1. Chiw ane ranyisi ma nyiso gimomiyo onego waluw kaka Jehova tayowa.

 TEM ane paro ni ilal e bungu moro. Gik ma nyalo hinyi olwori koni gi koni kaka le mag bungu, suna kod lwang’ni ma kecho, yiende ma nigi sum, kod yore motimo kite. Inyalo winjo maber ahinya ka iromo gi ng’at mong’eyo i bunguno kendo ma nyalo tayi ma gimoro ok ohinyi! Pinyni inyalo pim gi bunguno. Opong’ gi gik mang’eny ma nyalo hinyowa, to moloyo, ma nyalo ketho winjruokwa gi Nyasaye. Kata kamano, wan gi ng’at ma nyalo tayowa, ma en Jehova. Okonyowaga tang’ gi gik ma nyalo hinyowago, kendo otayowa maber nyaka e piny manyien.

2. Ere kaka Jehova tayowa?

² Ere kaka Jehova tayowa? Mokwongo, otiyoga gi Wachne ma en Muma. Otiyoga bende gi joma oketo mondo otawa e loye. Kuom ranyisi, otiyoga gi “jatich mogen kendo mariek” mondo omiwa chiemb chuny kendo okonywa timo yiero mabeyo. (Mat. 24:45) Jehova bende tiyoga gi chwo mamoko mowinjore mondo otawa. Kuom ranyisi, jorit-alwora kod jodong-kanyakla nyalo jiwowa, kendo ginyalo miyowa weche ma nyalo tayowa e kinde ma weche tek. To mano kaka wamor bedo gi joma tayowa e kinde matek mag gikogi! Gikonyowa dhi nyime siko ka wamoro Jehova sama wan e yo ma terowa e ngima.

3. Ang’o ma wabiro nono e sulani?

³ Kata kamano, nitie sama wanyalo yudo ka ok yotnwa luwo kaka Jehova tayowa, to ahinya-ahinya sama otayowa kotiyo gi dhano morem. Nikech ang’o? Ginyalo nyisowa weche moko mopogore gi kaka dwaher timo. Kata,  wanyalo chako neno ni ok gitawa e yo ma nyiso rieko, kendo wanyalo neno ni mano en mana pachgi, to ok pach Jehova. E kinde kaka mago, dwarore ahinya ni wabed gadier ni Jehova e ma tayo joge kendo ni luwo yo motayowago biro miyo wayud gueth. Mondo wamed tego adierano, e sulani wadwaro nono (1) kaka Jehova notayo joge e kinde ma nindikoe Muma, (2) kaka otayowa e kindegi, kod (3) ber ma wayudo sama waluwo kaka otayowa.

KAKA JEHOVA NOTAYO OGANDA MAR JO-ISRAEL

4-5. Ere kaka Jehova nonyiso ni notiyo gi Musa e tayo Jo-Israel? (Ne picha manie nyim gaset.)

⁴ Jehova noketo Musa mondo ota Jo-Israel kogologi e piny Misri, kendo nonyisogi gik ma ne nyalo konyogi bedo gadier ni notayogi kotiyo gi Musa. Kuom ranyisi, godiechieng’ notayogi kotiyo gi siro mar bor polo, to gotieno notayogi kotiyo gi siro mar mach. (Wuok 13:21) Musa noluwo sirnigo kendo mano nomiyo otayo Jo-Israel nyaka e Nam Makwar. Jo-Israel nobedo maluor ka ne gifwenyo ni jolweny mag Jo-Misri ne lawogi to nam bende ne nie nyimgi. Ne giwacho ni Musa ne ok otimo gima kare kuom kelogi e Nam Makwar. Kata kamano, Musa ne ni kare. Jehova e ma nosetayo joge nyaka kanyo kotiyo gi Musa. (Wuok 14:2) Omiyo, Nyasaye noresogi e yo ma ne ok gipar kata.—Wuok 14:26-28.

⁵ Kuom higni 40 bang’ mano, Musa nodhi nyime luwo siro mar bor polo ma ne Nyasaye tiyogo e tayo joge ka gin e thim. a Nitie kinde ma Jehova ne ketoga sirono e wi hema mar Musa kama Jo-Israel duto ne nyalo nenee. (Wuok 33:7, 9, 10) Jehova ne tiyo gi sirono e wuoyo gi Musa, kendo Musa ne nyisoga ogandano gik ma Jehova nowacho. (Zab. 99:7) Ne nitie gik ma ne nyalo konyo Jo-Israel neno ayanga ni Jehova ne tiyo gi Musa e tayogi.

