1. Daudi ne nigi paro mane kuom Jehova, to paro ma kamano nochwale mondo otim ang’o?

RUOTH DAUDI nondiko niya: ‘Jehova duong’ kendo owinjore opake chutho.’ (Zab. 145:3) Nohero Jehova ahinya, kendo herano nochwale mondo opak Jehova ‘e dier chokruok.’ (Zab. 22:22; 40:5) Onge kiawa ni in be ihero Jehova kendo iyie gi weche ma Daudi nowacho niya: ‘Odend nyingi, A Jehova, Nyasach Israel kwarwa, ndalo duto ma nyaka chieng’.’​—1 We. 29:10-13.

2. (a) Achiel kuom yore ma wapakogo Jehova en mane? (b) En pek mane ma owete gi nyimine moko romogo, to wadwaro nono ang’o?

² E kindegi, achiel kuom yore ma wapakogo Jehova en chiwo paro e chokruogewa. Kata kamano, nitie owete gi nyimine moko ma yudo ka chiwo paro e chokruok teknegi. Gigombo chiwo paro, to giluor. Ere kaka ginyalo loyo luorono? To ang’o ma nyalo konyowa waduto mondo wachiw paro ma jiwo jomamoko? Ka pok wanono penjogo, wakwong wane ane weche ang’wen madongo ma miyo wachiwo paro e chokruok.

3-5. (a) Ka luwore gi Jo-Hibrania 13:15, ang’o momiyo wachiwoga paro e chokruok? (b) Be ochuno ni nyaka wachiw paro e rang’iny marom? Ler ane.

³ Jehova odhialo ng’ato ka ng’ato kuomwa gi thuolo mar pake. (Zab. 119:108) Paro ma wachiwo e chokruogewa bende en “misango mar pak,” to onge ng’ato ang’ata ma nyalo chiwo misangono e lowa. (Som Jo-Hibrania 13:15.) Be Jehova dwaro ni wachiw paro e rang’iny marom? Ooyo!

⁴ Jehova ong’eyo ni wan gi nyalo mopogore opogore to chalwa bende opogore, omiyo, omor gi misango ma ng’ato ka ng’ato chiwone gi chunye duto. Par ane misengni mopogore opogore ma noyie mondo Jo-Israel ochiwne. Jo-Israel moko ne nyalo chiwo nyarombo kata diel. Ja-Israel modhier  to ne nyalo chiwo ‘akuche odugla ariyo kata akuche matindo ariyo.’ To ka nyalone ne ni piny ma ok nonyal yudo akuche ariyo, Jehova noyiene mondo ochiw ‘migawo achiel kuom apar mar efa mar mogo mayom.’ (Lawi 5:7, 11) Nengo mogo ne ni piny, kata kamano, Jehova noyie gi misangono tek mana ni ne en “mogo mayom.”

⁵ Mano e paro ma Jehova Nyasachwa ma jang’wono pod nigo nyaka sani. Sama wachiwo paro e chokruok, ok ogen ni ng’ato ka ng’ato kuomwa nyaka wuo e yo mong’ith mana ka Apolo kata e yo molony kaka Paulo. (Tich 18:24; 19:8) Gima Jehova dwaro en ni wachiw paro mabeyo ka luwore gi nyalowa. Donge iparo chi liel ma nogolo chiwo ma romo mana pesa ma mingli ariyo kende? Jehova ne mor kode gilala nikech nochiwo gima ber mogik ka luwore gi nyalone.​—Luka 21:1-4.

6. (a) Ka luwore gi Jo-Hibrania 10:24, 25, paro ma jomamoko chiwo e chokruok nyalo jiwowa nade? (b) Ere kaka inyalo nyiso ni imor gi paro ma jomamoko chiwo?

