1. Ka ne Yesu chiegni tho, ang’o ma nonyiso ja mahundu moro ma nogur e bathe? (Luka 23:39-43)

 YESU gi jo mahundu moko ariyo ma nogur e bathe ne winjo rem malit ahinya kendo ne gichiegni tho. (Luka 23:32, 33) Jo mahundugo nosebedo ka jaro Yesu, to mano nyiso maler ni ne ok gin jopuonjrene. (Mat. 27:44; Mar 15:32) Kata kamano, achiel kuomgi noloko chunye. Nowacho niya: “Yesu, iparae e kinde midonjo e Pinyruodhi.” Yesu nodwoke niya: “Adier awachoni kawuononi, inibed koda e Paradiso.” (Som Luka 23:39-43.) Onge gimoro amora ma nyiso ni ja mahunduno noserwako wach ma Yesu ne lando e wi “Pinyruodh polo.” Yesu be ne ok owacho ni ng’atno ne dhi donjo e Pinyruodh polo. (Mat. 4:17) Nowuoyo e wi Paradiso ma ne dhi bedo e piny e kinde mabiro. Ang’o momiyo wanyalo wacho kamano?

2. Ang’o ma nyiso ni ja mahundu ma noloko chunye ne en Ja-Yahudi?

² Nitie gik ma nyiso ni ja mahundu ma noloko chunyeno ne en Ja-Yahudi. Nonyiso ja mahundu wadgi niya: “Ok diluorie kata Nyasaye kineno ni bura mong’adni e bura mong’ad ne ng’atni bende?” (Luka 23:40) Jo-Yahudi ne lamo mana Nyasaye achiel kende, kata kamano, ogendni mamoko to ne lamo nyiseche mopogore opogore. (Wuok 20:2, 3; 1 Kor. 8:5, 6) Ka di ne bed ni jo mahundugo ok gin Jo-Yahudi, samoro ng’atno dopenjo nyawadgi ni, “Ok diluorie kata nyiseche?” E wi mano, ne oor Yesu ir “rombe molal mag dhood Israel” to ok ir ogendni. (Mat. 15:24) Nyasaye nosemiyo Jo-Israel ong’eyo chon ni nodhi chiero jomotho. Nyalo bedo ni ja mahundu ma noloko chunyeno nong’eyo wachno, kendo weche ma nowacho nyiso ni nong’eyo ni Jehova ne dhi chiero Yesu mondo obed jaloch e Pinyruodh Nyasaye. Nenore ni ng’atno nobedo gi geno ni en bende Nyasaye ne dhi chiere.

3. Ka ne Yesu owuoyo kuom Paradiso, ang’o ma nyaka bed ni nobiro e pach ja mahundu ma noloko chunye? Ler ane. (Chakruok 2:15)

 ³ Ka ng’atno ne en Ja-Yahudi, to nyaka bed ni nong’eyo sigand Adam gi Hawa kod Paradiso ma Jehova noketogie. Omiyo, nyaka bed ni nong’eyo ni Paradiso ma Yesu nosingone ne en puodho ma jaber ma ne dhi bedo e piny kae.​—Som Chakruok 2:15.

4. Weche ma Yesu nonyiso achiel kuom jo mahundu ma nogur e bathe onego omi wapar matut kuom wach mane?

⁴ Weche ma Yesu nonyiso ja mahunduno onego omi wapar matut e wi kaka Paradiso biro chalo. Nitie gik ma wanyalo puonjore e wi Paradiso ka waparo matut e wi loch Solomon ma en loch ma ne nigi kuwe ahinya. Bende, wanyalo geno ni Yesu ma e ng’at maduong’ moloyo Solomon, biro tiyo kanyachiel gi joma obiro lochogo mondo gimi piny obed Paradiso ma jaber. (Mat. 12:42) Kuom mano, ber ka “rombe mamoko” ong’eyo gik monego gitim mondo gibi gidag nyaka chieng’ e Paradiso.​—Joh. 10:16.

