1-2. (a) Pinje moko timoga nyasi mane? (Ne sanduk ma wiye wacho ni, “ Ere Kaka Jo-Israel ne Ng’eyoga ni Higa mar 50 Osechopo?”) (b) Yesu nowuoyo kuom ang’o e Luka 4:16-18?

NITIE pinje moko ma timoga nyasi makende sama lochgi ochopo higni 50 kata sama jalochgi olocho kuom higni 50. Nyasino nyaloga kawo odiechieng’ achiel, juma achiel, kata dweche mang’eny; kata kamano, gikone nyaka orum. Koserumo, mor ma ji ne nigo be lal alala kamano.

² E sulani, wadwaro nono chenro moro maber moloyo kata mana nyasi ma Jo-Israel ne timoga bang’ higni 50 ka 50. Nyasi mar Jo-Israelno ne kawo higa achiel kendo nomiyo Jo-Israel bedo thuolo. Ang’o momiyo ber ka wanono nyasino? En nikech nyasino paronwa chenro moro makende ma Jehova oseketo mondo one ni wabedo thuolo nyaka chieng’, ma e thuolo ma Yesu nowuoyoe.​—Som Luka 4:16-18.

3. Kaka oler e Tim Jo-Lawi 25:8-12, gin ber mage ma Jo-Israel ne yudo e higa mar 50?

³ Wanyalo winjo tiend bedo thuolo ma Yesu ne wuoye ka wakwong wanono higa mar bedo thuolo ma Nyasaye noketo ne Jo-Israel machon. Jehova nonyiso Jo-Israel kama: “Unuwal higa mar 50 kugoyo milome mondo obed higa miweyoe jopinyu duto thuolo. Higano nobed higa ma ng’ato ka ng’ato nodog e lope kendo ir joodgi.” (Som Tim Jo-Lawi 25:8-12.) E sula mokalo, ne waneno kaka Sabato ma juma ka juma ne kelo ne Jo-Israel ber. Gin ber mage ma Jo-Israel ne yudo e higa mar 50? Wawach ni Ja-Israel  moro ne nigi gop ng’ato kendo ne ouso lope mondo ochulgo gowino, e higa mar 50 ne idwokone lopeno. Kuom mano, ng’atno ‘ne dok e lope,’ kendo lobno ne dhi konyo nyaka nyithinde bang’e. Kata, wawach ni ng’ato noyudo chandruok moro maduong’ mi ouso nyathine moro kata en owuon kaka misumba mondo ochulgo gowi. E higa mar piero abichno, misumbano ne ‘dok ir joodgi.’ Mano nyiso ni onge ng’ama ne nyalo siko ka en misumba! To mano kaka chenrono ne nyiso ni Jehova dewo joge!

4-5. Ang’o momiyo ber ka wanono chenro mar keto ji thuolo e higa mar 50 e piny Israel machon?

⁴ En ber mane machielo ma Jo-Israel ne yudo e higa mar 50? Jehova nolero kama: ‘Jadhier ok nobed e kindu, nikech Jehova biro guedhou e piny ma Jehova Nyasachu biro miyou mondo ukaw obed maru.’ (Rap. 15:4) Mano opogore ahinya gi gik ma timore e ndalowagi. Jomwandu mwandugi medore ameda, to jodhier be dhiergi medore ameda!

⁵ Wan Jokristo ok wan e bwo Chike Musa. Mano nyiso ni waonge gi chenro mar gonyo wasumbni, weyo ne ji gopegi, kata dwokonegi lopegi e higa mar 50. (Rumi 7:4; 10:4; Efe. 2:15) Kata kamano, pod ber ka wanono gima wanyalo puonjore e chenro machonno. Nikech ang’o? En nikech wan be inyalo gonywa mi wabed thuolo, to mano paronwa chenro ma Jehova noketo ne Jo-Israelgo.

6. Dwarore ni oket dhano thuolo e wach mane?

⁶ Waduto dwarore ni oketwa thuolo nikech wan wasumbni mag richo. Richo miyo wabedo moti, watuore, kendo watho. Inyalo ng’eyo adiera mar wachni sama ing’iyori e kioo mifwenyo kaka imedo ti, kata sama ituo ma idhi neno laktar. Chunywa bende nyosorega sama watimo richo moro. Jaote Paulo noyuagore kowacho ni ne en e  ‘tuech mar chik mar richo ma ni e ringrene.’ Kae to nomedo niya: “Yaye, an ng’at ma chandore! En ng’ano ma biro resa kuom ringruok ma tera e tho ma kama?”​—Rumi 7:23, 24.

