1. Ang’o momiyo wadak e kinde makende ahinya?

WADAK e kinde mopogore gi kinde moro amora ma dhano osedakgo e piny. Mana kaka Muma nokoro, Jehova choko ‘oganda mang’ongo moa e ogendni duto, gi dhoudi duto, gi ji mopogore opogore duto, kendo gi dhok duto.’ Joma ochokgo osebedo “oganda man gi teko” ma kwan-gi romo milion aboro ma tiyone Nyasaye odiechieng’ gi otieno ka gimor. (Fwe. 7:9, 15; Isa. 60:22) Onge kinde mora amora ma ji mang’eny kamano osenyiso kaka gihero Nyasaye kod dhano wadgi.

2. Joma ok gin osiepe Nyasaye nyiso hera machal nade? (Ne picha man malo.)

² Muma nokoro ni e ndalowagi, joma ok gin osiepe Nyasaye ne dhi bedo gi hera moro mopogore. Ne gidhi bedo joma oherore giwegi. Jaote Paulo nondiko niya: “E ndalo mag giko . . . , ji nobed joma oherore giwegi, joma ohero pesa, . . . joma ohero mor mag piny kar hero Nyasaye.” (2 Tim. 3:1-4) Hera ma kamano opogore ahinya gi hera ma Jokristo onego obedgo. Joma oherore giwegi ok yud mor ma ne giparo ni ginyalo yudo. Hera ma kamano  miyo kindewagi bedo “kinde matek ahinya.”

3. En wach mane ma wadwaro puonjore e sulani, to nikech ang’o?

³ Paulo nong’eyo ni hera ma ok owinjoreno ne nyalo mako nyaka Jokristo. Kuom mano, ne onyiso Jokristo ni ‘opogre oa’ kuom joma nyiso hera ma kamano. (2 Tim. 3:5) Kata kamano, ok wanyal pogore kodgi chuth chuth. Omiyo, ere kaka wanyalo kwedo paro monya e pinyni mondo wamor Jehova ma en Nyasach hera? We wane ane pogruok mantie e kind hera ma Nyasaye dwaro ni wabedgo kod hera ma iwuoye e 2 Timotheo 3:2-4. Timo kamano biro konyowa mondo wanonre wawegi ni en kit hera mane monego wabedgo ma en hera ma biro miyo wabed mamor gadier.

4. Ang’o momiyo ok rach ka ng’ato oherore e okang’ mowinjore?

⁴ Jaote Paulo nondiko ni “ji nobed joma oherore giwegi.” Be en gima rach ka ng’ato oherore owuon? Ooyo, en gima ber ka waherore wawegi e yo mowinjore. Jehova e ma nochueyowa kamano. Yesu nowacho kama: “Nyaka iher wadu kaka iherori iwuon.” (Mar. 12:31) Ka ok waherore wawegi, ok wanyal hero jowetewa. Muma bende medo wachonwa niya: “Chwo onego oher mondegi kaka gihero ringregi giwegi. Ng’at mohero chiege oherore owuon, nikech onge ng’at ma osin gi dende owuon, to opidhe kendo ogene ahinya.” (Efe. 5:28, 29) Omiyo, ok rach ka ng’ato oherore e okang’ mowinjore.

5. Inyalo lero nade joma oherore mokalo tong’?

⁵ Kit hera ma iwuoye e 2 Timotheo 3:2 en hera ma ok owinjore. En hera ma ng’ato oherore mana kende owuon. Joma oherore mokalo tong’ siko mana koketo pachgi kuomgi giwegi. (Som Jo-Rumi 12:3.) Giparo mana gik ma konyogi giwegi. Ok gidew jomamoko. Sama weche okethore kamoro, gichako keto ketho kuom jomoko kar yie ni giketho. Ng’at moro ma nono weche manie Muma pimo joma oherore giwegi gi le moro miluongo ni chiewo. Leno chuoyoga ji gi kuthe mabith manie dende ka en owuon to kuthego ok hinye. Joma kamago ok mor gadier.

