1-2. (a) Gin penjo mage ma wabiro nono? (b) En ang’o ma nyiso ni Jehova oikore bedo Jakonywa?

 JEHOVA nyalo konyowa nyagore gi chandruoge ma waromogo e ngima kendo konyowa yudo mor madier sama watiyone. Gin yore mage mokonyowago? To wanyalo yudo ber mage ka luwore gi kony ma Jehova miyowa? Wabiro yudo dwoko mag penjogo e sulani. Kata kamano, ka pok wanono dwoko mag penjogo, we wanon ane penjo moro motudore kodgi: Be Jehova oikore konyowa?

² Nitie wach moro ma jaote Paulo notiyogo e barupe ma nondiko ne Jo-Hibrania ma nyalo konyowa yudo dwoko mar penjono. Nondiko kama: “Jehova e jakonyna; ok abi luor. Dhano adhana ditimna ang’o?” (Hib. 13:6) Buge moko ma lero Muma wacho ni wach motigo e wesni ni “jakonyna,” nyiso ng’at ma ringo mondo odhi ores ng’at ma ywak ka kwayo kony. Tem ane goyo picha e pachi kendo ine kaka Jehova ringo kodhi reso ng’at manie chandruok. En adier ni ibiro yie ni wachno nyiso kaka Jehova oikore bedo Jakonywa kendo ogombo timo kamano. Ka Jehova ni kodwa, wanyalo nano e bwo tembe ka wamor.

3. Gin yore mage adek ma Jehova konyowago mondo wanan e bwo tembe ka wamor?

³ Gin yore mage ma Jehova tiyogo mondo okonywa nano e bwo tembe ma waromogo? Bug Isaya dwoko penjono. Nikech ang’o? En nikech thoth weche ma Isaya nokoro timore e ngima Jokristo ma kindegi. E wi mano, Isaya ne wuoyoga  e wi Jehova kotiyo gi weche ma wanyalo winjo e yo mayot. Kuom ranyisi, wanon ane Isaya sula mar 30. E sulano, Isaya tiyo gi ranyisi moko ma yot winjo e lero kaka Jehova konyowa. Owacho ni okonyowa kuom (1) chikonwa ite kendo dwoko lamowa, (2) tayowa, kod (3) miyowa gueth e kindegi kendo e kinde mabiro. Koro wanon ane matut yore adekgo.

4. (a) Ang’o ma Jehova nowacho e wi Jo-Yahudi ma nodak e ndalo Isaya, to mano nomiyo gikone otimonegi ang’o? (b) En geno mane ma Jehova nomiyo Jo-Yahudi ma nomakore kode? (Isaya 30:18, 19)

⁴ E weche michakogo Isaya sula mar 30, Jehova wacho ni Jo-Yahudi ne gin “nyithindo ma tokgi tek” ma ‘medo mana richo e wi richo.’ Odhi nyime wacho kama e wigi: ‘Gin oganda mong’anyo, ma ok dwar winjo chik Jehova.’ (Isa. 30:1, 9) Nikech jogo nodagi winjo Jehova, Isaya nokoro ni Jehova ne dhi weyo chandruoge mondo oyudgi. (Isa. 30:5, 17; Jer. 25:8-11) To kuom adier, mano e gima notimore. Notergi e tuech e piny Babulon. Kata kamano, nitie moko kuom Jo-Yahudigo ma nomakore gi Jehova kendo Isaya nomiyogi ote mar geno. Nonyisogi ni chieng’ moro Jehova ne dhi dwokogi thurgi. (Som Isaya 30:18, 19.) To mano e gima notimore. Jehova nogologi e tuech. Kata kamano, Jehova ne ok oresogi gi kanyono. Weche ma wacho ni ‘Jehova pod hore mondo onyisu ng’wono,’ nyiso ni kinde ne dhi kalo mondo e ka res Jo-Yahudi ma nomakore kode. To kuom adier, Jo-Yahudi nobedo e tuech kuom higni 70 e piny Babulon e ka bang’e moko kuom gi nodok Jerusalem. (Isa. 10:21; Jer. 29:10) Ka ne gichopo Jerusalem, pi wang’ ma ne gichueroga nikech ne gin e tuech, nolokore mobedo pi wang’ ma chuer nikech mor.

