Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

SULA MAR 4

‘Gik Mangima ma Ne Nigi Lela Wenge Ang’wen’ Gin Ang’o?

‘Gik Mangima ma Ne Nigi Lela Wenge Ang’wen’ Gin Ang’o?

EZEKIEL 1:15

WACH MADUONG’ MA SULANI WUOYE: Gik mangima ang’wen kod puonj ma wayudo ka wanonogi

1, 2. Ang’o momiyo kinde moko Jehova ne tiyo gi gik mineno e lero adiera ne jotichne manie piny?

 PAR ane joot moro man gi nyithindo matindo mobet kendo puonjore Muma. Wuon nyithindogo tiyo gi piche mondo okony nyithinde winjo adiera manie Muma. Yo ma nyithindogo morgo kod paro ma gichiwo nyiso ni wuorono puonjogi maber. Sama opuonjo kotiyo gi piche, okonyo nyithinde mondo giwinj puonj moko e wi Jehova ma samoro nyalo bedonegi matek winjo kaluwore gi hikgi.

2 E yo ma chalo kamano, Jehova osetiyo gi gik mineno mondo okony dhano winjo tiend gik ma ok nyal ne kendo matek winjo. Kuom ranyisi, Jehova ne dwaro ni Ezekiel ong’eye, omiyo notiyo gi fweny ma nigi piche moko makende e puonje. E sula mokalo, ne wanono achiel kuom piche kaka mago. Koro weuru wanon achiel kuom fweny malichgo mondo wane kaka winjo tiende nyalo miyo wasud machiegni gi Jehova.

“Ne Aneno Gik Mangima Ang’wen”

3. (a) Kaluwore gi Ezekiel 1:4, 5, Ezekiel noneno ang’o e fweny? (Ne picha manie chak sulani.) (b) Ang’o mifwenyo e yo ma Ezekiel lerogo gik ma noneno?

3 Som Ezekiel 1:4, 5. Ezekiel lero tiend “gik mangima ang’wen” ma chalo gi malaika, dhano, kod le. Ne ane kaka Ezekiel nondiko adimba gik ma ne oneno, kowacho ni ne gichalo gik mangima. Sama isomo fwenyno duto e Ezekiel sula mokwongo, ibiro fwenyo ni janabino notiyo nyadinwoya gi weche kaka “chalo gi,” “ma chalo gi,” “machal gi,” kod “gima chalo.” (Eze. 1:13, 24, 26) En adier ni Ezekiel nofwenyo ni gik ma noneno ne gin mana piche ma nyiso kaka polo kama Jehova odakie chalo.

4. (a) Fweny ma Ezekiel noneno nomiyo owinjo nade? (b) Ang’o ma Ezekiel nong’eyo e wi jokerubi?

4 Nyaka bed ni Ezekiel nowuoro ahinya gik ma ne oneno kod dwol ma ne owinjo e fweny. Gik mangima ang’wen-go ne chalo “maka ma liel.” Sama ne giringo, ne gichalo “mil polo.” Buombegi ne fwadhore kaka “nam ma wuo” to wuodhgi, “ne chalo gi mar jolweny mang’eny.” (Eze. 1:13, 14, 24-28; som sanduk ma wiye wacho ni “Ne Arango Gik Mangima.”) E fweny machielo ma ne Ezekiel oneno bang’e, nofwenyo ni gik mangima ma ne onenogo ne gin “jokerubi,” kata malaike man gi teko. (Eze. 10:2) Nikech Ezekiel ne wuok e anyuola mar jodolo, nenore maler ni nong’eyo ni jokerubi gin malaike ma tiyo ne Nyasaye.​—1 We. 28:18; Zab. 18:10.

“Moro ka Moro Kuomgi ne Nigi Lela Wenge Ang’wen”

5. (a) Ere kaka jokerubi kod lela wengegi ang’wen ne nyiso teko kod duong’ mar Jehova? (b) Ang’o momiyo fwenyno paronwa tiend nying Nyasaye? (Ne weche moler piny.)

