Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

Gik Manyalo Miyo Kend Odhi Maber

Gik Manyalo Miyo Kend Odhi Maber

“Ng’ato ka ng’ato kuomu nyaka her chiege kaka oherore owuon; to dhako bende onego omi chwore luor matut.”​—EFE. 5:33.

WENDE: 87, 3

1. Kata obedo ni kend chakorega gi mor mang’eny, en ang’o ma joma okendore nyaka ikre romogo? (Ne picha man malo.)

SAMA nyako ma jaber ochung’ e bath wuoyi ma dwaro kende e chieng’ arusgi, giduto gibedo mamor ahinya. E kinde ma ne pod gin osiepe, ne gimedo herore ma ochopo kama giyie timo singruok e nyim ji ni gibiro siko ka gidak kanyachiel kaka joma okendore. En adier ni ji ariyogo duto nyaka ikre timo lokruoge moko e ngimagi mondo eka gidhi nyime dak kanyachiel. To nikech Nyasaye dwaro ni joma okendore odag gi mor kod kuwe, mano e momiyo ochiwonegi puonj mabeyo e Muma mondo otagi. (Nge. 18:22) Kata kamano, Muma wacho maler ni joma okendore “nobed gi masira e ringregi” nikech pod gin dhano morem. (1 Kor. 7:28) En ang’o ma nyalo konyo joma okendore mondo onyagre gi masira ma ndikono wuoye? To ang’o ma nyalo miyo kend odhi maber?

2. Gin kit hera mage ma joma okendore onego obedgo e kindgi?

2 Muma jiwo ahinya gimomiyo hera en gima duong’ e kend. Nitie kit hera mopogore opogore ma joma okendore onego obedgo e kindgi. Kuom ranyisi, onego giherre gi hera mang’won (phi·liʹa) kod hera matut ma bedoga e kind dichwo gi dhako (eʹros). To ka gin gi nyithindo, dwarore ni gibed gi hera ma bedoga e kind joot (stor·geʹ). Kata kamano, hera mitayo gi puonj manie Muma (a·gaʹpe) ema miyo kend dhi maber gadier. Jaote Paulo nowacho kama kowuoyo kuom herano: “Ng’ato ka ng’ato kuomu nyaka her chiege kaka oherore owuon; to dhako bende onego omi chwore luor matut.”​—Efe. 5:33.

MIGAWO MA NG’ATO KA NG’ATO NIGO E KEND

3. Hera onego obed motegno marom nade e kind joma okendore?

3 Paulo nondiko kama: “Un chwo, dhiuru nyime hero mondeu, mana kaka Kristo bende nohero kanyakla mi nochiworene en owuon.” (Efe. 5:25) Ka wadwaro luwo ranyisi mar Yesu, nyaka waherre mana kaka en bende oherowa. (Som Johana 13:34, 35; 15:12, 13.) Joma okendore nyaka herre gi hera motegno ma nyalo miyo ng’ato oikre tho ne nyawadgi. Sama nitie chandruok moro maduong’ e kend, yot mondo joma okendore ochak neno ni hera ma kamano onge e kindgi. Kata kamano, hera mitayo gi puonj manie Muma, ‘dhil e weche duto, yie weche duto, bedo gi geno kuom weche duto, kendo nano e weche duto.’ Kuom adier, “hera ok rem ngang’.” (1 Kor. 13:7, 8) Ka joma okendore oparo kaka ne gisingore ni gibiro herore kendo makore motegno e ngimagi duto, mano biro konyogi mondo giti gi puonj manie wach Nyasaye e loyo pek moro amora e kindgi.

4, 5. (a) En migawo mane ma dichwo nigo kaka wi ot? (b) Dhako onego one nade migawo ma chwore nigo kaka wi ot? (c) Gin lokruoge mage ma nyaminwa moro gi chwore ne otimo?

4 Paulo nolero migawo ma joma okendore nigo ka nondiko niya: “Mon mondo oyie bolore e bwo chwogi kaka gitimo ne Ruodhwa, nimar dichwo en wi chiege mana kaka Kristo en wi kanyakla, ma en ringrene kendo en e jawarne.” (Efe. 5:22, 23) Chenroni ok nyis ni dhako koro en ng’ama ocha. Chenroni konyo dhako mondo ochop migawo ma Nyasaye ne omiye ka nowacho niya: “Ok ber mondo dhano [Adam] obed kende; analosne jakony mowinjorene.” (Cha. 2:18) Mana kaka Kristo ma e “wi kanyakla” ohero joge, dichwo bende onego ota joode gi hera ma kamano. Ka otimo kamano, chiege biro bedo mamor, biro miye luor, biro riwe lwedo, kendo biro bolorene.

