1-2. Ang’o momiyo en gima nyalore luwo ondamo mag Yesu? Chiw ane ranyisi.

TEM ane paro ka un e grup moro ka uwuotho e thim malich motimo kuoyo kendo udhi kama ok ung’eyo, to un gi ng’ama tayou ma uluwo bang’e sama uwuotho. Kata obedo ni samoro ng’at ma tayouno nyalo lalnu, ok uluor nikech pod unyalo luwo ondamo mage muchop kuma udhiye.

² E yo ma chalo kamano, wadak e piny marach minyalo pim gi wuotho e thim malich. Gima ber en ni Jehova osemiyowa ng’ama nyalo tayowa maber, ma en Wuode Yesu Kristo ma wanyalo luwo ondamo mage machiegni. (1 Pet. 2:21) Buk moro ma nono weche motigo e Muma wacho ni Petro nopimo Yesu gi ng’at ma tayo joma dhi kamoro. Mana kaka ng’atno nyalo telo kowuotho to oweyo ondamo mag tiendene chien, kamano bende e kaka Yesu oseweyonwa ondamo mage ma wanyalo luwo. We wanon ane penjo moko motudore gi luwo ondamo mag Yesu. Penjogo gin: Luwo ondamo mag Yesu tiende en ang’o? Ang’o momiyo onego waluw ondamo mag Yesu? To wanyalo luwogi nade?

3. Luwo ondamo mag ng’ato tiende en ang’o?

³ Luwo ondamo mag ng’ato tiende en ang’o? E Muma, weche kaka “wuotho” kod “tielo” itiyogo kinyiso kit ngima ma ng’ato odakie. (Cha. 6:9; Nge. 4:26) Ngima ma ng’ato odakie inyalo pim gi ondamo ma ogoyo to oweyo alama mag tiendene  chien. Omiyo, luwo ondamo mag ng’ato en luwo ranyisi mare kod ngima modakie.

4. Luwo ondamo mag Yesu tiende en ang’o?

⁴ Luwo ondamo mag Yesu tiende en ang’o? Kokete e yo mayot, tiende en luwo ranyisi mare. E ndiko ma tayo sulani, Petro nowuoyo e wi ranyisi ma Yesu noketonwa e yo ma nonanogo e bwo sand, kata kamano, nitie gik mang’eny ma wanyalo puonjore kuom Yesu. (1 Pet. 2:18-25) Kiwacho awacha adier, e ngima Yesu duto, gik ma nowacho kod gik ma notimo ketonwa ranyisi maber monego waluw.

5. Ere kaka dhano morem nyalo luwo ondamo makare mag Yesu? Ler ane.

⁵ Be en gima nyalore mondo dhano morem kaka wan waluw ranyisi mar Yesu? Ee, nyalore. Par ni Petro jiwowa ni ‘waluw ondamo mag Yesu machiegni,’ to ok ni waluw ondamo mage e yo makare chuth. Ka waluwo ondamo mag Yesu machiegni kendo timo duto ma wanyalo kaka dhano morem, to mano biro nyiso ni waluwo weche ma Johana nowacho niya: ‘Dhi nyime wuotho mana kaka Yesu nowuotho.’​—1 Joh. 2:6.

6-7. Ang’o momiyo wanyalo wacho ni luwo ondamo mag Yesu miyo wasudo machiegni gi Jehova?

⁶ Luwo ondamo mag Yesu miyo wasudo machiegni gi Jehova. Ang’o momiyo wanyalo wacho kamano? Mokwongo, Yesu ketonwa ranyisi maber nikech nodak e yo ma moro Nyasaye. (Joh. 8:29) Omiyo, wan be ka waluwo ondamo mag Yesu, wabiro moro Jehova. Wan gadier ni Wuonwa ma ni e polo oikore sudo machiegni gi joma timo matek mondo obed osiepene.​—Jak. 4:8.

