1-2. Rawar en ang’o, to ang’o momiyo ne dwarore ni ochiwe?

KA NE Adam otimo richo, nolalo thuolo mar dak nyaka chieng’, ok ne en kende, to bende ne nyithinde ma ne odhi nyuolo. Adam notimo richo goyiem. To nade nyithinde? Onge gima rach ma ne gitimo, kendo ok diwach ni gin e ma ne gimiyo Adam otimo richo. (Rumi 5:12, 14) Adam notimo richo ma nowinjore gi kum mar tho. Be nitie gima Jehova ne nyalo timo mondo ores nyithind Adam mondo gidag nyaka chieng’? Ee, nitie! Mapiyo bang’ ka Adam nosetimo richo, Jehova nonyiso kaka nodhi reso nyithind Adam tara gi tara kogologi e kuong’ mar richo kod tho. (Cha. 3:15) E kinde ma Jehova noseketo, nodhi oro Wuode koa e polo mondo obi “ochiw ngimane owar ji mang’eny.”​—Mar. 10:45; Joh. 6:51.

² Rawar en ang’o? Ndiko mag Dho-Grik mag Jokristo nyiso ni rawar en nengo ma Yesu nochulo mondo ong’iewgo gima Adam nolalo. (1 Kor. 15:22) Ang’o momiyo rawar ne dwarore? En nikech Jehova noketo chik ni ngima onego ochul gi ngima. (Wuok 21:23, 24) Adam nolalo ngima makare ma nomiye. Mondo chik Nyasaye ochop kare, Yesu nochiwo ngimane makare ka en dhano. (Rumi 5:17) Mano nomiyo Yesu obedo “Wuoro Mosiko” ne ji duto ma ne dhi nyiso yie kuom misango mar rawar.​—Isa. 9:6; Rumi 3:23, 24.

3. Ka luwore gi Johana 14:31 kod 15:13, ang’o momiyo Yesu nochiwo ngimane makare kaka misango?

³ Yesu noikore chiwo ngimane kaka misango nikech ohero Wuon-gi ma ni e polo ahinya, to wan bende oherowa. (Som Johana 14:31; 15:13.) Herano e ma nochwale mondo omakre gi tim makare nyaka giko kendo ochop dwaro mar Wuon-gi.  Notimo kamano kuom chung’ motegno nyaka e thone. Nikech mano, dwach Jehova ne dhano kod piny biro timore. E sulani, wabiro neno gimomiyo Jehova noyie mondo Yesu osandre malit ahinya ka pok notho. Bende, wabiro nono machuok ranyisi mar jandik Muma moro ma nogoyo erokamano gadier ne misango mar rawar. Kae to mogik, wabiro neno kaka wanyalo nyiso ni wagoyo erokamano ne rawar, kod kaka wanyalo dhi nyime nyiso ni wamor gi misango ma Jehova kod Yesu nochiwo mondo owarwago.

4. Ler ane kaka Yesu notho.

⁴ Temie paro gik ma notimore odiechieng’ mogik ka ne pok oneg Yesu. Kata obedo ni Yesu ne nyalo sayo Wuon-gi mondo oorne malaike mang’eny mondo orite, noyie mondo jolweny mag Rumi omake kendo osande malit. (Mat. 26:52-54; Joh. 18:3; 19:1) Ne gichwade gi del ma kochwadgo ng’ato to pudho ringrene. Bang’e, ne gimiye yath mapek ma ne idhi guree mondo oting’. Yesu notemo ting’o yadhno to ne ok onyal. Kuom mano, jolweny mag Rumi nochiko ng’at moro ma nochung’ bathe kanyo mondo oting’ yadhno. (Mat. 27:32) Ka ne Yesu ochopo kama ne idhi negee, jolwenygo noguro lwetene kod tiendene gi musmal e yadhno. Nikech dend Yesu ne pek, musmal ma nogurego nomedo yiecho kuonde ma nogur. Osiepene noywage, kendo min-gi be noywak malit. Jotend Jo-Yahudi to nojare. (Luka 23:32-38; Joh. 19:25) Yesu nosandore kamano kuom seche mang’eny. Adundone kod oboye ne ool kendo koro ne ok onyal yueyo maber. Yesu nong’eyo ni nosechung’ motegno nyaka e giko kendo nogamo muya mogik molemo ka pok otho. Kae to nokulo wiye motho. (Mar. 15:37; Luka 23:46; Joh. 10:17, 18; 19:30) Kuom adier, notho tho malit mar wich-kuot kendo ma nokawo seche mang’eny!

