1-3. Gin penjo mage ma ji penjorega e wi tho, to gin dwoko mage ma dinde mathoth chiwoga?

NYASAYE singonwa e Muma ni kinde biro ma “tho ok nobedie kendo.” (Fweny 21:4) E Sula mar 5, ne wapuonjore ni wanyalo dak nyaka chieng’ nikech Yesu nothonwa. Kata kamano, ji pod tho. (Eklesiastes 9:5) Omiyo, achiel kuom penjo madongo ma wanyalo penjore en niya, Be jomotho ong’eyo gimoro amora?

² Mano en penjo ma dwaher ng’eyo dwokone ahinya sama ng’at mwahero otho. Wanyalo penjore kama: ‘Odhi kanye? Be onenowa? Be onyalo konyowa? Be wabiro nene kendo?’

³ Dinde mathoth nigi dwoko mopogore opogore e wi penjogo. Dinde moko puonjo ni ka ng’ato otho ka en ng’at maber, to odhi e polo, to ka en ng’at marach to odhi e mach. Moko puonjo ni ka ng’ato otho to olokore chuny kae to odhi dak gi joggi ma nosetho. Moko to puonjo ni ka ng’ato osetho mong’adne bura, inyuole kendo, to inyalo nyuole ka en dhano machielo kata le.

4. En paro mane ma dinde nigo e wi tho?

⁴ Nyalo nenore ni dinde nigi puonj mopogore opogore e wi wach tho. Kata kamano, chiegni ni giduto gin gi paro achiel. Gipuonjo ni ka dhano otho, to nitie gimoro kuome ma pod dhi nyime bedo mangima. Be mano en adier?

5, 6. Be jomotho ong’eyo gimoro amora?

⁵ Jehova e ma ong’eyo gima timorega ne ng’ato kotho. Onyisowa ni ka ng’ato otho, to ngimane orumo. Omiyo, sama ng’ato otho, onge gima ong’eyo kendo ok odhi nyime dak kamoro amora. * Sama ng’ato otho, ok onyal neno, ok onyal winjo, kata paro gimoro amora.

⁶ Ruoth Solomon nondiko ni “jo motho ok ong’eyo gimoro amora.” Ok ginyal herowa kata sin kodwa. Bende, “onge tich, kata lony, kata ng’eyo gimoro, kata rieko e Liel” ka ma gintiere. (Som Eklesiastes 9:5, 6, 10.) Zaburi 146:4 bende wacho ni sama ng’ato otho, “gik ma oparo duto” lal.

7. Ang’o ma Yesu nowacho e wi tho?

⁷ Ka ne Lazaro otho, Yesu nonyiso jopuonjrene niya: “Lazaro osiepwa nindo.” Kata kamano, Yesu ne ok wach ni Lazaro yueyo ayueya. Noleronegi niya: “Lazaro otho.” (Johana 11:11-14) Omiyo, Yesu nopimo tho gi nindo. Ne ok owacho ni Lazaro nie polo, kata ni en gi joggi moko ma ne osetho. Bende, ne ok owacho ni isando Lazaro e mach kata ni onyuole ka en dhano machielo kata le. Noneno Lazaro kaka ng’at ma nindo matut. Ndiko moko pimo tho gi nindo matut. Muma wacho ni ka ne oneg Stefano “ne onindo e tho.” (Tich Joote 7:60) Jaote Paulo bende nondiko e wi Jokristo moko kowacho ni Jokristogo ne “osenindo e tho.”​—1 Jo-Korintho 15:6.

8. Wang’eyo nade ni Nyasaye ne ok ochueyo dhano mondo otho?

 ⁸ Be Nyasaye nochueyo Adam gi Hawa mondo gibi githo bang’e? Ok en kamano! Jehova nochueyogi mondo gidag nyaka chieng’ ma ok gituore. Nochueyo dhano gi gombo mar dak nyaka chieng’. (Eklesiastes 3:11) Onge janyuol ma digomb neno nyithindgi ka ti kae to gikone githo. Jehova bende ok mor neno ka wati kendo watho. Ka kuom adier Nyasaye nochueyo dhano mondo gidag nyaka chieng’, kare ang’o momiyo dhano tho?