⁷ Mar ariyo, Yesu noluwo ranyisi mar Wuon-gi e yo makare chuth. Mano e momiyo Yesu ne nyalo wacho ni: “Ng’at ma osenena, oseneno  Wuoro bende.” (Joh. 14:9) Yesu nokecho jadhoho moro, dhako moro ma nosetuore kuom higni mang’eny, kod joma wedegi notho. (Mar. 1:40, 41; 5:25-34; Joh. 11:33-35) Sama waluwo kido mabeyo mag Yesu kod yo ma notimonego ji gik moko, waluwo ranyisi mar Jehova bende. To kaka wamedo luwo ranyisi mar Jehova, e kaka wamedo sudo machiegni kode.

8. Ler ane gimomiyo wanyalo wacho ni luwo ondamo mag Yesu biro konyowa “loyo” pinyni.

⁸ Luwo ondamo mag Yesu konyowa mondo kik piny marachni galwa. E otieno mogik kae to Yesu tho, nowacho niya: “Aseloyo piny.” (Joh. 16:33) Wechegego nyiso ni ne ok oyie mondo paro, gombo, kaachiel kod timbe mag ji ma nodak e pinyni ochoche. Yesu ne ok oyie mondo ngima mar pinyni omone keto pache kuom gima duong’ ma nokele e piny ka, ma en miyo nying Jehova duong’. To nade wan? Nitie gik mathoth e pinyni ma nyalo galowa. Kata kamano, ka waketo pachwa kuom timo dwach Jehova mana kaka Yesu notimo, wan bende wabiro “loyo” piny.​—1 Joh. 5:5.

9. Ang’o ma nyaka watim mondo wadhi nyime wuotho e yor ngima ma nyaka chieng’?

⁹ Luwo ondamo mag Yesu biro miyo wayud ngima mochwere. Ka ne rawera moro openjo Yesu gima onego otim mondo oyud ngima mochwere, Yesu nodwoke kama: ‘Bi ibed jalupna.’ (Mat. 19:16-21) Nowacho ne Jo-Yahudi moko ma ne ok oyie ni en e Kristo niya: ‘Rombena luwa. Amiyogi ngima ma nyaka chieng’.’ (Joh. 10:24-29) Bende, nonyiso Nikodemo ma ne en achiel kuom Jo-Sanhedrin kendo ma ne mor gi puonjge niya: ‘Ng’at ma nyiso yie kuoma nobed gi ngima ma nyaka chieng’.’ (Joh. 3:16) Wanyiso ni wayie kuom Yesu ka waluwo gik ma nopuonjo kendo timo gik ma notimo. Ka watimo kamano, wabiro dhi nyime wuotho e yor ngima ma nyaka chieng’.​—Mat. 7:14.

10. Ng’eyo Yesu e yo maber oriwo timo ang’o? (Johana 17:3)

¹⁰ Ka pok wachako luwo ondamo mag Yesu machiegni, nyaka wang’eye. (Som Johana 17:3.) Ng’eyo Yesu ok en gima watimo dichiel. Nyaka wadhi nyime puonjore kuome mondo wang’eye maber, tiende ni, wang’e kite, pache, kaachiel kod puonjge. Kata bed ni wasewuotho e adiera kuom higni adi, nyaka wadhi nyime ng’eyo Jehova kod Yesu Wuode e yo maber.

11. Buge ang’wen mag Injili oting’o weche mage?

¹¹ Jehova noyie mondo ondik buge ang’wen mag Injili ma wuoyo e wi Wuode Yesu Kristo mondo okonywa ng’eyo Wuodeno maber. Buge mag Injiligo wuoyo e wi ngima mar Yesu kod tije mar lendo. Gikonyowa ng’eyo gik ma Yesu nowacho, gik ma notimo, kod  kaka nowinjo e wi weche mopogore opogore. Buge ang’wen-go konyowa mondo ‘wapar ahinya’ kuom ranyisi mar Yesu. (Hib. 12:3) Wanyalo wacho ni giting’o ondamo ma ne Yesu oweyonwa chien. Kuom mano, ka wanono buge ang’wen mag Injiligo, wabiro medo ng’eyo Yesu e yo maber, to mano biro konyowa luwo ondamo mage machiegni.

12. En ang’o monego watim mondo wayud ber sama wasomo buge mag Injili?

¹² Mondo buge ang’wen-go okonywa maber, ok onego wasomgi asoma kae to wawe gi kanyo. Onego wakaw thuolo mar nono wechego malong’o kendo wapar matut kuomgi. (Pim gi Joshua 1:8, weche moler piny.) We wanon ane yore moko ariyo ma nyalo konyowa paro matut kuom buge ang’wen mag Injiligo kendo tiyo gi puonj mwayudo.