⁶ Paro ma wachiwo jiwo jomamoko. (Som Jo-Hibrania 10:24, 25.) Waduto wabedoga ma mor sama wawinjo ka ji chiwo paro mopogore opogore e chokruok. Kuom ranyisi, wabedoga ma mor sama nyathi matin ochiwo dwoko ma yot kowuok e chunye. Wawinjo maber sama ng’ato lero gi ilo wach moro manyien ma nopuonjore. Bende, chunywa pong’ gi mor sama joma luor-luor kata ma puonjore dhowa ochoko chir ma gichiwo paro. (1 The. 2:2) Ere kaka wanyalo nyiso ni wamor gi kinda ma gitimo? Wanyalo goyonegi erokamano bang’ chokruok kuom paro ma ne gichiwo. Gima chielo ma wanyalo timo en chiwo paro wan bende. Mano nyiso ni ok wadhi e chokruok mana mondo ojiwwa, to wadhi mondo wan be wajiw jomamoko.​—Rumi 1:11, 12.

7. Chiwo paro e chokruok konyowa nade?

⁷ Sama wachiwo paro, wan wawegi wayudo konyruok. (Isa. 48:17) E yo mane? Mokwongo, sama wachano dhi chiwo paro e chokruok, waikorega e yo maber. To sama waikore maber, wamedo ng’eyo Wach Nyasaye e yo matut. To ka wang’eyo Wach Nyasaye e yo matut, wabiro tiyo gi gik ma wapuonjre, to mano  konyowa. Mar ariyo, sama wachiwo paro, chokruok bedonwa mamit nikech wan bende nitie kama wasiro. Mar adek, nikech chiwo paro maber en gima dwaro kinda, yot mondo paro ma wachiwogo ogurre e pachwa kod chunywa kuom kinde malach.

8-9. (a) Ka luwore gi Malaki 3:16, iparo ni Jehova winjo nade sama wachiwo paro e chokruok? (b) En pek mane ma jomoko pod nyalo bedogo?

⁸ Sama wachiwo paro, wamoro chuny Jehova. Wan gadier ni sama wachiwo paro, Jehova chiko ite kendo omor gi kinda ma watimo. (Som Malaki 3:16.) Onyiso morne kuom guedhowa.​—Mal. 3:10.

⁹ Mana kaka waneno, nitie gik monego ochwalwa mondo wachiw paro e chokruok. Kata kamano, pod nitie joma nyalo luor ting’o badgi kata obedo ni ne giiko paro ma ginyalo chiwo. Ka po ni gima kamano timoreni, kik chunyi nyosre. Wanon ane puonj moko ma ni e Muma, ranyisi moko, kod gik ma wanyalo timo mondo waduto wachiw paro momedore e chokruok.

10. (a) En luoro mane ma thothwa nigo? (b) Ang’o momiyo bedo gi luoro mar chiwo paro seche moko ok rach?

¹⁰ Be iwinjoga ka adundoni guecho matek sa asaya ma idwa ting’o badi mondo ichiw paro e chokruok? Ka en kamano, ng’e ni ok in kendi. Thothwa bedoga gi luoro moko sama wadwaro chiwo paro. Ka pok ing’eyo kaka inyalo loyo luorono, dwarore ni ikwong ing’e gima kele. Dibed ni iluor ni wiyi biro wil gi gima idwa wacho, kata iluor ni inyalo wacho gima ok owinjore? Dibed ni chunyi chandore ni ok ibi chiwo dwoko maber kaka jomoko? Parie ni bedo gi luoro ma kamago nyiso ni in Jakristo maber! Nikech ang’o? En nikech luorogo nyiso ni in ng’ama obolore kendo ma neno ni jomamoko oloye gi ber. Mano kido ma Jehova morgo. (Zab. 138:6; Fil. 2:3) Kata kamano, Jehova dwaro ni ipake  kendo ijiw owete gi nyimine e chokruok. (1 The. 5:11) Oheri kendo obiro miyi chir ma dwarore.

11. Gin puonj mage ma ni e Muma ma nyalo konyowa?

¹¹ Ne ane puonj moko ma ni e Muma. Muma wacho ni waduto wachwanyorega e yo ma wawuoyogo. (Jak. 3:2) Bende, Jehova kaachiel gi Jokristo wetewa ong’eyo ni wan dhano adhana ma nyalo both. (Zab. 103:12-14) To gin e jowa kendo giherowa. (Mar. 10:29, 30; Joh. 13:35) Ging’eyo ni seche moko paro ma wachiwo ok nyal wuok e yo mong’ith ahinya.

12-13. Ranyisi mar Nehemia kod Jona puonjowa ang’o?

