1, 2. Ang’o momiyo Muma en mich makende?

IWINJOGA nade ka osiepni moro okeloni mich? Donge iyawe piyo, kendo ibedo mamor ni osiepni opari. Igoyone erokamano kuom michno!

² Muma en mich ma Nyasaye omiyowa. Oting’o weche ma ok wanyal yudo kamoro amora. Kuom ranyisi, onyisowa ni Nyasaye nochueyo polo, piny, kod dichwo gi dhako mokwongo. Omiyowa puonj ma nyalo konyowa sama wan gi chandruok. Muma nyisowa kaka Nyasaye biro timo dwache mar loso piny obed kama ber moloyo. Kuom adier, Muma en mich makende!

3. Ibiro fwenyo ang’o kaka imedo puonjori Muma?

³ Kaka imedo puonjori Muma e kaka ibiro medo fwenyo ni Nyasaye dwaro ni ibed osiepne. Kaka imedo puonjori mathoth e wi Nyasaye e kaka ibiro medo bedo osiepne.

4. Ere kaka Muma oloyo buge mamoko?

⁴ Muma oselok e dhok mokalo 3,000, kendo osego Mumbe bilionde mang’eny. Ji mokalo pasent 90 e piny mangima nyalo yudo Muma mogo e dhogi. Juma ka juma, ji mokalo milion achiel yudoga Muma! Onge buk moro amora ma inyalo pim gi Muma.

5. Ang’o momiyo wanyalo wacho ni Muma “okudh gi much Nyasaye”?

⁵ Muma en buk ma “okudh gi much Nyasaye.” (Som 2 Timotheo 3:16.) Kata kamano, jomoko nyalo penjore niya: ‘Ang’o momiyo iwacho ni Muma oa  kuom Nyasaye, to dhano e ma nondike?’ Muma chiwo dwoko niya: “Ji ne wacho weche moa kuom Nyasaye kaluwore gi kaka roho maler ne tayogi.” (2 Petro 1:21) Mano inyalo pim gi meneja ma nyiso sekretari mare mondo ondik barua e loye. Inyalo wacho ni weche manie baruano gin mag ng’a? Gin mag meneja to ok sekretari. E yo ma kamano, Nyasaye e wuon Muma, to ok joma ne otiyogo e ndike. Nyasaye ne otayogi mondo gindik pache. Omiyo, Muma en “wach Nyasaye.”​—1 Jo-Thesalonika 2:13; som Weche Momedore namba 2.

6, 7. Ang’o momiyo wanyalo wacho ni weche manie Muma ok pingre?

⁶ Muma ne ondik kuom higni mokalo 1,600. Joma  ne ondike ne odak e kinde mopogore opogore. Moko kuomgi ne osomo ahinya, to moko ne ok osomo ahinya. Kuom ranyisi, achiel kuomgi ne en laktar. Moko ne gin jopur, jolupo, jokwath, jonabi, jong’ad bura, kod ruodhi. Kata obedo ni ne ondik Muma gi ji mopogore opogore, weche manie iye to otudore adimba. Ok owach gimoro e sula moro kae to oloko wachno e sula machielo. *

⁷ Buk mokwongo e Muma nyisowa kaka chandruoge ne ochakore. Buk mogik nyisowa kaka Nyasaye biro tieko chandruogego, kendo miyo piny duto bedo paradiso. Muma wuoyo e wi gik ma notimore kuom higni alufe, kendo onyisowa ni singo mag Nyasaye chopoga kinde duto.

8. Chiw ane ranyisi mag weche moko mag sayans ma Muma nosewuoyoe chon ahinya.

⁸ Muma ne ok ondik mondo opuonjwa weche mag sayans, kata ni mondo oti kode e skul kaka buge mamoko. Kata kamano, nitie weche moko mag sayans ma gin adier ma Muma nosewuoye chon ahinya. Donge kamano e kaka buk moting’o wach Nyasaye onego obedi? Kuom ranyisi, bug Tim Jo-Lawi oting’o chike ma Nyasaye nomiyo Jo-Israel mondo gitigo e geng’o tuoche kik landre. Wechego nondik chon ka dhano pok nong’eyo kaka kute moko kelo tuoche. Muma bende puonjo ni piny ok osir gi gimoro. (Ayub 26:7) Kinde ma ji ne pok ong’eyo ni piny olworore, Muma nosewacho chon ni olworore.​—Isaya 40:22.