5 Nyaminwa miluongo ni Cathy [1] yie ni kend miyo ng’ato timo lokruoge moko. Owacho kama: “Ka ne pok okenda, natimoga yiero kenda awuon. Ka ne okenda, koro ne nyaka akwong apenj jaoda wach ka pok ang’ado mar timo gimoro. Timo mano ok yot, kata kamano timo gik moko kaka Jehova dwaro osemiyo wabedo osiepe ahinya.” Fred ma e chwor Cathy wacho kama: “Ng’ado paro ne ok en gima yotnaga. Ka ne akendo, ng’ado paro ma mulo ji ariyo koro nomedo bedona matek moloyo. Kata kamano, kwayo Jehova e lamo mondo okonya kendo winjo paro ma chiega nigo, miyo timo kamano bedo mayot pile ka pile. Aneno ni wan gimoro achiel.”

6. Ere kaka hera konyo sama joma okendore ochwanyore?

6 Kend motegno en mar ji ariyo moikore weyore ketho matindo tindo. Ng’ato ka ng’ato kuomgi oikore ‘nano gi nyawadgi, kendo were ketho e kindgi gi chuny man thuolo.’ En adier ni giduto gibiro both. Kapo ni ng’ato kuomgi oboth, mano miyogi thuolo mar timo lokruok, ng’wono ne nyawadgi, kendo weyo mondo hera otagi nikech hera e ma “tueyo ji duto mondo gibed e achiel chuth.” (Kol. 3:13, 14) E wi mano, “Hera hore mos kendo ong’won. . . . Ok omak tim marach motimne.” (1 Kor. 13:4, 5) Chwanyruok matindo tindo onego otiek mapiyo kaka nyalore. Kuom mano, dichwo gi dhako ma gin Jokristo onego otiek chwanyruok moro amora manie kindgi ka chieng’ pok opodho. (Efe. 4:26, 27) Mondo ng’ato owach ni “ago mos kuom chwanyi,” dwaro ni obed gi bolruok kod chir. Kata kamano, timo mano konyo ahinya e tieko ywaruok kendo miyo joma okendore bedo gi winjruok maber.

GIMOMIYO BEDO MANG’WON DWARORE

7, 8. (a) Muma chiwo paro mane e weche mag nindruok e kend? (b) Ang’o momiyo joma okendore onego obed mang’won e kindgi?

7 Muma chiwo paro maber ma joma okendore onego obedgo e wi gima owinjore e kend. (Som 1 Jo-Korintho 7:3-5.) Dwarore ni dichwo gi dhako odewre e kindgi kendo ng’ato ka ng’ato kuomgi onego ong’e dwach nyawadgi. Ka po ni dichwo ok obedo mang’won gi chiege, to chiwo gima owinjore e kend ok nyal moro chiege. Muma nyiso chwo ni mondo gidag gi mondegi ‘ka gin gi ng’eyo malong’o.’ (1 Pet. 3:7) Weche mag nindruok e kind dichwo gi chiege ok onego ochun, kar mano onego obed gima biro abira kende nikech giduto gimorgo. Kinde mang’eny, ng’ama dichwo nyalo ikore ne weche mag nindruok mapiyo moloyo dhako. Kata kamano, ber ka giduto gimanyo seche ma owinjore kodgi giduto e weche mag nindruok.

8 Kata obedo ni Muma ok oketo chike ma achiel kachiel ma nyiso kaka joma okendore onego onyisre hera kod tong’ ma ok onego gikal e weche mag nindruok, owuoyo e wi nyisruok hera ma kamano. (Wer 1:2; 2:6) Joma okendore onego obed mang’won e kindgi.