5. Ang’o ma biroga e pachi sama itemo paro kaka ngima biro chalo e Paradiso?

⁵ Ang’o ma biroga e pachi sama itemo paro kaka ngima biro chalo e Paradiso? Samoro iparo puodho moro ma jaber kaka puoth Eden. (Cha. 2:7-9) Bende, samoro inyalo paro weche ma janabi Mika nokoro e wi jo Nyasaye ka nowacho niya: “Ng’ato ka ng’ato nobed e tiend yadhe mar mzabibu kod mar ng’ope.” (Mika 4:3, 4) Kata, samoro inyalo paro weche ma Muma singo ni chiemo nobed mang’eny. (Zab. 72:16; Isa. 65:21, 22) Omiyo, temie paro ka ibet e puodho ma jaber, ipong’o mesa gi chiemo mamit, kendo iwinjo ka joodu gi osiepeni moriwo nyaka joma oa chier nyiero ka gimor. Mago ok gin mana lek. Wan gadier chuth ni mano e kaka ngima biro chalo e piny manyien. Kata kamano, e Paradiso wabiro bedo bende gi tije ma morowa.

6. Ang’o ma wabiro timo e Paradiso? (Ne picha.)

⁶ Jehova nochueyowa mondo wabed mamor gi tijewa. (Ekl. 2:24) Wabiro bedo modich ahinya e kinde Loch Kristo mar Higni Aluf Achiel. Biro dwarore ni joma biro tony e masira maduong’ kaachiel gi ji tara gi tara mibiro chier oyud lewni, chiemo, kod udi. Mondo giyud gigo duto, biro dwarore ni wati tije mang’eny kendo ma kelonwa mor. Mana kaka Adam gi Hawa ne nyaka pur puodho mar Eden, e kaka wan bende biro dwarore ni wapur e Paradiso. Parie kaka wabiro mor puonjo joma ibiro chier ma ne ok ong’eyo weche mathoth e wi Jehova kod dwache, kendo puonjo jotich Jehova  machon ma nodak ka Yesu pok obiro e piny kae gik ma notimore bang’ thogi.

7. En wach mane ma wan-go gadier chuth, to nikech ang’o?

⁷ Wanyalo bedo gadier chuth ni e Paradiso, wabiro bedo gi kuwe, wanayud gimoro amora ma wadwaro, kendo wabiro dak e bwo chenro maber. Ang’o momiyo wan gadier gi wachno? En nikech Jehova osemiyowa ranyisi ma konyowa ng’eyo kaka loch mar Yesu biro chalo. Achiel kuom ranyisigo en loch mar Ruoth Solomon.

8. Ere kaka weche manie Zaburi 37:10, 11, 29 nochopo bang’ ka Ruoth Daudi nosendikogi? (Ne “Penjo Moa Kuom Josombwa” ma yudore e gasedni.)

⁸ Jehova notayo Ruoth Daudi gi rohone mondo ondik weche moko e wi kaka ngima biro chalo e piny kae e kinde ma ruoth moro mariek kendo makare ne dhi locho. (Som Zaburi 37:10, 11, 29.) Wajasomo ne ji Zaburi 37:11 sama wapuonjogi e wi Paradiso mabiro. Mano en gima kare nikech Yesu notiyo gi ndikono e twak ma nogolo e wi got konyiso ni wechego ne dhi chopo e kinde mabiro. (Mat. 5:5) Kata kamano, weche ma ne Daudi owachogo ne nyiso bende kaka ngima ne dhi chalo e bwo loch Solomon. E kinde ma Solomon ne locho e wi Jo-Israel, jotich Nyasaye nobedo gi kuwe makende kendo ne gidhi maber ahinya ka gidak e “piny mopong’ gi chak kod mor kich.” Nyasaye nosenyisogi kama: “Ka udhi nyime wuotho e yorena . . . , anakel kuwe e pinyu mi ununind ma onge luoro.” (Lawi 20:24; 26:3, 6) Singogo nochopo kare e kinde loch Solomon. (1 We. 22:9; 29:26-28) Jehova nosesingo bende ni joma richo ‘ok ne dhi betie.’ (Zab. 37:10) Omiyo, weche manie Zaburi 37:10, 11, 29 nochopo e kinde mokalo kendo gibiro chopo bende e kinde mabiro.

9. Ang’o ma ruoth ma dhako ma Sheba nowacho e wi loch mar Ruoth Solomon?

⁹ Ruoth ma dhako ma Sheba nowinjo humb loch Solomon kod kaka Jo-Israel ne nigi kuwe kendo kaka ne gidhi maber ahinya e bwo lochne. Ruoth ma dhakono nochano  wuoth mar dhi Jerusalem mondo odhi one owuon kaka loch Solomon ne chalo. (1 Ru. 10:1) Bang’ neno tije ma Solomon nosetimo, nowacho kama: “Kare ne ok onyisa kata mana nusgi. . . . Mano kaka oguedh jogi gi jotich ma chung’ e nyimi kinde duto ka giwinjo riekoni!” (1 Ru. 10:6-8) Kata kamano, ber ma loch Solomon nokelo ne nyiso mana e okang’ matin gik ma Jehova biro timo ne dhano duto e bwo loch mar Yesu Kristo Wuode.

