1. Ere kaka wanyalo tiyo gi thuolowa e sudo machiegni gi Jehova?

WAHEROGA kawo thuolo gi joma wahero. Thoth joma ni e kend oheroga bedo kanyachiel godhiambo ka gigoyo mbaka. Rowere bende oheroga bedo kanyachiel gi osiepegi ma gigeno. Kendo waduto waheroga bedo kanyachiel gi Jokristo wetewa. E wi mago, waheroga kawo thuolo mondo wabed machiegni gi Nyasachwa. Wanyalo timo kamano sama walame, sama wasomo Wachne, kod sama waparo matut e wi dwache kod kido mabeyo ma en-go. Thuolo moro amora ma watiyogo e sudo machiegni gi Jehova en thuolo makende ahinya!​—Zab. 139:17.

2. En pek mane ma wajaromogo?

² Kata obedo ni wahero sudo machiegni gi Jehova, timo kamano ok yotga kinde duto. Wadichga ahinya, to mano nyalo miyo obednwa matek keto thuolo mar timo gik motudre gi lamo. Tije andika, rito joodwa, kaachiel gi gik mamoko mochuno, nyalo mayowa thuolo mag lamo, puonjruok, kod paro matut.

3. En ang’o machielo ma nyalo mayowa thuolowa?

³ Nitie gimoro machielo ma bende ka ok watang’go to nyalo mayowa thuolo. Wanyalo po ka gik mamoko ma ok richo omayowa thuolo monego watigo e sudo machiegni gi Jehova. Kuom ranyisi, par ane wach yueyo kod budho. Waduto  waheroga manyo thuolo mag yueyo kendo budho mos. Kata kamano, ka ok watang’, thuolo ma watiyogo e yueyo nyalo mayowa thuolo mar timo gik ma nyalo konyowa sudo machiegni gi Jehova. Onego wang’e ni yueyo kata budho ok e gima duong’ ahinya e ngimawa.​—Nge. 25:27; 1 Tim. 4:8.

4. En ang’o ma wabiro nono e sulani?

⁴ E sulani, wabiro nono gimomiyo dwarore ni wang’e gik monego waket mokwongo e ngimawa. Bende, wabiro neno kaka wanyalo tiyo gi thuolowa e sudo machiegni gi Jehova kod ber ma wabiro yudo ka watimo kamano.

5. Ere kaka puonj ma yudore e Jo-Efeso 5:15-17 nyalo konyo rawera mondo otim yiero maber e ngimane?

⁵Yier ngima maber moloyo. Rowere mang’eny dwaroga ng’eyo kaka ginyalo tiyo gi ngimagi e yo maber. Jopuonjgi kaachiel gi wedegi ma ok ni e yie, nyalo jiwogi ni gimany somo ma malo ka gidwaro ni gibed gi ngima maber e kinde mabiro. Mano nyalo kawo thuologi mang’eny ahinya. To komachielo, jonyuol kod owete gi nyimine manie kanyakla nyalo jiwo rowere mondo giti gi ngimagi e siro lamo madier. En ang’o ma nyalo konyo rawera mohero Jehova timo yiero maber? Onyalo yudo ber kosomo ndiko mar Jo-Efeso 5:15-17 kendo paro matut e wi ndikono. (Som.) Bang’ somo ndikono, rawera nyalo penjore niya: ‘“Dwach Jehova” en ang’o? En yiero mane ma ka atimo to abiro moro Jehova? En yiero mane ma ka atimo to biro miyo ati gi thuolona e yo maber?’ Par ni, “ndalogi gin ndalo maricho,” kendo piny marach ma Satan lochoeni chiegni rumo. Wabiro nyiso ni wariek ka watimo gik ma miyo Jehova mor.