9. Ang’o momiyo bedo gi gombo mar nindruok gi ng’at ma ok jaodi en gima ok onego obedie e kind Jokristo?

9 Ka joma okendore ohero Nyasaye matut, kendo giherore e kindgi, ok gibi weyo mondo ng’ato ang’ata kata gimoro amora oketh kend margi. Kend moko osebedo gi chandruok mang’eny, to moko osekethore nikech dichwo kata dhako odonjo e tim mar ng’iyo ponografi. Joma okendore onego okwed matek gombo moro amora mar neno ponografi kaachiel gi gombo mar nindruok gi ng’ama ok gikendorego. Kata mana milruok e yor kisera gi ng’at ma ok jaodi ok onego obedie kata matin nikech mano ok en gima nyiso hera ma Jokristo onego obedgo. Paro ni Nyasaye ong’eyo pachwa kod timbewa biro jiwowa mondo wabed gi gombo mar more kendo mar siko ka wan gi timbe maler.​—Som Mathayo 5:27, 28; Jo-Hibrania 4:13.

SECHE MA WINJRUOK MANIE KEND OK DHI MABER

10, 11. (a) Tim mar ketho kend onya e okang’ maromo nade? (b) Muma wacho ang’o e wi pogo dak? (c) Ang’o ma biro konyo joma okendore mondo kik rikni pogo dak?

10 Chandruoge mapek ka siko dhi nyime e kend nyalo miyo achiel kuom joma okendore kata giduto ging’ad mar pogo dak kata ketho kend margi. E pinje moko, nus mar joma okendore kethoga kend margi. Kata obedo ni tim mar ketho kend ok onya ahinya e kind Jokristo, chandruoge ma siko ka medore e kend mag Jokristo en gima ok onego okaw mayot.

11 Muma chiko niya: “Dhako kik pog dak gi chwore. To ka opogo dak gi chwore, osik ma ok okende, ka ok kamano to odog olos winjruok gi chwore; bende, dichwo ok onego owe chiege.” (1 Kor. 7:10, 11) Pogo dak ok en gima onego okaw mayot. Kata obedo ni pogo dak nyalo nenore ka gima ber seche ma chandruoge madongo osieko e kend, timo kamano pod nyalo nyuolo chandruoge mamoko. Bang’ ka Yesu nosenwoyo gima Nyasaye nowacho ni dichwo nowe wuon gi min kendo nopadre gi chiege, nowacho niya: “Gima Nyasaye oseriwo, dhano moro amora kik opog.” (Mat. 19:3-6; Cha. 2:24) Mano bende nyiso ni dichwo kata dhako ok onego ‘opog gima Nyasaye oseriwo.’ Jehova dwaro ni kend osiki. (1 Kor. 7:39) Ka waketo e paro ni waduto wabiro chiwo dwoko e nyim Nyasaye, mano onego ochwal joma okendore mondo otim kinda mar loso chwanyruok manie kindgi mapiyo kaka nyalore ka chandruogego pok obedo madongo.

12. Ang’o ma nyalo miyo ng’ato opar mar pogo dak?

12 Ka ng’ato ok oyudo gima ne ogeno yudo e kend, mano nyalo kelo chandruoge. Ka ng’ato ne geno ni obiro dak gi mor kosedonjo e kend to morno onge, onyalo neno ni kend ok konye kendo onyalo winjo malit. Gik ma nyalo kelo chandruok e kend oriwo kaka ng’ato nopon, kaka onego oti gi pesa, wede, kod wach rieyo nyithindo. Kata kamano, en gima ber ni Jokristo mokendore yudoga yore mowinjore mag tieko chandruogego nikech giyie mondo Nyasaye otagi.

13. Gin ang’o ma ka otimore to nyalo miyo Jakristo opog dak?

13 Nitie gik ma nyalo miyo Jakristo manie kend opog dak. Gigo nyalo bedo: Ka dichwo otamore pidho joode goyiem, ka ng’ato goyo nyawadgi marach ahinya, kendo ka ng’ato tamo nyawadgi githuon mondo kik olam Jehova. Jokristo ma nigi chandruoge madongo e kend onego owuo gi jodong-kanyakla mondo okonygi. Jodongogo nigi lony omiyo ginyalo konyo joma okendore kaka ginyalo tiyo gi puonj manie Wach Nyasaye. Mondo walo chandruoge manie kend, onego wakwa Jehova rohone mondo okonywa luwo puonj manie Muma kendo nyago olemo mag roho.​—Gal. 5:22, 23. [2]

14. En ang’o ma Muma wacho ne Joneno ma chwogi kata mondegi ok gin Joneno?

14 Nitie Jokristo moko ma chwogi kata mondegi ok gin Joneno mag Jehova. Muma wacho gimomiyo joma nie kend kaka mago onego osik e kendgi. (Som 1 Jo-Korintho 7:12-14.) Jal ma ok en Janeno mar Jehova ikwano ni ‘ler’ nikech jaode en jatich Jehova. Nyithindo ma jogo onyuolo bende ikwano ni gin joma ‘ler’ e wang’ Nyasaye. Paulo nopenjo kama: “Dhako, ere kaka ding’e kabe nires chwori? To in dichwo, ere kaka ding’e kabe nires chiegi?” (1 Kor. 7:16) Chiegni ni e kanyakla duto mag Joneno mag Jehova, nitiere chwo gi mon mosetimo kinda moreso joma gikendorego.