5. En wach mane ma wan-go gadier ma inyisowa e Isaya 30:19?

⁵ E kindewagi, wanyalo yudo hoch kuom weche ma Jehova nowachogi: “Obiro kechi sa moro amora mowinjo kiluonge [kikwaye kony].” (Isa. 30:19) Isaya konyowa bedo gadier ni Jehova biro chikonwa ite sama waluonge mondo okonywa kendo ni obiro dwoko kwayowa mapiyo. Isaya medo wacho kama: “Obiro dwoki mapiyo kikwaye gimoro.” Wechego miyo wabedo gadier ni Jehova Wuonwa oikore reso joma kwaye kony kendo ogombo timo kamano. Ng’eyo wachno konyowa nano ka wamor.

6. Ere kaka weche ma Isaya nowacho nyiso ni Nyasaye winjo lamo mar ng’ato ka ng’ato ma tiyone?

⁶ En wach mane machielo ma wan-go gadier e wi lamo magwa e wes ma wasewuoyoeno? Jehova chikoga ite ne lamo mar ng’ato ka ng’ato kuomwa. Ang’o momiyo wawacho kamano? E weche mochakgo Isaya sula mar 30, Jehova wuoyo gi Jo-Israel kaka oganda. Kata kamano, weche motigo e wes mar 19 nyiso ni owuoyo gi ng’ato achiel, tiende ni owuoyo gi ng’ato ka ng’ato kuomwa. Isaya nondiko kama: “Ok ibi ywak”; “obiro kechi”; “obiro dwoki.” Wuonwa ma jahera ok nyal nyiso wuode kata nyare ma chunye onyosore niya: “In bende bede kaka owadu kata nyaminu motegnoni.” Kar mano, odewowa kendo ochikonwa ite.​—Zab. 116:1; Isa. 57:15.

7. Ere kaka Isaya gi Yesu nojiwo ni dwarore ni wakwa Nyasaye e lamo gi kinda?

⁷ Sama wanyiso Jehova wach moro amora ma chandowa, dwoko monyalo kwongo  miyowa en miyowa teko ma biro konyowa nyagore maber gi chal ma wantiereno. Kendo ka dipo ni chandruok ma wakaloeno ok orumo mapiyo kaka ne waparo, nyalo dwarore ni wadhi nyime kwayo Jehova nyadinwoya mondo omiwa teko mar nano e chandruogno. Odwaro ni watim kamano. Weche ma Isaya nowachogi nyiso mano: “Kik uwe [Jehova] oyue.” (Isa. 62:7) Mano tiende nang’o? Onego wakwa Jehova e lamo gi kinda mana ka gima ok wadwar ni oyue kata matin. Weche Isayago paronwa ngero moro ma Yesu nogoyo e wi lamo, ma yudore e Luka 11:8-10, 13. E ngerono, Yesu nojiwowa ni ‘wasik’ ka wakwayo roho maler. Bende, wanyalo kwayo Jehova mondo otawa watim yiero mabeyo.

8. E ndalo Jo-Israel machon, ere kaka weche ma nokor e Isaya 30:20, 21 nochopo kare?

⁸ Som Isaya 30:20, 21. Ka ne jolweny mag Babulon ogoyo kambi ka gilworo Jerusalem kuom higa achiel gi nus, Jo-Israel nochandore mochopo kama koro chandruogego nochalonegi mana ka pi ma gimodho kod chiemo ma gichamo. Kata kamano, ka luwore gi wes mar 20 kod 21, Jehova nosingonegi ni ka giweyo yoregi maricho kendo giloko timbegi, to nodhi resogi. Isaya noluongo Jehova ni ‘Japuonjgi Maduong’,’ kendo nosingo ne Jo-Israel ni Jehova ne dhi puonjogi kaka nonego gilame e yo moyiego. Wechego nochopo kare e kinde ma nogony Jo-Yahudi a e tuech. Jehova nobedonegi Japuonjgi Maduong’ kendo notayogi mi gidwoko lamo maler. Wamor ni Jehova en Japuonjwa Maduong’ e kindewagi bende.

9. Achiel kuom yore ma Jehova tayowago e kindegi en mane?

⁹ E wes mar 20 kod 21, Isaya tiyo gi yore moko ariyo e lero kaka wachalo gi jopuonjre. Mokwongo, Isaya wacho niya: “Wengeni biro neno Japuonjni Maduong’.” Wechego nyiso ni japuonj ochung’ e nyim jopuonjrene. Mano nyiso kaka Jehova odhialowa nikech opuonjowa e ndalogi. Otimo kamano e yo mane? Otimo kamano kokalo kuom riwruok mare. Donge wamorga yudo weche ma achiel kachiel ma tayowa kokalo kuom riwruok mare? Puonj ma wayudo e chokruoge mag kanyakla, chokruoge madongo, bugewa, programbe mag JW Broadcasting^®, kod puonj mamoko, konyowa nano gi mor e chandruoge ma wakaloe.

