1, 2. (a) Ang’o momiyo wabedoga gi parruok? (Ne picha man malo.) (b) Wadwa nono ang’o e sulani?

WADAK e kinde ma parruok ng’eny ahinya. Satan nigi mirima mager kendo “owuotho koni gi koni kaka sibuor ma ruto komanyo ng’at ma dongam.” (1 Pet. 5:8; Fwe. 12:17) Mano e momiyo kata wan bende seche moko wabedoga gi parruok, kata obedo ni wan jotich Jehova. Kata mana jotich Jehova e kinde machon bende nobedo gi ‘parruok e chunygi.’ Ruoth Daudi ne en achiel kuomgi. (Zab. 13:2) Par bende ni jaote Paulo nobedo gi ‘parruok ahinya ne kanyakla duto.’ (2 Kor. 11:28) Kata kamano wanyalo timo ang’o seche ma parruok obembowa?

² Jehova ma e Wuonwa ma jahera, nokonyo jotichne machon mondo oyud kaka ginyalo kedo gi parruok, wan bende obiro konyowa mana kamano. Muma jiwowa niya: “[Keturu] parruoku duto kuome, nikech odewou.” (1 Pet. 5:7) To ere kaka wanyalo timo kamano? Wane ane yore ang’wen ma wanyalo timogo kamano. Yorego gin: Lamo mowuok e chunywa, somo wach Nyasaye kendo paro matut, kwayo Jehova rohone maler, kod nyiso joma wageno gik ma chandowa. Sama  wanono yore ang’wen-go, ne ane okenge minyalo kawo ma biro konyi.

3. Ere kaka lamo nyalo konyi mondo iket “ting mari kuom Jehova”?

³ Okang’ mokwongo ma wanyalo kawo en wuoyo gi Jehova e lamo. Sama iromo gi gik ma keloni parruok mang’eny, nyis Jehova. Daudi nosayo Jehova kama: “A Nyasaye, teg iti kuom kwayona.” Nomedo wacho niya e Zaburi achielno: “Ket ting’ mari kuom Jehova, mi nopidhi.” (Zab. 55:1, 22) Bang’ timo duto minyalo mondo itiek chandruok moro, lamo biro konyi mondo ibed gi chuny mokuwe. Kata kamano, ere kaka lamo nyalo konyi mondo kik ibed gi parruok mang’eny?​—Zab. 94:18, 19.

4. Lamo nyalo konyowa nade seche ma wan gi parruok?

⁴ Som Jo-Filipi 4:6, 7. Jehova oikore dwoko kwayowa ma wasayego mondo okonywa. Odwokogi e yo mane? Kuom miyowa chuny mokuwe ma miyo ok wabed gi parruok mang’eny ma chandowa. Ji mang’eny nyalo yie gi wachno. Kar bedo gi parruok kod luoro mang’eny, Nyasaye osekonyogi ma gibedo gi chuny mokuwe modhiero dhano ng’eyo. Samoro in bende Nyasaye osekonyi e yo machalo kamano. Omiyo “kuwe mar Nyasaye” nyalo konyi mondo inyagri gi pek moro amora ma iromogo. Inyalo bedo gadier kuom gima Jehova osingonwa niya: “We ng’eng’, ni kech an Nyasachi: anamii teko; ee, nakonyi.”​—Isa. 41:10.

5. Ere kaka Wach Nyasaye nyalo miyo wabed gi chuny mokuwe?

⁵ Gimachielo ma nyalo konyowa bedo gi chuny mokuwe en somo Muma kendo paro matut kuom gik ma wasomo. Ang’o momiyo timo kamano en gima dwarore? Muma oting’o weche ma konyowa ng’eyo kaka wanyalo geng’o parruok, duoko parruok chien, kata nyagore gi parruok. Muma nyalo konyi nikech en buk moting’o rieko mowuok kuom Jachuechwa. Kaka imedo paro matut kuom wach Nyasaye odiechieng’ gotieno, kendo neno kaka inyalo tiyo gi puonjgo e ngimani, weche misomogo biro tegi. Jehova nowacho ni ng’at ma somo Wachne ‘bedo gi teko kod chir’ to ok obed ng’at ma ‘luor kendo ma chunye a.’​—Jos. 1:7-9.

