MUMA ok nyiswa tarik ma ne onyuolie Yesu. Kata kamano, Muma oting’o weche ma konyowa ng’eyo ratiro gimomiyo nyuol mar Yesu ne ok otimore e dwe mar Desemba.

Par ane kit yamo e kinde mag Desemba e dala mar Bethlehem, ka ma ne onyuolie Yesu. Dwe mar Jo-Yahudi miluongo ni Chislev (Novemba/Desemba), ne en dwe ma piny ne ng’ich, kendo ne en kinde koth ahinya. Dwe maluwo mano ne en Tebeth (Desemba/Januar). Mani ne en kinde ma piny ne ng’ichie ahinya maloyo kinde mamoko mag higa, kendo pe ne ja bedoe. We wane gima Muma wachonwa e wi chal mar kit yamo e alwora mar Bethlehem.

Ezra ma en achiel kuom jondik Muma, nyisowa ni kuom adier, Chislev ne en dwe ma ne ong’ere ahinya kaka dwe ma piny ne ng’ichie moloyo, kendo ma koth ne ng’enyie. Bang’ wacho ni, oganda ne ochokore kanyakla e Jerusalem “dwe mar ochiko, [Chislev] ndalo dwe piero ariyo,” Ezra wacho ni ne  “gikirini . . . nikech koth ma nochwe maduong’.” Ka giwuoyo e wi kit yamo e ndalo kaka mago mag higa, joma ne ochokorego ne owacho gin giwegi kama: “En ndalo ma koth ng’enyie, ma ok wanyal chungo oko.” (Ezra 10:9, 13; Yeremia 36:22) Kare mano e momiyo jokwath modak e alwora mar Bethlehem, ne ok bed oko kod jambgi gotieno e kinde mag Desemba!

Kata kamano, Muma wacho ni jokwath ne ni oko ka girito jambgi e otieno ma ne onyuolie Yesu. Kuom adier, Luka ma jandik Muma wacho ni seche ma ne onyuol Yesu, jokwath ne “nindo oko, ka gigoyo arita e kuedhgi gotieno” e but Bethlehem. (Luka 2:8-12) Ne ni jokwath ne nindo oko, to ok ni ne gibayo abaya oko godiechieng’. Ne gin kod jambgi oko kuno gotieno. Be nindogi oko kaka onyis kae, en gima winjore gi ng’ich kod koth ma bedoe Bethlehem e kinde mag Desemba? Ooyo, ngang’. Kuom mano, gik ma ne otimore e kinde ma nonyuolie Yesu, nyiso ratiro ni ne ok onyuole Desemba. *

Wach Nyasaye nyisowa adimba tarik ma Yesu ne othoe. Kata kamano, omiyowa weche matin kuom kinde ma ne onyuoleye. Mani paronwa weche Ruoth Solomon mawacho ni: “Nying’ maber oloyo gi ber mo miwirruokgo ma nengone tek; kendo chieng’ tho ng’ato oloyo gi ber chieng’ nyuolne.” (Eklesiastes 7:1) Kuom mano, ok en gima kawowa gi wuoro ni Muma miyowa weche mang’eny e wi gik ma Yesu notimo kaachiel gi thone, to weche matin kende e wi nyuol mare.