1-2. Gin pek kaka mage ma jotich Jehova romogago?

 GIK maricho ma timore nyalo loko ngimawa apoya. Kuom ranyisi, owadwa moro miluongo ni Luis a noyud gi tuo mar kansa ma nosedhi ahinya. Laktar nonyise ni nodong’ mana gi dweche moko matin to otho. Monika gi jaode nodich ahinya e tije mag Nyasaye. Kae to chieng’ moro Monika nofwenyo ni jaode ma ne en jaduong’-kanyakla nosebedo ka timo richo moro aling’ling’ kuom higni mang’eny. Nyaminwa moro ma pok okendi miluongo ni Olivia nodar moweyo ode nikech yamo moro mager ne chiegni goyo alwora ma nodakie. Ka nodok, noyudo ka yamono noketho odeno duto. Ngima Luis, Monika, kod Olivia nolokore apoya. Be gik ma noyudogigo osegayudi? Be iseromo gi wach moro ma noloko ngimani chuth?

² Wan kaka jotich Jehova, waromoga gi chandruoge kod tuoche ma yudoga dhano duto. Bende, nitie sama wananoga nikech akwede kod sand moa kuom joma osin gi jotich Nyasaye. Kata obedo ni Jehova ok geng’nwaga chandruogego, osingo ni obiro konyowa. (Isa. 41:10) Jehova nyalo konyowa ma wasik ka wan gi mor, watim yiero makare, kendo wamakre kode kata sama wakalo e chandruoge madongo ahinya. E sulani, wabiro nono yore ang’wen ma Jehova konyowago sama wakalo e chandruoge madongo e ngimawa. Bende, wabiro nono gik ma dwarore ni watim mondo wayud ber chuth kuom kony ma Jehova miyowa.

 JEHOVA BIRO RITI

3. Ang’o ma wanyalo yudo ka ok yotnwa timo sama wach moro marach otimorenwa apoya?

³ Pek ma bedoega. Sama gimoro marach otimorenwa apoya, nyalo bedonwa matek paro malong’o kendo timo yiero makare. Nikech ang’o? Nyalo bedo ni wawinjo malit ahinya e chunywa. Bende, wanyalo bedo gi parruok mang’eny kod luoro. Wanyalo chalo gi joma wuotho koni gi koni e i luoch ma ok wang’eyo yo monego waluw. Ne ane gima nyimine ariyo ma ne wasewuoyo kuomgi motelo nowinjo e chunygi ka ne gikalo e chandruoge madongo. Olivia wacho kama: “Bang’ ka yamo magerno noseketho oda, nakia gima datim, kendo piny nochama.” Monika ma chwore nondhogo wacho kama: “Chunya nonyosore kendo nawinjo malit ahinya. Ne chalo mana ka gima ng’ato ochwoya gi pala. Ne ok anyal timo gik ma ne ajatimoga pile ka pile. Gima ne ok apar ni ne nyalo timorena e ma notimore.” Jehova osingo ni obiro konyowa nade sama chunywa onyosore?

4. Ka luwore gi Jo-Filipi 4:6, 7, ang’o ma Jehova singonwa?

⁴ Kaka Jehova konyowaga. Jehova singo ni obiro miyowa kuwe makende ma Muma luongo ni “kuwe mar Nyasaye.” (Som Jo-Filipi 4:6, 7.) Wabedoga gi kuwe ma kamano kendo ma onge parruok nikech wan gi winjruok maber gi Jehova. Kuwe mar Nyasaye ‘oloyo ng’eyo duto.’ Ober mokalo apima. Be isegawinjo ka in gi chuny mokuwe bang’ lamo gi kinda kikwayo Jehova mondo okonyi? Mano e “kuwe mar Nyasaye.”

5. Ere kaka kuwe mar Nyasaye ritoga pachwa kod chunywa?

⁵ Ndiko mar Jo-Filipi 4:7 wacho bende ni kuwe mar Nyasaye “biro rito chunyu kod pachu.” Wach motigo ni “rito” ne itiyogago chon kiwuoyo kuom jolweny ma ne rito dala mondo kik monje. Joma nodak e dala ma norit kamano, ne nindoga gi kuwe nikech ne ging’eyo ni jorit ne rito dho rangeye mag dalano. E yo ma kamano, sama kuwe mar Nyasaye orito pachwa kod chunywa, wabedoga gi chuny mokuwe ka wang’eyo ni wan gi arita maber. (Zab. 4:8) Mana kaka Hana miwuoyo kuome e Muma, ka po ni chandruok ma wan-go ok orumo mapiyo, pod wanyalo bedo gi chuny mokuwe e okang’ moro. (1 Sa. 1:16-18) Sama wan gi chuny mokuwe, thothne waparoga malong’o kendo watimo yiero mabeyo.