7. Isaya nokoro wach mane e wi keto ji thuolo?

⁷ Gima ber en ni Nyasaye ne oloso yo mar resowa e richo. Yesu e ma miyo gima kamano nyalore. Higni 700 gi wiye ka ne pok Yesu obiro e piny, janabi Isaya nokoro ni kinde ne dhi biro ma ne idhi gol dhano e tuech e okang’ malach moloyo kaka nigonyo Jo-Israel e higa mar 50. Nowacho kama: “Roho mar Jehova Wuon Loch Duto ni kuoma, nimar Jehova osewira mondo aland wach maber ne jo mamuol. Oseora mondo akue chuny jo monyosore, aland ne jo moter e tuech ni koro gin thuolo.” (Isa. 61:1) Weche ma nokorgo wuoyo kuom ng’a?

8. Weche ma ne Isaya okoro e wi keto ji thuolo ne wuoyo kuom ng’a?

⁸ Weche ma nokorgo nochako timore ka ne Yesu ochako tije mar lendo e piny. Ka nodhi e sunagogi ma ne ni Nazareth, nosomo ne Jo-Yahudi ma ne ochokore kanyo weche ma Isaya nokorogo. Yesu nowacho ni wechego ne wuoyo kuome. Nowacho kama: “Roho mar Jehova ni kuoma nikech nowira mondo aland wach maber ne jo ma odhier. Ne oora mondo aland ne jo moter e tuech ni koro gin thuolo, kendo wach yawo wenge muofni, mondo agony jo ma isando, mondo ayal higa ma Jehova oyiego.” (Luka 4:16-19) Ere kaka Yesu nochopo wechego?

9. Ji mang’eny e ndalo Yesu ne paro ni ne idhi gonygi e ang’o?

⁹ Wach gonyo ji kendo ketogi thuolo ma Isaya nokoro kendo ma Yesu bende nosomo nochakore e kinde Jokristo mokwongo. Wan gadier gi mano nikech weche ma Yesu nowachogi: “Kawuononi, wach moa ei Ndiko ma ua winjoni ochopo kare.” (Luka 4:21) Nyalo bedo ni ng’eny joma nowinjo ka Yesu wacho wechego ne paro ni ne idhi gonygi mondo giwuog e bwo loch mar Rumi. Samoro ne giparo e chunygi mana kaka chwo moko ariyo ma bang’e nowacho niya: “Ne wageno ni ng’atni e ma ne dhi reso Israel.” (Luka 24:13, 21) Kata kamano, Yesu ne ok onyiso jolupne ni ging’any ne loch  Rumi ma ne sandogi. Kar mano, nojiwogi ni ‘gichul Kaisar gige Kaisar.’ (Mat. 22:21) Kare ere kaka Yesu ne oketo ji thuolo e kindeno?

10. Yesu ne oketo ji thuolo kuom ang’o?

¹⁰ Wuod Nyasaye ne obiro keto ji thuolo e weche moko ariyo. Mokwongo, ne oketo ji thuolo mondo kik turgi gi puonj mag miriambo ma jotend dinde ne puonjo. Jo-Yahudi mang’eny e kindeno nomakore gi kueche kod puonj ma galagala. (Mat. 5:31-37; 15:1-11) Joma tayo ji e weche Nyasaye ne gin mana muofni. Nikech ne gitamore rwako Mesia kod gik ma nopuonjo, ne gidong’ e mudho kendo e richo. (Joh. 9:1, 14-16, 35-41) Kokalo kuom puonj makare kod ranyisi maber ma noketo, Yesu nokonyo joma muol ng’eyo kaka ginyalo bedo thuolo.​—Mar. 1:22; 2:23–3:5.

11. Yo machielo ma Yesu noketogo ji thuolo en mane?

¹¹ Yo mar ariyo ma Yesu noketogo ji thuolo en gologi e tuech mar richo Adam. Kokalo kuom misango ma Yesu nochiwo, koro Nyasaye nyalo weyo richo mag joma nyiso yie kuom misangono. (Hib. 10:12-18) Yesu nowacho kama: “Ka Wuod Nyasaye ketou thuolo, ubiro bedo thuolo gadier.” (Joh. 8:36) Mano thuolo maduong’ ma ok nyal pim gi thuolo moro amora ma Jo-Israel ne yudo e higa mar 50! Kuom ranyisi, ng’ato ne inyalo ket thuolo e higa mar 50, kata kamano, ne onyalo bedo misumba kendo. Bende, ng’atno gikone ne nyaka tho athoya. Thuolo ma Yesu miyo ji to siko nyaka chieng’.