10. Ere kaka wawinjo ‘dwol moro e ng’ewa’?

 ¹⁰ Isaya wacho yo mar ariyo ma Jehova tayowago. Owacho kama: “Iti biro winjo dwol moro e ng’eyi.” Isaya wacho ni Jehova chalo gi japuonj manie tok jopuonjrene kotayogi mondo onyisgi yo monego giluw. E kindegi bende, wawinjo dwond Nyasaye e ng’ewa. E yo mane? Wach Nyasaye mondik e Muma, nondik e kinde machon, ma gin kinde ma koro ni ka ng’ewa. Omiyo, sama wasomo Muma, chal ka gima wawinjo dwond Nyasaye ka wuok gi ka ng’ewa.​—Isa. 51:4.

11. Mondo wanan e tij Jehova ka wamor, gin ang’o monego watim, to nikech ang’o?

¹¹ Ere kaka wanyalo yudo ber chuth e yo ma Jehova tayowago kokalo kuom riwruok mare kod Wachne? Ne ane weche moko ariyo ma Isaya wacho. Mokwongo, owacho ni, “ma e yo.” Kae to mar ariyo, “luwe.” (Isa. 30:21) Ng’eyo ‘yorno’ kende ok oromo. Onego ‘waluwe.’ Wapuonjore dwach Jehova kokalo kuom Wachne ma riwruok mare leronwa. Bende, wapuonjore kaka wanyalo tiyo gi gik ma wapuonjore e Muma. Mondo wanan e chandruoge ma wakaloe ka wamor, nyaka watim gik moko ariyogo duto. Ka watimo kamano, to wanyalo bedo gadier ni Jehova biro konyowa.

12. Ka luwore gi Isaya 30:23-26, gin gueth mage ma Jehova ne dhi miyo joge?

¹² Som Isaya 30:23-26. Weche ma nokorgo nochopo nade ne Jo-Yahudi ma nodok thurgi bang’ a e tuech Babulon? Jehova noguedhogi e okang’ malach e yor ringruok kendo e yor chuny. Jehova noguedho joge gi chiemo mang’eny. To moloyo mano, noguedhogi gi chiemb chuny mathoth kendo gikone ne gidwoko lamo maler. Chiemb chuny ma ne Nyasaye oguedhogo jogego, ne ng’eny ma ne ok nyal pim gi ma ne giseyudo mokwongo. Mana kaka iwachonwa e wes mar 26, Jehova nomedo menyonegi ler e wi Wachne. (Isa. 60:2) Gueth ma Jehova nomiyogigo nokonyogi dhi nyime tiyone ka gimor kendo ka gitegno nikech ne gin gi ‘chuny mokuwe.’​—Isa. 65:14.

13. Ere kaka weche ma nokor e wi dwoko lamo maler osechopo e kindewagi?

¹³ Be weche ma nokor e wi dwoko lamo maler mulowa e kindegi? Ee. E yo mane? Chakre higa mar 1919, ji mathoth osegony e tuech mar Babulon Maduong’, mochung’ ne dinde  duto mag miriambo. Osetagi ma gichopo e paradiso mar ranyisi, ma en kama ber moloyo Piny Manosingi ne Jo-Israel. (Isa. 51:3; 66:8) Ere kaka gisechopo e paradiso mar ranyisi?

14. Paradiso mar ranyisi en ang’o, to gin jomage modak kuno? (Ne Weche Moler.)

¹⁴ Chakre higa mar 1919, Jokristo mowal osebedo mamor dak e paradiso mar ranyisi. b Kaka kinde medo sudo, e kaka “rombe mamoko” ma gin joma nigi geno mar dak e piny osebedo ka donjo e paradiso mar ranyisi, kendo Jehova osemiyogi gueth mang’eny.​—Joh. 10:16; Isa. 25:6; 65:13.