5. Ang’o ma ne chando Yesu ahinya moloyo kata tho ma nodhi thogo?

⁵ Gima ne chando Yesu ahinya ne ok en tho ma nodhi thogo. Gima ne chande ne en wach ma nohangne ma nomiyo onege. Nohangne ni ne en ng’at ma nochayo Nyasaye kod nyinge. (Mat. 26:64-66) Wachno nochando pach Yesu ahinya mochopo kama noparo ni Wuon-gi ne nyalo geng’one wich-kuot ma nodhi yudono. (Mat. 26:38, 39, 42) Ang’o momiyo Jehova noyie mondo Wuode ma nohero osandre malit kendo otho? Wane ane weche adek ma nomiyo otimo kamano.

6. Ang’o momiyo ne nyaka gur Yesu e yadh-sand?

⁶ Mokwongo, ne nyaka gur Yesu e yath mondo ogony Jo-Yahudi kuom kuong’ moro ma ne gisedonjoe. (Gal. 3:10, 13) Ne gisesingore ni gibiro luwo chike Nyasaye, kata kamano, ne giweyo luwo chikego. E wi mano, nokuong’gi bende nikech ne gin jo monyuol gi richo mar Adam. (Rumi 5:12) Chike ma Nyasaye nomiyo Jo-Israel ne wacho ni ng’at motimo richo mowinjore gi tho nonego onegi, kendo ne inyalo lier ringrene e yath. * (Rap. 21:22, 23; 27:26) Omiyo, gur ma nogurgo Yesu e yath nogonyo Jo-Yahudi e kuong’ ma ne gintiereno kata obedo ni ne gidagi Yesu.

7. En wach mane mar ariyo ma nomiyo Jehova oyie mondo osand Wuode?

⁷ Ne ane wach mar ariyo ma nomiyo Nyasaye oyie mondo osand Wuode. Sand notiego Yesu ne migawone ma kinde ma biro mar bedo Jadolo Maduong’. Yesu noneno kaka ok en gima yot tiyo ne Nyasaye sama  ng’ato kalo e tem mager. Nowinjo malit ahinya kendo nokwayo Jehova mondo okonye “koywak malit kendo ka pi wang’e chuer.” Kuom adier, nikech Yesu bende osekalo e ngima matek kamano, ong’eyo ngima ma wakaloe, omiyo, ‘onyalo konyowa sama wakalo e tem.’ To mano kaka wadwoko ne Jehova erokamano kuom miyowa Jadolo Maduong’ ma nyalo “kechowa e nyawowa”!​—Hib. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10.

8. Wach mar adek ma nomiyo Jehova oyie mondo osand Wuode malit en mane?

⁸ Wach mar adek ma nomiyo Jehova oyie mondo osand Wuode malit kamano en ni nodwaro ni ochiw dwoko mar penjo maduong’ni: Be dhano nyalo chung’ motegno komakore gi Jehova kata sama okalo e tem mager? Satan oramo ni mano ok en gima nyalore! Owachoga ni dhano tiyo ne Nyasaye nikech nitie gima Nyasaye miyogiga. Bende, owacho ni mana kaka Adam wuonwa, dhano ok nyal hero Nyasaye gi chunygi duto. (Ayub 1:9-11; 2:4, 5) Jehova ne ni gadier ni Wuode ne dhi chung’ motegno. Omiyo, noyie mondo Wuode osand e okang’ ma pok osandie dhano moro amora. Yesu nochung’ motegno, kendo nonyiso ni Satan en jamiriambo.