6. En yiero mane ma Maria notimo, to ang’o momiyo mano ne en yiero ma nyiso rieko?

⁶Ket gik mochuno obed mokwongo e ngimani. Nitie sama tiyo gi thuolowa maber nyalo dwaro ni watim yiero moko. Kuom ranyisi, nyalo dwarore ni wayier timo achiel kuom gik moko ariyo ma ok richo. Wanyalo neno wachno ka wanono gima notimore e kinde ma Yesu nolimo Maria kod Maritha. Nyaka bed ni Maritha ne mor ahinya gi limbeno e momiyo nodich gi loso chiemo mang’eny. Maria nyamin-gi to notiyo gi thuolono e bedo e tiend Ruoth kowinjo puonjge. Maritha ne ok otimo gima rach kuom loso chiemo, kata kamano, Yesu nowacho ni Maria ‘noyiero gima ber.’ (Luka 10:38-42) Samoro Maria ne ok nyal kata paro chiemo ma ne gichamo chieng’no, kata kamano, wan gadier ni wiye ne ok owil gi gik ma ne Yesu opuonje. Mana kaka Maria ne mor gi kinde ma notiyogo e winjo Yesu, wan bende wamor gi thuolo ma watiyogo e sudo machiegni gi Jehova. Ere kaka wanyalo tiyo gi thuolo kaka mago e yo maber chuth?

7. Ang’o momiyo dwarore ni waket thuolo tenge mar lamo, puonjruok, kod paro matut e wi gik ma wapuonjore?

⁷Dwarore ni wang’e ni lamo, puonjruok, kod paro matut kuom gik ma wapuonjore gin yore ma walamogo Jehova. Sama walemo, wawuoyoga gi Wuonwa manie polo moherowa ahinya. (Zab. 5:7) Sama wasomo Muma, wayudoga “rieko ming’eyogo Nyasaye” ma e Wuon rieko duto. (Nge. 2:1-5) Sama waparo matut e wi gik ma wapuonjore e wi Jehova, wayudo thuolo mar puonjore e wi kite kaachiel gi dwache ne chuechne moriwo nyaka  dhano. Mano e yo maberie mogik minyalo tiyogo gi thuoloni. To ere kaka wanyalo timo mano?

8. En ang’o ma wanyalo puonjore e yo ma Yesu notiyogo gi thuolone ka ne en e thim?

⁸Ka nyalore, many kamoro mokue. Par ane ranyisi mar Yesu. Ka pok nochako tije mar yalo e piny ka, nodhi e thim kendo nobedo kuno kuom ndalo 40. (Luka 4:1, 2) Nikech kanyo nokue, Yesu ne nyalo lamo Jehova kendo paro matut kuom dwach Wuon-gi. Onge kiawa ni timo kamano noiko Yesu ne tembe ma nodhi romogo nyime. Ranyisi mar Yesuno puonjowa ang’o? Ka po ni idak e ot ma ji ng’enyie, seche moko nyalo bedo matek yudo kama okue minyalo timoe gik motudore gi lamo. E kinde kaka mago, nyalo dwarore ni imany kama okue oko. Mano e gima Julie timoga sama odwaro kawo thuolone mondo owuo gi Jehova e lamo. En gi chwore, gidak e od gorofa moro e piny France, kendo kanyo ok yot ahinya yudoe thuolo mar timo gik moko ma onge gima kelo chochni. Julie wacho kama: “Nikech mano, ajadhiga e park pile pile mondo ayud thuolo mar bedo kenda, kendo kue mos sama awuoyo gi Jehova e lamo.”

9. Kata obedo ni Yesu ne en ng’at modich, ere kaka nonyiso ni nokawo winjruokne gi Jehova mapek?

⁹ Yesu ne en ng’at modichga ahinya. E kinde ma noyalo e piny ka, oganda maduong’ ne jaluwega, kendo giduto ne gidwaro ni owuo kodgi. Nitie kinde moro ma ka ne en e ot moro, jodalano duto nochokore e dhoot ka gidwaro ni ginene. To e ma pod Yesu noketo thuolo tenge mar tego winjruokne gi Jehova. Gokinyi mang’ich ka ne piny pod olil, nodhi kamoro kar kende, kama ne onyalo wuoyoe gi Wuon-gi.​—Mar. 1:32-35.

10-11. Ka luwore gi Mathayo 26:40, 41, en puonj mane maduong’ ma Yesu nomiyo jopuonjrene e puodho mar Gethsamane, to ang’o ma notimore?

¹⁰ E otieno mogik ka ne pok oneg Yesu, nomanyo kamoro mokue ma nonyalo paroe matut kendo lamo. Nodhi e puodho mar Gethsemane. (Mat. 26:36) E kindeno, Yesu nopuonjo jopuonjrene wach moro maduong’ e wi lamo.