6. Hero Nyasaye miyo wabedo joma chalo nade?

⁶ Jomoko ma nono weche mag Muma wacho ni ka ne Paulo kwano kido ma richo ma ji ne dhi bedogo e ndalo mag giko, nochako kowacho ni ji ne dhi bedo joma oherore giwegi nikech herano e ma nyuolo kido mamoko ma richo ma nokwano. Joma ohero Nyasaye to bedo gi kido mopogore ahinya gi mago. Muma wacho ni joma ohero Nyasaye bedo gi kido kaka mor, kuwe, horuok, ng’wono, ber, yie, muolo, kod ritruok. (Gal. 5:22, 23) Jandik zaburi nowacho ni “joma mor gin joma Nyasachgi en Jehova.” (Zab. 144:15, NW) Jehova en Nyasaye mamor to jotichne bende mor. E wi mano, jotich Jehova mor ahinya chiwore mondo gikony jomamoko, to mano opogore ahinya gi joma oherore giwegi kendo ma dwaro mana gik ma imiyogi.​—Tich 20:35.

7. Gin penjo mage ma biro konyowa nonore mondo wang’e ka pod wahero Nyasaye?

⁷ Ere kaka wanyalo ng’eyo kapo ni wasechako herore wawegi moloyo kaka wahero Nyasaye? Ne ane weche ma ijiwowago e ndiko mar Jo-Filipi 2:3, 4: “Kik utim gimoro amora nikech chuny mar himruok kata nikech paro ni ubeyo moloyo jomamoko, to bolreuru ka ukwano ni jomamoko oloyou gi ber. Kik ung’i mana gik ma kelonu ber un uwegi, to ung’i bende gik ma kelo ber ne jomamoko.” Wanyalo penjore kama: ‘Be  aluwo gima ndikono wacho e ngimana? Be atemo matek mondo atim dwach Nyasaye? Be aikora konyo jomoko e kanyakla kod sama adhi e tij lendo?’ Chiwruok mondo wakony jomoko ok en gima yot. Timo kamano dwaro kinda kod chuny mar chiwruok. Kata kamano, be nitie gima nyalo miyo wabed ma mor moloyo ng’eyo ni Jachuech polo kod piny oyie kodwa?

8. Hero Nyasaye osemiyo jomoko otimo ang’o?

⁸ Hero Nyasaye osemiyo jomoko oweyo tije ma beyo ma ne gitimo mondo giyud thuolo mar tiyo ne Nyasaye e okang’ momedore. Nyaminwa miluongo Ericka ma odak e piny Amerka en laktar. Kar manyo telo ma ne nyalo miye pesa mang’eny e tij thieth, ne obedo painia mapile kendo osetiyo ne Jehova kanyachiel gi chwore e pinje mopogore opogore. Owacho kama koparo chien, “Gueth ma waseyudo ka walendo e alwora ma iwachee dhok mopogore opogore, kod osiepe ma beyo ma waseyudo osemiyo ngimawa obedo maber. Kata obedo ni pod an laktar, sani atiyo gi thuolo mang’eny mondo akony ji ong’e Nyasaye kendo akonyo e weche mag kanyakla, to mano miyo abedo ma mor ma tamre gi nono.”

9. Ang’o momiyo hero pesa ok kel mor?

⁹ Paulo nondiko ni ji ne dhi bedo “joma ohero pesa.” Higni moko mosekalo, nitie painia moro ma nowuoyo gi ng’at moro e wi Nyasaye. Ng’atno nowuodho pesa mag node e ofuko moting’o malo kowacho gi sunga niya: “Ma e nyasacha!” Kata obedo ni ji mang’eny ok bi wacho kamano achiel ka kachiel, piny opong’ gi joma ohero pesa kod gik ma pesa nyalo nyiewo. Kata kamano, Muma chiwonwa siem kama: “Ng’at mohero fedha, fedha ok norome, kendo ng’at mohero mwandu, mwandu ok norome.” (Ekl. 5:10) Joma kamago tiyoga mana tij manyo pesa to mano kelonegi “lit mang’eny.”​—1 Tim. 6:9, 10.