10. Loch Yesu oloyo loch Solomon e yore mage?

¹⁰ Loch Yesu ber moloyo loch Solomon. Solomon ne en dhano morem kendo seche moko nong’adoga paro e yo ma ok kare ma ne kelo nyaka hinyruok ne jo Nyasaye. Yesu to en Jaloch makare chuth kendo ong’adoga bura kare. (Luka 1:32; Hib. 4:14, 15) Noloyo tembe mager ahinya ma Satan nokelone. Nonyiso maler ni ok onyal timo richo kata gimoro amora ma nyalo hinyo joma olocho e wigi. To mano kaka wamor bedo gi ruoth ma kamano!

11. Yesu biro locho gi jomage?

¹¹ Yesu biro locho kanyachiel gi ji 144,000 ma gibiro konyorego e rito dhano kendo miyo dwach Nyasaye otimre e piny kae. (Fwe. 14:1-3) Ka ne pod joma biro locho kodego nie piny ka, ne gikalo e tembe kod chandruoge mang’eny. Omiyo, gibiro kecho oganda dhano ahinya nikech ging’eyo gik ma dhano kaloe. To en migawo mane sie ma gibiro timo?

12. En migawo mane ma Jehova biro miyo joma biro locho gi Yesu?

¹² Migawo momi Yesu kod joma biro locho kode duong’ ahinya kopim gi migawo ma nomi Solomon. Ruoth Solomon ne rito ji milionde modhuro ma ne nie piny achiel. Kata kamano, joma biro locho e Pinyruodh Nyasaye biro rito ji bilionde modak e piny ngima. To mano kaka Jehova odhialo joma biro locho gi Yesugo gi migawo makende!

13. En migawo mane makende ma joma biro locho gi Yesu biro bedogo?

¹³ Mana kaka Yesu, joma biro locho kodego bende biro bedo ruodhi kod jodolo. (Fwe. 5:10) E bwo Chik Musa, ting’ maduong’ ma jodolo ne nigo ne en neno ni jo Nyasaye nigi ngima maber e yor ringruok kod e yor chuny. Chik Musa ne en “tipo mar gik mabeyo ma biro,” omiyo, en gima kare wacho ni jogo ma biro locho gi Yesu bende biro konyo jo Nyasaye e yor ringruok kod e yor chuny. (Hib. 10:1) Warito neno kaka ruodhi kod jodologo biro tudore gi joma biro dak e bwo Pinyruoth e piny ka. Bed ni Jehova biro keto chenro mane, gima wan-go gadier chuth en ni joma biro dak e Paradiso ibiro ta e yo makare.​—Fwe. 21:3, 4.

14. En tudruok mane mantie e kind “rombe mamako” kod “kueth matin”?

¹⁴ Yesu noluongo joma biro locho kode ni “kueth matin.” (Luka 12:32) Nowuoyo bende kuom grup machielo ma noluongo ni “rombe mamoko.” Grube ariyogo loso kueth achiel. (Joh. 10:16) Grube ariyogo osechako tiyo kanyachiel kendo gibiro dhi nyime tiyo kanyachiel kamano e kinde miloso piny obed Paradiso. E kindeno, “kueth matin” biro bedo e polo to “rombe mamoko” biro bedo gi thuolo mar yudo ngima ma nyaka chieng’ e piny kae. Kata kamano, nitie gik ma dwarore ni rombe mamoko  otim sani mondo gibi giyud thuolo mar dak e Paradiso.

15. (a) Ere kaka “rombe mamoko” tiyo kanyachiel gi owete Kristo? (b) Ere kaka inyalo luwo ranyisi mar owadwa modhi ng’iewo yath? (Ne picha.)