15, 16. (a) En puonj mane ma Muma chiwo ne mon ma Joneno ma chwogi ok gin Joneno? (b) Janeno onego obed gi paro mane ka jaode “ma ok ni e yie oyiero mar pogo dak”?

15 Jaote Petro nyiso mon ma Jokristo ni obolre ne chwogi ‘mondo ka nitie moko kuomgi ma ok luw wach Nyasaye, to mondo ywagi kokalo kuom timbe mag mondegi kata ka ok oyalnegi wach, nikech gisebedo ka gineno timbegi maler kod kaka ginyiso luor matut.’ Ka dhako obedo gi ‘chuny ma terore mos kendo mamuol, ma e gima nigi duong’ moloyo e wang’ Nyasaye,’ mano nyalo ywayo chwore ma donj e lamo madier moloyo mana nyise puonj mag Jokristo moyiego.​—1 Pet. 3:1-4.

16 To nade ka jaot ma ok en Janeno oyiero mar pogo dak gi nyawadgi? Muma wacho niya: “Ka jal ma ok ni e yie oyiero mar pogo dak gi jaode manie yie, we otim kamano; owadwa kata nyaminwa ok otue sama gima kamano otimore, to Nyasaye oseluongou mondo uyud kuwe.” (1 Kor. 7:15) Mano ok nyis ni Janeno ma nyawadgi oweyono koro ni thuolo mar kendore gi ng’at machielo, to bende ok onyal chuno nyawadgi ma dwaro pogo dakno mondo osik kode. Pogo dak nyalo kelo kuwe moro matin. Janeno ma jaode oweyono pod nyalo bedo gi geno ni chieng’ moro achiel jaodeno biro duogo ka oikore mondo gilos kend margi kendo samoro bang’e onyalo bedo Janeno.

KEND KOD GIMA ONEGO WAKET MOKWONGO

Ka dichwo gi dhako otimo gik ma nyalo miyo winjruokgi gi Nyasaye obed motegno, mano nyalo miyo gidag gi kuwe kod mor (Ne paragraf mar 17)

17. En ang’o ma Jokristo manie kend onego oket mokwongo e ngimagi?

17 Nikech sani wadak e “ndalo mag giko,” waromo gi pek mang’eny ahinya. (2 Tim. 3:1-5) Kata kamano, ka wadhi nyime bedo gi winjruok motegno gi Nyasaye, mano biro konyowa nyagore maber. Paulo nondiko niya: “Ndalo modong’ nok. Chakre sani ka dhi nyime, joma nigi mon mondo obed ka joma ongego, . . . bende, joma tiyo gi piny kik gibed ka joma tiyo kode ahinya.” (1 Kor. 7:29-31) Paulo ne ok wach ni joma ni e kend koro ojwang’ ting’ ma gin-go. Kata kamano, nikech ndalo modong’ nok, gima onego giket mokwongo en winjruokgi gi Nyasaye.​—Mat. 6:33.

18. Ang’o momiyo kend mag Jokristo nyalo dhi maber?

18 Kata obedo ni wadak e kinde ma tembe ng’enyie kendo kend mang’eny bende kethore, pod wanyalo miyo kend magwa odhi maber. Kuom adier, dichwo gi dhako ma gin Joneno ma siko machiegni gi Jehova kod kanyakla, ma luwo puonj mag Muma, kendo ma luwo kaka roho mar Jehova tayogi ok bi pogo “gima Nyasaye oseriwo.”​—Mar. 10:9.

^ [1] (paragraf mar 5) Nyingegi oloki.

^ [2] (paragraf mar 13) Som apendiks ma wiye wacho ni “Kaka Muma Neno Wach Ketho Kend Chuth kod Pogo Dak,” ma yudore e bug “Ritreuru e Hera mar Nyasaye.”