PARRUOK nyalo chalo gi osigo mapek ma nyoso chunywa. (Nge. 12:25) Be chandruoge osegabembi ma ibedo gi parruok mang’eny? Be nitie kinde ma iwinjoga ka ionge gi teko mar dhi nyime nano? Ka po ni en kamano, ng’e ni ok in kendi. Thothwa wasebedo gi parruok, wasewinjoga ka waol, kendo chunywa osenyosorega nikech weche mopogore opogore. Kuom ranyisi, nyalo bedo ni moko kuomwa rito joodgi ma tuore, moko to wedegi kata osiepegi osetho, kata giseyudo chandruok nikech masiche ma timore apoya kaka yiengni piny, yamo mager, kod mamoko kaka mago. Ang’o ma nyalo konyowa nyagore maber gi parruok? *

Nono ranyisi mar Ruoth Daudi nyalo konyowa nyagore gi parruok ma wan-go. Noyudo chandruoge mang’eny e ngimane kendo nitie nyaka joma ne dwaro nege. (1 Sa. 17:34, 35; 18:10, 11) Ere kaka Ruoth Daudi nonyagore maber gi parruok? To ere kaka wanyalo luwo ranyisine?

Daudi noyudo chandruoge mang’eny dichiel. Kuom ranyisi, par ane kinde ma Daudi noringo ka Ruoth Saulo ne dwaro nege. Ka ne Daudi gi joge oduogo koa e lweny, ne gibwok ka ne giyudo ka jowasikgi nokwalo gigegi, owang’o utegi, kendo okawo joodgi duto ma gidhigo. Daudi gi joge nowinjo nade? ‘Ne giywak mi tekogi orumo ma ne ok ginyal ywak kendo.’ E wi mago, chuny Daudi nomedo chandore nikech chwo ma ne en-go ma nogeno ne dwaro “chiele gi kite.” (1 Sa. 30:1-6) Koro Daudi ne nigi chandruoge adek madongo ma noyude dichiel. Ngima joode ne ni kama rach, noluor ni chwo ma ne en-go ne nyalo nege, kae to Saulo bende ne pod lawe. Nyaka bed ni wechego ne miyo Daudi parruok ahinya!

Daudi koro notimo nang’o? Mapiyo nono, “ne oyudo teko kuom Jehova Nyasache.” Ang’o ma nyalo bedo ni Daudi notimo mondo oyud teko? Daudi ne jalamoga Jehova kokwaye kony, kendo noparo matut e wi kaka Jehova nosebedo ka konye. (1 Sa. 17:37; Zab. 18:2, 6) Daudi noneno ni ber ka openjo Jehova gima nonego otim. Omiyo, nopenjo Jehova gima nonego ni otim. Bang’ ka Daudi noseng’eyo dwach Jehova, nokawo okang’ mapiyo mar timo gima Jehova nochikono. Timo kamano nomiyo Jehova oguedhe en kaachiel gi joge, kendo ne gidhi ma gireso joutegi kod mwandugi. (1 Sa. 30:7-9, 18, 19) Be ineno gik moko adek ma Daudi notimo? Nolemo kokwayo Jehova mondo okonye, noparo matut kuom kaka Jehova nosebedo ka konye, kendo nokawo okang’ ma dwarore bang’ ng’eyo gima Jehova ne dwa ni otim. Ere kaka wanyalo luwo ranyisi mar Daudi? Wane ane yore moko adek mwanyalo timogo kamano.

1. Lem. Sa asaya mwawinjo ka wan gi parruok, wanyalo lemo mondo Jehova okonywa kendo omiwa rieko. Wanyalo yudo yueyo kuom olo ne Jehova chunywa e lamo ka wanyise gik moko duto ma chandowa. Kata wanyalo mana lamo machuok ka di po ni chal ma wantie ok nyal miyo wawach weche mang’eny ne Jehova. Wanyiso ni wageno Jehova mana kaka Daudi notimo ka nowacho niya: “Jehova e lwandana, en e kar geng’ruokna, kendo en e Jal ma resa. Nyasacha e lwandana ma abwokie.” (Zab. 18:2) Be en  adier ni lamo nyalo konyowa? Nyaminwa moro miluongo ni Kahlia wacho kama: “Bang’ lemo, awinjoga ka chunya okuwe. Lamo konyaga bedo gi paro kaka mar Jehova, kendo medo gene.” Kuom adier, lamo en achiel kuom mich mabeyo ma Jehova omiyowa mondo okonywa nyagore gi parruok ma wan-go.

2. Par matut kuom kaka Jehova osebedo ka konyi. Ka ing’iyo chien, be inyalo paro tembe moko ma Jehova osekonyi nanoe? Sama waparo matut kaka Jehova osebedo ka konyowa, kendo kaka nokonyo jotichne e kinde machon, wabedo gi teko kendo wamedo gene moloyo. (Zab. 18:17-19) Jaduong’-kanyakla moro miluongo ni Joshua wacho kama: “An gi list moting’o lamoga ma Jehova osedwoko. Mano osekonya paro kinde ma Jehova osebedo ka dwoko lamoga kendo miya mana gima nakwayono.” Ee, ka waparo matut kuom gik ma Jehova osebedo ka timonwa, mano biro medowa teko, kendo biro konyowa nyagore maber gi parruok.

3. Kaw okang’ ma dwarore. Ka pok wang’ado gima onego watim e wach moro, ber ka wanono Wach Nyasaye mondo otawa e wi wachno. (Zab. 19:7, 11) Owete gi nyimine mang’eny neno ni ka gitimo nonro e wi ndiko moro, to mano biro konyogi tiyo maber gi puonj ma giyudo e ndikono e ngimagi. Jaduong’-kanyakla moro miluongo ni Jarrod wacho kama: “Timo nonro e wi ndiko moro konyaga ng’eyo kaka anyalo tiyo gi ndikono e yo mopogore opogore, kendo konya ng’eyo gima Jehova dwaro ni atim. Timo kamano konya mondo wechego omok e chunya kendo konya neno kaka anyalo tiyo kodgi e ngimana.” Ka wamanyo kony ma Jehova miyowa kokalo kuom Ndiko, kendo waluwo kaka ochikowa, wabiro nyagore maber gi parruok ma wan-go.

Daudi nong’eyo maler ni mondo onyagre gi parruok maber, ne nyaka odwar kony kuom Jehova. Daudi ne mor ahinya gi kony ma Jehova nomiye kendo mano nomiyo owacho kama: “Kuom teko Nyasacha anyalo kalo ohinga. . . . Nyasaye madier e ma miya teko.” (Zab. 18:29, 32) Wanyalo neno chandruoge mwaromogo kaka ohinga ma ok wanyal kalo. Kata kamano, ka Jehova okonyowa, to wanyalo loyo chandruogego. Kuom adier, ka walamo Jehova mondo okonywa, waparo matut e wi kaka Jehova osebedo ka konyowa, kendo wakawo okang’ ma dwarore ka luwore gi kaka ochikowa, wabiro bedo gadier ni obiro miyowa teko kod rieko mar nyagruok gi parruok ma wan-go!