1. Ere kaka ji osenyiso ni gionge hera e kindegi?

MUMA nowacho ni e ndalo mag giko, ji ne dhi bedo “ma onge hera.” (2 Tim. 3:1, 3) Waneno kaka wechego chopo e kindegi. Kuom ranyisi, kend mang’eny osekethore. Sama mano otimore, jonyuol bedoga gi sigu e kindgi kendo nyithindo nenoga ni ok ohergi. Kata mana joot ma odak e ot achiel nyalo bedo ma onge gi hera e kindgi. Jal moro ma ng’adoga ne ji rieko e weche mag kend wacho kama: “Kompyuta, tablede, simbe, kaachiel kod tuke mag vidio osepogo ji e udi. Wuone, mine, kaachiel kod nyithindgi tiyo gi gigo kuom thuologi mang’eny. Omiyo, kata obedo ni gidak e ot achiel, gichalo mana welo.”

2-3. (a) Ka luwore gi Jo-Rumi 12:10, gin jomage monego wanyis hera matut? (b) En ang’o ma wadwaro nono e sulani?

² Ok dwaher mondo ochikwa gi kit piny ma onge herani. (Rumi 12:2) Onego wanyis Jokristo wetewa hera matut kaka hera ma ni e kind joot. (Som Jo-Rumi 12:10.) Tiend hera matut en ang’o? Wechego itiyogo kiwuoyo kuom osiep ma ni e kind joot. Hera ma kamano e ma onego wanyis owete gi nyiminewa ma wan-go e yie. Hera ma kamano biro konyowa rito kuwe ma en kido ma dwarore ahinya ne Jokristo madier.​—Mika 2:12.

³ Wadwaro nono ranyisi moko e Muma ma nyalo konyowa neno kaka wanyalo nyago kidono kendo kaka wanyalo siko ka wanyiso hera ma kamano.

4. Ere kaka Jakobo 5:11 konyowa ng’eyo okang’ ma Jehova oherowago?

⁴ Muma konyowaga ng’eyo kido mabeyo mag Jehova.  Kuom ranyisi, Muma wacho niya: “Nyasaye en hera.” (1 Joh. 4:8) Ng’eyo wachno miyo wagombo sudo machiegni gi Nyasaye. Muma wacho bende kama: “Jehova ogundho gi hera matut.” (Som Jakobo 5:11.) To mano kaka wechego nyiso okang’ ma Jehova oherowago!

5. Ere kaka Jehova nyisowaga ng’wono, to ere kaka wan be wanyalo luwo ranyisine?

⁵ Ne ane kaka Jakobo 5:11 tudo hera matut ma Jehova nigo gi kido machielo ma miyo wasudo machiegni kode ma en ng’wono. (Wuok 34:6) Achiel kuom yore ma Jehova nyisogo ni ong’won kodwa en kuom weyonwa kethowa. (Zab. 51:1) Muma nyiso ni kido mar ng’wono oriwo gik mang’eny to ok mana weyo ne ng’ato kethoge. Ng’wono en winjo ne ng’ato lit, kendo en kido ma chwalowa mondo wakony ng’at ma chandore. Jehova osenyiso kaka ogombo konyowa kendo kechowa moloyo kaka miyo nyalo kecho nyathine. (Isa. 49:15) Sama wachandore, ng’wono mar Jehova chwalega mondo okonywa. (Zab. 37:39; 1 Kor. 10:13) Wanyalo nyiso owetewa gi nyiminewa ng’wono kuom weyonegi kethogi kendo weyo ma ok wamakonegi sadha sama gichwanyowa. (Efe. 4:32) Kata kamano, yo maduong’ie moloyo ma wanyalo nyisogo Jokristo wetewa ng’wono, en konyogi sama gin e chandruok. Sama wanyiso jomoko ng’wono nikech waherogi, waluwo ranyisi maberie moloyo mar Jehova Nyasach hera.​—Efe. 5:1.

6. Ere kaka Jonathan gi Daudi nonyiso ni ne gin gi hera matut e kindgi?

⁶ Muma oting’o ranyisi mag joma ne onyiso hera matut kata obedo ni ne girem. Wane ane ranyisi mar Jonathan gi Daudi. Muma wacho kama: “Jonathan gi Daudi nochako bedo osiepe mati mata kendo Jonathan nohero Daudi mana kaka noherore owuon.”  (1 Sa. 18:1) Nowal Daudi mondo obi obed ruoth bang’ Saulo. Bang’ mano, mirima nomako Saulo kendo notemo nego Daudi. Kata kamano, Jonathan ne ok oriwo wuon-gi lwedo e wi chenro ma ne en-go mar nego Daudi. Jonathan gi Daudi nosingore ni ne gidhi siko ka gin osiepe kendo sirore.​—1 Sa. 20:42.

