1-2. Ranyisi mar Angelito puonjowa ang’o?

BE DIBED ni jonyuolni gin Joneno mag Jehova? Ka en kamano, ng’e ni mano kende ok oromo miyo ibed gi winjruok maber gi Jehova. In e ma in gi ting’ mar loso winjruok e kindi gi Jehova. Joma jonyuolgi ok gin Joneno bende nigi ting’ ma kamano.

² Ne ane ranyisi mar owadwa moro miluongo ni Angelito. Joodgi ne gin Joneno. Kata kamano, ka pod notin, ne ok owinj ka en machiegni gi Jehova ahinya. Owacho niya: “Ne atiyo ne Jehova mana nikech nadwaro timo gima joodwa ne timo.” Kata kamano, Angelito nong’ado ni nodhi kawo thuolo malach e somo Muma kendo paro matut kuom weche ma ni e iye, kendo nochako lemo nyading’eny. Weche nobedo nade? Owacho kama: “Ne apuonjora ni yo achiel kende ma anyalo sudogo machiegni gi Jehova en ka an awuon ang’eye maber.” Ranyisi mar Angelitono miyo wapenjore penjo ma luwogi: En pogruok ma ne ma nitie e kind ng’eyo ang’eya Jehova kod ng’eye e yo maber? To ang’o ma wanyalo timo mondo wang’e Jehova e yo maber?

3. En pogruok mane ma nitie e kind ng’eyo ang’eya Jehova kod ng’eye e yo maber?

³ Wanyalo paro ni ng’ato ong’eyo Jehova mana nikech  ong’eyo nying Jehova, gik ma Jehova osewacho, kod gik mosetimo. Kata kamano, ng’eyo gigo kende ok oromo. Nyaka wakaw thuolowa mondo wapuonjre e wi Jehova kod kido mabeyo ma en-go. Mano e ma biro konyowa ng’eyo gimomiyo owachoga weche moko kata timo gik moko. Mano biro miyo wafweny ka be oyie gi pachwa, yierowa, kod timbewa. Ka waseng’eyo dwach Jehova, onego watim dwacheno.

4. Nono ranyisi mag jotich Nyasaye machon nyalo konyowa bedo gadier gi wach mane?

⁴ Nitie jomoko ma nyaloga jarowa nikech wadwaro tiyo ne Jehova, kendo ginyalo medo kwedowa sama wachako dhi e chokruoge mag Joneno. To ka wageno kuom Jehova, ok obi weyowa. Mano biro bedo chakruok mar loso osiep gi Jehova, kendo osiepno biro siko nyaka chieng’. To be wanyalo ng’eyo Jehova e yo maber kamano adier? Ee! Ranyisi mag jotich Nyasaye machon kaka Musa kod Ruoth Daudi konyowa bedo gadier ni en gima nyalore mondo ng’ato ong’e Jehova e yo maber. Dwaher nono moko kuom gik ma ne gitimo. Sama watimo mano, wabiro dwoko penjo ariyogi: Ang’o ma ne gitimo mondo ging’e Jehova e yo maber? To ang’o ma wanyalo puonjore kuomgi?

5. Musa noyiero timo ang’o?

⁵ Musa noyiero tiyo ne Jehova bang’ puonjore. Ka ne Musa jahigni 40 kama, ne otamore ni kik luonge ni “wuod nyar Farao,” kar mano, noyiero riwore gi Jo-Hibrania wetene ma ne tiyo ne Nyasaye. (Hib. 11:24) Ne oweyo nyadhi ma ne en-go. Musa nong’eyo maber ni yiero ma notimo mar riwore gi wasumbni ma Jo-Hibraniago ne dhi tugo mirimb Farao, to Farao ne en ruoth ma ji noluoro ahinya kendo ma Jo-Misri ne neno ka nyasaye. To mano kaka Musa nonyiso yie motegno! Musa nogeno Jehova. Mano e ma nomiyo obedo gi winjruok maber gi Jehova e ngimane duto.​—Nge. 3:5.