9. Bedo ni jondik Muma ne wacho adier konyowa fwenyo wach mane?

 ⁹ Sama Muma wuoyo e wi gik ma notimore chon, kinde duto owachoga adiera. Kata kamano, buge mamoko ma lero weche ma notimore chon ok wachga adiera kinde duto nikech joma nondikogi ne pando weche moko. Kuom ranyisi, ne ok gindik kaka pinygi ne olo e lweny moro. Mopogore kodgi, jondik Muma ne wacho adier kata mana e wi kaka ne olo piny Israel. Bende, ne gindiko ketho ma ne gitimo. Kuom ranyisi, e bug Kwan, Musa nyisowa richo maduong’ ma ne otimo momiyo Nyasaye okume. (Kwan 20:2-12) Bedo ni jondik Muma ne wacho adier nyisowa ni Muma en buk ma oa kuom Nyasaye. Mano nyiso ni wanyalo geno weche manie Muma.

10. Ang’o momiyo puonj manie Muma konyowa e kindegi?

¹⁰ Muma en buk ma ‘okudh gi much Nyasaye kendo okonyo kuom puonjo ji, kuom siemo ji, kuom rieyo gik moko.’ (2 Timotheo 3:16) Muma oting’o puonj ma nyalo konyowa e kindegi. Jehova ong’eyo kaka nochueyowa, omiyo ong’eyo kaka waparo kod kaka wawinjo e chunywa. Ong’eyowa maber moloyo kaka wang’ere wawegi, kendo odwaro ni wabed mamor. Ong’eyo gik ma nyalo konyowa kod ma nyalo hinyowa.

11, 12. (a) Gin puonj mage mabeyo ma Yesu nochiwo e Mathayo sula mar 5 nyaka 7? (b) Gin puonj mage mamoko ma wanyalo yudo e Muma?

¹¹ E Mathayo sula 5 nyaka 7, Yesu nochiwo puonj mabeyo ma nyisowa kaka onego walem, gima wanyalo timo mondo wabed mamor, kaka wanyalo dak gi kuwe gi jowetewa, kod paro monego wabedgo e wi pesa. Kata  obedo ni nochiwo puonjgo higni 2,000 mosekalo, pod ginyalo konyowa nyaka sani.

¹² Bende, Jehova tiyo gi Muma mondo omiwago puonj ma nyalo konyowa bedo gi ngima maber mar joot, bedo jotich mabeyo, kendo konyowa dak gi kuwe gi ji duto. Puonj mag Muma nyalo konyowa waduto kamoro amora ma wadakie, kendo ginyalo konyowa loyo chandruoge ma wan-go.​—Som Isaya 48:17; som Weche Momedore namba 3.

13. Ang’o ma Isaya nokoro ni ne dhi timore ne Babulon?

¹³ Weche mathoth ma nokor e Muma osetimore. Kuom ranyisi, Isaya ne okoro ni ne idhi keth Babulon. (Isaya 13:19) Ne olero adimba kaka ne idhi keth taon mar Babulon. Taondno ne nigi rangeye madongo kendo ne nitie aora moro ma ne olwore. Kata kamano, Isaya nokoro ni ne idhi duon aorano kendo rangeye taondno ne dhi dong’ koyawore. Joma ne dhi monjo taondno ne dhi donjo ma ok gikedo kata matin. Bende, Isaya nokoro ni ng’at miluongo ni Kuros e ma ne dhi loyo Jo-Babulon.​—Som Isaya 44:27–45:2; som Weche Momedore namba 4.

14, 15. Ere kaka weche ma Isaya nokoro ne ochopo kare?

