1-2. (a) Achiel kuom yore ma Satan osebedo ka wuondogo ji en mane? (b) Ang’o ma wadwa nono e sulani?

SATAN ma e “wuon miriambo” osebedo ka wuondo dhano chakre ndalo Adam gi Hawa. (Joh. 8:44) Moko kuom miriambogego otudore gi wach tho kod gima timore ne ji bang’ tho. Thoth kueche kod timbe moko ma galagala ma ji omakorego otenore kuom miriambogo. Nikech mano, nitie owetewa gi nyiminewa mang’eny ma nyaka ‘kedga matek ne yiegi’ mondo kik giketh chike Nyasaye sama tho oneno e odgi kata e anyuolagi.​—Juda 3.

² Ka po ni iromo gi tembe ma kamago, ang’o ma nyalo konyi mondo kik imbek adiera ma Muma puonjo e wi tho? (Efe. 6:11) Ere kaka inyalo hoyo Jakristo wadu kendo miye mijing’o sama joodgi kata anyuolagi thung’e mondo oluw kueche ma ok mor Nyasaye? Sulani wuoyo kuom weche ma Jehova osepuonjowa ma nyalo tayowa sama tho oneno. Wakwong wanon ane machuok gima Muma puonjo e wi tho.

3. Miriambo mokwongo tik-tik nokelo ang’o?

³ Jehova ne ok ochano mondo dhano otho. Kata kamano, mondo ne Adam gi Hawa kik tho, ne nyaka giluw kaka Jehova ne chikogi. Jehova nomiyogi chik ma yot luwo niya: “Olemb yath makelo ng’eyo ber gi rach, kik icham: nikech e ndalo michamogo, tho to initho.” (Cha. 2:16, 17) Kae to Satan nosieko. Satan nowuoyo gi Hawa kotiyo gi thuol. Nowacho niya: “Ok unutho ngang’.” Gima lit en ni Hawa noyie gi miriambono mi ochamo olemo ma nokwergi. Bang’e, chwore bende nochamo olemono. (Cha. 3:4, 6) Gima ne gitimono nokelo richo kod tho ne dhano duto.​—Rumi 5:12.

4-5. Ere kaka Satan osedhi nyime wuondo ji?

 ⁴ Adam gi Hawa notho mana kaka Nyasaye nosewacho ni ne dhi timore ka gidagi winje. Kata kamano, Satan ne odhi adhiya nyime wacho miriambo e wi tho. Nochopo kama koro nochako medo miriambo mamoko mang’eny. Achiel kuom miriambogo en ni sama ng’ato otho, ringrene e ma tho, to chunye dhi nyime bedo mangima. Miriambono oseland e yore mopogore opogore, kendo mano osewuondo ji tara gi tara nyaka chil kawuono.​—1 Tim. 4:1.

⁵ Ang’o momiyo osewuond ji mang’eny kamano? Satan ong’eyo kaka wawinjoga malit sama ng’ato otho. Omiyo, otiyo gi miriambo mang’eny e wi tho mondo owuondwago. Nikech Nyasaye nochueyowa mondo wadag nyaka chieng’, onge ng’ato ang’ata kuomwa ma dwaro ni otho. (Ekl. 3:11) Waneno tho kaka jasigu.​—1 Kor. 15:26.

6-7. (a) Be Satan osenyalo pando adiera ma Muma puonjo e wi tho? Ler ane. (b) Adiera ma Muma puonjo e wi tho oseketowa thuolo e yo mane?

⁶ Kata obedo ni Satan osetemo ahinya mondo owuond ji e wach tho, adiera ma Muma puonjo e wi tho ok en wach mopondo. Kindewagi e ma jotich Nyasaye landoe adiera ma Muma puonjo e wi tho moloyo kinde moro amora mosekalo. Geno ma jomotho nigo bende gilando e piny mangima. (Ekl. 9:5, 10; Tich 24:15) Adierago hoyowa kendo ketowa thuolo mondo kik wabed gi luoro kod kiawa sama tho oneno. Kuom ranyisi, ok waluoro jomotho, to bende ok waluor ni isandogi kata ni gimoro marach timorenegi. Wang’eyo ni jomotho ok ngima, kendo ok ginyal hinyo ng’ato ang’ata. Gichalo mana joma ni e nindo matut. (Joh. 11:11-14) Wang’eyo bende ni jomotho ok ong’eyo ni kinde kalo. Omiyo, ka ibiro chiergi, kata mana joma notho higni ma nene biro neno ni ne ginindo e tho mana kuom seche machuok.

