1, 2. En kinde mane ma i Yesu nowang’ie ahinya, to nikech ang’o?

 CHIENG’ moro, Yesu ne iye owang’ ahinya. Mano nyalo kawi gi wuoro nikech nong’ere kaka ng’at mamuol. (Mathayo 21:5) Kata obedo ni iye ne owang’, ne obedo gi ritruok nimar mirimbe ne en mirima makare. a To ang’o momiyo Yesu, ng’at ma ne ong’ere ni ohero kuwe ne iye owang’ kamano? Noneno tim moro marach ma ne dhi nyime.

² Yesu nohero ahinya hekalu ma ne ni Jerusalem. E piny duto, kanyo kende e kama ne owal mondo olamie Wuon mare manie polo. Jo-Yahudi ma ne wuok e pinje mopogore opogore ne wuotho ka a mabor mondo gidhi gilem kanyo. Kata mana joma noluoro Nyasaye ma ne ok gin Jo-Yahudi be ne dhi e hekalu kama ne owalnegi. Kata kamano, kane Yesu ochako tije ne Nyasaye e pinyka, noneno tim moro marach ahinya ma ne itimo e hekalu. Od lamo Nyasaye nolok mobedo kaka chiro! Joloko gi jowil pesa ne opong’o hekalu. Ang’o momiyo mano ne en gima rach ahinya? Jo ohalago ne oloko od Nyasaye obedo kama imechee​—ne gikwalo ji e hekalu. E yo mane?​—Johana 2:14.

3, 4. En mecho machalo nade ma ne timore e od Jehova, to Yesu ne okawo okang’ mane mar rieyo wachno?

³ Jotend din noketo chik ni kit pesa achiel kende ema ne inyalo tigo e chulo osuru mar hekalu. Welo moa oko ne nyaka wil pesagi mondo eka giyud pesa ma ne ginyalo chiwo e hekalu. Omiyo, jowil pesa noketo mesnigi e i hekalu kendo ne giyako ji sama giwilonegi pesa. Ohand jamni be ne en gimachielo ma ne giyakoe ji. Kata obedo ni joma oa mabor ne  nyalo biro gi le mag timo misango ma ging’iewo kuom jauso moro amora e dala mar Jerusalem, ne giluor timo kamano nikech ne ginyalo chopo gi lego e hekalu to joma tiyo kuno tamre ni lego ok owinjore gi misango. Kata kamano, joma ne tiyo e hekalu ne ok nyal tamore le ma ng’ato ong’iewo e hekalu. Nikech ji ne nyaka nyiep e hekalu, jouso ma ne ni kuno ne medo nengo ahinya. b Joma ne loko ohala e hekalu ne mecho moloyo kata mana jo mibadhi ma ne loko ohala oko. Ne gin jokuoye!

⁴ Yesu ne ok nyal weyo tim marach kamano odhi nyime. Hekalu ne en od Wuon mare! Nokawo tonde mi olosogo del kae to oriembogo dhok gi rombe ma ne nie hekalu. Bang’ timo mano, nodhi kar jowil pesa moloko mesnigi kopuko pesagi piny. Par ane ka pesa mang’enygo kere piny! Yesu nochiko jousogo matek niya: “Goluru gigi kae!” (Johana 2:15, 16) Nenore ni onge ng’ama ne nigi chir mar penjo Yesu gima notimono.

5-7. (a) Ere kaka ngima Yesu kane pok obiro e piny nokonye hero tim makare, to ang’o ma wanyalo puonjore kuom ranyisi ma ne oketo? (b) Yesu notimo ang’o e wi miriambo ma ne Satan owacho, to ang’o ma obiro timo e wi wachno e kinde mabiro?

⁵ Jotim ohalago ne ochako oduogo e hekalu. Bang’ higni adek kama, Yesu nochako oriembogi kendo, to gie kindeno ne onwoyo weche ma Jehova nowacho kokwedogo joma ne oloko ode “rogo mar jomecho.” (Jeremia 7:11; Mathayo 21:13) Ee, kane Yesu oneno kaka iyako ji e hekalu kendo itimonegi marach, nowinjo mana kaka Wuon mare dowinjo. To mano ok kawwa gi wuoro nimar Wuon Yesu ne osebet ka puonje  kuom higni tara gi tara e polo. Nikech mano, Yesu nohero tim makare mana kaka Wuon mare. Mana kaka inyalo wach ni “wuowi okawo kit wuon-gi,” e kaka ngima Yesu ne nyiso ni okawo kit Wuon mare chuth. Omiyo, yo maber moloyo mar ng’eyo kit Jehova mar luwo tim makare en nono ranyisi ma Yesu Kristo ne oketo e luwo tim makare.​—Johana 14:9, 10.