¹⁴ Higni mia ariyo bang’ ka nosekor wechego, nitie jolweny ma nobiro monjo Jo-Babulon. En ng’a ma ne otelo ne jolwenygo? Mana kaka ne osekor, Ruodh Jo-Persia miluongo ni Kuros e ma ne otelonegi. Weche mamoko duto ma ne okor ne ochopo kare mana kaka ne osekorgi.

¹⁵ E otieno ma ne omonjie Jo-Babulon, noyudo ka  gin e nyasi moro. Taondno ne nigi ohinga kod aora molwore. Omiyo, ne giparo ni onge gimoro amora ma ne nyalo monjogi. Sama ne gidhi nyime gi nyasi, Kuros kod jolweny mage ne okunyo mtaro mag baro pi aora. Pi aorano noduono mochopo kama jolweny mag Persia ne nyalo yore. Kata kamano, ne gidhi kadho ohinga molworo Babulon nade? Mana kaka ne osekor, rangeye  nodong’ koyawore, ma jolweny odonjo Babulon ma ok gikedo.

16. (a) Ang’o ma Isaya nokoro ni ne dhi timore ne Babulon? (b) Wang’eyo nade ni weche ma ne Isaya nokoro notimore adier?

¹⁶ Isaya nokoro ni bang’e onge ng’ama ne dhi dak Babulon kendo. Ne ondiko kama: “Onge ng’at ma biro dak kendo e pinyno, kata ma noged kuno kuom tienge duto.” (Isaya 13:20) Be wach ma nokorno notimore? Babulon machon yudore kilomita ma dirom 80 yo milambo mar Baghdad e piny Iraq, kendo pod en gunda nyaka sani. Onge ng’ama odak kanyo. Jehova notieko Babulon ka ne ‘oyweye gi ywech mar kethruok.’​—Isaya 14:22, 23, *

17. Ang’o momiyo wanyalo geno gik moko duto ma Nyasaye osesingo?

¹⁷ Weche mathoth ma nokor osetimore, to mano miyo wabedo gadier ni gik mamoko ma Muma wacho ni biro timore e kinde mabiro gin adier. Wanyalo bedo  gadier ni Jehova biro chopo singo mare mar loso piny obed paradiso. (Som Kwan 23:19.) Wageno yudo “ngima ma nyaka chieng’ ma Nyasaye ma ok nyal riambo nosingo chon ahinya.”​—Tito 1:2. *

18. Ang’o ma Paulo nowacho e wi “wach Nyasaye”?

¹⁸ Wasepuonjore ni onge buk moro minyalo pim gi Muma. Weche manie iye nigi tudruok maber, kendo owacho adier sama owuoyo e wi sayans kod weche ma notimore chon. Bende, omiyowa puonj mabeyo kendo oting’o weche ma nokor mosetimore gadier. Kata kamano, Muma konyowa mokalo kanyo. Jaote Paulo nondiko niya: “Wach Nyasaye ngima kendo en gi teko ma tiyo.” Mano tiende en ang’o?​—Som Jo-Hibrania 4:12.

19, 20. (a) Ere kaka Muma nyalo konyi mondo inonri iwuon? (b) Inyalo nyiso nade ni imor gi Muma kaka mich mowuok kuom Nyasaye?

¹⁹ Muma nyalo loko ngimani. Onyalo konyi nonori iwuon. Onyalo konyi ng’eyo weche miparo kod kaka iwinjo e chunyi. Kuom ranyisi, wanyalo paro ni wahero Nyasaye. Kata kamano, mondo wanyis ni wahere gadier, nyaka waluw puonj manie Muma.

²⁰ Kuom adier, Muma en buk moting’o wach Nyasaye. Nyasaye dwaro ni isom Muma, inone, kendo ihere. Nyis ni imor gi mich ma Nyasaye omiyi, kendo dhi nyime puonjori weche manie iye. Kae to, ibiro ng’eyo malong’o chutho kaka Nyasaye ne dwaro ni ngima dhano obed. E sula ma luwo mae, wabiro medo puonjore e wi dwaroneno.