Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

SULA MAR PUONJRUOK 8

Kaka Wanyalo Dhi Nyime Bedo Mamor Sama Wakalo e Tembe

Kaka Wanyalo Dhi Nyime Bedo Mamor Sama Wakalo e Tembe

“Owetena, kwanuru ni en mana mor lilo sa muromo gi tembe mopogore opogore.”​—JAK. 1:2.

WER 111 Gik ma Miyo Wabedo Mamor

GIMA SULANI WUOYE *

1-2. Ka luwore gi Mathayo 5:11, onego wane nade tembe ma waromogo?

YESU nosingo ne jolupne ni ne gidhi bedo mamor gadier. Bende, nowacho ni jogo mohere ne nyaka rom gi tembe. (Mat. 10:22, 23; Luka 6:20-23) Wamor bedo jolup Kristo. Kata kamano, wawinjoga nade sama wang’eyo ni joodwa nyalo kwedowa, sirkal nyalo sandowa, kata ni jotich wetewa gi joskul wetewa nyalo thung’owa mondo watim gima wang’eyo ni Jehova osin-go? En adier ni weche kaka mago nyalo chando chunywa.

2 Onge ng’ama bedoga mamor sama isande. Kata kamano, Wach Nyasaye to jiwowa ni wabed mamor kata bed ni isandowa. Kuom ranyisi, Jaote Jakobo nondiko ni kar mondo wawe chandruoge ma waromogo onyos chunywa, onego gimi wabed mamor. (Jak. 1:2, 12) To Yesu bende nowacho ni wabed mamor sama isandowa. (Som Mathayo 5:11.) Ere kaka wanyalo bedo mamor sama wakalo e tembe? Wanyalo puonjore weche mathoth ka wanono barua ma ne Jakobo ondiko ne Jokristo mokwongo. We wachak gi nono tembe ma Jokristo mokwongogo nokaloe.

GIN TEMBE MAGE MA JOKRISTO MOKWONGO NOROMOGO?

3. En ang’o ma notimore kinde machuok bang’ ka Jakobo nosebedo japuonjre Yesu?

3 Kinde machuok bang’ ka Jakobo owadgi Yesu nosebedo japuonjre, nochak sand Jokristo ma ne ni Jerusalem. (Tich 1:14; 5:17, 18) Kendo, ka ne oneg Stefano ma bende ne en japuonjre, thoth Jokristo ma ne ni Jerusalem noringo ‘mokere e gwenge te mag Judea gi Samaria,’ kendo moko kuomgi nochopo nyaka alwora maboyo mag Saipras kod Antokia. (Tich 7:58–8:1; 11:19) Jopuonjrego noromo gi pek mang’eny. Kata kamano, pod ne gidhi nyime lando wach maber gi kinda kamoro amora ma ne gidhiye, kendo nochak kanyakla mang’eny e alwora duto ma ne ni e bwo loch mar Rumi. (1 Pet. 1:1) Kata kamano, pod nitie pek mang’eny ma noritogi.

4. Gin tembe mage mamoko ma Jokristo mokwongo ne nyaka nyagrego?

4 Jokristo mokwongo ne nyaka nan e tembe mang’eny. Kuom ranyisi, e higa mar 50 kama, jatend Jo-Rumi miluongo ni Klaudio nogolo chik mondo Jo-Yahudi duto owuog Rumi. Omiyo, Jo-Yahudi ma nosebedo Jokristo ne nyaka dar e miechgi kendo gidhi gidag kuonde mamoko. (Tich 18:1-3) E higa mar 61 kama, jaote Paulo nondiko ni nosand Jokristo wetene, notuegi e jela, kendo noyak nyaka gigegi. (Hib. 10:32-34) Kendo mana kaka jomamoko, Jokristogo bende ne nyaka nyagre gi dhier kod tuoche.​—Rumi 15:26; Fil. 2:25-27.

5. Gin penjo mage ma wadwa yudo dwokogi?

5 Ka ne Jakobo pok ondiko barua e higa mar 62, noyudo oseng’eyo tembe ma owete gi nyimine ne kaloe. Jehova notelo ne Jakobo mondo ondik ne Jokristogo konyisogi puonj ma ne nyalo konyogi siko ka gimor kata bed ni ne gikalo e tembe. Wanonuru ane barua ma ne Jakobo ondikono kae to wadwok penjogi: En mor mane ma Jakobo ne wuoyoe? En ang’o ma nyalo miyo Jakristo olal mor ma kamano? Kendo ere kaka rieko, yie, kod chir nyalo konyowa siko ka wamor kata bed ni wakalo e tembe?

EN ANG’O MA NYALO MIYO JAKRISTO OBED MAMOR?