7. Achiel kuom weche ma ne nyalo mono Jonathan gi Daudi bedo osiepe en mane?

⁷ Nitie gik ma ne nyalo miyo Jonathan gi Daudi kik bed osiepe. Kata kamano, ne ok giyie mondo gigo omon-gi bedo osiepe. Kuom ranyisi, Jonathan nohingo Daudi gi higni 30 kama. Jonathan ne nyalo neno Daudi mana ka nyathi ma ok nyal konye. Kata kamano, Jonathan ne ok ochayo Daudi e yo moro amora.

8. Ang’o momiyo inyalo wacho ni Jonathan ne en osiep Daudi madier?

⁸ Jonathan ne nyalo neno ne Daudi nyiego. Nikech ne en wuod Saulo, nonyalo ramo ni en e ma nyaka obed ruoth bang’ wuon-gi. (1 Sa. 20:31) Kata kamano, Jonathan nobolore kendo noluwo kaka Jehova nochiko. Noriwo Daudi lwedo gi chunye duto kaka ruoth ma Jehova nosewalo. Kendo nomakore gi Daudi kata obedo ni mano ne omiyo wuon-gi obedo gi mirima kode.​—1 Sa. 20:32-34.

9. Be Jonathan ne neno Daudi kaka jasike? Ler ane.

⁹ Jonathan nohero Daudi mana kaka owadgi, omiyo, ne ok onene kaka jasike. Jonathan nolony e bayo asere kendo ne en jalweny ma jachir. En kaachiel gi Saulo wuon-gi ne ging’ere kaka ‘jong’wech moloyo otenga’ kendo “ne gin roteke moloyo sibuoche.” (2 Sa. 1:22, 23) Weche kaka mago ne nyalo miyo Jonathan osungre kendo ochak nenore kaka ng’at malich ahinya. Bende, Jonathan ne ok ohero piem kendo ne ok en janyiego. Kar mano, Jonathan ne mor gi chir ma Daudi nonyiso kendo nomor gi yo ma nogenogo Jehova. Par ni Jonathan nochako hero Daudi gi hera matut bang’ Daudi nego Goliath. Ere kaka wan bende wanyalo nyiso hera ma kamano?

10. Tiend hero owetewa gi “hera matut” en ang’o?

¹⁰ Muma nyisowa ni ‘waherre gi hera matut, kendo watim kamano gi chunywa duto.’ (1 Pet. 1:22) Jehova oseketonwa ranyisi maber e wachno. Hera ma oherowago tut ma onge gimoro amora ma nyalo pogowa kode. (Rumi 8:38, 39) E dho Grik, “hera matut” en wach ma itiyogo sama iwuoyo kuom ng’at ma timo kinda mang’eny mondo onyis jomoko hera. Nitie sama nyalo dwarore ni watim kinda ahinya mondo waher Jakristo wadwa moro. Sama jomoko ochwanyowa dwarore ni wadhi nyime ‘nano e hera ka watimo matek mondo warit winjruok achiel ma roho miyowa e kuwe ma tueyowa kanyachiel.’ (Efe. 4:1-3) Ka waketo pachwa kuom “kuwe ma tueyowa kanyachiel,” ok wabi siko ka wang’iyo mana nyawo Jokristo wetewa. Wabiro temo neno owetewa gi nyiminewa mana kaka Jehova nenogi.​—1 Sa. 16:7; Zab. 130:3.

11. Ang’o momiyo seche moko nyalo bedo matek nyiso hera matut?

¹¹ Ok yotga nyiso Jokristo wetewa hera matut kinde duto, to moloyo ka wang’eyo nyawogi. Nenore ni gima kamano  notimore ne Jokristo moko e kinde mokwongo. Kuom ranyisi, Yuodia gi Suntuke ne mor ahinya ‘tiyo kanyachiel gi Paulo e lando wach maber.’ Kata kamano, nitie gimoro ma ne kelo chwanyruok e kind nyimine ariyogo. Omiyo, Paulo nosayogi “mondo gibed gi paro achiel kuom Ruoth.”​—Fil. 4:2, 3.

12. Ere kaka wanyalo nyiso Jokristo wetewa hera matut?

¹² Ere kaka wanyalo nyiso Jokristo wetewa hera matut? Ka watimo kinda mondo wang’e Jokristo wetewa maber, biro bedonwa mayot mondo wanyisgi hera koa e chunywa. Ok onego wawe hikwa kata yo ma ne wapon-go omonwa nyiso hera. Par ni Jonathan nohingo Daudi gi higni 30 kama, to pod nohere ahinya. Donge in bende inyalo temo mondo imak osiep gi ng’at maduong’ni kata matinni? Kitimo kamano to ibiro nyiso ni ‘ihero ji duto ma ni e riwruok mar owete.’​—1 Pet. 2:17.