10. Ang’o ma Muma wacho e wi mwandu kod dhier?

¹⁰ Waduto wadwaro pesa. Pesa miyowa rit e okang’ moro. (Ekl. 7:12) Kata kamano, be ng’ato nyalo bedo mamor ka en gi pesa morome nyiewo mana gik mochuno e ngima? Ee, mano nyalore. (Som Eklesiastes 5:12.) Agur wuod Yake nondiko niya: “Kik imiya dhier kata mwandu mang’eny; pidha gi chiemo mowinjore ayudi.” Wanyalo ng’eyo gimomiyo ne ok odwar bedo modhier mokalo tong’. Nodhi nyime wacho ni ne ok odwar mondo okwel nikech mano ne ok dhi miyo Nyasaye duong’. To ang’o momiyo ne okwayo Nyasaye ni kik miye mwandu mang’eny? Nowacho niya: “Ni kik ayieng’, mit akwedi kawacho ni Jehova en ng’a?” (Nge. 30:8, 9) Samoro in bende ing’eyo joma ogeno mwandu kar geno Nyasaye.

11. En siem mane ma Yesu nochiwo e wach pesa?

¹¹ Joma ohero pesa ok nyal moro Nyasaye. Yesu nowacho niya: “Onge ng’at ma nyalo bedo misumba ruodhi ariyo; nimar obiro sin gi moro to ohero machielo, kata obiro makore gi moro to ochayo machielo. Ok unyal bedo wasumbni mag Nyasaye kendo wasumbni mag Mwandu.” Ka ne pok owacho wechego, noyudo osewacho niya: “Weuru kano mwandu magu e piny, kama kudni kod nyal kethogie kendo kama jokuoge donjoe mi gikwal. Kar mano, kanuru mwandu magu e polo, kama kudni kata nyal ok nyal kethoe kendo kama jokuoge ok nyal donjoe mi gikwal.”​—Mat. 6:19, 20, 24.

12. Ere kaka dak e ngima mayot miyo tiyo ne Nyasaye bedo mayot? Chiw ane ranyisi.

¹² Ji mang’eny osefwenyo ni keto ngimagi  obed mayot miyo gibedo ma mor kendo giyudo thuolo momedore mar tiyo ne Jehova. Jack, ma odak e piny Amerka, nouso ot maduong’ ma ne en-go kaachiel gi ohande nikech nong’eyo ni timo kamano ne dhi miye thuolo mar bedo painia en kaachiel gi chiege. Owacho niya: “Ne teknwa ahinya uso odwa kod gik mamoko ma ne wan-go. Kata kamano, kuom higni mang’eny naduogoga e ot ka achwanyora nikech weche mag tich. Jaoda ma ne en painia mapile to nosiko ka mor amora. Nonyisaga niya:‘An gi jatelo maber miwuoro!’ To nikech koro sani an bende an painia, waduto watiyone ne jatelo achiel ma en Jehova.”

13. Wanyalo ng’eyo nade paro ma wan-go e wi pesa?

¹³ Mondo wang’e paro ma wan-go e wi bedo gi pesa, wanyalo nonre ka watiyo gi penjo ma luwogi: ‘Be kit ngimana nyiso ni ayie gi gima Muma wacho e wi pesa? Be manyo pesa e gima aketo mokwongo e ngimana? Be dipo ni ageno mwandu ma an-go moloyo winjruok ma an-go gi Jehova kod jomamoko? Be aketo geno kuom Jehova mondo omiya gik mochuno e ngima?’ Wan gadier ni Jehova ok bi jwang’o joma ogeno kuome.​—Mat. 6:33.

14. En paro mane monego wabedgo e wi gik ma kelonwa mor?

¹⁴ Mana kaka Muma ne okoro, ji mang’eny e kindegi gin “joma ohero mor mag piny.” Waseneno ni onge gima rach ka ng’ato oherore e yo mowinjore kod ka obedo gi pesa moromo. Kamano bende, onge gima rach ka ng’ato obedo ma mor e okang’ mowinjore. Jehova ok dwar ni watuonre mokalo tong’ kendo ok otamwa timo gik ma kelonwa mor. Muma jiwo jotich Nyasaye niya: “Dhi adhiya, icham chiembi gi mor, kendo madh divai ma ingo ka chunyi mor.”​—Ekl. 9:7.

