Nitie jomoko kuomwa ma nopon e ogendni ma chwo ochayoe mon. Kuom ranyisi, Owadwa Hans ma en jarit-alwora e piny Bolivia wacho kama: “Jomoko nopon e ogendni ma jiwoga chwo mondo obed jong’ayi. Mano miyo chwogo nenorega ka joma nigi duong’ ahinya moloyo mon.” Shengxian ma en jaduong’-kanyakla e piny Taiwan, wacho kama: “Kama adakie, thoth chwo nenoga ni ok onego girwak pach mon. Ka po ni dichwo moro wuoyo kae to owacho gima dhako moro nowacho, mano miyoga chwo wetene chako chaye.” Chwo moko to nyisoga mon achaya e yore mopogore. Kuom ranyisi, ginyalo tiyo gi weche kata ngeche ma ok mi mon luor.

Gima ber en ni ok ochuno ni ng’ato oluw kit ngima ma noponie. Onyalo loyo paro ma jomoko nigo ni chwo nigi duong’ moloyo mon. (Efe. 4:22-24) Onyalo timo kamano kuom luwo ranyisi mar Jehova. E sulani, wabiro wuoyo e wi kaka Jehova neno mon, gima owete nyalo timo mondo gine mon kaka Jehova nenogi, kod kaka jodong-kanyakla nyalo keto ne jomamoko ranyisi maber e miyo nyimine luor.

JEHOVA NENO MON NADE?

Jehova oseketo ranyisi makare chuth mar timo ne mon gik mabeyo. Nikech en Wuoro ma jahera, oheroga dhano duto. (Joh. 3:16) Bende, onenoga nyimine ma tiyone mana kaka nyithinde. Ne ane gik ma nyiso ni Jehova omiyo mon duong’.

Ok obuon-gi. Jehova nochueyo dichwo gi dhako e kite owuon. (Cha. 1:27) Ne ok omiyo chwo rieko kata nyalo moko momedore moloyo mon. Bende, ok obedga osiep chwo kende. (2 We. 19:7) E wi mano, nomiyo chwo gi mon  nyalo mar mako adiera mag Muma, kendo nomiyogi nyalo machal mar nyiso kido mabeyo ma en-go. Bende, Jehova morga ahinya gi yie ma chwo kod mon nyiso, bed ni gin gi geno mar dak e paradiso e piny kae nyaka chieng’, kata gin gi geno mar dhi bedo ruodhi kendo jodolo e polo. (2 Pet. 1:1) Nenore maler ni Jehova ok buon-ga mon.

Ochikonegi ite. Jehova dewo gadier kaka mon winjo e chunygi. Kuom ranyisi, nochiko ite ka ne Rahel kod Hana nyise gik ma ne chandogi, kendo nodwoko lamogi. (Cha. 30:22; 1 Sa. 1:10, 11, 19, 20) Bende, Jehova notayo jondik Muma mondo gindik weche moko e wi chwo ma nochiko ne mon itgi. Kuom ranyisi, Jehova nonyiso Ibrahim ni owinj gima Sara jaode ne nyise, kendo Ibrahim notimo kamano. (Cha. 21:12-14) Ruoth Daudi nochiko ite ka ne Abigail wuoyo kode. Daudi nowacho ni nyaka bed ni Jehova e ma nooro Abigail mondo owuo kode. (1 Sa. 25:32-35) Yesu ma nonyiso kido mag Wuon-gi e yo makare chuth, nochiko ite ne Maria min-gi. (Joh. 2:3-10) Ranyisigo duto nyiso ni achiel kuom yore ma Jehova miyogago mon duong’ en chikonegi ite.

Ogenogi. Kuom ranyisi, Jehova nonyiso ni nogeno Hawa ka ne omiye tij rito piny duto. (Cha. 1:28) Kuom timo kamano, Jehova nonyiso ni ne ok one Hawa kaka ng’at manono kopime gi chwore, to nonene kaka jakony mowinjore. Bende, Jehova nomiyo jonabi ma mine kaka Debora kod Hulda migawo mar ng’ado paro ne joge, ma noriwo nyaka ng’ado paro ne jong’ad bura kod ruodhi. (Bura 4:4-9; 2 Ru. 22:14-20) E kindewagi bende, Jehova osemiyo nyimine ma Jokristo tije mopogore opogore e riwruokne. Moko kuom nyimine gin jolendo, jopainia, kod jomisonari. Moko konyoga e goro plan mag Ute Romo kod ofisewa, gerogi, kendo ritogi mondo gisik ka gibeyo. Moko bende ochiwore tiyo e Bethel kod ofise milokoe dhok. Nyiminego chalo kaka oganda lweny maduong’ ma Jehova tiyogo e chopo dwache. (Zab. 68:11) Nenore maler ni Jehova ok nega mon kaka joma yomyom kata ka joma nono.