¹² Ne ane ranyisi moko ma ni e Muma ma nyalo konyi loyo luoro. Par ane Nehemia. Ne otiyo e od ruoth moro ma nigi teko ahinya. Nehemia nokuyo nikech nowinjo ni ohinga mag Jerusalem kod rangeyene ne okethore. (Neh. 1:1-4) Par ane kaka nyaka bed ni adundone ne oguecho matek ka ne ruoth okwaye mondo onyise gimomiyo ne okuyo! Nehemia nolemo gikanyono kae to ochiwo dwoko. Ruoth nowinjo kwayone mi ruoth notimo mathoth mondo okony jotich Nyasaye. (Neh. 2:1-8) Par ane Jona bende. Ka ne Jehova oore mondo odhi onyis Jo-Nineve kum ma ne dhi yudogi, luoro nomake mi oidho yie mochomo kumoro nono. (Jona 1:1-3) Kata kamano, Jehova nokonye ma gikone ne otimo migawono. To weche ma ne owacho noreso ngima Jo-Nineve. (Jona 3:5-10) Ranyisi mar Nehemia puonjowa ni sama waluor, ber lemo ka pok wachiwo dwoko. To ranyisi mar Jona puonjowa ni Jehova oikore konyowa mondo watine kata bed ni gik ma kelonwa luoro dongo ma romo nade. Kuom adier, be nitie jo kanyakla moro amora ma nyalo miyo ng’ato luoro ma rom gi luoro ma Jo-Nineve ne miyo ji?

¹³ Gin ang’o minyalo timo mondo ichiw paro ma jiwo jomamoko e chokruok? We wane ane moko kuomgi.

14. Ang’o momiyo onego waikre maber ne chokruok, to wanyalo timo kamano seche mage?

¹⁴ Ikri maber ne chokruok ka chokruok. Ka ichanori chon maber kendo itimo ikruok ma thiring’inyi, ibiro yudo ka chiwo paro chako bedoni ma yot. (Nge. 21:5) Waduto wan gi chenro mopogore opogore mag ikruok ne chokruok. Nyaminwa Eloise ma en chi liel ma jahigni 80 gi wiye chakoga ikore ne Puonjruok mar Ohinga mar Jarito e chak juma. Owacho kama: “Sama aikora chon moromo, chokruok bedonaga mamit.” Nyaminwa Joy ma tiyo tij andika e kor juma te, ketoga seche moko tenge chieng’ Ngeso mondo onon Ohinga mar Jarito. Owacho kama: “Aikoga Ohinga mar Jarito Ngeso kamano nikech yotna paro gik ma aikogo kinyne ka adhi e chokruok.”  Owadwa Ike ma en jaduong’-kanyakla kendo painia wacho niya: “An ayudoga ka puonjruok matin-matin pile ka pile konya moloyo ka amanyo thuolo malach dichiel.”

15. Mondo iikri maber ne chokruok, ang’o monego itim?

¹⁵ Mondo iikri maber ne chokruok, ang’o monego itim? Mokwongo, chak gi lamo kikwayo Jehova mondo omiyi roho maler. (Luka 11:13; 1 Joh. 5:14) Kae to kaw dakika moko mondo iwuoth e i sula midwaro iko. Kuom ranyisi, ng’i gima wich maduong’ wacho, wiye matindo, pichni moketi, kod sanduge ma jiwo puonj madongo. Bang’ mano, non paragraf ka paragraf kisomo ndiko mang’eny kaka nyalore. Par matut kuom gik minono kitemo yiero bende weche minyalo chiwoe paro. Kaka imedo ikori e yo maber, e kaka ibiro medo yudo konyruok mathoth, kendo ibiro yudo ka yotni chiwo paro sama ipuonjruok sulano e chokruok.​—2 Kor. 9:6.

16. Gin gige timo nonro mage ma in-go, to itiyo kodgi nade?

¹⁶ Ka nyaloreni, ti gi gige timo nonro ma dijitol ma yudore e dhou. Kokalo kuom riwruok mar ogandane, Jehova osemiyowa gige timo nonro ma dijitol mondo okonywa timo ikruok ne chokruok. Kuom ranyisi, JW Library^® konyowa yudo buge mag puonjruok kendo chanogi maber e simbewa kata tabledewa. Mano miyo wanyalo nono bugego kata somogi kamoro amora ma wantie samoro amora, kata wanyalo winjo weche mosemaki mag bugego. Jomoko tiyo gi JW Library e puonjruok sama gin e lanj ka tich kata e skul, kata sama gin e safar. Nitie bende Watchtower Library kod Watchtower ONLINE LIBRARY^™ ma miyo wanyalo timo nonro momedore e wach ma wasomo.