6. Be Jo-Israel noyie gi yo ma Jehova ne tayogigo? (Kwan 14:2, 10, 11)

⁶ Gima lit en ni thoth Jo-Israel notamore yie ni Jehova ne tiyo gi Musa e tayogi. (Som Kwan 14:2, 10, 11.) Ne gikwedo Musa nyading’eny. Mano nomiyo tieng’no ok odonjo e Piny ma Nosingi.—Kwan 14:30.

7. Chiw ane ranyisi mar joma noyie luwo kaka Jehova ne tayogi. (Kwan 14:24) (Ne picha bende.)

⁷ Nitie Jo-Israel moko ma noluwo kaka Jehova ne tayogi. Kuom ranyisi, Jehova nowacho kama: “Kaleb . . . oseluwa gi chunye duto.” (Som Kwan 14:24.) Nyasaye noguedho Kaleb kendo nomiye thuolo mar yiero kama nodwaro dakie e piny Kanaan. (Jos. 14:12-14) Tieng’ ma noluwo mar Jo-Israel bende noketo ranyisi maber mar luwo kaka Jehova tayogi. Ka ne Joshua okawo kar Musa kendo tayo Jo-Israel, ne ‘gimiyo Joshua luor e ngimane duto.’ (Jos. 4:14) Mano nomiyo Jehova oguedhogi kendo terogi e piny ma nosesingonegi.—Jos. 21:43, 44.

8. Ler ane kaka Jehova notayo joge e kinde mag ruodhi. (Ne picha bende.)

⁸ Higni moko bang’e, Jehova nochako tiyo gi jong’ad bura e tayo joge. Bang’e e ndalo ruodhi, Jehova noketo jonabi mondo ota joge. Ruodhi ma nomakore gi Jehova ne luwo kaka Jehova ne tayogi. Kuom  ranyisi, Ruoth Daudi nobolore ka ne janabi Nathan rieye. (2 Sa. 12:7, 13; 1 We. 17:3, 4) Ruoth Jehoshafat noluwo gima janabi Jahaziel nonyise kendo nojiwo Jo-Juda ni ‘giket yie kuom jonabi mag Nyasaye.’ (2 We. 20:14, 15, 20) Kinde moro ka ne weche tek, Ruoth Hezekia noluwo kaka janabi Isaya ne chike. (Isa. 37:1-6) Sa asaya ma ruodhi noluwo kaka Jehova ne chikogi, Jehova ne guedhogiga ahinya kendo ritogi. (2 We. 20:29, 30; 32:22) Nonego obed ma yot ne ji duto neno ni Jehova ne tiyo gi jonabine e tayo joge. To e ma thoth ruodhi kod ji mang’eny nokwedo jonabi mag Jehova.—Jer. 35:12-15.

KAKA JEHOVA NOTAYO JOKRISTO MOKWONGO

9. Ere kaka Jehova notayo Jokristo mokwongo? (Ne picha bende.)

⁹ E kinde Jokristo mokwongo, Jehova nochako kanyakla mar Jokristo. Ere kaka notayo Jokristo mokwongogo? Noketo Yesu mondo obed wi kanyakla. (Efe. 5:23) Kata kamano, Yesu ne ok taga moro ka moro kuom jolupne. Notiyo gi joote kod jodongo ma ne ni Jerusalem e tayogi. (Tich 15:1, 2) Bende, noketo jodong-kanyakla mondo ota kanyakla mopogore opogore.—1 The. 5:12; Tito 1:5.

10. (a) Thoth Jokristo mokwongo noneno nade yo ma ne itayogigo? (Tich Joote 15:30, 31) (b) Ang’o momiyo jomoko e ndalo ma nindikoe Muma notamore winjo joma Jehova ne tiyogo e tayogi? (Ne sanduk ma wacho ni, “ Gimomiyo Jomoko Ok Oyie ni Jehova Nyalo Tiyo gi Dhano e Tayogi.”)