13. En ang’o minyalo timo mondo weche misomo e buge mag Injili ochalni ka gima gitimore gie sechego?

¹³ Mokwongo, ket weche misomo e buge mag Injiligo ochal ka gima gitimore gie sechego. Tem ane goyo picha e pachi mondo ine ane ni to gin ang’o ma ne timore, koko mage ma ne ni kanyo, kendo tem ane winjo e chunyi kaka ng’at miwuoyo kuome nyalo bedo ni nowinjo. Mondo okonyi timo mano, inyalo timo nonro kitiyo gi buge ma riwruok mar oganda Jehova osemiyowa. Non weche molworo ndikono. Many weche ma nyalo konyi ng’eyo joma iwuoyo kuomgi kod alwora miwuoyoe. Pim wach miwuoyoeno gi kaka Injili machielo okete. Seche moko ng’ama nondiko bug Injili moro nyalo bedo ni nondiko wach moro maduong’, ma ng’at ma nondiko Injili machielo ne ok ondiko.

14-15. Ere kaka wanyalo tiyo gi puonj ma wayudo e buge mag Injili e ngimawa?

¹⁴ Mar ariyo, ti gi weche mipuonjori e buge mag Injili. (Joh. 13:17) Bang’ nono weche mipuonjorigo e yo matut, penjri kama: ‘Be nitie puonj moro ma ayudo e weche ma asomogi ma anyalo tiyogo e ngimana? Ere kaka anyalo tiyo gi wechegi e konyo ng’at machielo?’ Tem  ane paro ng’at ming’eyo minyalo wachone weche misepuonjorigo, kae to e sa mowinjore, itim kamano e yo mang’won kendo kitiyo gi rieko.

¹⁵ We wane ane ranyisi moro ma wanyalo tiyoe gi yore ariyogi. Wabiro nono ranyisi moro mar chi liel modhier ma ne Yesu oneno ka luto pesa ma mingli ariyo e sanduk mar keno sama ne en e hekalu.

16. Ler ane weche miwuoyoe e Mariko 12:41.

¹⁶ Ket weche misomogo ochal ka gima gitimore gie sechego. (Som Mariko 12:41.) Tem ane paro gik ma timore. En Nisan 11, higa 33 kendo odong’ mana ndalo ma nok ma ok rom juma achiel to Yesu tho. Odiechieng’no, Yesu osebedo ka tiyo gi thuolone mang’eny kopuonjo e hekalu. Kendo jotend din osebedo ka kwede. Motelo ne mano, moko kuomgi nosepenje kuma nogoloe teko ma notimogo gik moko. To moko kuomgi be osebedo ka teme gi penjo mang’eny. (Mar. 11:27-33; 12:13-34) Yesu koro dhi kama chielo e Hekalu kanyo. Nenore ni odhi e Laru mar Mon kama onyalo nenogo sanduge mag keno ma ni e kor ot. Obet piny kendo ochako ng’iyo kaka ji luto chiwo maggi e sandugego. Oneno kaka jomwandu luto pesa ma mingli mang’eny e i sandugego. En kama chiegni kodgi ma samoro onyalo winjo kaka pes ma jogo luto e sanduk lwar ni chingli-chingli.

17. Ang’o ma chi liel modhier miwuoyoe e Mariko 12:42 notimo?

¹⁷ Som Mariko 12:42. Bang’e matin, Yesu neno dhako moro. Dhakono en “chi liel moro modhier.” (Luka 21:2) Ngima oridore ne dhakono ahinya, kendo nenore ni kata yudo gik mochuno e ngima ok yotne. To e ma pod odhi e achiel kuom sanduge mag keno, kendo oluto pesa ma mingli ariyo ma samoro ng’ato ok nyal kata mana winjo ywakgi sama gilwar e sandugego. Yesu to ong’eyo ni oluto pesa ma mingli ariyo miluongo ni lepton, ma gin e pesa ma ne nigi nengo ma piny ahinya e kindego. Pesago ok rom kata ng’iewo oyundi achiel, ma en winyo ma nengone tinie mogik ma ng’ato nyalo ng’iewo mondo ocham.

