Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

Ranyisi mag Jotich Nyasaye ma Nomakore Kode Puonjowa Ang’o?

Ranyisi mag Jotich Nyasaye ma Nomakore Kode Puonjowa Ang’o?

“En ang’o ma Jehova dwaro ni itim? En ni mondo isik kitimo gik makare, imakri kode motegno, kendo iwuothi gi Nyasachi gi chuny mobolore?”—MIKA 6:8, New World Translation.

WENDE: 18, 43

1, 2. Daudi nonyiso nade ni omakore chuth gi Nyasaye? (Ne picha man malo.)

EN CHUNY otieno kendo Daudi gi Abishai lidho mos e kind jolweny 3,000 ma nindo tero. Ka gichopo e dier kambi tir, to giyudo ka Ruoth Saulo bende nindo. Noyudo Saulo odhi e thim mar Judea komanyo Daudi mondo oneg. Abishai nyiso Daudi gi dwol man piny niya: “Yiena mondo achwowe piny dichiel gi tong’, to ok nachwowe diriyo.” Daudi nochiwo ne Abishai dwoko miwuoro! Nonyise ni, “Kik inege: en ng’a manyalo tero luete kuom ng’a mowir mar Jehova, mit obedi maler e bura? . . . Jehova kik yie mondo ater lueta kuom ng’a mowir mar Jehova.”—1 Sa. 26:8-12.

2 Daudi nong’eyo gima dwarore mondo ng’ato onyis ni omakore gi Nyasaye. Noonge gi paro moro amora mar hinyo Saulo. Nikech ang’o? Nikech Saulo ne en ruoth ma Nyasaye nowiro mondo oloch e wi Israel. Jotich Jehova momakore kode, chiwo luor ne joma oyiero. Kuom adier, Jehova dwaro ni joge duto ‘omakre kode motegno.’—Mika 6:8, NW.

3. Ere kaka Abishai nonyiso ni omakore gi Daudi?

3 Abishai nomiyo Daudi luor. Kuom ranyisi, kane Daudi temo pando richo ma notimo gi Bath-sheba, Daudi nonyiso Joab owadgi Abishai mondo otim chenro mar nego Uria chwor Beth-sheba e lweny. (2 Sa. 11:2-4, 14,15; 1 We. 2:16) Nyalo bedo ni Abishai nong’eyo wachno matin, kata kamano, nodhi nyime miyo Daudi luor nimar ne en ruoth ma Nyasaye noseyiero. E wi mano, Abishai ok notemo tiyo gi tekone kaka jatend jolweny mondo okaw loch Israel gi thuon. Kar mano, norito Daudi mondo jo andhoga kod wasike kik hinye.—2 Sa. 10:10; 20:6; 21:15-17.

4. (a) Ere kaka Daudi noketo ranyisi maber mar bedo jal momakore gi Nyasaye? (b) Gin ranyisi mage mamoko ma wabiro nono?

4 Tamruok kawo okang’ mar hinyo Ruoth Saulo nonyiso ni Daudi en achiel kuom jotich Jehova momakore kode. Kane en rawera, Daudi nochoko chir ma okedo gi Goliath Ja-Filistia ma rabet ma ne “othiano ni ogendini mag Nyasaye mangima”! (1 Sa. 17:23, 26, 48-51) Kane Daudi obedo ruoth mi bang’e otimo richo madongo mag terruok gi nek, norwako siem ma janabi Nathan nomiye motimo lokruok. (2 Sa. 12:1-5, 13) Kane koro oseti, Daudi ne odhi nyime nyiso ni omakore gi Nyasaye. Kuom ranyisi, nogolo chiwo mathoth ma ne idhi tigo e gero hekalu mar Jehova. (1 We. 29:1-5) En adier ni kata bed ni Daudi notimo richo madongo, pod nosiko komakore gi Nyasaye. (Zab. 51:4, 10; 86:2) Sama wanono weche moko e ngima Daudi kod joma nodak e kindene, we wapenjre penjo ma luwogi: En ng’ano monego wamakrego mokwongo? To mondo wabed gi kidoni, dwarore ni wabed gi kido mage mamoko?

EN NG’ANO MONEGO IMAKRIGO MOKWONGO?