6. Ang’o ma wanyalo timo mondo wayud ber ma kuwe mar Nyasaye kelo? (Ne picha bende.)

⁶ Gima dwarore ni watim. E mier machon, ka ne wach moro marach otimore, jodala  ne luongoga jorit. E yo ma kamano bende, sama wan gi chandruok moro, dwarore ni waluong jorit. Wanyalo timo mano nade? Lem nyaka chop kama iwinjo ka in gi kuwe mar Nyasaye. (Luka 11:9; 1 The. 5:17) Luis ma ne wasewuoyo kuome nowacho kaka en gi Ana jaode ne ginyagore bang’ ka nosenyisgi ni nodhi tho machiegni. Nowacho kama: “E seche kaka mago, ok yot kata matin timo yiero e wi weche mag thieth kaachiel gi weche mamoko. Kata kamano, lamo osekonyowa ahinya nikech omiyo wabedo gi chuny mokuwe e kinde matekgi.” Luis kod jaode nowacho ni ne gilamo Jehova nyadinwoya ka gikwaye mondo omigi paro malong’o, chuny mokuwe, kod rieko mar timo yiero mabeyo. Ne gineno kaka Jehova nokonyogi. Ka po ni ikalo e chandruok moro maduong’, lem ma ok iwe. Ibiro neno kaka kuwe mar Jehova rito chunyi kod pachi.—Rumi 12:12.

JEHOVA BIRO KONYI MONDO KIK IYIENGNI

7. Ere kaka wanyalo winjo e chunywa sama wakalo e chandruok moro maduong’?

⁷ Pek ma bedoega. Sama wakalo e chandruok moro maduong’, nyalo bedonwa matek timo gik moko kaka ne watimoga. Wanyalo chalo gi meli ma yamo mager yiengo koni gi koni e chuny nam. Ana ma ne wasewuoyo kuome motelo nowacho ni nojabedo gi kuyo kod mirima e okang’ mopogore opogore bang’ tho mar Luis. Nowacho kama: “Nitie kinde ma ne awinjoga ka piny ochama kendo nawinjoga malit ahinya e chunya. Bende, najabedo gi mirima ahinya bang’ tho Luis.” E wi mano, chuny Ana nonyosore ahinya nikech ne dwarore ni otim yiero e wi weche ma Luis e ma ne jatimoe yiero. Nitie sama Ana ne winjo mana ka gima yamo mager yienge koni gi koni e chuny nam. Ere kaka Jehova konyowaga sama parruok obembowa kamano?

8. Ka luwore gi 1 Petro 5:10, ang’o ma Jehova singo ni obiro timonwa?

⁸ Kaka Jehova konyowaga. Jehova singonwa ni obiro miyo kik wayiengni. (Som 1 Petro 5:10.) Sama meli oromo gi yamo mager e chuny nam, onyalo chako yiengni koni gi koni. Nitie gik molosga e bwo meli koni gi koni mondo okonye e kinde kaka mago. Gimiyo meli ok yiengni ahinya, kendo joma ni e i meli bedo gi wuoth mokuwe. Kata kamano, thoth gigo konyoga meli mana sama meli sudo nyime. E yo ma kamano, Jehova biro konyowa mana ka wadhi nyime tiyone e kinde mag chandruok.