9. En ranyisi mane maber ma jaote Johana noketonwa?

⁹ Puonj mar misango mar rawar osetego yie mar Jokristo mang’eny. Gisebedo ka giyalo kata obedo ni gikalo e akwede kendo gisenano e bwo tembe mopogore opogore e ngimagi duto. Ne ane ranyisi mar jaote Johana. Nyalo bedo ni nolando adiera e wi Kristo kod misango mar rawar gi kinda kuom higni mokalo 60 kama. Ka nochiegni chopo higni 100, joma ne ni e loch mar Rumi nokawe kaka ng’at marach ahinya. Omiyo, ne gitueye e chula mar Patmo. To en ketho mane ma nomiyo gitueye? En nikech ‘noyalo wach Nyasaye kendo chiwo neno kuom Yesu.’ (Fwe. 1:9) Johana noketonwa ranyisi maber mar nyiso yie kod nano.

10. Ere kaka buge ma Johana nondiko nyiso ni nomor gi misango mar rawar?

¹⁰ E buge ma Johana nondiko, nonyiso kaka nohero Yesu kendo kaka nomor gi misango ma Yesu nochiwo. Johana nowuoyo kuom rawar kata kuom ber ma rawar biro kelo nyadi 100 kama. Kuom ranyisi, nondiko kama: “Ka ng’ato otimo richo, wan gi jakony moa kuom Wuoro, ma en Yesu Kristo, ng’at makare.” (1 Joh. 2:1, 2) Buge ma Johana nondiko bende jiwo gimomiyo dwarore ni ‘wachiw neno e wi Yesu.’ (Fwe. 19:10) Nenore maler ni Johana ne mor gi misango mar rawar. Ere kaka wan bende wanyalo nyiso ni wagoyo erokamano ne misango mar rawar?

11. Ang’o ma nyalo konyowa mondo wakwed tem?

¹¹ Kwed tem mar timo richo. Ka po ni kuom adier wagoyo erokamano ne misango mar rawar, ok wabi bedo gi paro kaka mae: ‘Onge tiende kedo matek mondo kik adonj e richo sama itema. Anyalo timo atima richono, kae to bang’e abiro kwayo ng’wono.’ Kar bedo gi paro ma kamano, ka tem moro mar timo richo oyudowa, wabiro wacho motegno ni: ‘Ooyo! Ere kaka anyalo timo richo ma kama bang’ ka Jehova gi Yesu osetimona gik mabeyogi duto?’ Bende, wanyalo kwayo Jehova mondo omiwa teko, ka wakwaye ni: ‘Konya mondo kik adonj e tem.’​—Mat. 6:13.

12. Ere kaka wanyalo tiyo gi puonj ma yudore e 1 Johana 3:16-18?

¹² Her oweteni gi nyimineni. Sama wahero owetewa gi nyiminewa, wanyiso ni wagoyo  erokamano ne misango mar rawar. Nikech ang’o? En nikech Yesu nochiwo ngimane ok ne wan kendwa, to bende nochiwo ngimane ne owetewa gi nyiminewa. Yesu noikore thonegi, to mano nyiso ni oherogi ahinya. (Som 1 Johana 3:16-18.) Wanyiso ni wahero owetewa gi nyiminewa ka luwore gi gik mwatimonegi. (Efe. 4:29, 31–5:2) Kuom ranyisi, wakonyogiga sama gituore kata sama ginano e tembe madongo moriwo nyaka sama giyudo masiche. Kata kamano, ang’o ma wanyalo timo sama Jakristo wadwa owacho kata otimo gimoro ma ochwanyowa?

13. Ang’o momiyo onego wawe ne jomoko kethogi?

¹³ Be seche moko iyudoga ka yotni mako sadha nikech gimoro marach ma Jakristo wadu otimoni? (Lawi 19:18) Ka en kamano, to dwarore ni iluw puonjni: “Ng’ato ka ng’ato mondo odhi nyime nano gi nyawadgi, kendo wereuru ketho e kindu gi chuny man thuolo kata ka ng’ato nigi wach moro gi nyawadgi. Mana kaka Jehova bende ne ni thuolo weyonu richou, un bende nyaka utim kamano.” (Kol. 3:13) Sa asaya ma waweyo ne owadwa kata nyaminwa moro gima rach motimonwa, wanyiso Wuonwa ma ni e polo ni wagoyo erokamano gadier ne misango mar rawar. Ere kaka wanyalo dhi nyime nyiso ni wagoyo erokamano kuom mich ma Nyasaye nomiyowani?