6. Weche Yesu nyalo konyi nade?

⁶ Muma oting’o weche mabeyo ma Yesu nowacho. Wechene kod puonjne ne hoyo chuny joma ne winje. Ji mang’eny nohero dhi ire nikech nohoyo joma nigi parruok, notego joma ne ojony, kendo nojiwo joma chunygi onyosore. (Som Mathayo 11:28-30.) Yesu nonyiso ni odewo ji ahinya kuom puonjogi Wach Nyasaye, dewo kaka ne giwinjo e chunygi, kendo konyogi e yor ringruok. (Mar. 6:30-32) Yesu nosingo ni obiro konyo jolupne, to pod otimo kamano e kindegi. In bende onyalo konyi mana kaka nokonyo jootene ma ne lendo kode. Ok ochuno ni ibed gi Yesu achiel kachiel eka okonyi. Nikech sani en Ruoth e polo, pod odhi nyime dewo jolupne. Kuom mano, seche ma in gi parruok, onyalo ‘konyi e kinde mowinjore.’ Adier, Yesu nyalo konyi mondo inyagri gi parruok kendo onyalo miyo ibed gi geno kod chir.—Hib. 2:17, 18; 4:16.

7. En ber mane ma ibiro yudo sama Nyasaye odwoko lamoni ma ikwayego roho maler?

⁷ Yesu nosingo ni Wuonwa manie polo  biro chiwo roho maler ne jogo duto ma kwaye. (Luka 11:10-13) Mano kelowa e wach machielo mar adek ma konyowa duoko parruok chien. Wachno otudore gi olembe mag roho. Kido mabeyo ma roho maler mar Nyasaye miyo wabedogo nyiso kaka Nyasaye ma nyalo duto nigi kido mabeyo. (Som Jo-Galatia 5:22, 23; Kol. 3:10) Sama itimo kinda mondo inyag olembe mag roho, ibiro medo bedo gi winjruok maber gi jomoko. Winjruok ma kamano biro miyo gik ma kelonwa parruok obed manok. Wane ane kaka olembe mag roho nyalo konyi.

8-12. Ere kaka olembe mag roho nyalo konyi mondo inyagri gi parruok mang’eny kata igeng’gi?

⁸ “Hera, mor, kuwe.” Sama itemo matek mondo imi jomoko luor, gik ma chando chunyi biro bedo manok. Mano nyalore nade? Sama inyiso ni ihero oweteni, ni ing’won kodgi, kendo inyiso ni imiyogi luor, ibiro geng’o gik ma nyalo keloni parruok mang’eny.​—Rumi 12:10.

⁹ “Horuok, ng’wono, ber.” Wabedo gi kuwe e kindwa sama watimo kaka ijiwowa niya: “Ubed mang’won e kindu, kukechoru e yo mamuol, kuweyoru ketho ng’ato gi ng’ato gi chuny man thuolo.” (Efe. 4:32) Ka waluwo gima ndikono wacho, ok wabi timo gik ma nyalo miyo wabed gi parruok. E wi mano, biro bedo mayot tieko chwanyruok ma wanyalo bedogo e kindwa nikech wan dhano morem.

¹⁰ “Yie.” E kindegi, gik ma kelonwa parruok ahinya gin weche mag pesa kod gik ringruok. (Nge. 18:11) Kata kamano, bedo gi yie motegno kuom Jehova nyalo konyi mondo inyagri gi parruok ma kamago kata geng’ogi. E yo mane? Inyalo geng’o parruok mang’eny ka iluwo puonj ma Paulo nochiwo ka itaye gi roho maler ni ‘wabed joma gik ma wan-go sani romowa.’ Paulo nomedo wacho niya: “Nikech [Nyasaye] osewacho kama: ‘Ok anaweu ngang’, kendo ok anajwang’u ngang’.’ Eka mondo wabed gi chir maduong’ kendo wacho niya: ‘Jehova e jakonyna; ok analuor gimoro. En ang’o ma dhano ditimna?’”​—Hib. 13:5, 6.