⁷ Donge nenore maler ni adiera ma Muma puonjo e wi tho winjore mayot kendo ok gaj ng’ato? Miriambo mag Satan to ogajore ma onge! Miriambogo wito ji kendo giketho nying Jachuechwa. Mondo wang’e rach ma miriambo mag Satan-go osekelo, wadwaro nono penjo ma luwogi: Ere kaka miriambo mag Satan oseketho nying Jehova? Ere kaka miriambogo osemono ji neno misango ma Kristo nochiwo kaka gima duong’? Ere kaka gisemedo ne dhano lit kod chandruok?

8. Ka luwore gi Yeremia 19:5, miriambo ma Satan lando e wi jomotho ketho nying Jehova e yo mane?

⁸ Miriambo ma Satan lando e wi jomotho ketho nying Jehova. Miriambogo oriwo nyaka puonj ma wacho ni jomotho isando e mach ma nyaka chieng’. Puonj ma kamago ketho nying Nyasaye! E yo mane? Puonjgo miyo ji paro ni Nyasaye ma jahera bende nigi kido maricho kaka mag Jachien. (1 Joh. 4:8) Puonjgo miyo iwinjo nade? To moloyo duto, puonjgo miyo Jehova winjo nade? Mana kaka wang’eyo, Jehova osin gi timbe duto ma kelo hinyruok.​—Som Yeremia 19:5.

9. Miriambo ma Satan lando e wi tho osemiyo ji obedo gi paro mane e wi misango ma Kristo nochiwo kaka inyisowa e Johana 3:16 kod 15:13?

⁹ Miriambo ma Satan lando e wi tho osemono ji neno misango ma Kristo nochiwo kaka gima duong’. (Mat. 20:28) Miriambo machielo ma Satan lando en ni dhano nigi chuny ma ok tho. Ka po ni en kamano, mano nyiso ni ji duto dak nyaka chieng’. To ka ji duto dak nyaka chieng’, mano nyiso ni kare ne onge tiende mondo Kristo ochiw ngimane mondo wayud ngima. Ng’e ni misango ma Kristo nochiwo e yo maduong’ mogik ma Jehova kod Kristo nonyisogo ni gihero dhano. (Som Johana 3:16; 15:13.) Parie kaka Jehova gi Wuode winjo ka gineno ka Satan lando puonj ma galagala ma miyo ji neno mich makendeno kaka gima ok lich!

10. Ere kaka miriambo ma Satan lando e wi tho osemedo ne dhano lit kod chandruok?

¹⁰ Miriambo mag Satan osemedo ne dhano lit kod chandruok. Nitie seche ma inyisoga jonyuol ma ywak malit sama nyathigi otho ni Nyasaye e mokawo nyathino nikech odwaro malaika machielo e polo. Be miriambono hoyoga jonyuolgo koso medonegi mana lit? Jomoko osepondo e tok puonj mar mach miwang’oe joricho mondo gisand joma kwedo puonj mag kanisegi mi giwang’gi e wi yath. Ka luwore gi buk moro ma wuoyo kuom grup ma ne wang’oga joma nong’anjo ne din e piny Spain, moko kuom jo grubno ne neno ni wang’o jong’anjogo ne en aena miyogi “kionjo mar mach misandoe ji” mondo gilok chunygi ka pok githo, nono to gidonjo e mach mochwere. E pinje mathoth, ji neno ni onego gilam kweregi ma nosetho mondo gimigi luor kata mondo gikwagi hawi. Jomoko to timo gik mathoth ka gitemo moro kweregi ma nosetho mondo kweregigo kik kumgi. Gima lit en ni miriambogo ok ho ji kata matin. Kar mano, miriambogo medo ne ji mana lit, parruok, kod luoro.

11. Ere kaka wedewa kata osiepewa nyalo temo thung’owa mondo watim gik ma Wach Nyasaye odagi?

¹¹ Hera ma waherogo Jehova kod adiera ma ni e Muma jiwowa mondo wawinj Jehova sama wedewa kata osiepewa ma paro ni dewowa temo thung’owa mondo waluw kueche mitimo ne jomotho. Ginyalo jarowa kata chwoyowa gi wach e nyim ji, samoro ka giwacho ni ne ok wahero ng’atwa ma othono kata ni samoro wang’eyo kuma thone oaye. Kata, ginyalo wacho ni ka watamore timo kuechego to ng’at mothono biro chieno ji. Wanyalo timo ang’o mondo kik wambek adiera ma Muma puonjo e wi tho? Ne ane kaka inyalo tiyo gi puonj mag Muma ma luwogi.