12. Gin jomage ma ne okwong ket thuolo?

¹² Chieng’ Pentekost ma higa 33, Jehova nowalo joote kod Jokristo moko gi roho maler. Mano nomiyo okawogi kaka yawuote mondo bang’e bi chiergi gidhi giloch gi Yesu e polo. (Rumi 8:2, 15-17) Mago e joma nokwong ket thuolo ka luwore gi weche ma Yesu nowacho e sunagogi ma Nazareth. Joma ne owalgo koro ne ogony e tuech mar puonj mag miriambo kod timbe mamoko ma Ndiko ok osiro ma jotend dinde mag Jo-Yahudi ne timo. Bende, Nyasaye koro ne nenogi kaka joma osegony e tuech mar richo ma kelo tho. Kuom walo jolup Kristogo e higa mar 33, Jehova nochako chenro mar keto jotichne thuolo, kendo  chenrono biro dhi nyime nyaka e giko loch Kristo mar higni aluf achiel. Ang’o ma biro yudo kosetimore e giko loch Kristo?

13-14. Gin jomage ma bende iketo thuolo?

¹³ E kindewagi, nitie “rombe mamoko” tara gi tara ma chunygi ni kare ma wuok e ogendni mopogore opogore. (Joh. 10:16) Gin ok gibi locho gi Yesu e polo. Kar mano, gin gi geno mar dak e piny nyaka chieng’. Dibed ni mano e geno ma in-go?

¹⁴ Ka en kamano, ng’e ni nitie ber mang’eny miyudo sani ma joma biro locho gi Yesu e polo bende yudo. Nikech in gi yie kuom misango ma Yesu nochiwo, inyalo kwayo Jehova sa asaya mondo oweni richoni. Mano miyo Nyasaye kwani kaka ng’at makare kendo inyalo tiyone gi chuny maler. (Efe. 1:7; Fwe. 7:14, 15) Par ane bende gueth mang’eny miseyudo nikech iseweyo puonj mag miriambo ma ne imakorigo chon. Yesu nowacho kama: “Ubiro ng’eyo adiera, mi adiera noketu thuolo.” (Joh. 8:32) Donge imor ni in thuolo?

15. Ang’o ma oritowa nyime?

¹⁵ Machiegnini, ibiro ketwa thuolo chuth. Yesu biro tieko dinde mag miriambo  kaachiel gi joloch ma osebedo ka hinyo dhano. Nyasaye biro rito ‘oganda mang’ongo’ ma tiyone kendo obiro miyogi gueth mathoth e paradiso e piny. (Fwe. 7:9, 14) Ibiro chier ji tara gi tara mondo gin bende gibi giyud thuolo mar dak ma onge richo mar Adam.​—Tich 24:15.

16. Dhano biro bedo thuolo chuth e yo mane?

¹⁶ E kinde loch Kristo mar higni aluf achiel, Kristo gi joma obiro lochogo biro konyo oganda dhano mondo gibed gi ngima maber chuth kendo gibed gi winjruok makare chuth gi Nyasaye. Kindeno biro chalo mana gi kinde ma niketoe Jo-Israel thuolo bang’ higni 50 ka 50. Ji duto ma biro tiyo ne Jehova e piny ka e kindeno, biro bedo ma onge richo moro amora kata matin. Ee, gibiro bedo thuolo chuth!

17. Isaya 65:21-23 nokoro wach mane e wi jotich Nyasaye? (Ne picha manie nyim gaset.)

¹⁷ Weche ma nokor e Isaya 65:21-23 nyiso kaka piny biro chalo e kinde ma biro. (Som) Ji ok bi budho abudha nono e kindeno. Kar mano, Muma wacho ni jo Nyasaye biro timo tije mabeyo ma moro chunygi. Wanyalo bedo gadier chuth ni e giko loch Kristo, ‘chuech bende ibiro gony oa e tuech mar tow, e ka giyud thuolo ma nigi duong’ mar bedo nyithind Nyasaye.’​—Rumi 8:21.

18. Ang’o momiyo wanyalo bedo gadier chuth ni wanadag maber e kinde ma biro?

¹⁸ Mana kaka Jehova noketo chenro mondo Jo-Israel obed gi kinde mag yueyo kod mag tich, e kaka obiro timo ne joge e kinde loch Kristo mar higni aluf achiel. Wabiro bedo gi kinde mag timo gik motudore gi lamo Nyasaye. Kuom adier, lamo Nyasaye kelonwa mor e kindewagi, to mano e gima biro timore e piny manyien bende. Ee, nitie gik mang’eny momiyo onego wabed ma mor gi tije mabeyo kod chenro mag lamo moritowa e piny manyien e kinde loch Kristo mar higni aluf achiel.