⁶ Wuod Jehova ma midermani nowinjo ka Satan wacho ni Jehova Nyasaye en jamiriambo kendo ni loch mar Nyasaye ok ber. Mano kaka Satan noketho nying Nyasaye! Wuowini bende ne owinjo ka Satan hango ne dhano wach ni onge ng’ama ne nyalo tiyo ne Jehova nikech ohero Jehova, mak mana ka nitie gima Nyasaye miye. Onge kiawa ni miriambogi ne omiyo Yesu owinjo malit e chunye. Mano kaka nyaka bed ni nomor ka nong’eyo ni ne odhi bet gi migawo maduong’ e rieyo wechego! (2 Jo-Korintho 1:20) Ne odhi rieyo wechego nade?

⁷ Mana kaka ne waseneno e Sula mar 14, Yesu Kristo ne onyiso e yo maler chuth ni jotich Jehova nyalo makore gi Jehova kata sandgi manade. Kuom mano, Yesu noketo mise ma biro konyo e keto nying Jehova Nyasaye obed maler kuom miriambo duto moriwo nyaka miriambo ma wacho ni yo ma olochogo ok nikare. Kaka Jatelo ma Jehova oketo, Yesu biro miyo tim makare obed e piny gi polo. (Tich Joote 5:31) Ngimane e pinyka be nonyiso ni ne ohero tim makare. Jehova ne owacho kama e wi Yesu: “Anamiye rohona, kendo obiro puonjo ogendni mamoko tiend tim makare.” (Mathayo 12:18) Ere kaka Yesu nochopo wechego?

8-10. (a) Ere kaka chike ma ne jotend din mar Jo-Yahudi omedo ne nyiso achaye ne joma ok Jo-Yahudi kod mon? (b) Chike ma ne omedgo ne omiyo Chik mar Jehova mar Sabato obedo chik ma turo ji e yo mane?

⁸ Yesu ne ohero Chik Jehova kendo chikno ema ne tayo ngimane. Kata kamano, jotend din ma kindene ne loko kendo  ne tiyo marach gi Chik. Yesu nowachonegi niya: “Yaye nobednu malit, un jondiko gi Jo-Farisai, un jo ma wuondore! . . . Ujwang’o weche madongo moloyo mag Chik, ma gin timbe makare, gi kecho ji, kod nyiso yie.” (Mathayo 23:23) Kuom adier, jogo ma ne puonjo Chik Nyasaye ne ok onyiso “tiend tim makare.” Kar mano, ne gimono ji neno tim makare mar Nyasaye. E yo mane? Non ane ranyisi moko manok.

⁹ Jehova nochiko ogandane mondo kik oriwre gi ogendni ma ne olworogi. (1 Ruodhi 11:1, 2) Kata kamano, moko kuom jotend din ma ne rido chik ahinya ne puonjo ogandano ni gijar ji duto ma ne ok gin Jo-Yahudi. Mishnah ne nigi chik ma wacho kama: “Ng’ato kik we jambe e ute nindo mag joma ok Jo-Yahudi nikech wachore ni jogo terore gi le.” Jaro ji duto ma ne ok gin Jo-Yahudi e yo ma kamano ne ok en tim makare kendo Chik Musa ne ok puonj ji bedo gi chuny ma kamano. (Tim Jo-Lawi 19:34) Chike moko ma ne jotend Jo-Yahudi omedo bende ne chayo mon. Moko kuom chikego ne wacho ni dhako onego owuoth e tok chwore to ok e bathe. Chikego ne kwero ni dichwo kik wuo gi ng’ama dhako e lela kata ka dhakono en chiege. To mana kaka wasumbni ma ne ok nyal yienegi golo neno e kot, mon bende ne ok oyienegi golo neno e kot. Ne nitie kata mana lamo ma ne chwo goyoe ne Nyasaye erokamano kuom chueyogi joma chwo to ok mon.