15. Paradiso mar ranyisi yudore kanye?

¹⁵ Paradiso mar ranyisi yudore kanye? Jotich Jehova ma lame gadier yudore kuonde duto e piny ngima. Omiyo, wanyalo wacho ni paradiso mar ranyisi bende yudore kuonde duto e piny ngima. E kindewagi, bed ni wadak kanye e piny, wanyalo bedo e kind joma nie paradiso mar ranyisi, tek mana ni wariwo lamo madier lwedo gi kinda.

16. Ang’o ma nyalo konyowa dhi nyime neno ber mar paradiso mar ranyisi?

¹⁶ Mondo wadhi nyime bedo e paradiso mar ranyisi, achiel kuom gik ma nyaka watim en dhi nyime bedo mamor gi riwruokwa mar owete e piny ngima. Ere kaka wanyalo timo mano? En kuom keto pachwa e kido mabeyo ma joma nie paradisono nigo, kar keto pachwa kuom nyawogi. (Joh. 17:20, 21) Ang’o momiyo mano en wach maduong’? Par ane ranyisini. Ka wadhiga e pak kata e puodho moro ma jaber, wabedoga mamor neno ka en gi yiende mopogore opogore mabeyo. Kamano bende, paradiso mar ranyisi nigi ji mopogore opogore minyalo pim gi yiende manie puodho ma jaber. (Isa. 44:4; 61:3) Dwarore ni wadhi nyime keto pachwa kuom puodho ma jaberno, kar keto pachwa kuom nyawo ma joma nie puodhono nyalo bedogo. Ok onego wawe mondo nyawowa wawegi kata mag owetewa gi nyiminewa,  omonwa neno ber ma yudore e riwruokwa mar owete e piny ngima.

17. Ang’o ma ng’ato ka ng’ato kuomwa nyalo timo mondo wami kuwe osik e kindwa?

¹⁷ Ere kaka wan wawegi wanyalo miyo kuwe manie kind owete gi nyimine e kanyakla osiki? En kuom bedo jolos kuwe. (Mat. 5:9; Rumi 12:18) Sa asaya ma wakawo okang’ mokwongo mar loso kuwe gi jowetewa ma wan-go e kanyakla, wamedo bero paradiso mar ranyisi. Onego waket e paro ni Jehova e ma noywayo ji duto manie paradiso mar ranyisino, ma en kama lamo maler nitie. (Joh. 6:44) Par ane kaka Jehova nyalo bedo mamor sama oneno ka watimo kinda mondo wajiw kuwe e kind owete gi nyimine, ma gin joma oneno kaka gik mabeyo ahinya!​—Isa. 26:3; Hag. 2:7.

18. Gin ang’o monego wapar kuomgi matut, to nikech ang’o?

¹⁸ Ere kaka wanyalo yudo ber chuth kuom gueth ma Jehova miyowa e kanyakla? Onego wapar matut kuom gik ma wapuonjore e Muma kod ma wapuonjore e bugewa malero Muma. Puonjruok e yo ma kamano, nyalo konyowa bedo gi kido mag Jokristo ma biro miyo ‘waherre kaka owete’ ei kanyakla. (Rumi 12:10) Kaka wamedo paro matut kuom gueth ma Jehova miyowa sani, e kaka winjruokwa kode bende medo bedo motegno. Kendo kaka wamedo paro matut kuom gueth mokanonwa e kinde mabiro, e kaka geno ma wan-go mar tiyone nyaka chieng’ medo bedo motegno. Mago duto biro miyo wadhi nyime tiyo ne Jehova ka wamor e kindegi.

19. (a) Ka luwore gi Isaya 30:18, en ang’o ma wanyalo bedogo gadier? (b) Gin ang’o ma nyalo konyowa nano ka wamor?

¹⁹ Jehova biro “a malo” mondo okednwa e kinde mobiro tiekoe piny marachni. (Isa. 30:18) Wan gadier ni Jehova ma en Nyasaye ma ng’ado bura kare ok bi yie mondo piny Satan odhi nyime betie mokalo kinde moseketone. (Isa. 25:9) Wahore ka warito odiechieng’ ma Jehova biro resowae. Sama watimo kamano, wang’aduru e chunywa ni wabiro dhi nyime geno thuolo ma wan-go mar lamo, puonjruok Wach Nyasaye, paro matut kuom gik ma wasomo, kendo keto pachwa kuom gueth ma Jehova osemiyowa kod mobiro miyowa e kinde mabiro. Ka watimo kamano, to Jehova biro konyowa nano ka wamor e tije.