¹⁵ Ja mahundu ma ne oloko chunyecha ne ok oyudo thuolo mar nyiso e okang’ moromo ni noyie kuom Kristo. “Rombe mamoko” to nigi thuolo mang’eny mar nyiso yie ma gin-go kuom Yesu. Kuom ranyisi, wanyiso ni wahero Yesu kuom konyo owetene mowal. Yesu nowacho ni obiro ng’ado ne rombene bura ka luwore gi gik ma gitimo ne owetene mowal. (Mat. 25:31-40) Achiel kuom yore ma wakonyogo owete Kristo en sirogi gi kinda e tij yalo wach maber kendo konyo ji obed jopuonjre Yesu. (Mat. 28:18-20) Mano e momiyo dwarore ni watim kinda ahinya e tiyo maber gi gige tich mosemiwa mag puonjo ji Muma, kuom ranyisi, bug Inyalo Dak gi Mor Nyaka Chieng’! Ka po ni gie sani ionge gi japuonjre mar Muma, donge inyalo temo matek mondo imany ji mang’eny kaka nyalore minyalo puonjo Muma?

16. Mondo wabi wadag e bwo Pinyruodh Nyasaye, ang’o ma dwarore ni watim?

¹⁶ Ok ochuno ni warit nyaka wadonj e Paradiso e ka wachak timo kinda mondo wabed gi kido ma Jehova dwaro kuom joma obiro miyo ngima e Paradiso. Wanyalo chako temo matek gie sani mondo wabed joma beyo e wechewa kod timbewa. Bende, dwarore ni watem matek mondo wasik ka wamakore gi Jehova, joma wakendorego, kod Jokristo wetewa. Ka wasiko ka watemo matek mondo wamakre gi chike makare mag Jehova e piny marachni, biro bedonwa mayot ahinya makore gi chikene makare e Paradiso. Yo machielo mwanyalo nyisogo ni waikore dak e Paradiso en chako bedo gi lony moko kod kido ma biro dwarore kuno. Ne sula ma wiye wacho ni “Be Iikori Yudo ‘Piny Kaka Pok Mari’?” ma yudore e gasedni.

17. Be onego wadhi nyime parore ahinya kuom richo moko ma ne watimo chon? Ler ane.

¹⁷ Dwarore bende ni kik wadhi nyime parore ahinya kuom richo moko ma ne watimo  chon. Bende, ok onego ‘watim richo goyiem’ mana nikech koro nosechiw rawar. (Hib. 10:26-31) Wanyalo bedo gadier chuth ni sama watimo richo, ka waloko chunywa gadier, ma wakwayo Jehova mondo okonywa kendo waweyo timbe marichogo, oikore weyonwa richowa e okang’ malach. (Isa. 55:7; Tich 3:19) Par weche ma Yesu nonyiso Jo-Farisai niya: “Ne abiro luongo joricho, to ok jo makare.” (Mat. 9:13) Misango mar rawar nigi teko mar umo richowa duto.

18. Gin penjo mage migombo penjo ja mahundu ma noloko chunyecha?

¹⁸ Temie paro ka idak e Paradiso kendo igoyo mbaka gi ja mahundu ma ne Yesu owuoyogocha? Nyaka bed ni ng’ato ka ng’ato kuomu biro nyiso nyawadgi kaka omor ahinya gi misango ma Yesu nochiwo. Samoro ibiro penje mondo olernie gik ma notimore dakika mogik ogik ka pok Yesu notho kod kaka nowinjo e chunye ka ne Yesu osingone ni nodhi dak e Paradiso. Samoro en bende obiro penji kaka ngima ne chalo e ndalo mag giko mar piny Satan. Ibiro bedo mamor ahinya puonjo joma kamago Wach Nyasaye.​—Efe. 4:22-24.

19. Ang’o momiyo ngima ok bi jogowa e Paradiso? (Ne picha manie nyim gaset.)

¹⁹ Onge chieng’ ma ngima biro jogowae e Paradiso. Kinde duto wabiro romo gi ji mopogore opogore ma biro morowa ahinya kendo timo tije mabeyo ma biro duogo chunywa. To gima duong’ie mogik en ni, pile ka pile wabiro yudo thuolo mag medo ng’eyo Wuonwa manie polo e yo maber moloyo kendo yudo gueth mathoth. Kinde duto wabiro bedo gi gik mang’eny mwanyalo puonjore kuome kaachiel gi chuechne. Kaka wabiro medo dak e Paradiso, e kaka wabiro medo hero Nyasaye. To mano kaka wamor ni Jehova gi Yesu osingonwa ni wanyalo dak nyaka chieng’ e Paradiso!