9. Ere kaka gigewa mag timo nonro nyalo konyowa mondo kik wayiengni? (Ne picha bende.)

 ⁹ Gima dwarore ni watim. Sama chandruoge obembi, tem matek mondo kik iwe dhi e chokruoge, tij lendo, kod wuoyo gi Jehova e lamo. En adier ni samoro ok ibi timo mathoth kaka chon, kata kamano, ng’e ni Jehova ong’eyo chal mari. (Pim gi Luka 21:1-4.) Dwarore bende ni iket thuolo tenge mar timo puonjruok kod paro matut kuom gik mipuonjori. Nikech ang’o? En nikech Jehova osebedo ka tiyo gi riwruokne e chiwonwa weche mabeyo moa e Ndiko, ma nyalo konyowa e kinde ma chunywa onyosore. Kidwaro ng’eyo gima nyalo konyi ahinya, inyalo tiyo gi gige timo nonro ma yudore e dhou, kaka JW Library^®, Fahirisi, kod Bug Timo Nonro. Monika ma ne wasewuoyo kuome motelo wacho ni notimoga nonro mondo oyud paro ma ne nyalo konye sama chunye onyosore. Kuom ranyisi, notimo nonro e wi “mirima,” “tim andhoga,” kod “bedo ja adiera e kend.” Nosomoga weche ma noyudo, nyaka owinj ka koro chunye okuwe. Owacho kama: “Ka nachako timo nonro, ne an-ga gi parruok mang’eny. Kata kamano, kaka namedo dhi nyime gi nonro, e kaka namedo neno ni Jehova ohera, ong’eyo maber kaka awinjo e chunya, kendo osebedo ka okonya.” Sama Jehova konyi e yo ma kamano, mano nyalo miyo kik iyiengni ka meli ma yamo tero, to kar mano, ibed gi chuny mokuwe.—Zab. 119:143, 144.

JEHOVA BIRO SIRI

10. Wanyaloga winjo nade e chunywa sama gimoro marach otimorenwa?

¹⁰ Pek ma bedoega. Bang’ ka gimoro marach osetimore e ngimawa, nitie odiechienge ma wanyalo winjo ka waol ahinya kendo ka chunywa onyosore. Wanyalo chalo gi jang’wech ma kinde mokalo ne ringoga matek, to koro sani owuotho mos nikech nohinyore. Samoro nyalo bedonwa matek timo gik ma ne watimoga chon, kata wanyalo yudo ka waonge gi mor sama watimo gik ma ne wahero timo chon. Mana kaka Elija, chunywa nyalo jok, kendo wanyalo gombo mana nindo. (1 Ru. 19:5-7) Jehova singo ni obiro konyowa nade sama waol kendo chunywa onyosore?

11. En ang’o ma Jehova singonwa e Zaburi 94:18?

¹¹ Kaka Jehova konyowaga. Osingo ni obiro sirowa. (Som Zaburi 94:18.) Mana kaka  dwarorega ni osir jang’wech mohinyore mondo otim tijene, e kaka nyalo dwarore ni Jehova osirwa mondo wadhi nyime tiyone gi kinda. E kinde kaka mago, Jehova jiwowaga niya: “An Jehova Nyasachi, amako lweti ma korachwich, an e ma awachoni niya, ‘Kik iluor. Abiro konyi.’” (Isa. 41:13) Ruoth Daudi noneno adiera mar wechego. Ka noromo gi chandruoge madongo kod jowasigu ma ne dwaro hinye, nonyiso Jehova niya: “Lweti ma korachwich e ma sira.” (Zab. 18:35) Kata kamano, ere kaka Jehova sirowaga?

12. Gin jomage ma Jehova nyalo tiyogo e sirowa sama wawinjo ka waonge teko?

¹² Thothne, Jehova sirowaga kuom chwalo jomamoko mondo okonywa. Kuom ranyisi, kinde moro ka ne chuny Daudi onyosore ahinya, osiepne ma Jonathan nodhi kuma ne entie, kendo nojiwe gi weche mabeyo. (1 Sa. 23:16, 17) Bende, Jehova noyiero Elisha mondo obed jakony mar Elija. (1 Ru. 19:16, 21; 2 Ru. 2:2) E kindegi, Jehova nyalo sirowa kotiyo gi joodwa, osiepewa, kata jodong-kanyakla. Kata kamano, sama chunywa onyosore, wanyalo dwaro bedo kar kendwa. E kinde kaka mago, wagomboga bedo mabor gi jomamoko. Mano gima timorega ne dhano duto. Ang’o ma wanyalo timo mondo Jehova osirwa?