¹¹ Ne ane gima notimore. Ka ne gichopo e puodho mar Gethsemane, noyudo seche osedhi ahinya, kendo nyalo bedo ni ne en chuny otieno. Yesu nonyiso jootene ni ‘gisik ka gineno,’ kae to noweyogi mondo odhi olem. (Mat. 26:37-39) Kata kamano, sama Yesu ne lemo, nindo notero jootego. Ka ne Yesu oyudogi ka ginindo, nojiwogi kendo niya: “Sikuru ka uneno kendo lemuru kinde duto.” (Som Mathayo 26:40, 41.) Yesu nong’eyo ni ne gin gi parruok mang’eny kendo ne giol.  Omiyo, nikech nokechogi, nonyisogi kama: “Ringruok e ma nyap.” Kata kamano, Yesu noduogo irgi nyadiriyo, to noyudogi ka ginindo.​—Mat. 26:42-45.

12. Ang’o ma wanyalo timo ka po ni wan gi parruok kata waol ahinya ma ok wanyal lemo?

¹²Yier seche mowinjore. Nitie sama wanyalo winjo ka parruok obembowa kendo waol ma ok wanyal kata lemo. Ka gima kamano osetimoreni, par ni ok in kendi. En ang’o ma nyalo konyi? Nitie joma oketoga thuolo tenge mondo giwuo gi Jehova e lamo ka gihawo nindo gotieno, kata kamano, gisefwenyo ni lemo chon matin ka pok giol ahinya osekonyogi. Jomoko to osefwenyo ni yo ma gibetgo sama gilemo nyalo konyogi ahinya. To nade ka in gi parruok mang’eny, kata chunyi onyosore ahinya ma ok inyal lemo? Nyis Jehova kaka iwinjo. Bed gadier ni Jehova Nyasachwa mopong’ gi ng’wono ong’eyo kaka iwinjo.​—Zab. 139:4.

13. Ere kaka gigewa mag tudruok nyalo chochowa sama watimo gik motudore gi lamo?

¹³Kik iyie gimoro amora ogali sama ipuonjori. Lamo en mana achiel kuom yore ma wategogo winjruokwa gi Jehova. Puonjruok Wach Nyasaye kod dhi e chokruoge mag kanyakla bende nyalo konyowa sudo machiegni gi Nyasaye. En ang’o minyalo timo mondo iti maber gi thuoloni mar puonjruok kod sama in e chokruok mar kanyakla? Penjri ane kama: ‘Gin ang’o ma galaga sama an e chokruok kata sama apuonjora Muma?’ Dibed ni en simo migoyoni, e-mail mioroni, kata mesej mioroni e simbi kata e kompyutani? Tinde ji mathoth nigi simbe kod gik mamoko mag tudruok. Jotim nonro moko wacho ni bedo gi simu buti nyalo moni keto pachi kamoro achiel. Profesa moro nowacho kama: “Ka gimoro ochochi, tek ahinya mondo iket pachi kuom gima nitimo.” Ka wadhiga e chokruogewa madongo, iparonwaga ni waket gigewa mag tudruok e yo ma ok ginyal chocho jomamoko. Donge wanyalo timo kamano sama wan kendwa mondo gigewa mag tudruok kik chochwa sama wamiyo Jehova thuolowa?

14. Ka luwore gi Jo-Filipi 4:6, 7, ere kaka Jehova biro konyowa mondo pachwa kik tangni?

¹⁴Kwa Jehova mondo okonyi keto pachi kuom gima itimo. Ka ifwenyo ni pachi tangniga sama itimo puonjruok ma mari kata  sama in e chokruok, kwa Jehova mondo okonyi. Seche moko nyaloga bedo matek keto pachwa kuom gik motudore gi lamo ka nitie gimoro ma chandowa. Kata kamano, dwarore ni watem matek mondo gimoro amora kik chochwa sama wapuonjore kata timo weche motudore gi lamo. Kwa Jehova mondo omiyi kuwe ma biro rito chunyi kaachiel gi pachi.​—Som Jo-Filipi 4:6, 7.

15. Achiel kuom ber ma wayudo ka watimo gik motudore gi lamo en mane?

¹⁵ Ka waketo thuolo tenge mar wuoyo gi Jehova, winje, kendo paro matut kuome, wabiro yudo ber mathoth. E yo mane? Mokwongo, mano biro konyi timo yiero maber. Muma nyisowa ni “ng’at ma wuotho gi jo mariek nobed mariek.” (Nge. 13:20) Omiyo, kikawo thuoloni mondo isud machiegni gi Jehova ma e Wuon rieko, ibiro bedo mariek. Ibiro ng’eyo gik ma kitimo to imoro chunye, kendo ibiro temo matek mondo kik itim gik ma nyalo chwanye.

