BE ISEFWENYO ni tinde nitie ji mang’eny ma neno ni gin e monego otimnegi gik moko e yo makende, giyud migepe makende, kendo onen-gi ka joma beyo moloyo jomamoko? Kata timnegi mana ang’o, pod ginenoga ni gin e monego otimnegi gik moko e yo makende. Paro ma kamano luwore gi gima Muma nokoro ni e ndalo mag giko ji ne dhi bedo joma ok go erokamano kendo moherore giwegi.—2 Tim. 3:2.

Adiera en ni ji nochako bedo joma oherore giwegi chon. Adam gi Hawa noyiero kendgi giwegi gima ber kod gima marach kendo sani wachandore nikech yiero ma ne gitimono. Higni mang’eny bang’e, Ruoth Uzia ma ne locho e wi piny Juda ne paro ni en-gi ratiro mar wang’o ubani e hekalu. Kata kamano, mano ne ok en paro mowinjore kata matin. (2 We. 26:18, 19) Kamano bende, Jo-Farisai kod Jo-Sadukai ne paro ni Nyasaye nonego onegi kaka joma kende ahinya mana nikech ne gia e anyuola mar Ibrahim.—Mat. 3:9.

Tinde joma oherore giwegi kendo ma pakore olworowa koni gi koni, kendo ka ok watang’ to wanyalo chako bedo gi paro kaka margi. (Gal. 5:26) Wanyalo chako paro ni wan e ma owinjore wayud migawo moro, kata ni onego otimnwa gik moko e yo makende. Ere kaka wanyalo kwedo paro ma kamano? Mokwongo, onego wang’e kaka Jehova neno joma nigi paro ma kamano. Nitie puonj moko ariyo ma yudore e Muma ma nyalo konyowa timo kamano.

 Jehova e ma nigi ratiro mar ng’ado gima owinjore kodwa. Ne ane ranyisi ma luwogi.

• E ngima mar joot, dichwo gomboga ni jaode omiye luor, to dhako bende gomboga ni chwore ohere. (Efe. 5:33) Joma okendore ok onego otim osiep mar kisera gi ng’ato ang’ata mopogore gi ng’at ma gikendorego. (1 Kor. 7:3) Jonyuol gomboga ni nyithindgi owinjgi, to nyithindo bende gomboga ni jonyuolgi ohergi kendo oritgi.—2 Kor. 12:14; Efe. 6:2.

• Dwarore ni wami jodong-kanyakla luor. (1 The. 5:12) Kata kamano, jodongo onge gi ratiro mar bedo jotelo e wi owetegi gi nyiminegi.—1 Pet. 5:2, 3.

• Jehova osemiyo sirkende mag pinyni ratiro mar choko osuru kendo raia maggi onego omigi duong’.—Rumi 13:1, 6, 7.

Jehova miyowa gik mang’eny moloyo kata ma wadwaro. Nikech wan joricho, owinjore watho. (Rumi 6:23) Kata kamano, nikech Jehova oherowa, osemiyowa gueth mang’eny ahinya. (Zab. 103:10, 11) Gueth kata migawo moro amora momiyowa en nikech ng’wono mogundho.—Rumi 12:6-8; Efe. 2:8.

Tang’ gi chuny ma pinyni nyiso. Wanyalo chako paro ni wan e monego otimnwa gik moko e yo makende ka ok wang’eyo. Yesu nonyiso kaka ng’ato nyalo chako bedo gi paro ma kamano e ngero moro ma nogoyo mar jotich moko ma nochul dinari achiel-achiel. Nitie joma nochako tich okinyi kendo ne gitiyo e bwo chieng’ mager odiechieng’ mangima. Jomoko to notiyo mana kuom sa achiel kende. Joma nochako tich okinyi ne paro ni nonego ochulgi pesa mang’eny nikech tich ma ne gisetimo. (Mat. 20:1-16) Yesu nogoyo ngerono mondo opuonjgo jolupne ni ok onego gidwar gik mang’eny moloyo ma Nyasaye omiyogi.

Go erokamano kendo kik ibed ng’at ma dwaro ni en e ma ji omiye gik moko. (1 The. 5:18) Luw ranyisi mar Paulo ma ne ok ochuno owete gi nyimine ma Korintho mondo omiye gige ringruok ma nochando kata obedo ni ne en gi ratiro mar timo kamano. (1 Kor. 9:11-14) Onego wago erokamano kuom gueth moro amora ma waseyudo kendo ok onego wapar ni wan e ma owinjore omiwa gik moko seche te.

 Bed ng’at mobolore. Sama ng’ato ochako keto pache kuome ahinya, kinde mang’eny obedoga gi paro ni en e mowinjore yudo gik moko duto mabeyo. Bolruok nyalo konyo ng’ato golo paro ma kamano.

Janabi Daniel noketo ranyisi maber e nyiso bolruok. Joodgi, chiane, riekone, kod nyalo ma ne en-go ne nyalo miyo ochak paro ni nonego otimne gik moko e yo makende kata ni nonego oyud migepe makende. (Dan. 1:3, 4, 19, 20) Kata kamano, Daniel nosiko kobolore, kendo kidono nomiyo Jehova ohere ahinya.—Dan. 2:30; 10:11, 12.

Watemuru matek mondo wakwed chuny mosenya ahinya e pinyni mar bedo joma oherore giwegi kendo kik wapar ni wabeyo moloyo jomamoko. Kar mano, wabed mamor gi gueth ma Jehova miyowa nikech ng’wonone mogundho.