Mana kaka otambi ma liel e taya mar chimni dhi nyime liel ma ok osim, e kaka mor ma Jehova miyowa dhi nyime liel e chunywa (Ne paragraf mar 6)

6. Ka luwore gi Luka 6:22, 23, en ang’o ma nyalo miyo Jakristo odhi nyime bedo mamor kata sama okalo e tembe?

6 Ji mang’eny paroga ni ginyalo mana bedo mamor ka gin gi ngima maber, pesa mang’eny, kendo ka gidak gi kuwe. Mor ma ne Jakobo wuoyoe en achiel kuom kido mag roho ma wanyalo bedogo kata bed ni wadak e ngima machalo nade. (Gal. 5:22) Jakristo bedo mamor kata moil, kong’eyo ni omoro Jehova, kendo oluwo ranyisi mar Yesu. (Som Luka 6:22, 23; Kol. 1:10, 11) Mor ma wan-go e chunywa inyalo pim gi otambi ma liel e tach chimni. Yamo kata nyidho ok nyal miyo osim. Wan bende wanyalo dhi nyime bedo mamor kata bed ni warom gi tembe. Kaka jowasikwa medo timo matek mondo gisimwa, e kaka mor ma ni e chunywa medo liel. Tembe ma waromogo nikech yiewa, miyo wabedo gadier ni wan e Jokristo madier. (Mat. 10:22; 24:9; Joh. 15:20) Mano e momiyo Jakobo nondiko niya: “Kwanuru ni en mana mor lilo sa muromo gi tembe mopogore opogore.”​—Jak. 1:2.

Ang’o momiyo tembe inyalo pim gi mach ma irewogo chuma? (Ne paragraf mar 7) *

7-8. En ber mane ma wayudo sama itemo yiewa?

7 Jakobo wacho gima chielo ma nyalo miyo Jakristo kik luor tembe kata bed ni gin tembe mager ma chalo nade. Owacho kama: “Yieu ma koro osekalo e temno nyago kido mar sinani.” (Jak. 1:3) Tembe inyalo pim gi mach mithedhogo chuma. Sama orew chuma e mach kae to okueye, omedo bedo motegno moloyo. E yo ma chalo kamano, sama wanano e tembe yiewa medo bedo motegno. Mano e momiyo Jakobo nondiko niya: “Weuru mondo kido mar sinani ochop tichne chuth, eka ubed moromo chutho kendo malong’o e weche duto.” (Jak. 1:4) Sama waneno ka tembe ma wakaloe medo tego yiewa, mano miyo wanano e bwo tembego ka wamor.

8 E barua ma Jakobo nondikono, nowacho bende gik ma nyalo mayowa mor ma wan-go. Mago gin ang’o, to en ang’o ma wanyalo timo mondo kik gimonwa dhi nyime bedo mamor?

KAKA WANYALO LOYO GIK MA NYALO MAYOWA MOR MA WAN-GO

9. Ang’o momiyo rieko en gima dwarore?

9 Gima nyalo mayowa mor: Ka ok wang’eyo gima onego watim. Sama wakalo e bwo tem, dwarore ni wagen Jehova chuth mondo okonywa timo yiero ma biro more, ma biro konyo owetewa gi nyiminewa, kendo ma biro miyo wadhi nyime makore gi Jehova. (Jer. 10:23) Dwarore ni wabed gi rieko mondo okonywa ng’eyo gima wanyalo timo kata ma wanyalo wacho sama ikwedowa. Chunywa nyalo nyosore ka po ni wakia gima dwatim e chal ma kamano, kendo mano nyalo lalo mor ma wan-go.

10. Jakobo 1:5 nyisowa ni onego watim ang’o mondo wayud rieko?

10 Gima wanyalo timo mondo wasik ka wamor: Kwayo Jehova mondo omiwa rieko. Ka po ni wadwaro ni wanan e bwo tembe ka wamor, nyaka wakwa Jehova e lamo mondo omiwa rieko mar timo yiero mabeyo. (Som Jakobo 1:5.) Ang’o monego watim sama waneno ni Jehova odeko ka pok odwoko lamo magwa? Jakobo nowacho ni dwarore ni ‘wasik ka wakwayo Nyasaye’ ma ok waweyo. Jehova ok bi winjo marach ni wasiko ka wakwaye mondo omiwa rieko. Iye ok bi wang’ kodwa. Sama wakwayo Wuonwa ma ni e polo rieko mondo okonywa nano e bwo tembe, obiro miyowago “e yo mogundho.” (Zab. 25:12, 13) Oneno tembe ma wakaloe, kendo ok omor sama wakalo e tembego, bende oikore konyowa loyo tembego. Kuom adier, ng’eyo mano miyowa mor! Kata kamano, ere kaka Jehova miyowaga rieko?