16. Ere kaka timo gik motudore gi lamo nyalo konyi bedo japuonj maber?

¹⁶ Mar ariyo, ibiro bedo japuonj maber. Sama wapuonjoga ng’ato Muma, achiel kuom gik madongo ma wadwaroga chopo en konye sudo machiegni gi Jehova. Kaka wamedo wuoyo gi Wuonwa manie polo, e kaka wabiro medo here. Timo kamano biro miyo wakony jopuonjrewa mondo gin bende giher Jehova. Mano e gima notimore ne Yesu. Nowuoyoga e wi kido mabeyo ma Wuon-gi ne nigo, to mano nokonyo jolupne bende mondo giher Jehova.​—Joh. 17:25, 26.

17. Ere kaka lamo kod puonjruok konyowaga tego yiewa?

¹⁷ Mar adek, yieni biro bedo motegno. Par ane gima timorega sama ikwayo Jehova mondo otayi, ohoyi, kata osiri. Sa asaya ma Jehova odwoko kwayonigo, yieni medoga bedo motegno. (1 Joh. 5:15) En ang’o machielo ma nyalo tego yieni? En puonjruok Muma in iwuon. Muma wacho ni “ng’ato bedo gi yie bang’ kosewinjo wach.” (Rumi 10:17) Kata kamano, mondo wabed gi yie motegno, nitie gima chielo ma dwarore moloyo mana puonjruok. Mano en ang’o?

18. Chiw ane ranyisi ma nyiso gimomiyo onego wapar matut.

¹⁸ Dwarore ni wapar matut e wi gik ma wapuonjore. Ne ane ranyisi mar jal ma ne ondiko Zaburi sula mar 77. Chunye ne chandore nikech noneno ni Jehova nosejwang’e kaachiel gi Jo-lsrael wetene. Wechego ne miyo ok onind gotieno. (Wes 2-8) Ang’o ma notimo? Nonyiso Jehova kama: “Abiro paro matut kuom tijeni duto; abiro paro matut gik misetimo.” (Wes 12) En adier ni jandik-zaburino nong’eyo gik ma Jehova nosetimo ne joge e kinde mokalo, kata kamano, pod nopenjore kama: “Dibed ni wi Nyasaye osewil gi kecho ji? Koso mirimbe osemiyo oweyo nyiso ji ng’wonone?” (Wes 9) Jandik-zaburino noparo kuom tije madongo ma Jehova nosetimo kod kaka Jehova nosenyisogiga ng’wono e kinde mokalo. (Wes 11) Mano nokelone ber mane? Nobedo gadier ni Jehova ne ok dhi jwang’o joge. (Wes 15) E yo ma kamano, in bende yieni nyalo bedo motegno kiparo matut kuom gik ma Jehova osetimo ne jotichne kod gik ma in iwuon osetimoni.

19. En ber mane machielo ma wabiro yudo ka wan gi winjruok machiegni gi Jehova?

 ¹⁹ Wach mar ang’wen kendo maduong’ie moloyo en ni, hera miherogo Jehova biro medore. Hera e kido maduong’ moloyo kido mamoko duto, kendo kidono e ma biro chwali mondo ichiwri timo duto minyalo mondo imor Jehova kendo inan e bwo tem moro amora. (Mat. 22:37-39; 1 Kor. 13:4, 7; 1 Joh. 5:3) Onge gimoro amora ma wanyalo pimo gi winjruok machiegni ma wanyalo bedogo gi Jehova!​—Zab. 63:1-8.

20. Ang’o ma nyalo konyi tiyo maber gi thuoloni sama ilemo, sama ipuonjori, kod sama iparo matut kuom gik mipuonjori?

²⁰ Par ni wuoyo gi Nyasaye e lamo, puonjruok, kod paro matut kuom gik ma wapuonjore gin yore ma walamogo Jehova. Mana kaka Yesu, many kama okue minyalo wuoyoe gi Jehova. Gol gimoro amora ma nyalo gali kata chochi sama itimo gik motudore gi lamo. Kwa Jehova mondo okonyi iket pachi duto e gima itimo. Ka itimo duto minyalo mondo iti maber gi thuoloni sani, to Jehova biro miyi thuolo mar dak e piny manyien nyaka chieng’.​—Mar. 4:24.