5. Paro ma ok kare ma Abishai ne nigo puonjowa ang’o?

5 Sama Abishai nolidho ma odhi e kambi kama Saulo ne nitierecha, nodwaro timo gima ok nyis ni Nyasaye e ma nomakorego mokwongo. Nikech nomakore gi Daudi, nogombo nego Ruoth Saulo, to Daudi nogeng’e kik otim kamano, kong’eyo ni ok ne en gima kare tero lwete “kuom ng’a mowir mar Jehova.” (1 Sa. 26:8-11) Kaluwore gi gima notimoreno, wanyalo puonjore wach moro maduong’. Kata bed ni wanyalo makore gi ji mopogore opogore, tiyo gi puonj manie Muma konyowa ng’eyo ng’at monego waket mokwongo.

6. Kata obedo ni yotga dokne watwa kata osiepwa, ang’o momiyo onego watang’?

6 Kido mar makruok gi ng’ato en gima wuok e chuny. Kata kamano chuny dhano opong’ga gi wuond matamre gi nono. (Yer. 17:9) Omiyo, ng’at momakore gi Nyasaye seche moko nyalo dok ne osiepne kata watne moro mogeno, kata obedo ni ng’atno otimo gimoro marach. Mano jatimorega sama ng’at ma wageno oweyo adiera. Onego wang’e ni Jehova e ma onego wamakrego mokwongo.—Som Mathayo 22:37.

7. Ere kaka nyaminwa moro nonyiso ni omakore gi Nyasaye kane wach moro matek osieko?

7 Weche nyalo bedo mateknwa ka po ni watwa mwageno ogol e kanyakla. Ne ane ranyisi mar nyaminwa moro miluongo ni Anne. [1] Min-gi ma nogol e kanyakla nogone simu ka dwaro lime nikech ne litne ni joode koro ojwang’e. Wachno nochando Anne ahinya ma onyiso min-gi ni obiro miye dwoko kuom ndikone barua. Kapok Anne ondikone barua nonono puonj manie Muma. (1 Kor. 5:11; 2 Joh. 9-11) Anne nondiko ne min-gi barua konyise ni en e ma nomiyo joode ojwang’e nikech noyiero mar timo richo kendo tamore loko chunye. Anne nondikone niya, “Yo achiel mar tieko lit ma in-go en mana duogo ir Jehova.”—Jak. 4:8.

8. Gin kido mage ma biro konyowa mondo makore gi Nyasaye?

8 Jotich Nyasaye mamoko ma nomakore gi Nyasaye e kinde Daudi konyowa ng’eyo kido moko adek ma biro konyowa mondo wan bende wanyis ni wamakore kode. Kidogo gin bolruok, ng’wono, kod chir. Weuru wanon-gi.

MONDO WAMAKRE GI NYASAYE NYAKA WABOLRE

9. Ang’o momiyo Abner notemo nego Daudi?

9 Kane Daudi osenego Goliath moting’o wiye e lwete mobirogo ir Ruoth Saulo, chiegni ni ji ariyo ne ni kanyo moneno. Achiel kuomgi ne en Jonathan wuod Saulo ma nosesingore bedo osiep Daudi. To machielo ne en Abner jatend jolweny. (1 Sa. 17:57–18:3) Abner bang’e noriwo Saulo lwedo mondo gineg Daudi. Daudi nondiko niya: “Jo mager osedwaro chunya.” (Zab. 54:3; 1 Sa. 26:1-5) Ang’o momiyo yo ma Jonathan gi Abner ne timogo gik moko ne Daudi nopogore? Mana kaka Jonathan, Abner bende nong’eyo ni Nyasaye noseyiero Daudi mondo obed ruodh Israel. Bang’ tho Saulo, Abner donyiso bolruok kendo nyiso ni omakore gi Nyasaye kuom riwo Daudi lwedo, to ok wuod Saulo miluongo ni Ishbosheth. Bang’e kane Abner oterore gi achiel kuom monde Ruoth Saulo, nyalo bedo ni nomanyo yo mar kawo loch kende owuon.—2 Sa. 2:8-10; 3:6-11.