13. Ang’o ma dwarore ni watim mondo wayud ber kuom yore ma Jehova sirowago? (Ne picha bende.)

¹³ Gima dwarore ni watim. Tem matek mondo kik ibed kar kendi. Kinde mang’eny, sama wabedo kar kendwa, yotga chako paro mana lit ma wan-go kod chandruoge ma wakaloe. Paro weche kaka mago nyalo miyo watim yiero ma ok kare. (Nge. 18:1) En adier ni waduto wadwaroga ni wabedie gi thuolo moro kar kendwa, to moloyo sama wach moro marach otimorenwa apoya. Kata kamano, ka po ni wadwaro bedo kar kendwa kinde duto, wanyalo po ka wageng’o yo ma Jehova tiyogo e sirowa. Kuom mano, tem matek mondo irwak kony moa kuom joodu, osiepeni, kod jodong-kanyakla. Tem mondo inegi kaka yo ma Jehova tiyogo e siri kinde matekgo.—Nge. 17:17; Isa. 32:1, 2.

JEHOVA BIRO HOYI

14. Gin chal mage matek ma wanyalo romogo?

¹⁴ Pek ma bedoega. Nitie sama wanyaloga winjo ka waluor. Muma oting’o ranyisi mag jotich Nyasaye machon ma ne nigi parruok kod luoro nikech jowasikgi kata weche mamoko.  (Zab. 18:4; 55:1, 5) E kindegi bende, wanyalo romo gi akwede moa kuom joodwa, joskul wetewa, jotich wetewa, kata mana moa kuom sirkende. Bende, nyalo bedo ni wan gi tuo moro marach ma nyalo miyo walal ngimawa. E kinde kaka mago, wanyalo chalo gi nyathi matin ma onge teko. Ere kaka Jehova konyowaga e kinde kaka mago?

15. Ka luwore gi Zaburi 94:19, en ang’o ma Jehova biro timonwa?

¹⁵ Kaka Jehova konyowaga. Ohoyoga chunywa. (Som Zaburi 94:19.) Weche manie zaburino nyalo miyo wapar chal mar nyako matin moluor nikech polo mor matek gotieno ma mone kata nindo. Temie paro ka wuon-gi dhi ire, kendo oting’e kohoye nyaka chop kama nindo tere. Kata obedo ni polo pod mor matek, yo ma wuon-gi hoyego duogo chunye kendo owinjo ka en e bwo arita maber. Sama waromo gi tembe ma miyowa luoro, nyalo dwarore ni Wuonwa manie polo oho chunywa, nyaka chop kama wabedo gi chuny mokuwe. Ere kaka wanyalo yudo hoch ma kamano koa kuom Jehova?

16. Ang’o ma wanyalo timo mondo wayud ber kuom hoch ma Jehova chiwo? (Ne picha bende.)

¹⁶ Gima dwarore ni watim. Kinde duto, many thuolo mar bedo machiegni gi Jehova kokalo kuom lamo kod somo Wachne. (Zab. 77:1, 12-14) Mano biro miyo sama wach moro matek osieko, ng’at mokwongo mibiro wuoyogo en Wuonu manie polo. Nyise gik ma miyi luoro kod ma chando chunyi. Yiene mondo owuo kodi kendo ohoyi kotiyo gi Wachne. (Zab. 119:28) Inyalo yudo ni nitie ndiko moko sie ma nyalo hoyo chunyi ahinya sama iwinjo ka iluor. Kuom ranyisi, inyalo yudo jip ahinya e buge kaka Ayub, Zaburi, Ngeche, kaachiel gi weche ma Yesu nowacho e Mathayo sula mar 6. Kaka imedo wuoyo gi Jehova e lamo kendo somo Wachne, e kaka ibiro medo neno yo mohoyigo.

17. Wanyalo bedo gadier gi wach mane?

¹⁷ Wanyalo bedo gadier ni Jehova biro konyowa e kinde mag chandruok. Ok obi jwang’owa. (Zab. 23:4; 94:14) Jehova singo ni obiro ritowa, obiro miyo kik wayiengni, obiro sirowa, kendo obiro hoyowa. Isaya 26:3 wacho kama e wi Jehova: “Ibiro rito jogo duto mogeno kuomi; ibiro miyogi kuwe mosiko, nikech gigeno kuomi.” Omiyo, gen Jehova kendo irwak yore duto motiyogo e konyi. Kitimo kamano, ibiro yudo teko kata e kinde mag chandruok.