12. Gin timbe mage ma Muma ok oyiego ma ji ohero timo sama ng’ato otho?

¹² Ng’ad e chunyi ni ok ibi donjo e tim  moro amora ma Muma ok oyiego. (2 Kor. 6:17) E chula moro ma ni e Nam Caribbean, ji mang’eny wacho ni ka ng’ato otho, jachiend ng’atno bedo machiegni mondo okum joma nosando ng’atno ka ne pod ongima. Buk moro wacho ni jachiendno nyalo kata “kelo chandruok ne jogweng’ duto.” Nitie kuonde moko e Afrika ma ji dhiga budho e liel gotieno, kata oyo mach e duol kuno, kata weyo dhoot nono e kinde liel. Moko bende ilielo wigi kata itito tie wigi, to kod kueche mamoko mang’eny. Ang’o momiyo gitimo gigo duto? Jomoko wacho ni ka gitimo kamano, to mano miyo jomothogo ok chandgi. Nikech wan jotich Jehova, ok wadonj e kueche kata tim moro amora ma konyo e lando miriambo mag Satan!​—1 Kor. 10:21, 22.

13. Ka luwore gi Jakobo 1:5, ka po ni ok in gadier gi tim moro ma idwa tim sama ng’atu otho, ang’o monego itim?

¹³ Ka po ni ok in gadier gi tim moro ma joodu kata anyuolau dwaro timo sama ng’atu moro otho, lam Jehova kikwaye mondo omiyi rieko mar ng’ado paro e yo ma kare. (Som Jakobo 1:5.) Bang’ mano, tim nonro e bugewa ma lero Muma. Ka pod nitie kama ok iwinj maler, bed thuolo sumo rieko kuom jodong-kanyaklau. Kata obedo ni ok gibi nyisi yiero monego itim, gibiro konyi fwenyo puonj mag Muma ma nyalo konyi, kaka puonj mowuoye e sulani. Sama ikawo okengego, itiego ‘nyaloni mar ng’eyo tiend weche,’ to nyalono biro konyi ‘pogo gik ma kare kod ma ok kare.’​—Hib. 5:14.

14. Ang’o ma wanyalo timo mondo kik wachwany jomamoko?

¹⁴ ‘Tim gik moko duto ne duong’ mar Nyasaye. Kik ibed ng’at ma chwanyo ji.’ (1 Kor. 10:31, 32) Sama wayiero ka be wabiro timo gimoro motudore gi kueche kod timbe mag ogandawa kata ooyo, onego wapar bende kaka jomamoko biro neno wachno, to ahinya-ahinya Jokristo wetewa. Ok dwaher timo gima nyalo chwanyo jomamoko! (Mar. 9:42) Bende, ok dwaher wang’o i joma ok gin Jokristo wetewa kayiem nono. Hera ma wan-go onego ochwalwa mondo wamigi luor sama wawuoyo kodgi, to mano miyo Jehova duong’. Ok dwaher yware gi ji kata matin kata jaro kueche ma gimakorego. Par ni hera timo madongo! Ka wanyiso hera e yo maber kendo ma nyiso luor, mano nyalo yomo chuny joma kwedowa.

15-16. (a) Ang’o momiyo ber mondo ji ong’e ni in Janeno mar Jehova? Chiw ane ranyisi. (b) Ere kaka wanyalo tiyo gi weche ma jaote Paulo nowacho e Jo-Rumi 1:16?

 ¹⁵ Tem matek mondo jogweng’u kod anyuolau ong’e ni in-ga Janeno mar Jehova. (Isa. 43:10) Ka tho oneno, wedeni kod jogweng’u nyalo neno marach ahinya ka idagi luwo kuechegi. Weche nyalo bedoni ma berberie ka po ni niseleronegi chon ni in Janeno mar Jehova, to ok poyogigo sechego. Owadwa Francisco modak e piny Mozambique nondiko kama: “Ka ne wapuonjore adiera kanyachiel gi Carolina jaoda, ne wanyiso jo dalawa ni ne wadhi weyo tim mar lamo jomotho. Ka ne nyamin Carolina otho, ne waromo gi tem ma ne dhi nyiso ka be ne wamakore gi yiero ma ne wasetimono. Ogandawa timoga nyasi mar lwoko jomotho. Koselwoke, watne machiegni nyaka nind ndalo adek kama opukee pi molwokegono. Gitimo gigo duto mondo ng’ama othono kik hinygi. Jodala gi Carolina ne dwaro ni en e ma odhi onind kama nopukee pigno.”