10. Ang’o ma nomiyo Absalom ne ok omakore gi Nyasaye?

10 Absalom wuod Daudi ne ok obolore, to mano nomone makore gi Nyasaye. Nikech ne odwaro bedo ruoth, ne “oloso gari gi farese ni en owuon, kod ji piero abich maringo nyime.” (2 Sa. 15:1) E wi mano, noyondho ji mang’eny mondo oluwe. Mana kaka Abner, Absalom bende ne dwaro nego Daudi, kata obedo ni nong’eyo maler ni Jehova noseyiero Daudi obed ruodh Israel.—2 Sa. 15:13, 14; 17:1-4.

11. Wanyalo yudo puonj mane kuom gik ma Muma wacho e wi Abner, Absalom, kod Baruk?

11 Ranyisi mag Abner gi Absalom nyisowa maler ni bedo gi gombo ma ok owinjore nyalo miyo wang’any ne Nyasaye. Ka kuom adier, onge jatich Jehova ma nyalo dwaro nyiso guondo kod timbe maricho ma chalo kaka mago. Kata kamano, gombo mwandu kata tich ma nigi nyadhi e pinyni nyalo ketho winjruok ma Jakristo nigo gi Nyasaye. Jagoro mar Jeremia miluongo ni Baruk, kinde moro noketo pache e gik ma ok owinjore ma Muma ok nyiswa ni ne gin ang’o. Jehova nonyiso Baruk niya: “Ne, anamuk mano ma ne agero, anapudh mano ma ne apidho; natim kamano e piny ngima. Idwaro mondo ibedi ng’a moseyudo duong’? we dwaro kamano.” (Yer. 45:4, 5) Baruk norwako siem ma ne omiyeno. To mano kaka en gima ber luwo siem ma Nyasaye nochiwono sama warito kinde ma piny marachni ibiro kethie!

12. Nyis ane gimomiyo ok wanyal makore gi Nyasaye kapo ni waluwo gombowa wawegi.

12 Owadwa moro miluongo ni Daniel modak Mexico, nonego oyier kabe obiro makore gi Nyasaye koso luwo gombo mage owuon. Nodwaro kendo nyako moro ma ok en Janeno mar Jehova. Daniel wacho kama: “Ne adhi nyime ndikone barua kata mana bang’ chako tij painia. Kata kamano, nabolora ma awuoyo gi jaduong’-kanyakla molony, ma anyise kaka chunya nopogore e gik moko ariyo: timo dwach Nyasaye koso luwo gombona. Jaduong’no nokonya neno ni mondo amakra gi Nyasaye ne nyaka awe ndiko ne nyakono. Bang’ lemo nyading’eny ka aywak, mano e gima natimo. Mapiyo nono, mor ma ne an-go e tiyo ne Nyasaye nomedore.” Bang’e Daniel noduogo okendo nyaminwa moro ma jaber kendo sani en jarit-alwora.

MAKRUOK GI NYASAYE KONYOWA BEDO JOMA NG’WON

Ka po ni ifwenyo ni Jakristo wadu otimo richo moro mapek, be ibiro nyiso ni imakori gi Nyasaye kuom jiwe mondo omany kony kuom jodongo? (Ne paragraf mar 14)

13. Ere kaka Nathan nonyiso ni omakore gi Nyasaye kod Daudi e kinde ma Daudi notimoe richo?

13 Makruok gi Jehova seche moko nyalo miyo wane dhano wetewa e yo mopogore. Janabi Nathan nonyiso ni ohero Daudi ka gie sechego bende omakore gi Nyasaye. Nathan noduogo ofwenyo ni Daudi noterore kendo nochano mondo chwor dhako ma noteroregono oneg e lweny. Kane Jehova ooro Nathan mondo odhi ochiw siem ne Daudi, Nathan nochoko chir kata obedo ni nohero Daudi ahinya. Nochiwo siem ne Daudi e yo mariek kendo e yo mang’won. Mondo Nathan okony Daudi one kaka notimo richo madongo, notiyo gi ranyisi ma nyiso kaka ng’at moro momewo nokawo nyarombo mar ng’at modhier. Kane Daudi iye wang’ kuom gima rach ma jamokono notimo, Nathan nonyise niya: “In e ng’atno.” Wachno nodonjo ne Daudi!—2 Sa. 12:1-7, 13.