¹¹ “Muolo, ritruok.” Nyiso kido mar muolo kod ritruok en gima ber kendo nyalo konyowa ahinya. Mano biro miyo wageng’ timbe ma nyalo kelonwa parruok kendo wabiro yudo ber ka waweyo “kecho mag himruok duto, gi mirima, gi ich-wang’, gi koko mag dhawo, kod weche mag ayany.”​—Efe. 4:31.

¹² Biro dwarore ni ibed gi bolruok eka ibed e “bwo lwet Nyasaye ma nigi teko,” kendo ‘iket parruokni duto kuome.’ (1 Pet. 5:6, 7) Omiyo, ka ibedo ng’at ma bolore, mano biro miyo Nyasaye oyie kodi kendo obiro konyi. (Mika 6:8) Ka isefwenyo gik minyalo timo kod ma ok inyal timo, ok ibi bedo gi parruok mang’eny nikech ibiro keto genoni kuom Nyasaye.

13. Yesu ne nigi paro mane ka ne onyiso jolupne ni, “Kik uparru”?

¹³ E Mathayo 6:34 (som), wayudo puonj maber ma Yesu nochiwonwa ni: “Kik uparru.” Kata kamano, luwo puonjno seche moko ok nyal bedo mayot. Yesu ne nigi paro mane ka ne onyiso jolupne ni, “Kik uparru”? Ne ok otem wacho ni jotich Jehova ne ok dhi bedo gi parruok e ngimagi nimar waseneno weche ma Daudi kod Paulo nowacho e wi wachno. Kata kamano, Yesu ne konyo jopuonjrene mondo ong’e ni bedo  gi parruok mokalo tong’ ok nyal tieko chandruoge ma gin-go. Odiechieng’ kodiechieng’ nigi chandruoge ma mage, omiyo Jokristo ok onego omed parruok e ngimagi kuom bedo gi parruok e wi gik mosekalo kata e wi gik ma biro. Ere kaka inyalo luwo puonj ma Yesu nochiwono mondo kik ibed gi parruok mokalo tong’?

14. Inyalo nyagori nade gi parruok minyalo bedogo e wi gik ma ne itimo chon?

¹⁴ Ng’ato nyalo bedo gi parruok nikech gik ma ne osetimo chon. Chunye nyalo chandore ahinya nikech gimoro ma notimo kata bed ni notime higni mang’eny mosekalo. Nitie kinde moko ma Ruoth Daudi ne neno ni ‘timne ma mono oimo wiye.’ Nowacho niya: “Aseywak nikech hum me i chunya.” (Zab. 38:3, 4, 8, 18) En ang’o ma Daudi ne nyalo timo e chal ma kamano? Notimo ang’o? Noketo genone kuom Jehova mondo onyise ng’wono kendo mondo owene richone. Nowacho kama gi chir: “Ojahawi ng’atno ma timne marach owene.”​—Som Zaburi 32:1-3, 5.

15. (a) Ang’o momiyo ok onego ibed gi parruok e wi gik masani? (b) Gin okenge mage minyalo kawo mondo iduok parruok chien? (Ne sanduku ma wiye wacho ni “ Gik ma Nyalo Konyowa Duoko Parruok Chien.”)

¹⁵ Seche moko wanyalo bedo gi parruok e wi gik ma sani. Kuom ranyisi, Daudi ne parore ahinya e wi ngimane ka nondiko Zaburi sula mar 55. (Zab. 55:2-5) Kata kamano, ne ok oweyo mondo parruok omone keto genone kuom Jehova. Kata obedo ni Daudi nonyiso Nyasaye chandruoge ma ne en-go, pod nokawo okenge mowinjore mondo oked gi gik ma ne kelone parruok. (2 Sa. 15:30-34) Nitie puonj ma wayudo kuom Daudi. Kar weyo parruok onyori, kaw okang’ moro amora minyalo mondo iked gi gima keloni parruokno kae to iwe weche e lwet Jehova kigeno ni obiro konyi.