¹⁶ Francisco gi jaode notimo nang’o? Francisco wacho kama: “Nikech wahero Jehova kendo wadwaro timo gik ma more, ne watamore luwo kuechego. Wachno nowang’o i jodala gi Carolina ahinya. Ne giwacho ni ne ok wahero ng’ama nothono, kendo ni chakre chieng’no, koro ne gidhi were kodwa chuth, kendo kik wagen kony moro amora kowuok kuomgi. Nikech ne waseganyisogi chon ni ok wadonjre e kueche ma kamago, ne waneno ni ne onge tiende leronegi wechego kendo e seche ma igi pod ne owang’. Wedewa moko ne odoknwa ka giwacho ni ne wasenyisogi pachwa chon. Bang’e, jodala gi Carolina nowere gi weche mang’eny mi waloso kue e kindwa kodgi. Moko kuomgi osekata biro e odwa mondo gikwawa buge ma lero Muma.” Kata ang’o ma timre, kik waluor ngang’ makore gi yiero ma wasetimo mar siro adiera ma Muma puonjo e wi tho.​—Som Jo-Rumi 1:16.

17. En ang’o monego watim ne Jakristo wadwa ma watne kata osiepne otho?

¹⁷ Sama wat Jakristo wadwa moro kata osiepne otho, onego watem matek mondo wabedne osiep madier kendo wabedne  mana kaka owadgi moikore konye sama en gi chandruok. (Nge. 17:17) Ere kaka wanyalo nyiso ni wan osiep madier, to ahinya-ahinya sama anyuola kata jogweng’ thung’o Jakristo wadwa ma liel omako mondo otim gik ma Muma ok oyiego? Ne ane puonj ariyo mag Muma ma nyalo jiwowa mondo waho joma nigi liel.

18. Ang’o momiyo Yesu noywak, to mano puonjowa ang’o?

¹⁸ ‘Ywag gi joma ywak.’ (Rumi 12:15) Seche moko, gima wawach nyalo tamowa sama wahoyo ng’ama nigi lit. Samoro ywak kanyachiel kodgi oromo hoyogi. Ka ne Lazaro otho, Maria, Maritha kod osiepene noywage ahinya. Ka ne Yesu odhi kuno bang’ ndalo ang’wen, en be ‘pi wang’e nochuer’ kata obedo ni nong’eyo maber ni nochiegni chiero Lazaro. (Joh. 11:17, 33-35) Bedo ni Yesu noywak konyowa ng’eyo ni Jehova bende nowinjo malit ka ne Lazaro otho. Bende, ywakneno nokonyo Maria gi Maritha ng’eyo ni Yesu noherogi, kendo nyaka bed ni mano nohoyogi. Wan bende ka Jokristo wetewa ofwenyo ni waherogi kendo wadewogi, mano konyogi bedo gadier ni gin gi osiepe mogenogi kendo ma oikore konyogi.

19. Sama wahoyo Jakristo wadwa ma nigi lit, ere kaka wanyalo tiyo gi puonj ma ni e Eklesiastes 3:7?

¹⁹ Ng’e ni nitie ‘chieng’ ling’ gi chieng’ wuoyo.’ (Ekl. 3:7) Yo machielo maber mar hoyo Jakristo wadwa en chikone itwa maber sama owuoyo kodwa. Miye thuolo mar wacho gik ma ni e chunye, kendo kik ichwanyri ka po ni owacho gimoro ma galagala. (Ayub 6:2, 3) Nyalo bedo ni parruok ma en-go medore nikech wedene ma ok gin Joneno thung’e gi weche moko ma Muma ok oyiego. Omiyo, lem kode. Kwa Jehova mondo omiye teko kod paro maliw. (Zab. 65:2) Inyalo somo kode ndiko moko ka po ni mano nyalore. Kata, inyalo somo kode sula moro e bugewa ma nyalo jiwe, kuom ranyisi sigand ngima owadwa kata nyaminwa moro ma nosegakalo e pek ma chal gi mare.

20. En ang’o ma wabiro puonjore e sula ma luwo?

²⁰ To mano kaka wamor ni wang’eyo adiera ma Muma puonjo e wi tho kod geno ma jaber mar chier! (Joh. 5:28, 29) Kuom mano, wadhiuru nyime bedo gi chir e siro adiera ma wasepuonjore e Muma, kendo waland ne ji adierago sa asaya ma thuolo oneno. Sula ma luwo biro wuoyo kuom yo machielo ma Satan tiyogo e geng’o ji mondo kik ging’e adiera. Yorno en timbe juok. Wabiro neno gimomiyo nyaka watang’ gi timbe ma nyalo rwakowa e obadhono, moriwo nyaka buge ma wasomo, sinembe ma waneno, thumbe ma wawinjo, kod gik mamoko ma kamago.