17. (a) Ang’o momiyo ber iko dwoko mokalo achiel? (b) Ne ipuonjori ang’o e vidio mar Bed Osiep Jehova​—Ik Paro Mibiro Chiwo?

¹⁷ Ka nyalore, ik dwoko mokalo achiel minyalo chiwoe paro e sula ka sula. Nikech ang’o? En nikech seche moko jatayo ok bi yieri sama iting’o badi. Jomamoko be biro ting’o badgi e sechegogo kendo jatayo ni thuolo yiero ng’ato ang’ata kuomgi. Bende, nikech chokruok nyaka rum aruma e wang’ sa, jatayo ok dimi ji te moting’o badgi thuolo e paragraf ka paragraf. Omiyo, kik ichwanyri kendo kik chunyi nyosre ka po ni ok oyieri e paragraf mokwongo kwongo. Ka iiko dwoko mang’eny, ibiro yudo thuolo mathoth mag chiwo paro. Inyalo iko nyaka kaka ibiro somo ndiko moro. To ka ber, ik bende dwoko moko minyalo chiwo ma ok isomo achiel kachiel. *

18. Ang’o momiyo onego wachiw paro machieko chieko?

 ¹⁸ Chiw paro machieko chieko. Kinde mang’eny, paro ma jiwoga ji gin-ga paro machieko chieko kendo mayot. Omiyo, tem matek mondo paro michiwo obed machieko. Tem kik ikal sekond 30. (Nge. 10:19; 15:23) Ka isebedo kichiwo paro kuom higni mang’eny e chokruok, ket ranyisi maber ne jomamoko kuom chiwo paro machieko chieko. Kichiwo paro moting’o weche mathoth kendo ma kawo dakika buora, jomamoko nyalo luor chiwo paro nikech gineno ni ing’awo ngas malo ma ok ginyal chopee. Dwoko machieko bende miyo jomamoko yudo thuolo mar chiwo paro. To ka po ni in e ma okwong yieri, chiw dwoko achiel kachiel mar penjo mopenj. Kik ilung’ paragraf te. Kosewuo e wach maduong’ ma ni e paragraf, inyalo chiwo paro e weche mamoko ma jiwo wach maduong’no.​—Ne sanduk ma wiye wacho ni: “ Anyalo Chiwo Paro e Wach Mane?”

19. Ere kaka owadwa ma tayo puonjruok nyalo konyi, to ang’o ma nyaka itim?

¹⁹ Inyalo nyiso ng’ama tayo ni diher chiwo paro e paragraf moro sie. Kiyiero timo kamano, nyis jatayono chon ka pok chokruok ochakore. Sama uchopo e paragrafno, ting’ badi malo mapiyo mondo jatayo oneni.

20. Ang’o momiyo inyalo pim chokruok mar kanyakla gi chiemo ma osiepe chamo kanyachiel?

²⁰ Ne chokruok kaka chiemo ma uchamo kanyachiel gi osiepe ma ihero. Par ane ni osiepeni moko e kanyaklau ochano budho moro matin, to gikwayi ni ilosie chiemo moro matin ibigo. Inyalo timo nang’o? Inyalo bedo gi parruok matin, kata kamano, ibiro timo duto minyalo mondo ited gima biro moro ji te. Jehova e ma ogwelowa e chokruok kendo opedhonwa mesa mopong’ gi chiemo mamit. (Zab. 23:5; Mat. 24:45) Omor ahinya ka wan be wawuotho gi chiemo moro matin ma waloso maber kaka wanyalo. Omiyo, tim ikruok maber ne chokruok kae to ichiw paro mang’eny kaka nyalore. Kitimo kamano, in bende ibiro yudo gima inyalo pogo ne jomamoko sama ibiro chiemo e mesa Jehova.