13. Ang’o momiyo ok wanyal hero ji duto e kanyakla e yo ma romre?

¹³ Sama wanyiso Jokristo wetewa hera matut, be mano nyiso ni wabiro hero ji duto ma ni e kanyakla e yo ma romre? Ooyo, mano ok en gima nyalore. Nitie joma waheroga ahinya nikech nitie gik ma wachalie kodgi. Yesu noluongo jootene ni “osiepene,” kata kamano, Johana to nohero ahinya. (Joh. 13:23; 15:15; 20:2) Mano ok nyis ni koro Yesu ne timo ne Johana gik moko mabeyo moloyo jowetene. Kuom ranyisi, ka Johana gi owadgi miluongo ni Jakobo nokwayo mondo omigi migawo makende e Pinyruodh Nyasaye, Yesu nowachonegi kama: “An ok e ma ayier jo ma bet e bada korachwich kata koracham.” (Mar. 10:35-40) Mana kaka Yesu, ok onego wadew wang’ osiepwa mwageno ahinya kendo timone gik mabeyo moloyo kaka wanyalo timo ne jomamoko. (Jak. 2:3, 4) Timo kamano nyalo kelo chuny  mar piem e kanyakla to mano chuny marach ahinya.​—Juda 17-19.

14. Ka luwore gi Jo-Filipi 2:3, en ang’o ma biro konyowa geng’o chuny mar piem e kanyakla?

¹⁴ Sama wanyiso Jokristo wetewa hera matut, wabiro geng’o chuny mar piem e kanyakla. Par ni Jonathan ne ok opiem gi Daudi kendo nene kaka jal ma ne dwaro maye loch. Waduto wanyalo luwo ranyisi mar Jonathan. Kik ine Jokristo weteni kaka jowasiki mana nikech gin gi nyalo moko ma in iongego. Kar mano, onego ‘wabolre ka wakwano ni gibeyo moloyowa.’ (Som Jo-Filipi 2:3.) Ng’e ni ng’ato ka ng’ato nigi kama omako e kanyakla. Ka wabolore to wabiro neno kido mabeyo ma owetewa gi nyiminewa nigo, kendo wabiro luwo ranyisigi.​—1 Kor. 12:21-25.

15. En ang’o ma wanyalo puonjore kuom gima notimore ne Tanya kod joode?

¹⁵ Sama chandruok moro oyudowa apoya, Jehova hoyowaga kokalo kuom hera ma owete nyisowa kod kony ma gimiyowa. Par ane gima ne otimore ne Nyaminwa Tanya kod nyithinde adek ka ne giwuok e chokruok moro moriwo pinje e higa mar 2019. Wi chokruogno ne en, “Hera Ok Rem Ngang’!” Owacho kama: “Ka ne waa e chokruok ka wadok e otel ma ne wadakie, mtoka moro notuomo mtokwa. Onge ng’ato ang’ata ma nohinyore. Ne wawuok e mtokwa ma wachung’ bathe ka dhowa omoko. Gie bath ndara komachielo, ng’at moro nochungo mtoke kendo nochako fwayo koluongowa mondo wadhi ire. Ne en achiel kuom owetewa ma  bende ne owuok e chokruogno. Ok en kende e ma ne ochung’ ka nonewa, owete gi nyimine moko abich ma bende nogwel e chokruogno koa e piny Sweden bende nochung’. Nyiminego nokwakowa kaachiel gi nyara, mi nawinjo ka chunya oduogo. Natemo nyisogi ni weche ne dhi bedo mana maber, kata kamano, ne giramo ni ne ok gidhi weyowa. Ne gibedo kodwa kanyo ka gijiwowa kata mana bang’ ka jo ambulance nosebiro. E kinde ma ne weche tekieno, ne waneno hera mar Jehova. Gima notimoreno momiyo amedo hero owete gi nyimine ahinya, kendo nomiyo amedo hero Jehova kendo goyone erokamano.” Be inyalo paro chieng’ ma Jakristo wadu moro nokonyi nikech oheri?

16. Gin nyak mage ma bedoga sama wanyiso Jokristo wetewa hera matut?

¹⁶ Par ane nyak ma bedoga sama wanyiso Jokristo wetewa hera matut. Wahoyogiga sama gin e chandruok. Wategogiga mondo gidhi nyime tiyo ne Jehova gi chuny achiel. Watimo gik ma nyiso ni wan e Jokristo madier, to mano ywayo joma chunygi ni kare mondo obi e lamo madier. E wi mago duto, wakelo pak ne Nyasachwa “ma en Wuoro ma kecho ji kendo Nyasach hoch duto.” (2 Kor. 1:3) Mad wadhiuru nyime timo kinda mondo wabed gi hera matut, kendo wanyis Jokristo wetewa herano!