1, 2. Gin ang’o ma jotich Jehova nyaka kedgo?

JOTICH Jehova osebedo ka kedo matek chakre kinde Abel nyaka sani. Jaote Paulo nondiko ne Jokristo ma Jo-Hibrania ni ne ‘ginano ka gikalo e chandruoge mager,’ mondo Jehova oyie kodgi kendo oguedhgi. (Hib. 10:32-34) Paulo nopimo kedo ma Jokristo ne kedogo gi jotugo ma piem e tuke mag Jo-Grik kaka ng’wech, amen, kod angum. (Hib. 12:1, 4) E kindegi, wan en ng’wech mar ngima kendo waromo gi jowasigu ma dwaro galowa, duodowa, kendo golowa e ng’wech mondo kik wayud pok mosingnwa.

² Mokwongo, wakedo matek gi Satan kod pinye marachni. (Efe. 6:12) Dwarore ni watamre “gik mogurore motegno,” mag pinyni kaka paro kod puonj mag dhano kaachiel gi timbe mochido kaka terruok, madho ndawa, mer, kod tiyo yedhe mamero. Bende, nyaka waked gi nyawowa kod gik ma nyalo nyoso chunywa.​—2 Kor. 10:3-6; Kol. 3:5-9.

3. Ere kaka Nyasaye tiegowa mondo waked gi jowasikwa?

³ Be wanyalo kedo gi gigo ma walogi? Wanyalo, to mana  ka wakedo matek. Paulo notiyo gi ranyisi mar jangum ka ne owuoyo kuome owuon. Ne owacho niya: “Yo ma agoyogo ngum ok en ni mondo ago yamo.” (1 Kor. 9:26) Mana kaka jangum kedo gi jasike, e kaka wan bende nyaka waked gi jowasikwa. Jehova tiegowa kendo konyowa sama wakedo. Omiyowa puonj manie Muma ma nyalo konyowa e ngimawa. Okonyowa kotiyo gi buge malero Muma, chokruoge mag kanyakla, mag alwora, kod chokruoge mag ndalo adek. Be itiyo gi gik ma isepuonjori? Ka ok itimo kamano, ibiro chalo gi ng’at ma ‘go yamo,’ kendo ma ok ked gi jasike kaka dwarore.

4. Ang’o ma wanyalo timo mondo richo kik lowa?

⁴ Jowasikwa biro monjowa e seche ma ok wapar kendo e seche ma chunywa onyosore, omiyo nyaka watang’ kinde duto. Muma miyowa siem kama: “Kik iyie mondo gima rach oloyi, to sik kiloyo gima rach kuom timo gima ber.” (Rumi 12:21) Weche ma ijiwowago ni ‘kik wayie mondo gima rach olowa’ nyiso ni wanyalo loyo richo. Wanyalo timo kamano mana ka wadhi nyime kedo matek. Komachielo, Satan, piny marachni, kod ringrewa manyap nyalo loyowa mana ka waol ma waweyo kedo. Kik iwe Satan buogi ma imiye thuolo mar loyi!​—1 Pet. 5:9.

5. (a) Ang’o ma biro konyowa dhi nyime kedo mondo wayud gueth mag Nyasaye? (b) Gin ranyisi mag jomage mowuo kuomgi e Muma ma wadwaro nono?

⁵ Mondo walochi, wiwa ok onego owil gi gimomiyo wakedo. Mondo Nyasaye oyie kodwa kendo oguedhwa, nyaka wapar weche ma wasomo e Jo-Hibrania 11:6 niya: “Ng’at ma sudo ir Nyasaye nyaka bed gi yie ni entiere, kendo ni en jachiw-mich ne joma manye gi kinda.” Wach molok koa e dho Grik ni “manye gi kinda” en wach manyiso sinani. (Tich 15:17) Ndiko miyowa ranyisi mag chwo gi mon mang’eny ma ne otimo kinda mondo giyud gueth mag Jehova. Jakobo, Rahel, Josef, kod Paulo nokalo e chandruoge ma ne okelonegi lit mang’eny to ema pod ne ginyiso ni bedo gi sinani miyo ng’ato yudo gueth mathoth. Ere kaka wanyalo luwo ranyisi margi?

6. Ang’o ma nokonyo Jakobo mondo onan, to ne oyudo pok mane? (Ne picha manie chak sulani.)

⁶ Jakobo nokedo matek kendo nonano nikech nohero Jehova, nokawo mapek weche mag lamo, kendo ne en gi yie motegno ni Jehova biro chopo singone mar guedho kothe. (Cha. 28:3, 4) Mano konyowa ng’eyo gimomiyo ka ne Jakobo chiegni chopo higni 100, notimo duto monyalo moriwo nyaka kedo gi malaika mondo oyud gueth mag Nyasaye. (Som Chakruok 32:24-28.) Be Jakobo nokedo gi malaikano mana gi tekone owuon? Ooyo! Kata kamano, nokedo ma ok ool, kendo noramo ni nyaka olochi! Adier, noguedhe nikech sinani. Nomiye nying mowinjore kode ni Israel, (tiende ni “Jakedo gi Nyasaye” kata “Nyasaye kedo”). Jakobo noyudo pok maduong’ ma kata wan bende wadwaro. Pokno en bedo ng’at ma Jehova oyiego kod yudo gueth mag Jehova.