6. En puonj mane ma wanyalo yudo kuom ranyisi mar Musa?

⁶ En puonj mane ma wayudo? Mana kaka Musa, waduto wan gi yiero monego watim: Nyaka wayier ka be wabiro tiyo ne Jehova kendo riwore gi joge. Nyalo dwarore ni watuonre gik ma wahero mondo wati ne Jehova, kendo mano nyalo miyo joma ok ong’eyo Jehova okwedwa. Kata kamano, ka wageno kuom Jehova, wanyalo bedo gadier ni ok obi weyowa.

7-8. Ang’o ma Musa nodhi nyime puonjore?

⁷ Musa nodhi nyime puonjore e wi kido mag Jehova kendo timo dwache. Kuom ranyisi, ka ne omi Musa migawo mar tayo Jo-Israel kogologi Misri, ne oparo ni ok nonyal timo migawono, omiyo, nonyiso Jehova nyadinwoya ni ne ok owinjore gi migawono. Nyasaye nokeche mi okonye. (Wuok 4:10-16) Mano nomiyo Musa otero ne Farao ote mag kum. Bang’e, Musa noneno kaka Jehova notiyo gi tekone e reso Jo-Israel kendo nego Farao kod jolwenyge duto e Nam Makwar.​—Wuok 14:26-31; Zab. 136:15.

⁸ Bang’ ka Musa nosegolo Jo-Israel e piny Misri, ne gichako ng’ur kinde ka kinde. Kata kamano, Musa noneno kaka Jehova ne hore kodgi. (Zab. 78:40-43) Noneno bende kaka Jehova nobolore  moloko pache ka ne okwaye mondo otim kamano.​—Wuok 32:9-14.

9. Ka luwore gi Jo-Hibrania 11:27, osiep ma ne ni e kind Jehova gi Musa ne chalo nade?

⁹ Winjruok ma Musa ne nigo gi Jehova bang’ tayo Jo-Israel mogologi e piny Misri nomedo bedo motegno. Ne chalo ka gima Musa ne neno Nyasaye gi wang’e. (Som Jo-Hibrania 11:27.) Muma wuoyo kuom osiep ma ne ni e kind Jehova gi Musa kowacho kama: “Jehova ne wuoyo gi Musa wang’ gi wang’ mana kaka dhano diwuo gi wadgi.”​—Wuok 33:11.

10. Mondo wang’e Jehova e yo maber, en ang’o ma nyaka watim?

¹⁰ En puonj mane ma wayudo? Mondo wang’e Jehova e yo maber, nyaka wapuonjre e wi kidoge kendo watim dwache. E kindewagi, dwach Jehova maduong’ en ni “ji duto oresi, kendo gibed gi ng’eyo malong’o chuth e wi adiera.” (1 Tim. 2:3, 4) Achiel kuom yore ma watimogo dwach Jehova en puonjo ji adiera e wi Jehova.

11. Sama wapuonjo ji e wi Jehova, ere kaka mano miyo wamedo ng’eye?

¹¹ Samoro amora ma wapuonjo ji e wi Jehova, wayudoga thuolo mar medo ng’eye maber. Kuom ranyisi, e tij lendo wanenoga achiel kachiel kaka Jehova kecho ji sama otayowa mondo wayud joma chunygi ni kare. (Joh. 6:44; Tich 13:48) Wanenoga kaka Wach Nyasaye nigi teko sama waneno ka joma wapuonjorego Muma weyo timbe maricho kendo gibedo gi kido mabeyo. (Kol. 3:9, 10) Wanenoga bende kaka Jehova hore gi joma ni e alworawa komiyogi thuolo mar ng’eye mondo gibi giyud resruok.​—Rumi 10:13-15.

12. Kaka oler e Wuok 33:13, ang’o ma Musa nokwayo, to nikech ang’o?

¹² Musa ne ogeno osiep ma ne ni e kinde gi Jehova. Kata mana bang’ ka Jehova nosekonyo Musa timo honni madongo, Musa pod nokwaye mondo okonye medo ng’eye maber. (Som Wuok 33:13.) Gie sechego, Musa ne jahigni 80 gi wiye, to e ma pod nodwaro puonjore weche momedore e wi Wuon-gi ma jahera.