18. Ka luwore gi Mariko 12:43, 44, en ang’o ma Yesu nowacho e wi chiwo ma ne chi liel moro modhier ogolo?

¹⁸ Som Mariko 12:43, 44. Yesu mor ahinya gi chi lielno. Omiyo, oluongo jolupne kae to osiemonegi dhakono kowacho kama: “Chi liel modhierni oseluto moloyo jogi duto.” Kae to oleronegi kama: “Giduto [ahinya-ahinya jomwandu] giluto koa kuom gigegi momedore, to en, kata obedo ni odhier, oseluto duto ma dokonyrego e ngimane.” E odiechieng’ ma chi lielno noluto pesa duto ma ne en-go, nonyiso ni ne en gi geno ni Jehova ne dhi rite.​—Zab. 26:3.

19. En puonj mane maduong’ ma wayudo kuom weche ma Yesu nowacho e wi chi liel modhier?

¹⁹ Ti gi weche mipuonjori. Penjri kama: ‘Gin puonj mage ma anyalo yudo e wi weche ma Yesu nowacho kuom chi liel modhierno?’ Par ane e wi chi liel modhierno. Onge kiawa ni samoro nogombo ni omi Jehova chiwo momedore. Kata kamano, notimo ma nonyalo; nomiyo Jehova chiwo maberie mogik. Kendo Yesu nong’eyo ni chiwoneno nomoro Wuon-gi ma ni e polo. Ma e puonj maduong’ mwayudo: Jehova mor ka wamiye chiwo maberie moloyo, tiende ni, chiwo ma wagolo gi chunywa duto. (Mat. 22:37; Kol. 3:23) Jehova mor ka watimo duto ma wanyalo! Wanyalo tiyo gi puonjno sama watiyo gi tekowa kod thuolowa mondo wati ne Jehova, kuom ranyisi dhi e tij lendo kod chiwo paro e chokruoge.

20. Ere kaka inyalo tiyo gi puonj mwayudo e ranyisi mar chi liel modhier? Chiw ane ranyisi.

²⁰ Ere kaka wanyalo tiyo gi puonj ma wayudo  e wi chi liel ma ne Yesu owuoyoe? Par ane ng’at ma ing’eyo ma inyalo jiwo gi wechegi mondo ikonye neno ni kata kinda matin motimo moro Jehova. Kuom ranyisi, be ing’eyo nyaminwa moro ma sani oti ma chunye chandore kendo neno ni en ng’ama nono kendo ma ngimane kod tekone ok nyal miyo oti tij lendo kaka notimoga chon? Koso dibed ni ing’eyo owadwa moro ma tuo oketo piny kendo ma chunye onyosore nikech ok onyal dhi e chokruoge duto e Od Romo? Kony joma kamago kuom wachonegi weche ma nyalo gerogi. (Efe. 4:29) Nyisgi puonj mabeyo miseyudo e wi chi liel modhier. Weche miwacho nyalo jiwogi kendo miyo gibed gadier ni Jehova mor sama watimo duto ma wanyalo. (Nge. 15:23; 1 The. 5:11) Kipwoyo jomamoko sama gitimo duto ma ginyalo mondo giti ne Jehova​—kata obedo ni en gima tin maromo nade​—iluwo ondamo mag Yesu machiegni.

21. Ing’ado mar timo ang’o?

²¹ Wamor gadier ni buge mag Injili nigi weche mathoth e wi ngima Yesu ma konyowa luwo ranyisi mare kod ondamo mage! Donge e puonjruok mari kata e Lamo mar Joot unyalo nono weche miwuoyoe e buge mag Injili? Par ni mondo weche misomogo okonyi moloyo, dwarore ni iketgi mondo gibed ka gima gitimore gie sechego kendo item tiyo gi puonj miyudo. Mopogore gi luwo ranyisi mar Yesu e gik ma notimo, dwarore bende ni waluw ranyisine e gik ma nowacho. E sula ma luwo, wabiro nono gik mwanyalo puonjore kuom weche mogik ogik ma Yesu nowacho ka pok notho.