¹⁰ Be Jokristo mokwongo noyie gi yo ma Jehova ne tayogigo? Thothgi noluwo kaka nichikogi. Muma wacho ni ne “gimor ahinya gi jip ma ne giyudo.” (Som Tich Joote 15:30, 31.) Kata kamano, ere kaka Jehova osebedo ka tayo joge e kindewagi?

KAKA JEHOVA TAYOWA E KINDEGI

11. Chiw ane ranyisi ma nyiso kaka Jehova osebedo ka tayo joge e kindewagi.

¹¹ Jehova pod dhi nyime tayo joge e kindegi. Osebedo kotimo kamano kokalo kuom Wachne kod Wuode, ma e wi kanyakla. Be nitie gimoro amora ma nyiso ni Jehova osebedo ka tiyo gi dhano e tayo joge?  Ee. Kuom ranyisi, ne ane gik ma notimore e giko higni mag 1800. Charles Taze Russell kod jowetene nofwenyo ni higa mar 1914 ne dhi bedo higa makende ma Pinyruodh Nyasaye ne dhi chako lochoe. (Dan. 4:25, 26) Ne gitiyo gi weche ma nokor e Muma e fwenyo wachno. Be Jehova notayo nonro ma ne gitimo ka gitiyo gi Muma? Nenore maler ni notayogi. Gik ma notimore e higa mar 1914 nonyiso maler ni Pinyruodh Nyasaye nosechako locho. Lweny Mokwongo mar Piny Ngima nomuoch, bang’e tuoche noluwo, yiengni mag piny, kod nok mar chiemo. (Luka 21:10, 11) Kuom adier, Jehova ne tiyo gi chwo ma Jokristogo e tayo joge.

12-13. Gin okenge mage ma riwruok mar oganda Jehova nokawo ma nokonyo e lando wach maber kendo puonjo gi kinda e kinde Lweny mar Ariyo mar Piny Ngima?

¹² Ne ane bende gima notimore e kinde Lweny mar Ariyo mar Piny Ngima. Bang’ nono matut Fweny 17:8, owete ma tayowa e ofiswa maduong’ nofwenyo ni lwenyno ne ok dhi terowa e Har–​Magedon, kar mano, ne idhi luwe gi kinde mar kuwe ma ne dhi yawo thuolo mang’eny mag lando wach maber. Riwruok mar oganda Jehova nochako Watchtower Bible College of Gilead (Skul mar Gilead) kata obedo ni jomoko ne neno ni mano ne ok en paro makare. Kata kamano, skundno notiego jomisonari mondo giland wach maber kendo gipuonj ji e piny ngima. Noor jomisonari e pinje mopogore opogore kata e kinde ma lwenyno pod ne dhi nyime. E wi mano, jatich mogen nochako skul moro ma niluongo ni Course in Theocratic Ministry b mondo okony ji duto e kanyakla bedo joyal wach maber kendo jopuonj molony. Skundego noiko jo Nyasaye ne tich ma ne nie nyimgi.

¹³ Ka wang’iyo chien, wanyalo neno maler ni Jehova ne tayo joge e kinde matekgo. Chakre Lweny mar Ariyo mar Piny Ngima, jotich Jehova e pinje mang’eny osebedo ka timo tij lendo ma onge joma chandogi. Kuom adier, tijno osebedo gi nyak ahinya.

14. Ang’o momiyo onego wagen yo ma riwruok mar oganda Jehova kod jodongo tayowago? (Fweny 2:1) (Ne picha bende.)

¹⁴ E kindewagi, joma nie Bura Matayo pod luwo kaka Kristo tayogi. Gidwaroga ni gita owete gi nyimine e yo ma Jehova dwaro. Jorit-alwora kod jodong-kanyakla bende tiyoga gi weche ma imiyogi e tayo kanyakla. c Jodong-kanyakla ma gin Jokristo mowal ni e ‘lwet Kristo ma korachwich.’ (Som Fweny 2:1.) En adier ni jodongogo orem kendo gibothga. Kata mana Musa, Joshua, kod joote bende seche moko ne bothga. (Kwan 20:12; Jos. 9:14, 15; Rumi 3:23) Kata kamano, pod wanyalo neno kaka Kristo tayo jatich mogen kod jodongo kendo obiro dhi nyime timo kamano “kinde duto nyaka e giko mar ndalo.” (Mat. 28:20) Kuom mano, dwarore ni wagen yo motayowago kotiyo gi joma oyiero.