13. Achiel kuom yore ma wanyalo nyisogo ni wageno osiep ma ni e kindwa gi Jehova en mane?

¹³ En puonj mane ma wayudo? Bed ni wasetiyo ne Jehova kuom kinde ma romo nade, kinde duto onego wagen osiep ma ni e kindwa kode. Achiel kuom yore ma wanyalo nyisogo ni wageno osiep ma ni e kindwa gi Jehova en wuoyo kode e lamo.

14. Ang’o momiyo lamo dwarore ahinya ka dwaher medo ng’eyo Nyasaye e yo maber?

¹⁴ Mondo osiep ma ni e kind ji ariyo odhi maber, nyaka giwuoga. Omiyo, wuo gi Jehova pile, kendo kik iluor nyise weche duto ma chandi. (Efe. 6:18) Krista modak Turkey wacho kama: “Hera ma aherogo Jehova kod geno ma agenogo kuome sikoga ka medore sa asaya ma alemo mi aneno kaka okonya. Neno kaka Jehova dwoko lamoga osemiyo anene kaka Wuora kendo Osiepna.”

15. Jehova nowacho ang’o kuom Daudi?

¹⁵ Ka ne onyuol Daudi, jonyuolne kaachiel gi ogandagi te ne tiyo ne Jehova. To mano ok e ma nomiyo Daudi oyiero tiyo ne Jehova. Ne oloso winjruokne owuon gi Jehova, kendo Jehova nohere ahinya. Jehova nowacho ni  Daudi ne en ‘jal ma chunye ohero.’ (Tich 13:22) Ang’o ma ne Daudi otimo mondo obed osiep Jehova?

16. Ang’o ma Daudi nopuonjore kuom Jehova ka norango chuech?

¹⁶ Daudi ne opuonjore e wi Jehova kokalo kuom chuech. Ka ne Daudi pod rawera, notiyo gi thuolo mang’eny e kwayo rombe mag wuon-gi. Nyalo bedo ni kindego e ma nochako paroe matut e wi gik ma Jehova nochueyo. Kuom ranyisi, ka norango sulwe ma ni e kor polo gotieno, ne ok one anea ni mago sulwe to oweyo kamano, kar mano, nofwenyo nyaka kido mag Jal ma nochueyo sulwego. Mano e momiyo nondiko niya: “Polo lando duong’ mar Nyasaye; kendo kor polo nyiso tich lwete.” (Zab. 19:1, 2) Ka ne Daudi oparo matut kuom kaka Jehova nochueyo dhano, noneno mana rieko lilo! (Zab. 139:14) Kaka Daudi ne medo paro matut kuom tije miwuoro mag Jehova, e kaka nomedo fwenyo ni otin ahinya e wang’ Nyasaye.​—Zab. 139:6.

17. Paro matut e wi chuech nyalo puonjowa ang’o?

¹⁷ En puonj mane ma wayudo? Non gik ma Jehova ochueyo. Kik ine gigo mana ka gik mapile, kar mano, kaw thuoloni mondo inon chuech mabeyo molwori koni gi koni. Parga matut kuom lum, yiende, le, kod dhano, kendo ine gik ma gigo puonji e wi Jehova. Kitimo kamano, pile ka pile ibiro puonjori weche manyien e wi Wuonu ma jahera. (Rumi 1:20) Kendo pile ka pile, hera miherogo Jehova biro mana medo bedo motegno.