5 Som Ezekiel 1:6, 10. Bende, Ezekiel noneno ka moro ka moro kuom jokerubigo nigi lela wenge ang’wen ma gin, lela wang’ dhano, lela wang’ sibuor, lela wang’ ruath, kod lela wang’ otenga. Onge kiawa ni Ezekiel nowuoro ahinya duong’ kod teko malich ma Jehova nigo bang’ neno lela wenge ang’wen-go. Nikech ang’o? Moro ka moro kuom lela wengego ne ochung’ ne chuech ma nigi duong’, teko, kod nyalo. Sibuor en le man gi duong’ e kind le manie bungu, ruath en le ma ipidho man gi teko ahinya, otenga en winyo man gi nyalo ahinya, kendo dhano e ma nigi loch kod duong’ e wi gik moko duto ma ne Nyasaye ochueyo e piny. (Zab. 8:4-6) Kata kamano, e fwenyni, Ezekiel noneno gik madongo ang’wen mochue, ma lela wenge ang’wen mag jokerubi nyiso, ka gintie e bwo kom-loch mar Jehova, ma en Jaloch Mamalo Chutho e piny gi polo. To mano doko ranyisi maber ma nyiso ni Jehova nyalo tiyo gi gik mochueyo e chopo dwache! a Kuom adier, mana kaka jandik zaburi nowacho, “duong’ne oyombo polo gi piny.”​—Zab. 148:13.

Gik mangima ang’wen kod lela wengegi ang’wen puonjowa ang’o e wi teko, duong’, kod kido mag Jehova? (Som paragraf mar 5, 13)

6. Ang’o ma nyalo bedo ni nokonyo Ezekiel fwenyo gik mamoko ma lela wenge ang’wen-go nochung’ne?

6 Bang’e ka Ezekiel noseparo matut gik ma ne oneno, samoro noparo kaka jotich Nyasaye machon bende notiyo gi ranyisi mar le e pimo gik moko. Kuom ranyisi, Jakobo nopimo wuode ma Juda gi sibuor to wuode ma Benjamin nopimo gi ondiek. (Cha. 49:9, 27) Nikech ang’o? Nikech sibuor gi ondiek nyiso kido ma chwogo ne dhi bedogo bang’e. Sama Ezekiel ne paro weche ma Musa nondiko kotelne gi roho maler, samoro nofwenyo ni lela wenge jokerubigo bende nyiso kido moko makende. Kido mage?

Kido ma Jehova Nigo Kaachiel gi Joode Manie Polo

7, 8. Kinde mang’eny itudoga lela wenge ang’wen mag jokerubi gi kido mage?

7 Jondik Muma ma nodak ka pok nonyuol Ezekiel nowacho ni sibuor, otenga, kod ruath ne nigi kido kaka mage? Ne ane ndiko ma luwogi: “Ng’at ma jachir kendo mager ka sibuor.” (2 Sa. 17:10; Nge. 28:1) “Otenga huyo malo,” kendo “wengene neno gik man mabor.” (Ayub 39:27, 29) “Kuom tekre ruath, keyo bedo mang’eny.” (Nge. 14:4) Kaluwore gi ndikogo, lela wang’ sibuor nyiso chir mar ng’ado bura e yo makare; lela wang’ otenga nyiso rieko man malo moloyo, kendo lela wang’ ruath nyiso teko mang’eny, mana kaka bugewa osebedo ka lero.

8 To nade “lela wang’ dhano”? (Eze. 10:14) Nyaka bed ni ochung’ ne kido ma le moro amora ok nyal nyiso. Dhano mochue e kit Nyasaye kende e ma nyalo nyiso kidono. (Cha. 1:27) Dhano kende e ma nyalo nyiso kidono e piny kae kendo mano nenore maler e chike ma ne Nyasaye ochiwogi: “Nyaka uher Jehova Nyasachu gi chunyu duto” kod “nyaka iher wadu kaka iherori iwuon.” (Rap. 6:5; Lawi 19:18) Waluwo chikego kuom hero jowetewa gi chunywa duto; ka watimo kamano, wanyiso hera kaka mar Jehova. Mana kaka jaote Johana nondiko, “wanyiso hera nikech en e ma nokwongo herowa.” (1 Joh. 4:8, 19) Omiyo, “lela wang’ dhano” ochung’ ne hera.

9. Lela wenge jokerubi ochung’ ne kido mag ng’a?

9 Kidogo gin mag ng’a? Nikech lela wengego gin mag jokerubi, kidogo ochung’ ne chuech mag roho duto ma jokerubigo ochung’ne, tiende ni jood Jehova manie polo momakore kode. (Fwe. 5:11) E wi mano, nikech Jehova e ma nochueyo jokerubigo, en bende e ma omiyo gibedo gi kidogo. (Zab. 36:9) Omiyo, lela wenge jokerubigo, nyiso kido ma Jehova nigo. (Ayub 37:23; Zab. 99:4; Nge. 2:6; Mika 7:18) Moko kuom yore ma Jehova nyisogo kido makendego gin mage?

