gibed gi wich-kuot sama ne ginono chike makare chuth mag Jehova monego obed ni tayo lamo madier. Jehova nonyiso Ezekiel ni ‘onyis Jo-Israel wach hekaluno.’ Ezekiel nonego oler hekaluno e yo maber chuth ma ne dhi miyo Jo-Israel onone mondo “ging’e kaka ochalo.” Ang’o momiyo nonego ginon hekaluno? Mana kaka ne waseneno, ne ok gitim kamano mondo gigere. Kar mano nonego ginone, “mondo giyud wich-kuot nikech richogi” mana kaka Jehova nosewacho.​—Som Ezekiel 43:10-12.

20 Ang’o momiyo fwenyni ne nyalo mulo joma chunygi ni kare kendo miyo giyud wich-kuot? Ne ane gima nonyis Ezekiel. Nonyise niya: “Wuod dhano, ket chunyi, ing’i gi wang’i, kendo ichik iti maber ne weche duto ma abiro nyisi e wi chike kod buche mag hekalu mar Jehova.” (Eze. 44:5) Ezekiel nowinjo nyadinwoya kiwuoyo e wi chike. (Eze. 43:11, 12; 44:24; 46:14) Bende, nopar ne Ezekiel chike mag Jehova moriwo nyaka chike ma tayo odundu mipimogo kod rapim mowinjore. (Eze. 40:5; 45:10-12; pim gi Ngeche 16:11.) Omiyo, ok kawwa gi wuoro ni e fwenyni, Ezekiel wuoyo e wi wach ma nolok ni “pimo” nyadi 50 gi wiye.

21 Ang’o ma Jehova ne temo nyiso joge ka nowuoyo e wi gik mipimogo kod chike? Nenore ni noparonegi adiera maduong’ni: Jehova kende e ma keto chike ma tayo lamo madier. Joma noseweyo luwo chikego nonego obed gi wich-kuot! Kata kamano, fwenyno nopuonjo Jo-Yahudi wechego e yo mane? E sula ma luwo, wabiro nono ranyisi moko. Timo kamano biro miyo wane maler kaka fwenyno mulowa e kindegi.

Ang’o momiyo fweny mar hekalu ne dhi miyo joma chunygi nikare obed gi wich-kuot? (Som paragraf mar 19-21)

a Hekalu mar ranyisi en chenro ma Jehova oketo mar lame kokalo kuom misango mar Yesu Kristo. Wang’eyo ni chenrono nochako tiyo e higa mar 29 B.K.

b Kuom ranyisi, Paulo nowuoyo e wi jadolo maduong’ kod migawo ma ne en-go e Odiechieng Pwodho Ji ma nitimoga dichiel e higa. (Hib. 2:17; 3:1; 4:14-16; 5:1-10; 7:1-17, 26-28; 8:1-6; 9:6-28) Kata kamano, fweny ma ne Ezekiel oneno ok wuo kuom jadolo maduong’ kata Odiechieng Pwodho Ji.