15. Ndiko mar 2 Timotheo 3:4 wuoyo e wi mor mane?

¹⁵ Ndiko mar 2 Timotheo 3:4 wuoyo e wi ng’at ma ohero mor mar piny to ok ohero Nyasaye. Ndikono ok wach ni ji ne dhi hero mor mar piny moloyo kaka gihero Nyasaye,  nikech mano ne dhi nyiso ni kare gihero Nyasaye e okang’ moro. Ndikono wacho ni ne gidhi hero mor mar piny ‘kar hero Nyasaye.’ Jasomo moro nondiko niya: “Ndikono ok wach ni jogo ohero Nyasaye e okang’ moro. Onyiso ni ok gihero Nyasaye kata matin.” Mano en siem maduong’ ahinya ne joma chako hero mor mar pinyni. Weche motigo ni “joma ohero mor mag piny” wuoyo maler e wi joma ‘mor mag ngimani galo.’​—Luka 8:14.

16, 17. Yesu noketo ranyisi mane e wach manyo mor?

¹⁶ Yesu noketo ranyisi maber e wi paro monego wabedgo e wach bedo gi mor mowinjore. Yesu nodhi e “nyasi moro mar kend” kaachiel gi nyasi moro machielo ma ne ogwelee. (Joh. 2:1-10; Luka 5:29) E nyasi mar kend ma nodhiyeno, Yesu notimo hono moloko pi obedo divai ka ne divai dhi ka rumo. To e kinde moro machielo, ne okwero joma ne kawore ni gin joma kare ahinya nikech ne gijare mana nikech nochiemo kendo ometho.​—Luka 7:33-36.

¹⁷ Kata kamano, Yesu ne ok odonjore chuth e mor mag pinyni. Noketo tiyo ne Jehova obedo mokwongo e ngimane kendo nochiwore ahinya mar konyo jomoko. Ne otho malit e yadh-sand mondo waduto wayud ngima. Ka ne Yesu wuoyo gi joma ne dwaro luwe, nonyisogi niya: “Un joma mor ka ji kwedou kendo gisandou kendo giriambonu, ka giwacho kuomu weche duto maricho nikech an. Moruru kendo beduru moil ahinya nimar pok maru duong’ e polo, kendo kamano e kaka ne gisando jonabi ma notelonu.”​—Mat. 5:11, 12.

18. Gin penjo mage ma nyalo konyowa ng’eyo okang’ ma waherogo gik ma kelonwa mor?

¹⁸ Ang’o ma nyalo konyowa ng’eyo okang’ ma waherogo gik ma kelonwa mor? Onego wapenjre penjo ma luwogi: ‘Be ahero mana gik ma kelona mor moloyo chokruoge kod tij lendo? Be aikora tuonora gik moko mondo ati ne Nyasaye? Sama ayiero gik ma kelona mor, be anonoga paro ma Jehova nigo e wi gik ma ayierogo?’ Ka wahero Nyasaye gadier, wabiro tang’ mondo kik watim gik ma wang’eyo maler ni ok more kod ma wachichgo ni ok nyal more.​—Som Mathayo 22:37, 38.

19. Gin jomage ma ok nyal bedo gi mor madier?

¹⁹ Kata obedo ni dhano osebedo ka chandore e bwo loch Satan kuom higni 6,000, gima ber en giko mar loch Satan koro osekayo machiegni. Piny opong’ gi joma oherore giwegi, mohero pesa, kendo mohero mor mar piny. Gidich mana gi gik ma konyogi giwegi kendo ok gidew jomamoko. Joma kamago ok nyal bedo ma mor gadier. Jandik zaburi nowacho gima nyalo kelo mor madier ka nowacho niya: “Ojahawi jalo man gi Nyasach Yakobo kaka jakonyne, ma geno kuom Jehova Nyasache.”​—Zab. 146:5.

20. Ere kaka hero Nyasaye osemiyo ibedo ma mor?

²⁰ Jotich Jehova medo here kendo higa ka higa ji mathoth biro mondo otine nikech gihere. Mano en gima nyiso maler ni Pinyruodh Nyasaye sani locho kendo machiegnini obiro kelo gueth mogundho e piny. Wanyalo bedo ma mor gadier mana ka watimo dwach Nyasaye kendo ka wang’eyo ni wamore. Joma ohero Jehova gadier biro bedo ma mor nyaka chieng’! E sula ma luwo, wabiro neno kido moko maricho ma joma oherore giwegi bedogo kod kaka mano opogore gi kido mabeyo ma jotich Jehova nigo.