9. Ang’o momiyo chik ma ne Jehova omiyo Adam gi Hawa ne ok tek luwo?

⁹ Jehova nonyiso Adam e puodho mar Eden kama: “Inyalo chamo olemb yien duto manie puodho. To olemb yath ma kelo ng’eyo ber gi rach kik icham. Nikech chieng’ michame, to initho.” (Chakruok 2:9, 16, 17) Luwo chikno ne ok tek. Jehova e ma nochueyo Adam gi Hawa, omiyo nong’eyo gima ne nyalo konyogi. Ne en gi ratiro mar nyisogi gima ber kod gima rach. Dine giluwo chikno, dine ginyiso ni giriwo lwedo loch mar Jehova. Bende, dine ginyiso ni gigoyone erokamano kuom gik moko duto ma ne omiyogi.

10, 11. (a) Ere kaka Satan nomiyo Adam gi Hawa oketho chik Nyasaye? (b) Ang’o momiyo wanyalo wacho ni onge gima ne nyalo mono Adam gi Hawa luwo chik Nyasaye?

¹⁰ Gima lit en ni, Adam gi Hawa ne otamore luwo chik Jehova. Satan nopenjo Hawa kama: “Be en adier ni Nyasaye nowacho ni kik ucham olemb yath moro amora manie puodho?” Hawa nodwoke niya: “Wanyalo chamo olemb yien duto manie puodho. Kata kamano, kuom olemb yath manie dier puodho, Nyasaye osewacho kama: ‘Kik uchame, kendo kik umule, nono to ubiro tho.’”​—Chakruok 3:1-3.

¹¹ Satan nowacho ne Hawa kama: “Ok unutho ngang’. Nimar Nyasaye ong’eyo ni chieng’ muchamee, wang’u noyepi mi unubed machal gi Nyasaye, kung’eyo ber gi rach.” (Chakruok 3:4-6) Satan ne dwaro ni Hawa opar ni ne onyalo yiero timo gimoro amora modwaro, bed ni gino rach kata ber. Satan ne ok owacho ne Hawa adiera e wi gima ne dhi timorene koketho chik Nyasaye. Nowachone ni ne ok odhi tho kochamo  olemb yadhno, omiyo Hawa nochamo olemono kendo nomiyo chwore bende mochamo. Adam gi Hawa nong’eyo maler ni Jehova nokwerogi ni kik gicham olemono. Sama ne gichamo olemono, ne ginyiso ni gitamore luwo chik ma ne ok tek luwono. Bende, ne ginyiso ni ok gimiyo Wuon-gi manie polo luor. Onge gima ne ginyalo wacho ni nomonogi luwo chikno.

12. Ang’o momiyo en gima rach ni Adam gi Hawa ne ok oluwo chik Jehova?

¹² Mano kaka ne en gima rach ni jonyuolwa mokwongo ne ok onyiso Jachuechgi luor! Inyalo winjo nade ka itiyo matek mondo ipidh wuodi gi nyari, bang’e to gitamore winjo wachni? Donge wachno nyalo nyoso chunyi?

13. Ka ne Jehova owacho ne Adam ni “inidog e buru,” mano ne tiende ang’o?

¹³ Nikech Adam gi Hawa notamore luwo chik Jehova, ne gilalo thuolo mar dak nyaka chieng’. Jehova nonyiso Adam niya: “In buru kendo inidog e buru.” (Som Chakruok 3:19.) Mano ne nyiso ni Adam ne dhi bedo buru kendo, tiende ni ne odhi bedo maonge. (Chakruok 2:7) Bang’ Adam timo richo, notho kendo koro ne oonge.

