“Ng’at ma siko ka ng’iyo dhako kogombe, osechodo kode ei chunye.”​—Mathayo 5:28.

GIMOMIYO MANO EN WACH MADUONG’

E kindewagi, ponografi en tim monya ahinya, kendo en gima ng’ato nyalo yudo kamoro amora. Kidwaro moro Nyasaye kendo kidwaro ni ibed mamor e ngimani, dwarore ni ing’e kaka Nyasaye neno ponografi.

GIMA MUMA WACHO

Muma ok wuo achiel kachiel e wi ponografi. Kata kamano, en achiel kuom gik ma tuomore gi puonj mag Muma.

Kuom ranyisi, Muma nyiso maler ni dichwo mosekendo “ma siko ka ng’iyo dhako” ma ok chiege ma chop kama ochako gombe, nyalo donjo e tim mar chode. Puonjno tiyo kuom ng’ato ang’ata ma “ma siko ka ng’iyo” pichni mag ponografi mondo ochiergo gombo mag nindruok e yo ma ok owinjore, bed ni en e kend kata ooyo. Timbe ma kamago ok mor Nyasaye kata matin.

“Neguru fuonni mag ringreu . . . ka uweyo terruok, gi tim ma ok ler, kod owruok gi gombo mag terruok, gi gombo ma kelo hinyruok, kod ich-lach.”​—Jo-Kolosai 3:5.

GIMA JI WACHOGA

Nitie jotim nonro moko ma wuoro ka be nitie tudruok e kind ponografi gi timbe mochido mag nindruok. Be mano nyiso ni ponografi ok en tim mochido e wang’ Nyasaye?

GIMA MUMA WACHO

Muma wuoyo kuom “angera modwanyore” kaka achiel kuom timbe mochido ma ok mor Nyasaye. (Jo-Efeso 5:3, 4) Kuom mano, ere kaka ponografi koro nyalo tony e wachno? E kindewagi, ponografi oriwo vidio momaki ma nyiso nindruok e kind dichwo gi dhako, dichwo gi dichwo wadgi kata dhako gi dhako wadgi, kod timbe mamoko mag terruok kaka mago. Kuom madier, neno pichni kod vidio mochido kaka mago en tim marach ahinya ma Nyasaye ok oyiego. Oloyo kata weche mochido ma ng’ato nyalo wacho.

Jotim nonro moko to pod wuoro ka be ponografi nyalo miyo ng’ato odonj e timbe mochido mag nindruok. Muma nyiso maler ni ponografi en tim ma ketho winjruok ma ng’ato nigo gi Nyasaye kendo en tim ma Nyasaye ok oyiego kata matin. Muma wacho kama: “Neguru fuonni mag ringreu . . . ka uweyo terruok, gi tim ma ok ler.” (Jo-Kolosai 3:5) Joma neno ponografi timo gima opogore gi gima ndikono wacho. Kar nego gombogo, gichierogi.

“Manyuru gima ber to ok gima rach, . . . Sinuru gi gik maricho, heruru gik mabeyo.”​—Amos 5:14, 15.

GIMA MUMA WACHO

Muma wuoyo kuom joma noweyo timbe maricho ma nogurore e chunygi kaka timbe mochido mag nindruok, mer, kod kuo. (1 Jo-Korintho 6:9-11) Ang’o ma nokonyogi weyo timbego? Ne gitiyo gi rieko ma yudore e Wach Nyasaye kendo ne gipuonjore sin gi timbego.

Wanyalo puonjore sin gi timbe mag neno ponografi ka waparo hinyruok ma ginyalo kelonwa. Nonro ma notim machiegnini gi Utah State University nonyiso ni moko kuom joma nenoga ponografi yudoga chandruoge kaka “depression, gigomboga bedo kar kendgi, ok gibedga gi winjruok maber gi jomamoko” kendo giyudoga chandruoge mamoko kaka mago. To e wi mano, mana kaka ne waselero motelo, nikech ponografi en tim ma ok mor Nyasaye, nitie gimoro machielo motimo ne ng’ato. Oketo ng’ato mabor gi Jachuechne.

Muma nyalo konyowa bedo gi timbe mabeyo. Kaka wamedo somo Muma e kaka wabiro hero timbe mabeyo kendo maler. Herano biro konyowa kwedo ponografi. Wabiro bedo gi paro ma jandik-zaburi ne nigo ka nowacho niya: “Ok abi rango gimoro amora mochido.”​—Zaburi 101:3.