¹⁰ Chike modhuro ma jotend din nosiekogogo ne oimo Chik Nyasaye. Kuom ranyisi, Chik Nyasaye ne tamo ji tiyo chieng’ Sabato mondo giwal odiechiengno ne lamo kendo giyue. Kata kamano, Jo-Farisai ne omiyo chikno obedo mapek. Ne giketore ni gin ema ging’eyo tich monego otim kod ma ok onego otim. Nitiere gik moko 39 ma ne gikwano ni gin tije, to mago noriwo tij keyo kod tij manyo le mag bungu. Chike ma ne giketo kendgigo ne nyuolo penjo mang’eny. Kuom ranyisi, ka ng’ato onego omboto chieng’ Sabato, be ne idhi kwan mano kaka dwar? To kapo ni ng’ato ne opono it ng’ano, be ne ikwano mano kaka keyo? To nade ka ng’ato ne ochango ng’ato chieng’ Sabato, be ne ikwano mano kaka  tich? Jo-Farisai nomedo chike matindo tindo mang’eny motudore gi wechego.

11, 12. Yesu nonyiso nade ni ne ok oriwo lwedo puonj ma ok kare ma ne Jo-Farisai puonjo?

¹¹ Ere kaka Yesu ne nyalo konyo ji mondo ong’e tiend tim makare gadier e kindego? Yesu ne okwedo jopuonj din-go ayanga kokalo kuom puonjne kod kit ngimane. Mokwongo, ne ane moko kuom puonj Yesu. Ne okwedo chike modhuro ma ne jopuonjgo omedo kowachonegi niya: “Utimo wach Nyasaye doko kayiem nono nikech timbeu kod chikeu ma usepuonjo jo ma oluwo bang’u.”​—Mariko 7:13.

¹² Yesu nonyiso achiel kachiel ni Jo-Farisai notimo marach kodok korka chik Sabato kowacho ni ne ok ging’eyo chuth gimomiyo ne oket chikno. Nonyisogi ni Mesia ne en “Ruodh Sabato” kendo nikech mano, ne en gi ratiro mar chango ji chieng’ Sabato. (Mathayo 12:8) Mondo ojiw wachno, ne otimo honni e lela mag chango ji chieng’ Sabato. (Luka 6:7-10) Notimo kamano mondo onyisgo kaka obiro chango ji e piny ngima e bwo Lochne mar Higni Aluf Achiel. Loch mar Higni Aluf Achiel ema biro bedo Sabato maduong’ ma dhano duto moluoro Nyasaye biro yueyoe kuom chandruok ma gisenanoe kuom higni gi higni ka gichur e bwo richo kod tho.

13. En chik mane ma ne obetie bang’ Yesu tiyo ne Nyasaye ka en e pinyka, to ere kaka chikno ne opogore gi Chik Musa?

¹³ Yesu bende nolero gima tim makare en kokalo kuom chiwo chik machielo miluongo ni “chik Kristo” ma ne ochako tiyo ka nosetieko tije e pinyka. (Jo-Galatia 6:2) Chik mar Kristo ma ne okawo kar Chik Musa ne jiwo puonj to ok chike mang’eny matindo tindo mondiki. Kata kamano, ne pod oting’o chike moko ma achiel kachiel. Yesu ne oluongo achiel kuom chikego ni “chik manyien” ma ne dwaro ni jolupne oherre mana kaka Yesu be ne oherogi. (Johana 13:34, 35) Ee, herano ne en hera mamiyo ng’ato ikore chiwo ngimane ne nyawadgi, to mano e ranyisi maduong’ ma fwenyo joma luwo “chik Kristo.”

14, 15. Ere kaka Yesu nonyiso ni ne ok okal tong’ e teko ma ne omiye, to ang’o momiyo mano morowa?

¹⁴ Yesu ne ok opuonjo apuonja ji e wi hera. Nodak kaluwore gi “chik Kristo.” Mano ne nenore e ngimane duto. Ne ane yore adek ma Yesu noketoe ranyisi maber kuom gima tim makare en.