ANG’O MA OWETE NYALO TIMO MONDO GINYIS NI GINENO MON KAKA JEHOVA NENOGI?

Owete, ka wadwaro ng’eyo ka be wanenoga nyiminewa ma Jokristo kaka Jehova nenogi, ber ka wanono paro ma wan-go kod timbewa. Mondo wanonre maber, nyaka wamany kony. Mana kaka masin mar X-ray nyalo fwenyo tuo e adundo ng’ato, e kaka osiepe madier kaachiel gi Wach Nyasaye nyalo konyowa fwenyo paro ma ok owinjore ma samoro wanyalo bedogo kuom mon. Ere kaka wanyalo yudo kony ma kamano?

Penj osiepni moro migeno. (Nge. 18:17) Wanyalo penjo osiepwa moro ma wageno, kendo ma nigi kido mar ng’wono penjo kaka magi: “Anenoga nade nyimine? Be gik ma atimonegiga nyiso ni amiyogi luor? Be dwarore ni atim lokruok e yo ma anenogo nyimine?” Ka po ni osiepni onyisi kuonde moko ma dwarore ni itimie lokruok, rwak parogo gi chunyi duto. Kendo kaw okang’ mapiyo mondo itim lokruogego.

Puonjri Wach Nyasaye. Yo maberie mogik ma nyalo konyowa ng’eyo ka be waneno nyimine kaka Jehova nenogi en nono pachwa kod timbewa ka watiyo gi Wach Nyasaye. (Hib. 4:12) Sama wasomo Muma, wapuonjorega e wi ranyisi mag joma nomiyo mon duong’, kod joma ne ok omiyogi duong’. Wanyalo pimo timbe jogo gi timbewa. E wi mano, nono ndiko mopogore opogore e Muma, nyalo konyowa winjo tiend ndiko moro e yo maber, nikech nitie joma tiyoga gi ndiko moko mondo gijiw paro ma ok owinjore e wi mon. Kuom ranyisi, ka luwore gi 1 Petro 3:7, dichwo onego omi chiege “duong’ ahinya kaka ne gima ng’aw.” b Be mano nyiso ni dhako en ng’at ma yomyom, tiende ni ok oriek kata ni en ng’at manono? Ok en kamano kata matin. Pim ane weche ma Petro nowachogo gi weche ma yudore e Jo-Galatia 3:26-29 ma nyiso kaka  Jehova oseyiero chwo kaachiel gi mon mondo odhi oloch gi Wuode e polo. Omiyo, ka wapuonjore Wach Nyasaye, kendo wapenjo osiepwa moro ma wageno mondo onyiswa ka be wanenoga mon kaka Jehova nenogi, wanyalo ng’eyo yore ma wanyalo miyogo mon luor kod duong’ mowinjore.

ERE KAKA JODONG-KANYAKLA NYISOGA NI GIMIYO NYIMINE LUOR?

Owete manie kanyakla nyalo puonjore neno nyimine kaka Jehova nenogi kuom luwo ranyisi mar jodong-kanyakla. Ere kaka jodongo ketoga ranyisi maber ne jomamoko e wach miyo nyimine luor? Ne ane yore moko sie ma gitimogago kamano.

Gipwoyoga nyimine. Jaote Paulo noketo ne jodongo ranyisi maber ahinya. Nopwoyo nyimine mopogore opogore e barua ma nondiko ne kanyakla ma ne ni Rumi. (Rumi 16:12) Temie paro kaka nyiminego ne mor ka ne osom barua ma Paulo nondikono e nyim kanyakla? E yo ma chalo kamano, jodongo pwoyoga nyimine nikech kido mabeyo ma ginyiso kaachiel gi kindagi e tij Jehova. Mano miyo nyimine winjoga e chunygi ni ogen-gi kendo idewogi gadier. Weche ma jaduong’ moro nyalo wacho sama ojiwo nyaminwa moro, nyalo bedo ni e weche ma nyaminwano ne dwaro winjo mondo okonye dhi nyime makore gi Jehova.—Nge. 15:23.

Jodong-kanyakla temoga ahinya mondo gipwo nyimine e weche moko sie, kendo gitimoga kamano koa e chunygi. Nikech ang’o? Nyaminwa moro miluongo ni Jessica wacho kama: “Ok rach ka owete opwoyo nyaminwa moro gi weche kaka, ‘Itimo maber.’ Kata kamano, wawinjoga maber ka owete opwoyowa kuom gimoro sie ma wasetimo, kuom ranyisi, kaka wasepuonjo nyithindwa bedo mos e chokruoge, kata kaka  wasegarawo ne japuonjre Muma moro mondo wabi kode e chokruok.” Sama jodongo opwoyo nyimine kuom gik moko sie, gimiyoga nyimine winjo ni ogen-gi kendo ni gin bende gimako kamoro e kanyakla.