14. Achiel kuom yore ma wanyalo nyisogo ni wamedo goyo erokamano ne misango mar rawar en mane?

¹⁴ Go ne Jehova erokamano kuom misango mar rawar. Nyaminwa moro miluongo ni Joanna ma jahigni 83 kendo modak India wacho kama: “Aparo ni dwarore ahinya ni pile ka pile ago ne Jehova erokamano kuom rawar sama alame.” E lamo magi ma odiechieng’ kodiechieng’, nyis Jehova ketho misetimo odiechieng’no kendo ikwaye mondo oweni. To ka po ni itimo richo moro maduong’, kwa jodongo mondo okonyi. Gibiro chikoni itgi kendo konyi ka gitiyo gi paro mowuok kuom Wach Nyasaye. Gibiro lamo kodi kendo kwayo Jehova mondo oweni richoni mondo idhi nyime bedo gi winjruok maber kode kendo.​—Jak. 5:14-16.

15. Ang’o momiyo dwarore ni waket thuolo tenge mar somo kendo paro matut e wi rawar?

¹⁵ Par matut kuom misango mar rawar. Nyaminwa moro miluongo ni Rajamani ma jahigni 73 wacho kama: “Sama asomo kaka  Yesu nosandore, pi wang’a molga amola.” Samoro in bende iwinjoga malit ahinya kiparo apara kaka Wuod Nyasaye nokalo e chandruoge malit. Kata kamano, kaka imedo paro matut kuom misango mar Yesu, e kaka ibiro medo here kaachiel gi Wuon-gi. E puonjruokni iwuon kata e lamou mar joot, donge ber kawo thuolo mar somo weche motudore gi misango mar rawar kendo paro matut kuomgi?

16. Ere kaka puonjo jomamoko e wi rawar konyowa? (Ne picha manie nyim gaset.)

¹⁶ Puonj jomamoko e wi misango mar rawar. Sa asaya ma wawuoyo gi jomamoko e wi misango mar rawar, wamedo nyiso ni wagoyo erokamano ne rawar. Wan gi gik mabeyo ma wanyalo tiyogo e puonjo jomamoko e wi gimomiyo Yesu nothonwa. Kuom ranyisi, wanyalo tiyo gi somo mar 4 e brosua mar Wach Maber Mowuok Kuom Nyasaye! Somono nigi wich ma wacho ni “Be Ing’eyo Yesu Kristo?” Kata, wanyalo wuoyo e wi sula mar 5 e bug Gima Muma Puonjo. Wi sulano wacho ni “Misango mar Yesu e Mich Maduong’ie Moloyo.” Kendo higa ka higa, wanyisoga ni wagoyo erokamano maduong’ ne misango mar rawar kuom dhi e Rapar mar tho Yesu kendo timo kinda mondo wagwel ji mang’eny obi e Rapar. To mano kaka Jehova osedhialowa komiyowa thuolo makende mar puonjo jomamoko e wi Wuode!

17. Ang’o momiyo rawar e mich maduong’ie mogik ma Nyasaye osemiyo dhano?

¹⁷ Kuom adier, wan gi gik momiyo onego wago erokamano kendo siko ka wamor gi misango mar rawar. Rawar miyowa thuolo mar bedo gi osiep machiegni gi Jehova kata obedo ni warem. Kendo kokalo kuom rawar, ibiro keth tije duto mag Jachien. (1 Joh. 3:8) Dwach Jehova ne piny biro chopo nikech misango mar rawar. Ibiro lok piny mangima ma bed paradiso. Ji duto ma biro dak e paradiso biro hero Jehova kendo tiyone. Kuom mano, odiechieng’ kodiechieng’, watemuru manyo yore mwanyalo goyogo erokamano ne mich mar rawar. Ee, mich maduong’ie mogik ma Nyasaye osemiyowa!