14. Ang’o momiyo dhano tho?

¹⁴ Ka dine bed ni Adam gi Hawa owinjo Nyasaye dikoro pod gingima.  To nikech ne gitamore winje, mano nomiyo gitimo richo kendo gikone ne githo. Richo chal ka tuo marach ma ne jonyuolwa mokwongo omiyowa. Waduto nonyuolwa ka wan joricho, to mano emomiyo watho. (Jo-Rumi 5:12) Kata kamano, mano ok e gima Nyasaye nochano ne dhano. Nyasaye ne ok dwar ni dhano otho, to mano emomiyo Muma luongo tho ni “jasigu.”​—1 Jo-Korintho 15:26.

15. Ere kaka ng’eyo adiera e wi tho konyowa?

¹⁵ Ng’eyo adiera e wi tho konyowa mondo kik waluw paro moko ma ok kare. Muma puonjowa ni jomotho ok winj malit kendo gionge gi kuyo. Ok wanyal wuoyo kodgi mana kaka gin bende ok ginyal wuoyo kodwa. Ok wanyal konyo jomotho mana kaka gin bende ok ginyal konyowa. Ok ginyal hinyowa, omiyo ok onego waluorgi. Kata kamano, dinde mang’eny wachoga ni jomotho pod ngima kamoro kendo ni wanyalo konyogi mana ka wagolo pesa ma wamiyo jodolo kata joma jomoko neno ni jomaler. To ka wang’eyo adiera e wi tho ok bi wuondwa gi miriambo manonogo.

16. En miriambo mane ma dinde mathoth puonjo e wi jomotho?

¹⁶ Satan tiyo gi dinde mag miriambo mondo owuondwa kendo omi wapar ni jomotho pod ngima. Kuom ranyisi, dinde moko puonjo ni nitie gimoro kuomwa ma dhi nyime dak kamoro machielo ka watho. Be mano e gima ipuonjo e din maru, koso ipuonjoga gima Muma wacho e wi jomotho? Satan tiyo gi miriambo mondo ogol ji kuom Jehova.

17. Ang’o momiyo puonj mar ni jo maricho iwang’o e mach en gima nyiso Jehova achaya maduong’?

¹⁷ Gima dinde puonjo e wi tho nyalo buogi ahinya.  Kuom ranyisi, moko puonjo ni joma richo ibiro sand e mach nyaka chieng’. Mano en achaya maduong’ ma ginyiso Jehova. Ok onyal yie mondo ji osandre e yo ma kamano! (Som 1 Johana 4:8.) Inyalo neno nade ng’at ma kumo nyathine kuom wang’o lwet nyathineno e mach? Ibiro nene ka ja mahundu. Ok digomb bedo osiep ng’at ma kamano kata matin. To mano e yo ma Satan dwaro ni wanego Jehova.

18. Ang’o momiyo ok onego waluor jomotho?

¹⁸ Dinde moko puonjo ni jomotho bedoga chunje. Dindego puonjo ni nyaka wami chunjego luor nikech ginyalo bedo osiepewa ma nyalo konyowa kata bedo jo wasikwa ma nyalo hinyowa. Ji mang’eny oyie gi miriambono. Giluoro jomotho kendo gilamogi kar lamo Jehova. Ng’e ni jomotho ok nyal winjo kata neno gimoro amora, omiyo ok onego waluorgi. Jehova e Jachuechwa. En e Nyasaye madier kendo en kende e monego walame.​—Fweny 4:11.

19. Ere kaka ng’eyo adiera e wi tho konyowa?

¹⁹ Ka wang’eyo adiera e wi tho, mano biro konyowa mondo kik wuondwa gi puonj mag miriambo ma dinde puonjo. Kendo adierani konyowa winjo tiend singo mabeyo ma Jehova osingonwa. Singogo mulo ngimawa ma sani kod ngimawa ma kinde mabiro.

20. Wabiro puonjore ang’o e sula ma luwo mae?

²⁰ Jatich Nyasaye moro miluongo ni Ayub nopenjo niya: “Ka dhano otho, be dobed mangima kendo?” (Ayub 14:14) Be ng’at mosetho nyalo bedo mangima mochak odag kendo? Duoko ma Nyasaye miyowa kotiyo gi Muma moro chuny ahinya. Wabiro neno dwokono e sula ma luwo mae.