7. (a) En chandruok mane ma Rahel ne nigo? (b) Ere kaka nodhi nyime kedo, to ne oguedhe nade?

⁷ Chi Jakobo miluongo ni Rahel,  bende ne nigi siso mar neno kaka Jehova ne dhi chopo singo ma nosingo ne chwore. Kata kamano, ne nitiere pek moro ma ne nenore ni tek loyo. Ne oonge gi nyithindo. E kindego, bedo ma onge gi nyathi ne ineno kaka chandruok maduong’ ahinya. Rahel noyudo teko kanye mar dhi nyime kedo gi chandruoge ma ne nyoso chunye kendo ma ne ok onyal tieko kende owuon? Chunye ne ok ojok. Kar mano, nodhi nyime kedo kolemo gi kinda. Jehova nowinjo kwayo mar Rahel, kendo noguedhe gi nyithindo. Mano e momiyo nokok gi mor niya: “Asei . . . kendo aseloyo”!​—Cha. 30:8, 20-24.

8. Josef nokalo e pek mane ma nokawo kinde malach, to noketonwa ranyisi mane maber?

⁸ Ranyisi maber ma Jakobo gi Rahel noketo ne dhi konyo wuodgi ma Josef, e kinde ma ne odhi romo gi tembe. Ka nochopo higni 17, ngimane nolokore apoya. Nikech owetene ne nigi nyiego kode, ne giuse mondo odhi obed misumba. Bang’e ne otweye e jela kuom higni mang’eny e piny Misri kata obedo ni ne oonge ketho. (Cha. 37:23-28; 39:7-9, 20-21) Kata kamano, mago ne ok onyoso chunye kendo ne ok ochulo kuor. Kar mano, ne oketo pache duto kuom winjruok maber ma ne en-go gi Jehova. (Lawi 19:18; Rumi 12:17-21) Ranyisi ma Josef noketono nyalo konyowa. Kuom ranyisi, kapo ni ngimawa ne ok ber ka watindo, kata kapo ni sani wan gi pek moko, dwarore ni wadhi nyime kedo matek kendo timo sinani. Wan gadier ni ka watimo kamano, to Jehova biro guedhowa.​—Som Chakruok 39:21-23.

9. Mondo wanyis ni waluwo ranyisi mar Jakobo, Rahel, kod Josef, onego watim kinda e okang’ maromo e ka Jehova oguedhwa?

⁹ Par ane chandruok moro ma in-go ma samoro temo yie mari. Nyalo bedo ni ng’ato otimoni gimoro ma ok nikare, samoro jomoko bwoni, kata gijari. Samoro tem miromogo en ni ng’ato ohangoni wach moro mana nikech en gi nyiego kodi. Kar mondo chunyi onyosre, onego ipar gima ne okonyo Jakobo, Rahel, kod Josef mondo gidhi nyime tiyo ne Jehova ka gimor. Nyasaye ne otegogi kendo ne oguedhogi nikech ne ginyiso ni gikawo mapek winjruok ma ne gin-go kode. Ne gidhi nyime kedo matek kendo timo kaluwore gi kaka ne gikwayo e lamo maggi. Nikech giko mar pinyni chiegni ahinya, dwarore ni wamak matek geno ma wan-go! Be iikori kedo matek mondo iyud gueth mag Jehova?

10, 11. (a) Wanyalo kedo e yo mane mondo wayud gueth mag Nyasaye? (b) Ang’o ma biro konyowa mondo watim yiero mowinjore kendo loyo gik ma nyalo nyoso chunywa?

¹⁰ Gin gik mage ma nyalo chuno ni waked matek mondo wayud gueth mag Nyasaye. Achiel kuom gik ma ji mang’eny osenyagorego en loyo nyawo moro ma gin-go. Jomoko kedo matek mondo gisik ka gin gi paro mowinjore e wi tij lendo. Samoro in wuon isebedo kinano kata obedo in gi midekre mosebedo ka chandi, kata in gi kuyo mang’eny. E wi mano, jomoko osebedo ka temo matek mondo ging’wonne joma ochwanyogi. Kata obedo ni wasetiyo ne Jehova kuom kinde maromo nade, waduto onego waked matek mondo  walo gik ma nyalo monowa tiyo ne Nyasaye ma guedho joma omakore kode.

¹¹ En adier ni timo yiero mowinjore kendo dak kaka Jakristo nyalo bedo matek. To otek moloyo kapo ni chunywa mopong’ gi wuond dwaro ni watim gima ok ni kare. (Yer. 17:9) Kapo ni mano e gima timoreni, kwa Jehova roho mare maler mondo okonyi. Lamo kaachiel gi teko ma roho maler miyowa biro konyi mondo itim gik makare ma biro miyo Jehova oguedhi. Tim mana kaka ikwayo e lamo. Tem somo Muma pile ka pile, many thuolo mar timo puonjruok ma mari iwuon kaachiel gi timo Lamo mar Joot.​—Som Zaburi 119:32.