¹⁵ Mokwongo, Yesu ne otang’ gi tim moro amora ma ok kare. Samoro isefwenyo ni timbe mang’eny ma ok kare bedoe sama sunga donjo ne dhano morem kae to otiyo marach gi teko ma en go e wi jomoko. Yesu to ne ok otimo kamano. Chieng’ moro, ng’ato ne odhi ir Yesu mowachone niya: “Japuonj, nyis owadwa mondo opogna mwandu ma wuonwa ne oweyo.” Yesu to nodwoke nang’o? Yesu nodwoke niya: “Omera, en ng’a moseketa jang’ad bura kata jathek e kindu ji ariyo?” (Luka 12:13, 14) Donge mano en ranyisi maber ndi? Parie ni kata obedo ni Yesu ne riek moloyo ng’ato ang’ata, nonyalo ng’ado bura e yo maber moloyo dhano moro amora, kendo Nyasaye nomiye teko moloyo ji duto e pinyni, pod ne otamore donjo e wachni nimar migape ne ok oriwo ng’ado ne ji bura e weche ma kamago! Kinde duto, moriwo kata higni tara gi tara ma ne Yesu odak e polo kapok obiro e piny, ne en ng’at ma ok kal tong’ moketne. (Juda 9) Donge mano nyiso kido maber sidang’ ma Yesu nigo mar bolruok kinde duto kogeno chuth ni Jehova biro timo gima kare?

16, 17. (a) Ere kaka yo ma Yesu nolandogo wach maber mar Pinyruodh Nyasaye nonyiso ni nohero tim makare? (b) Ere kaka Yesu nonyiso ni oluwo tim makare e yo ma nokechogo ji?

¹⁶ Mar ariyo, yo ma ne Yesu landogo wach maber mar Pinyruodh Nyasaye nonyiso ni oluwo tim makare. Ne ok obuono ng’ato ang’ata. Kar mano, ne otimo kinda mar chopo ne ji duto, bed ni ne gin jomwandu kata joma odhier. Mopogore gi Yesu, Jo-Farisai ne ok dwar riwore gi joma odhier, ne gichayogi ka giluongogi ni ʽam-ha·ʼaʹrets, tiende ni “jo piny” kata joma ni piny. Yesu ne orieyo tim marachno. E gimoro amora ma ne otimo, bed ni nopuonjo ji wach maber, nochiemo gi ji, nomiyo  ji chiemo, nochango ji, kata mana chiero ji, ne oluwo ranyisi mar Nyasaye madwaro ni ochop ne “ji duto.” c​—1 Timotheo 2:4.

¹⁷ Mar adek, Yesu ne luwo tim makare kokecho ji e yo malach. Ne otimo kinda mar chopo ne joricho. (Mathayo 9:11-13) Ne oikore konyo joma onge nyalo. Kuom ranyisi, Yesu ne ok oriwo lwedo paro ma jotend din ne nigo ni ji duto ma ok Jo-Yahudi ne gin joma richo. Kata obedo ni ne oore ir Jo-Yahudi, pod ne okonyo jomoko ma ne ok gin Jo-Yahudi kendo ne opuonjogi. Yesu noyie timo ne jatend lweny moro ma Ja-Rumi hono, kowacho niya: “Pok ayudo ng’ato e Israel ma nigi yie maduong’ ma kama.”​—Mathayo 8:5-13.

18, 19. (a) Yesu nonyiso mon luor e yore mage? (b) Ranyisi mar Yesu konyowa nade neno tudruok e kind bedo gi chir kod luwo tim makare?

¹⁸ E yo machalo kamano, Yesu ne ok oriwo lwedo paro ma ok owinjore ma ji ne nigo kuom mon. Kar mano, ne en ng’ama dewo mon. Nyi Samaria ne ikawo ni ok ler mana kaka joma ne ok gin Jo-Yahudi. Kata kamano, Yesu pod ne olendo ne chi Samaria moro e soko mar Sika. Gimiwuoro en ni dhakoni ema Yesu nokwongo fwenyorene achiel kachiel ni en e Mesia ma nosingi. (Johana 4:6, 25, 26) Jo-Farisai ne wacho ni ne ok owinjore opuonj mon Chik Nyasaye. Kata kamano, Yesu notiyo gi thuolone mang’eny kendo notiyo matek e puonjo joma mine. (Luka 10:38-42) Kata obedo ni chike Jo-Yahudi e kindeno ne wacho ni ne ok nyal gen mon mondo ochiw neno e wach moro, Yesu to nomiyo mine mogwaro thuolo makende mar bedo joma nokwongo nene bang’ chierne. Kendo nochako onyiso mon-go ni odhi onyis jopuonjrene ma chwo ni osechier!​—Mathayo 28:1-10.