10, 11. Gin ber mage ma wayudo kuom kido ang’wen madongo ma Jehova nyiso?

10 Tim Makare. Nikech Jehova Nyasaye ‘ohero gik makare,’ ‘ok odew wang’ ng’ato.’ (Zab. 37:28; Rap. 10:17) Omiyo, waduto wan gi thuolo makende mar bedo jotichne kendo yudo gueth mage mosiko, bed ni waa e oganda mane kata ne wapon e yo mane. Rieko. Nikech Jehova en ‘Nyasaye mariek,’ osemiyowa buk moting’o “rieko.” (Ayub 9:4; Nge. 2:7) Tiyo gi puonj mag Muma miyowa rieko ma konyowa nyagore gi pek mopogore opogore e ngima kendo konyowa mondo wadag e ngima maber. Teko. Nikech Jehova en Nyasaye ma “tekone ng’eny,” otiyo gi rohone maler e miyowa “teko mokalo ma pile.” Tekono konyowa mondo wanyagre gi chandruoge kod tembe mopogore opogore ma wanyalo yudo.​—Nah. 1:3; 2 Kor. 4:7; Zab. 46:1.

11 Hera. Nikech hera mar Jehova ‘ogundho kendo osiko,’ ok onyal jwang’o jotichne momakore kode. (Zab. 103:8; 2 Sa. 22:26) Omiyo, kata obedo ni midekre kod bedo moti nyalo monowa timo mathoth e tij Jehova, ng’eyo ni Jehova paro gik ma ne watimo e kinde mokalo nyalo hoyowa. (Hib. 6:10) Onge kiawa ni wasebedo ka wayudo ber mathoth kuom kido ang’wen madongo ma Jehova osebedo ka nyiso ma gin, tim makare, rieko, teko, kod hera, kendo wabiro dhi nyime yudo ber mamoko e kinde ma biro.

12. Ang’o monego wapar e wi gik ma wang’eyo e wi kido mag Jehova?

12 Kata kamano, onego wapar ni gik ma wang’eyo e wi kido mag Jehova “gin mana gik matin ahinya kuom tijene.” (Ayub 26:14) “Ok wanyal ng’eyo Ng’at Manyalo Duto e yo makare chuth,” nikech “duong’ne odhiero ji ng’eyo.” (Ayub 37:23; Zab. 145:3) Omiyo, ok wanyal kwano kido duto mag Jehova kata pogogi e grube. (Som Jo-Rumi 11:33, 34.) Fweny ma ne Ezekiel oneno bende konyowa ng’eyo ni kido mag Nyasaye ng’eny mokalo akwana. (Zab. 139:17, 18) En ang’o ma Ezekiel noneno e fweny ma konyowa winjo tiend wachno?

Lela Wenge Ang’wen . . . Buombe Ang’wen

13, 14. Lela wenge ang’wen mag jokerubi ochung’ ne ang’o, to ang’o momiyo wawacho kamano?

13 Ezekiel noneno e fweny ni moro ka moro kuom jokerubi ne nigi lela wenge ang’wen. Mano nyiso ang’o? Par ni e Muma, kinde mang’eny itiyoga gi namba ang’wen kiwuoyo kuom gima oromo chuth kata mopong’ chuth. (Isa. 11:12; Mat. 24:31; Fwe. 7:1) E fwenyni, wayudo ni Ezekiel wuoyo e wi namba ang’wen nyading’eny! (Eze. 1:5-18) Omiyo, koro dwawach nang’o? Mana kaka jokerubi ang’wen-go ochung’ ne chuech mamoko duto momakore gi Nyasaye, e kaka lela wenge ang’wen mag jokerubi ka gin kanyachiel, ochung’ ne kido duto mag Jehova. b

14 Mondo waler kaka lela wenge ang’wen mag jokerubi nyalo chung’ ne kido mokalo ang’wen, wane ane gima timore ne tiende ang’wen mag gari ma Ezekiel noneno e fweny. Moro ka moro kuom tielogo lich miwuoro, kata kamano ka gin kanyachiel, gibedo tielo mang’eny to ok ang’wen kende kendo tielogo e ma loso mise mar garino. E yo ma kamano, sama lela wenge ang’wen-go nenore kanyachiel, ginyiso kido mang’eny mag Jehova to ok mana kido ang’wen kende. Kidogo e mise mag kido madongo mag Jehova.