WAYUDO GUETH KA WADHI NYIME LUWO KAKA JEHOVA TAYOWA

15-16. Ang’o mipuonjori kuom ranyisi mag joma noluwo kaka Jehova tayogi?

¹⁵ Ka wadhi nyime luwo kaka Jehova tayowa, wayudo gueth mang’eny kata mana gie sani. Kuom ranyisi, Owadwa Andy kod jaode Robyn notimo kaka nojiwgi ni gidag e ngima mayot. (Ne weche ma lero Mathayo 6:22 e Study Bible.) Mano nomiyogi thuolo mar chiwore konyo e tij gero utewa mag lamo. Robyn wacho kama: “Nitie kinde ma wasedak e ute matindo ahinya ma thothne ongega jikon. Bende, nochuna uso masinde mang’eny ma najatiyogo e goyo picha, ma en tich ma nahero ahinya. Ne litna ka nausogi kendo naywak. Kata kamano, mana kaka Sara chi Abraham, nang’ado e chunya ni nadhi ng’iyo nyime, to ok chien.” (Hib. 11:15) Andy gi Robyn oseyudo gueth mage? Robyn wacho kama: “Wan gi mor madier nikech wang’eyo ni wamiyo Jehova gik moko duto ma wan-go. Sa asaya ma wagero ot moro mibiro tigo e tije Nyasaye, mano konyowa ng’eyo kaka ngima biro chalo e piny manyien.” Andy bende wacho kama: “Wamor ni watiyo gi tekowa kod thuolowa e siro tij Pinyruoth.”

¹⁶ Gin gueth mage mamoko ma wayudoga sama waluwo kaka Jehova tayowa? Bang’  ka Marcia nosetieko sekondari, nojiwe mondo oti ne Jehova kuom thuolone duto. (Mat. 6:33; Rumi 12:11) Owacho kama: “Nitie joma noyie chulona yunivasiti kuom higni ang’wen. Kata kamano, an to nagombo timo momedore ne Jehova. Omiyo, nayiero kos moro ma ne nyalo sira e tij Jehova. Mano ne en achiel kuom yiero mabeyo ma asetimo e ngimana. Sani an painia mapile kendo tich ma atiyo miya thuolo mar konyo tije Bethel kendo aseyudo thuolo mar timo migepe moko makende.”

17. Gin gueth mage mamoko ma wayudoga ka waluwo kaka Jehova tayowa? (Isaya 48:17, 18)

¹⁷ Nitie kinde ma riwruogwa nyalo nyisowa ni watang’ gi hero mwandu kata timbe mamoko ma nyalo miyo waketh chike Jehova. Wayudoga gueth sama waluwo kaka Jehova tayowa e weche kaka mago. Wabedoga gi chuny maler kendo wageng’oga chandruoge mang’eny. (1 Tim. 6:9, 10) Mano miyowaga thuolo mar tiyo ne Jehova gi chunywa duto, ma en gima kelonwa mor kod kuwe madier.—Som Isaya 48:17, 18.

18. Ang’o momiyo ing’ado e chunyi ni ibiro dhi nyime luwo kaka Jehova tayi?

¹⁸ Wan gadier ni Jehova biro dhi nyime tiyo gi dhano e tayo joge e kinde masira maduong’ kendo e bwo Loch mar Mesia mar Higni Aluf Achiel. (Zab. 45:16) Be wabiro dhi nyime luwo kaka itayowa kata ka timo kamano nyalo miyo wawere gi gimoro ma wahero? Biro bedonwa mayot luwo kaka ichikowa e kindego ka po ni waluwoga kaka Jehova tayowa sani. Kuom mano, wadhiuru nyime luwo kaka Jehova tayowa, to mano oriwo luwo kaka joma oketo mondo otawa chikowa. (Isa. 32:1, 2; Hib. 13:17) Sama watimo kamano, wadhi nyime geno Jehova Nyasaye ma tayowa kogeng’onwa gik maricho ma timore e pinyni kochomo kodwa ngima ma nyaka chieng’ e piny manyien.