11. En ang’o machielo ma nyaka watim mondo wayud rieko?

11 Jehova miyowa rieko kokalo kuom Wachne. (Nge. 2:6) Mondo wayud riekono, nyaka wapuonjre Wach Nyasaye kaachiel gi bugewa ma lero Muma. Kata kamano, nitie gik mamoko bende monego watim mopogore gi puonjruok Muma. Nyaka wati gi rieko ma Nyasaye osemiyowa e ngimawa. Jakobo nondiko kama: “Kik ubed jo ma winjo awinja wach kende, to utim kaka wach Nyasaye dwaro.” (Jak. 1:22) Sama watiyo gi puonj mag Nyasaye e ngimawa, wabedo joma ohero kuwe, matur, kendo mopong’ gi ng’wono. (Jak. 3:17) Kido kaka mago nyalo konyowa loyo tem moro amora kendo konyowa siko ka wamor.

12. Ang’o momiyo en gima dwarore ahinya mondo wang’e puonj mag Muma e yo maber?

12 Wach Nyasaye chalo gi kio ma konyowa nonore kendo konyowa fwenyo kuonde monego watimie lokruok. (Jak. 1:23-25) Kuom ranyisi, bang’ puonjruok Wach Nyasaye, wanyalo fwenyo ni iwa wang’ga piyo kendo dwarore ni mondo wageng’ mirimbwa. Jehova nyalo konyowa bedo ma muol sama jomoko ochwanyowa, kata sama gimoro owang’o iwa. Bedo ma muol biro konyowa nyagore gi chandruoge ma waromogo e yo maber moloyo. Mano biro konyowa neno weche e yo maber moloyo, kendo konyowa timo yiero mabeyo. (Jak. 3:13) Kuom adier, en gima dwarore ahinya ni wang’e puonj mag Muma e yo maber!

13. Ang’o momiyo onego wanon ranyisi mag joma iwuoyo kuomgi e Muma?

13 Nitie seche moko ma wafwenyoga gima nonego watim mana bang’ ka waseketho. Kata kamano, ok onego warit nyaka watim ketho e ka wafweny gima nonego watim. Yo maber mar yudo rieko en kuom nono gik ma noyudo joma notimo yiero mabeyo kod joma notimo yiero maricho. Mano e momiyo Jakobo jiwowa ni mondo wapuonjre kuom ranyisi mag joma iwuoyo kuomgi e Muma kaka Ibrahim, Rahab, Ayub, kod Elija. (Jak. 2:21-26; 5:10, 11, 17, 18) Jotich Jehovago nonano e bwo tembe ma ne nyalo mayogi mor ma ne gin-go. Yo ma Jehova nokonyogigo mondo ginan, miyo wabedo gadier ni wan bende Jehova nyalo konyowa nano e bwo tembe ma waromogo.

14-15. Ang’o momiyo onego wagol kiawa moro amora ma wanyalo bedogo?

14 Gima nyalo mayowa mor: Bedo gi kiawa. Nitie seche moko ma nyalo bedonwa matek winjo tiend wach moro miwuoyoe e Muma. Kata, seche moko Jehova nyalo dwoko lamowa e yo mopogore gi kwayowa. Mano nyalo miyo wachak bedo gi kiawa. Ka ok wakawo okang’ mar golo kiawago e chunywa, ginyalo miyo wachak bedo gi yie mayom yom kendo ketho winjruok maber ma wan-go gi Jehova. (Jak. 1:7, 8) Kendo ginyalo miyo walal geno ma wan-go mar kinde ma biro.

15 Jaote Paulo nopimo geno ma wan-go gi nanga mar meli. (Hib. 6:19) Nanga konyoga meli mondo ochung’ motegno sama yamo mager ni e nam, mondo yamo magerno kik tere kuonde ma nitie lwendni. Kata kamano, nanga konyoga mana sama nyororo motudego e meli ok ochot. Mana kaka nyal momako nyororo motuego nanga nyalo miyo nyororono obed mayom yom, e kaka kiawa nyalo miyo yiewa obed mayom yom. Sama jatich Jehova ma nigi kiawa oromo gi akwede, yiene nyalo chako dok chien kuom singo mag Jehova. Kendo ka yiewa odok chien, ok wanyal bedo gi geno. Mana kaka Jakobo nowacho, ng’ama nigi kiawa “chal gi apaka manie nam ma yamo tago kendo tero koni gi koni.” (Jak. 1:6) Ng’at ma kamano samoro ok bi bedo mamor kata matin!