16. Ng’eyo tiend nying Nyasaye nyalo tego yie mari e yo mane?

¹⁶ Jakristo nyalo bedo gi parruok ma ok owinjore ka osiko oparo chandruoge monyalo yudo kinde mabiro. Kata kamano, kik ibed gi parruok e wi gik ma pok otimore. Nikech ang’o? Nikech kinde mang’eny gik moko ok bedga maricho kaka ne waparo motelo. E wi mano, onge gimoro amora ma nyalo tamo Nyasaye ma e jal ma waketo parruokwa duto kuome. Tiend nyinge en ni “Omiyo Gima Odwaro Timore.” (Wuok 3:14, New World Translation) Tiend nyingno miyo wabedo gadier ni Nyasaye nigi teko mar miyo dwache otimre ne jotichne. Wan gadier ni Nyasaye biro guedho jotichne kendo obiro konyogi mondo ginyagre gi parruok e wi gik ma nosekalo, ma timore sani, kod ma biro timore kinde mabiro.

17, 18. Wuoyo gi ng’at migeno nyalo konyi nade e nyagruok gi parruok?

¹⁷ Wach mar ang’wen ma nyalo konyi mondo inyagri gi parruok en wuoyo gi ng’at migeno. Jaodi, osiepni, kata jaduong’-kanyakla nyalo konyi ng’eyo yo maber mar nyagruok chandruok ma in-go. “Weche mapek manie chuny dhano omiyo dhano ol; to kitwak kode maber omiye mor.” (Nge. 12:25) Wuoyo gi ng’at migeno ka in thuolo, nyalo konyi ahinya ng’eyo gima chandi kod gima inyalo timo. Muma nyisowa kama: “Ka onge jong’ad rieko ji ok yud gi ma gidwaro; to ka nitie jong’ad rieko mang’eny, giyudogi.”​—Nge. 15:22.

¹⁸ Jehova bende tiyo gi chokruoge mag kanyakla mitimo juma ka juma mondo okony jotichne onyagre gi parruok. E kanyakla kanyo, ibiro bedo gi Jokristo weteni ma dewi kendo ma dwaro jiwi. (Hib. 10:24, 25) “Jiwruok” ma kamano biro medi teko kendo nyalo konyi mondo inyagri gi parruok e yo mayot.​—Rumi 1:12.

19. Ang’o momiyo inyalo bedo gadier ni winjruok ma in-go gi Jehova biro miyi teko?

¹⁹ Ne ane kaka jaduong’-kanyakla moro e piny Kanada noneno ber mar keto parruokne kuom Jehova. Owadwano en japuonj kendo okonyo ji ng’ado paro e weche mopogore opogore, to e wi mago, en gi tuwo moro ma miyo obedo gi parruok mang’eny. Ang’o ma osebedo ka konye? Owacho niya: “E wi gik moko duto, aneno ni timo kinda mondo abed gi winjruok maber gi Jehova osemiya teko mar nyagruok gi parruok ma abedogago. Yo ma osiepena kod owete gi nyimine jiwago osekonya e kinde ma weche tek. Ajanyiso jaoda bende gik moko duto machando chunya ma ok apando wach moro amora. Jodongo wetena kaachiel gi jarit-alwora bende nokonya mondo abed gi paro mowinjore. Namanyo kony kuom laktar, natimo lokruok e wi kaka natiyo gi sechena, kendo namanyo thuolo mar yueyo kod rieyo denda. Mos mos nang’eyo kaka nanyalo geng’o parruok. Ka nitie gik ma ok anyal geng’o aweyo weche e lwet Jehova.”

20. (a) Ere kaka wanyalo keto parruokwa kuom Nyasaye? (b) Wabiro nono ang’o e sula maluwo mae?

²⁰ E yo machuok, waneno ber mar keto parruok kuom Nyasaye kokalo kuom lamo, somo Muma kendo paro matut e wi gima wasomo. Bende waneno ber mar nyago olembe mag roho, wuoyo gi ng’at ma wageno, kod bedo gi Jokristo wetewa. Sula ma luwo mae biro konyowa neno kaka Jehova medo tegowa kuom miyowa geno mar yudo pok.​—Hib. 11:6.