14. Inyalo nyiso nade ni imakori gi Jehova kaachiel gi osiepni kata watni?

14 Kido mar ng’wono nyalo konyi mondo itim yiero maber kodok kor ka ng’at ma ibiro makorigo mokwongo. Kuom ranyisi, nyalo bedo ni ing’eyo Jakristo moro motimo richo moro mapek. Samoro ihere ahinya to moloyo ka en osiepni migeno kata watni. Kata kamano, ka po ni iumo richo motimo, to ng’e maler ni mano nyiso ni ok imakori gi Nyasaye. Jehova e ma onego ikwong iher. Omiyo mana kaka Nathan, bed mang’won to kik imbek chike Nyasaye. Jiw osiepni kata watnino omany jodongo mondo okonye. Ka po ni ok otimo kamano bang’ miye kinde moromo, hera momiyo imakori gi Nyasaye onego ochwali inyis jodongo wachno. Kuom timo kamano, inyiso ni imakori chuth gi Jehova kendo ing’won gi osiepni kata watnino, nimar jodong-kanyakla biro temo konye e yo mamuol kaka dwarore.—Som Tim Jo-Lawi 5:1; Jo-Galatia 6:1.

MAKRUOK GI NYASAYE DWARO CHIR

15, 16. Ang’o momiyo ne dwarore ni Hushai obed gi chir eka onyis ni omakore gi Nyasaye?

15 Nitie ng’at moro miluongo ni Hushai ma ne dwarore ni obed gi chir eka onyis ni omakore gi Nyasaye. Hushai ne en osiep Ruoth Daudi ahinya. Kata kamano, kane Absalom wuod Daudi oyondho chuny ji mang’eny ka nodwaro kawo loch man Jerusalem, mano noketo Hushai e tem. (2 Sa. 15:13; 16:15) Daudi noringo oa Jerusalem. To Hushai ne dhi timo ang’o? Be nodhi rwako Absalom, koso nodhi makore gi ruoth Daudi ma koro noseti ma ne ringo mondo ores ngimane? Nikech Hushai nong’ado mar riwo lwedo ruoth ma Nyasaye noketo, ne odhi ma oromo gi Daudi e got Zeituni.—2 Sa. 15:30, 32.

16 Daudi nokwayo Hushai odog Jerusalem, owuondre ni en osiep Absalom, kae to oketh rieko ma Ahithofel ne dhi ng’ado. Hushai nonyiso ni omakore gi Jehova kuom timo gima Daudi nonyise ni otim kata obedo ni timo kamano ne nyalo miyo onege. To mana kaka Daudi nokwayo e lamo, paro ma Hushai nogolo gi chir, noketho mago ma Ahithofel noseng’ado.—2 Sa. 15:31; 17:14.

17. Ang’o momiyo dwarore ni wabed gi chir eka wanyis ni wamakore gi Nyasaye?

17 Dwarore ni wabed gi chir eka wanyis ni wamakore gi Jehova. Thoth Jokristo wetewa osenyiso ni gin jochir kuom makruok gi Nyasaye kendo chung’ motegno sama joodgi, joma gitiyogo, kata joma nie sirkal temo chunogi mondo gitim gik ma ok owinjore. Kuom ranyisi, e piny Japan, owadwa moro miluongo ni Taro ne winjoga jonyuolne ae tinne. Ne ok owinjgi mana nikech ne dwarore ni otim kamano. Nodwaro ni jonyuolne obed mamor gadier. Kuom mano, ka ne jonyuolne tame ni kik oriwre gi Joneno mag Jehova, ne litne ahinya nyisogi ni noseng’ado mar dhi e chokruoge mag Jokristo. Taro wacho niya: “Igi nowang’ matek ma gikwera ni kik achak anyon dala ni adhi limogi. Mano notimore kuom higni buora. Nalemo mondo abed gi chir mar timo kaka naseng’ado. Sani koro chunygi osegonyore, kendo anyalo limogi kinde ka kinde.”—Som Ngeche 29:25.

18. Sulani okonyi nade?

18 Mana kaka Daudi, Jonathan, Nathan, kod Hushai, wadhiuru nyime makore gi Jehova mondo wayud ber mar timo kamano. Komachielo, ok dwaher luwo ranyisi marach mar Abner kod Absalom. Dwaher makore gi Jehova kaka Daudi notimo. Nikech wan dhano morem, wajaboth kinde ka kinde. Kata kamano, wanyalo nyiso ni gima duong’ ma waketo mokwongo e ngimawa en makruok gi Jehova.

^ [1] (paragraf mar 7) Nyinge moko oloki.