¹⁹ Adier, Yesu nonyiso ji te tiend gima tim makare en. Kinde  mang’eny, notimo kamano kata ka mano ne nyalo kelone hinyruok marach. Ranyisi mar Yesu konyowa neno ni makruok gi tim makare dwaro chir. To mano e momiyo iluonge e yo mowinjore ni “Sibuor moa e dhood Juda.” (Fweny 5:5) Par ni sibuor en ranyisi mitiyogo e nyiso chir madwarore e luwo tim makare. E kinde mabiro mokayo machiegni, Yesu biro timo gik madongo manyiso tim makare. Obiro kelo “bura makare e piny” e okang’ maduong’ chuth.​—Isaya 42:4.

20, 21. E kindewagi, ere kaka Ruodh Pinyruodh Mesia osejiwo tim makare e piny ngima kod e i kanyakla mar Jokristo?

²⁰ Nyaka ne ket Yesu kaka Ruodh Pinyruodh Mesia e higa mar 1914, oseketo bura e piny. E yo mane? Kuom kawo ting’ mar chopo weche ma ne okoro e Mathayo 24:14. Jolup Yesu ma pod nie piny osepuonjo adiera e wi Pinyruodh Jehova e piny duto. Mana kaka Yesu, gin bende gilendo ma ok gibuon ng’ato ang’ata, bed ni gin joma tindo kata joma dongo, joma omewo kata joma odhier, mon kata chwo. Gimiyo jogi duto thuolo mar ng’eyo Jehova ma e Nyasaye ma ng’ado bura makare.

²¹ Bende, Yesu jiwo joma nie kanyakla mar Jokristo mondo oluw tim makare, ka en e Wi kanyakla. Mana kaka nokor, “ne ochiwo ji kaka mich” ma gin chwo ma Jokristo mondo ota kanyakla. (Jo-Efeso 4:8-12) Chwogo tayo rombe mag Nyasaye ka giluwo ranyisi mar Yesu Kristo e jiwo tim makare. Ging’eyo ni Yesu dwaro ni otim ne rombene e yo makare bed ni rombego nigi huma kata ooyo, gin jomwandu kata joma odhier.

22. Jehova winjo nade nikech timbe mang’eny ma ok kare monya e piny masani, to osemiyo Wuode migawo mar timo ang’o e wi wachno?

²² E kinde mokayo machiegnini, Yesu biro kelo bura makare e piny e okang’ maduong’ moloyo. Nikech mibadhi opong’o pinyni du, timbe ma ok kare onya. En gima ok kare ka kech nego nyithindo mang’eny to koni itiyo gi pesa turi kod seche mang’eny e loso gige lweny kendo e loso gige manyo mor. Ji  tara gi tara ma tho kayiem higa ka higa bende en achiel kuom gik mabiro miyo mirimb Jehova otugre. Jehova oseketo Wuode mondo otiek piny marachni chuth kaachiel gi timbe duto maricho. Mano biro timore e lweny moro makare miwuoyoe e Muma.​—Fweny 16:14, 16; 19:11-15.

23. Bang’ Har–Magedon, Kristo biro kawo okang’ mane mondo tim makare obedie nyaka chieng’?

²³ Kata kamano, tim makare mar Jehova oriwo gik mang’eny ma ok en mana ketho joma richo kende. Bende, oseketo Wuode mondo obed “Ruodh Kuwe.” Bang’ lweny mar Har–Magedon, Yesu biro kelo kuwe e piny ngima kendo obiro siro lochne gi “bura makare.” (Isaya 9:6, 7) Kae to Yesu biro rieyo gik ma ok kare duto mosekelo ne dhano chandruok modhuro e piny. Kendo kuom higni duto maluwo, Yesu biro neno ni tim makare mar Jehova ogurore e piny. Omiyo, dwarore ni waluw tim makare mar Jehova e kindegi. We wane ane kaka wanyalo timo mano.