Jehova ni Machiegni gi Jotichne Momakore Kode

15. En adiera mane maduong’ ma Ezekiel nopuonjore e fweny mokwongo?

15 E fweny mokwongoni, Ezekiel nopuonjre adiera moro maduong’ e wi winjruokne gi Jehova. Adierano en mane? Adierano yudore e weche ma ne janabino ochakogo bug Ezekiel. Bang’ wacho ni ne en “e piny Jo-Kaldea,” Ezekiel lero gima ne otimorene kowacho niya: ‘Lwet Jehova nobiro kuoma kuno.’ (Eze. 1:3) Ne ni Ezekiel wacho ni ne oyudo fwenyno ka en kuno, tiende ni Babulon to ok Jerusalem. c Mano noparo ne Ezekiel ang’o? Mano noparone ni kata obedo ni ne en e tuech kendo ne en mabor gi Jerusalem kod hekalu mare, ne ok en mabor gi Jehova kod lamo maler. Bedo ni Jehova nofwenyore ne Ezekiel ka en Babulon nyiso ni kama Ezekiel ne nitie kata chal mare ok e ma ne mi olam Nyasaye. Kar mano, chal mar chunye kod gombo ma ne en-go mar tiyo ne Jehova e gima ne duong’.

16. (a) Fweny ma ne Ezekiel oneno hoyowa e yo mane? (b) Ang’o ma jiwiga mondo itine Jehova gi chunyi duto?

16 Ang’o momiyo adiera ma ne Ezekiel opuonjore hoyowa e kindegi? Adierano miyo wabedo gadier ni ka watiyo ne Jehova gi chunywa duto, obiro dhi nyime bedo machiegni kodwa bed ni wadak kanye, chunywa onyosore, kata wan e chal mane. (Zab. 25:14; Tich 17:27) Nikech Jehova ohero moro ka moro kuom jotichne, ok ojog kodgi piyo. (Wuok 34:6) Omiyo, Jehova nyalo nyisowa herane mosiko kamoro amora ma wantie. (Zab. 100:5; Rumi 8:35-39) E wi mano, fweny malichni ma nyiso kaka Jehova ler, paronwa ni Jehova e ma onego walam. (Fwe. 4:9-11) To mano kaka wamor ni Jehova notiyo gi fweny kaka mago mondo okonywa winjo adiera moko makende ma wuoyo kuome kod kido mage! Ng’eyo e yo matut kido mabeyo ma Jehova nigo, konyowa mondo wasud machiegni kode, wapake, kendo watine gi chunywa duto kod tekowa duto.​—Luka 10:27.

Jehova nyalo nyisowa herane mogundho kamoro amora ma wantie (Som paragraf mar 16)

17. Gin penjo mage ma wabiro nono e sula mamoko ma luwo?

17 Gima lit en ni e kinde Ezekiel, nochid lamo madier. Mano notimore nade? Ang’o ma ne Jehova otimo? To gik ma ne otimorego puonjowa ang’o? Wabiro yudo dwoko mar penjogo e sula mamoko ma luwo.

a Yo ma Ezekiel lerogo gik mangimago paronwa nying Nyasaye ma en Jehova, ma tiende en, “Omiyo Gima Odwaro Timore.” Mana kaka tiend nyingno nyiso, Jehova nyalo tiyo gi chuechne e chopo dwache.​—Ne Apendiks A4 ma yudore e Muma Maler​—Loko mar Piny Manyien.

b Kuom higni mang’eny, bugewa osebedo ka wuoyo kuom kido 50 mopogore opogore ma Jehova nigo.​—Som bug Fahirisi e bwo wich ma wacho ni “Yehova,” kae to idhi e wich matin ma wacho ni “Sifa Kulingana na Majina.

c Jal moro ma nono weche mag Muma wacho kama: “Wach motigo ni “kuno,” paronwa wach moro makende kendo ma morowa . . . . Nyasaye ne ni kuno tiende ni Babulon! To mano kaka wechego hoyo chuny!”