18. Ka luwore gi Zaburi 18, en wach mane ma Daudi nofwenyo?

¹⁸ Daudi nofwenyo ni Jehova e ma ne konye. Kuom ranyisi, ka ne Daudi onego sibuor kod dubu ma ne dwaro chamo rombe wuon-gi, nofwenyo ni Jehova e ma nokonye kedo gi le magergo. Ka ne onego Goliath jalweny molony, nofwenyo ni Jehova e ma nokonye. (1 Sa. 17:37) Bende, ka ne otony e lwet Ruoth Saulo ma ne nigi nyiego kode, nofwenyo ni Jehova e ma norese. (Zab. 18, wiye) Ka di ne Daudi bed jasunga, di ne opakore ni notimo gigo gi tekone owuon. To nikech nobolore, nowacho ayanga ni Jehova e ma nokonye timo gigo duto.​—Zab. 138:6.

19. Ranyisi mar Daudi puonjowa ang’o?

¹⁹ En puonj mane ma wayudo? Kwayo akwaya Jehova mondo okonywa ok oromo. Onego watem fwenyo kinde ma okonyowae gi kaka otimo kamano. Ka wabolore, wabiro fwenyo ni warem kendo ok wanyal dhi maber e gimoro amora ka Jehova ok okonyowa. Kendo sa asaya ma waneno kaka Jehova konyowa, winjruok marwa kode biro medo bedo motegno. Mano e gima Owadwa Isaac modak Fiji kendo mosetiyo ne Jehova kuom higni mang’eny nofwenyo. Owacho kama: “Ka ang’iyo chien, aneno kaka Jehova osebedo ka konya nyaka nachak puonjora Muma nyaka sani. Mano osekonya neno Jehova kaka Nyasaye ma nitie adier.”

20. Winjruok ma Daudi ne nigo gi Jehova puonjowa ang’o?

²⁰ Daudi notemo ahinya mondo obed gi kido kaka mag Jehova. Jehova nochueyowa gi nyalo mar bedo gi kido kaka meke. (Cha. 1:26) Kaka wamedo puonjore e wi kido mag Jehova e kaka bedonwa mayot bedo gi kitego. Daudi  nong’eyo Jehova e yo maber, to mano e momiyo nonyalo nyiso kido kaka mag Jehova sama notudore gi jomamoko. Ne ane ranyisi achiel. Daudi notimo richo ka ne oterore gi Bathsheba mi onego chwore. (2 Sa. 11:1-4, 15) Kata kamano, Jehova nonyise ng’wono nikech en be nonyiso ji ng’wono. Nikech Daudi ne nigi winjruok maber gi Jehova, nobedo achiel kuom ruodhi ma Jo-Israel nohero ahinya, kendo Jehova notiyo kode kaka ratil ma nopimogo ruodhi mamoko.​—1 Ru. 15:11; 2 Ru. 14:1-3.

21. Ka luwore gi Jo-Efeso 4:24 kod 5:1, ber mage ma wayudo sama waluwo ranyisi mar Jehova?

²¹ En puonj mane ma wayudo? Dwarore ni waluw ranyisi mar Nyasaye. Timo mano kelonwa ber kendo miyo wamedo ng’eyo Jehova e yo matut. Sama waluwo ranyisi mar Jehova, wanyiso ni adier wan nyithinde.​—Som Jo-Efeso 4:24; 5:1.

22-23. Ang’o ma biro timore ka watiyo maber gi gik ma wasepuonjore e wi Jehova?

²² Mana kaka waseneno, Jehova konyowa ng’eye kokalo kuom chuechne kod Muma ma en Wachne. Muma oting’o ranyisi mabeyo mag jotich Jehova machon ma wanyalo luwo ranyisigi, kaka Musa gi Daudi. Jehova osetimo ma kore. Wan be onego watim ma korwa. Onego wayaw wang’wa, itwa, kod chunywa mondo wamed ng’eye maber.

²³ Puonjruok e wi Jehova en gima osiko nyaka chieng’. (Ekl. 3:11) To ng’eyo weche mathoth e wi Jehova kende ok oromo. Gima duong’ en tiyo maber gi gik ma wasepuonjore kuome. Ka watimo kamano kendo watemo luwo ranyisine, obiro medo sudo machiegni kodwa. (Jak. 4:8) Osingonwa e Muma ni ok obi jwang’o ng’ato ang’ata ma timo kinda mondo ong’eye maber.