12, 13. Ere kaka Jokristo moko ariyo noyudo kony mondo gigeng’ gombo maricho?

¹² Nitie ranyisi mang’eny manyiso kaka Muma, roho maler, kod bugewa malero Muma osekonyo Jokristo mondo olo gombo maricho. Rawera moro nosomo sula ma wiye wacho ni “Unawezaje Kushinda Tamaa Mbaya?” ma yudore e Amkeni! ma Desemba 8, 2003. Sulano nokonye nade? Owacho kama: “Akedo mondo alo paro maricho. Ka ne asomo e sulano ni ‘ji mang’eny kedo matek ahinya mondo gi lo paro maricho,’ mano nomiyo aneno ni an e riwruok mar owete. Nayudo ni nitie joma chal koda.” Sula machielo ma bende nokonyo rawerano en ma wiye wacho ni “Je, Mungu Anakubali Ngono  Isiyo ya Asili?” ma yudore e Amkeni! ma Oktoba 8, 2003. Nofwenyo ni gombo ma jomoko kedogo chalo gi ‘kudho ma chwowo ringregi.’ (2 Kor. 12:7) Sama gitemo kedo mondo gisik ka gin gi timbe mabeyo, mano nyalo miyo gibed gi geno maber mar kinde mabiro. Rawerano nowacho niya: “Nikech mano, kaka odiechienge medo kalo anyalo siko ka an gi timbe mabeyo. Amor ni Jehova tiyo gi riwruok mar ogandane mondo okonywa siko ka wan gi timbe maler e piny marachni.”

¹³ Par ane ranyis mar nyaminwa moro modak Amerka. Nondiko niya: “Agoyonu erokamano kuom miyowa chiemb chuny ma dwarore e sa mowinjore. Anenoga ni an e ma ondikna sulagi. Kuom higni mang’eny, asebedo ka anyagora gi gombo mar timo gima Jehova ok dwar. Kinde moro ne achiegni weyo kedo gi gombono. Ang’eyo ni Jehova ng’won kendo oweyo richo, to nikech an gi gombo marachni ma gie chunya ma iye ok ane karachna, aneno ni ok awinjora yudo kony mowuok kuom Jehova. Kedo ma asebedo ka akedogoni osekelona lit mang’eny e ngimana. . . . Bang’ somo sula ma wiye wacho ni “Be In gi ‘Chuny mar Ng’eyo’ Jehova?” ma yudore e Ohinga mar Jarito ma Mach 15, 2013, naneno ni kare Jehova dwaro konya.”

14. (a) Paulo noneno nade kedo ma nokedogo? (b) Ere kaka wanyalo loyo gombo mag ringruok?

¹⁴ Som Jo-Rumi 7:21-25. Paulo nong’eyo kaka kedo gi gombo kod nyawo mag ringruok nyalo bedo matek. Kata kamano, ne en gadier ni onyalo loyo lwenyno mana ka ogeno kuom Jehova kokalo kuom lamo kendo koketo yie kuom misango mar Yesu. To nade wan? Wan bende wanyalo loyo gombo mag ringruok ka wadhi nyime kedo. E yo mane? Mana ka watimo kaka Paulo notimo, ka waketo genowa kuom Jehova, kendo ka waketo yie kuom misango mar Yesu.

15. Ere kaka lamo nyalo konyowa siko ka wamakore gi Jehova kendo nano e tembe?

¹⁵ Nitie kinde moko ma Nyasaye nyalo miyowa thuolo mondo wanyise kaka wawinjo gadier e wi wach moro. Kuom ranyisi, kapo ni tuo ogoyowa matek kata ogoyo watwa moro, kata ng’ato otimonwa gimoro ma ok nikare, wabiro timo nang’o? Wabiro nyiso ni wageno Jehova kuom lamo ka wasaye mondo omiwa teko mar dhi nyime tiyone ka wamor kendo siko ka wamakore kode. (Fil. 4:13) Ranyisi mag joma thoth ma nodak e kinde mag Paulo kod modak e kindewagi, nyiso gadier ni lamo nyalo miyo wabed gi teko kendo konyowa dhi nyime nano.

16, 17. Ing’ado mar timo ang’o kaka ng’at ma kedo?

¹⁶ Jachien diher neno ka chunyi jok ma iwe kedo. Ng’ad mar ‘makori motegno gi gik mabeyo.’ (1 The. 5:21) Bed gadier ni inyalo loyo Satan, piny marachni kod gombo maricho. Inyalo timo kamano ka iketo geno mari kuom Jehova chuth mondo omiyi teko.​—2 Kor. 4:7-9; Gal. 6:9.

¹⁷ Tim duto minyalo mondo idhi nyime kedo matek kendo idhi nyime nano ma ok iol. Bed gadier ni Jehova biro ‘miyi gik mabeyo mogundho, ma onge kama ikete.’​—Mal. 3:10, The Bible in Luo, 1976.