16. En ang’o ma onego watim ka po ni wan-gi kiawa moro amora e chunywa?

16 Gima wanyalo timo mondo wasik ka wamor: Golo kiawa ma wan-go kendo tego yiewa. Kik ibagni e kind paro ariyo. E ndalo janabi Elija, jotich Jehova nobagni e kind paro ariyo. Elija nowachonegi niya: “Ubiro bagni e kind paro ariyo nyaka karang’o? Ka Jehova e Nyasaye madier, luweuru, to ka en Baal, luweuru!” (1 Ru. 18:21) Wan bende ok onego wabagni e kind paro ariyo. Dwarore ni watim nonro mondo wabed gadier ni Jehova e Nyasaye madier, kendo ni Muma en Wachne, to Joneno mag Jehova gin joge. (1 The. 5:21) Timo kamano biro konyowa golo kiawa moro amora ma wanyalo bedogo kendo mano biro tego yiewa. Bende, wanyalo kwayo jodong-kanyakla mondo okonywa golo kiawa ma wanyalo bedogo. Nyaka wakaw okang’ mapiyo mar golo kiawa moro amora ma wan-go mondo wasik ka wamor sama watiyo ne Jehova!

17. Ang’o ma biro timore ka waonge gi chir?

17 Gima nyalo mayowa mor: Chuny monyosore. Wach Nyasaye nyisowa kama: “Ka chunyi onyosore chieng’ chandruok, tekoni nobed manok.” (Nge. 24:10) E dho Hibrania, wach molok ni “chuny monyosore” tiende nyalo bedo “ma onge chir.” Ka ionge gi chir, ibiro lalo morni mapiyo.

18. Nano tiende en ang’o?

18 Gima wanyalo timo mondo wasik ka wamor: Geno kuom Jehova mondo omiwa chir mar nano. Nyaka wabed gi chir, e ka wanyalo nano e bwo tembe. (Jak. 5:11) Wach ma Jakobo notiyogo ni ‘nano,’ inyalo tigo ka iwuoyo kuom ng’ama ochung’ kar tiende. Mano nyalo paronwa jalweny ma jachir mochung’ kar tiende sama okedo gi jowasike kata bed ni lweny ger machal nade.

19. Ang’o ma wanyalo puonjore kuom ranyisi ma Paulo noketonwa?

19 Jaote Paulo noketonwa ranyisi maber e nyiso chir kod nano. Nitie seche moko ma nowinjoga konyap. Kata kamano, nodhi nyime nano nikech nogeno kuom Jehova mondo otege. (2 Kor. 12:8-10; Fil. 4:13) Wan bende Jehova nyalo tegowa kendo miyo wabed gi chir ka wabolore kendo kwaye mondo okonywa.​—Jak. 4:10.

SUD MACHIEGNI GI JEHOVA MONDO ISIK KIMOR

20-21. En ang’o ma wanyalo bedogo gadier?

20 Wanyalo bedo gadier ni tembe ma waromogo ok gin kum moa kuom Jehova. Jakobo wachonwa kama: “Kitemo ng’ato, kik owach niya: ‘Nyasaye tema.’ Nimar ok nyal tem Nyasaye gi gik maricho, to en owuon bende ok otem ng’ato.” (Jak. 1:13) Ka wabedo gadier gi wachno, to wabiro sudo machiegni gi Wuonwa ma jahera ma ni e polo.​—Jak. 4:8.

21 Jehova en Nyasaye “ma ok lokre.” (Jak. 1:17) Nokonyo Jokristo mokwongo nano e bwo tembe, to e kindegi bende obiro timonwa mana kamano. Kwa Jehova gi kinda mondo omiyo rieko, yie, kod chir. Obiro dwoko lamogi. Inyalo bedo gadier ni Jehova biro konyi siko kimor kata sama ikalo e bwo tembe!

WER 128 Nano Nyaka Giko

^ par. 5 Bug Jakobo nigi puonj mabeyo ma nyalo konyowa nyagore gi chandruok. E sulani, wabiro nono puonj moko ma Jakobo nochiwo. Puonjgo nyalo konyowa siko ka watiyo ne Jehova ka wamor, kata bed ni wakalo e tembe mang’eny.

^ par. 59 WECHE MA LERO PICHNI: Polise mako owadwa moro e ode. Jaode gi nyare ng’iye sama polisego dhi kode. Sama en e jela, owete gi nyimine moko timo lamo mar joot gi jaode kod nyare. Miyono gi nyare dhi nyime lamo gi kinda mondo Jehova omigi teko mar nano e tembe ma gikaloe. Jehova miyo gibedo gi chuny mokuwe kod chir. Mano tego yiegi kendo miyo gi nano e tembego ka gimor.