Gichikoga itgi ne nyimine. Jodongo ma obolore ong’eyo ni jomamoko bende nyaloga chiwo paro mabeyo. Jodongo ma kamago gweloga nyimine mondo ochiw pachgi e weche moko, kendo gichikoga itgi adimba sama nyimine wuoyo. Kuom timo kamano, jodongogo jiwoga nyimine, kendo gin bende giyudoga ber. E yo mane? Jaduong’-kanyakla moro miluongo ni Gerardo ma tiyo Bethel wacho kama: “Asefwenyo ni ka asumo paro kuom nyimine e wi tich moro ma atimo, mano konyaga timo tijno maber ahinya. Thothne, ayudoga ni nyiminego osetiyo tijno kuom kinde mathoth moloyo owete.” E kanyakla mang’eny, nyimine mathoth gin jopainia, omiyo, ging’eyo maber joma odak e alwora mar lendo. Jaduong’-kanyakla moro miluongo ni Bryan wacho kama: “Nyiminewa konyoga riwruokwa ahinya. Kuom mano, tem iyud ber kuom lony ma gin-go!”

Jodongo mariek ok onego orikni kwedo paro ma nyimine chiwo. Nikech ang’o? Jaduong’-kanyakla moro miluongo ni Edward wacho kama: “Paro ma nyaminwa moro ochiwo, kod lony ma en-go nyalo konyo owadwa neno wach moro e yo matut, kendo mano nyalo konye bedo gi kido mar ng’wono.” (Nge. 1:5) Kata ka jaduong’-kanyakla ok otiyo gi paro ma nyaminwa moro ochiwo, pod onyalo goyone erokamano kuom parono kendo pwoye kuom nonro ma notimo.

Gitiegoga nyimine. Jodongo mariek manyoga thuolo mag tiego nyimine. Kuom ranyisi, gipuonjoga nyimine tayo romo mag dhi lendo, mondo gita romono ka po ni owadwa mobatisi onge. Ginyalo puonjogi tiyo gi masinde kod gige tich mamoko mondo gikony sama igero utewa mag lamo. E Bethel, jodongo ma tayo migepe tiegoga nyimine e tije kaka loso kuonde mokethore, ng’iepo, akaunts, loso programbe mag kompyuta, kod tije mamoko. Sama jodongo otiego nyimine, ginyiso ni ok gichayo nyimine kendo ni gigenogi ahinya.

Thoth nyimine tiyoga gi tiegruok ma giseyudo kuom jodongo e konyo jomamoko. Kuom ranyisi, nyimine moko tiyoga gi tiegruok ma giseyudo e gero ne jowetegi ute sama masira moro otimore apoya. Moko to tiegoga nyimine wetegi kaka ginyalo lendo gi troli e yo maber. Nyimine nenoga nade jodongo ma tiegogi? Nyaminwa moro miluongo ni Jennifer wacho kama: “Ka ne wagero Od Romo moro, jaduong’-kanyakla moro notiyo gi thuolone e tiega. Nopwoya ahinya kuom tich ma natimo. Ahero tiyo kode ahinya nikech anenoga ni ogena kendo ni an bende amako kamoro e riwruokwa.”

BER MA BEDOE SAMA WANENO NYIMINE KAKA JOODWA

Wahero nyiminewa ma Jokristo mana kaka Jehova oherogi! Kuom mano, wadwaro ni wanegi kaka joodwa. (1 Tim. 5:1, 2) Wan gi thuolo makende mar tiyo kanyachiel kodgi, kendo wamor kodgi ahinya. Bende, wamorga ahinya sama giwinjo e chunygi ni wadewogi gadier. Nyaminwa moro miluongo ni Vanessa wacho kama: “Amor ahinya bedo e riwruok mar oganda Jehova, mopong’ gi owete ma jiwaga ahinya.” Nyaminwa moro ma wuok Taiwan wacho kama: “Agoyo erokamano maduong’ ne Jehova kod riwruokne nikech gimiyo mon duong’, kendo gidewo gadier kaka nyimine winjo e chunygi. Wachno osetego yiena kendo osemiyo akawo mapek thuolo makende ma an-go mar bedo e riwruok mar oganda Jehova.”

To mano kaka Jehova morga sama oneno ka chwo ma Jokristo timo duto ma ginyalo mondo gine mon kaka onenogi! (Nge. 27:11) Benjamin ma en jaduong’-kanyakla ma a Scotland wacho kama: “Ji ochayo mon ahinya. Omiyo, sama mon gi nyiri obiro e Od Romo, dwaher ni giwinj e chunygi ni wan wapogore gi piny.” Mad watim duto ma wanyalo mondo waluw ranyisi ma Jehova oseketonwa mar hero nyimine kendo miyogi luor mowinjore giyudi.—Rumi 12:10.