1. Sama wawacho ni “adiera,” wawuoyoga kuom ang’o?

“ERE kaka niyudo adiera?” “Dibed ni jonyuolni nopuonji adiera chakre tinni?” “Isebedo e adiera kuom kinde ma romo nade?” Nyaka bedie ni nitie joma osepenji penjo ma chalo kamago, kata samoro in be isepenjo jomamoko penjogo. Sama wawacho ni “adiera,” wawuoyoga kuom ang’o? Watiyoga gi wachno sama wawuoyo kuom puonj ma wayiego, yo ma walamogo Nyasaye, kod kit ngimawa. Joma ni e adiera gin joma oseng’eyo gik ma Muma puonjo, kendo gidak ka luwore gi puonjgo. Mano oseketogi thuolo nikech miriambo mipuonjo e dinde mang’eny koro ok otueyogi, kendo gidak e ngima maberie mogik ma dhano morem nyalo bedogo sani.​—Joh. 8:32.

2. Ka luwore gi Johana 13:34, 35, en ang’o ma nyalo kwongo moro ng’ato e adiera?

² Ang’o ma nokwongo mori e adiera? Samoro en timbe mabeyo ma jo Jehova nigo. (1 Pet. 2:12) Kata, nyalo bedo ni hera ma ginyiso e ma nomori. Ji mang’eny paro hera ma ne gineno e chokruok ma ne gihango dhiye, moloyo kata mana gik ma nopuonj chieng’no. Mano ok kawwa gi wuoro nikech Yesu nowacho ni hera e kido maduong’ ma ne idhi fwenygo jopuonjrene. (Som Johana 13:34, 35.) Kata kamano, mondo wabed gi yie motegno, hera kende ok oromo.

3. Ang’o ma nyalo timorenwa ka po ni yiewa otenore mana kuom hera ma jotich Nyasaye nyiso?

³ Yiewa ok onego otenre mana kuom hera ma jotich Nyasaye nyiso. Nikech ang’o? En nikech ka hera kende e ma yiewa otenoree, yot mondo yiewa okethre mi wawe tiyo ne Jehova sama gik ma luwogi otimore: Jakristo wadwa moro otimo richo maduong’, to samoro en jaduong’-kanyakla kata painia. Kata, Jakristo moro ochwanyowa. Kata, Jakristo moro ong’anyo moweyo adiera, mi  ochako wacho ni Joneno mag Jehova ok puonj adiera. Puonj maduong’ en ma: Ka wagero yiewa mana kuom gik ma jomamoko timo kar keto pachwa kuom winjruokwa gi Jehova, yiewa nyalo kethore mayot. En adier ni yo ma wanenogo Jehova kod joge nyalo tego yiewa e okang’ moro; kata kamano, gima biro konyowa moloyo en puonjruok Muma adimba kendo timo nonro mondo wasik ka wan gadier chuth ni Muma puonjo adiera e wi Jehova.​—Rumi 12:2.

4. Ka luwore gi Mathayo 13:3-6, 20, 21, ang’o ma timoga yie mar jomoko sama giromo gi tembe?

⁴ Yesu nowacho ni jomoko ne dhi rwako adiera “gi mor,” kata kamano, yiegi ne dhi ner ka giromo gi tembe. (Som Mathayo 13:3-6, 20, 21.) Samoro joma kamago ok noiko pachgi ne pek ma jolup Yesu nyaka romgo. (Mat. 16:24) Kata, samoro ne giparo ni ka ng’ato osebedo Jakristo, to koro gueth lilo e molwore koni gi koni. E piny ma sanini, nyaka warom gi pek kinde ka kinde. Ngima nyalo lokore. Sama mano otimore, mor ma wan-go nyalo dok piny kuom kinde.​—Zab. 6:6; Ekl. 9:11.

5. Thoth owetewa gi nyiminewa nyiso nade ni gin gadier ni giseyudo adiera?

⁵ Thoth owetewa gi nyiminewa nyiso maler ni gin gadier ni giseyudo adiera. E yo mane? Ok gidogga chien kata mana sama Jakristo moro ochwanyogi kata otimo richo maduong’. (Zab. 119:165) Tem ka tem medo mana tego yiegi. (Jak. 1:2-4) Ang’o minyalo timo mondo ibed gi yie motegno kamano?

6. Jokristo ma ndalo joote nogero yiegi kuom ang’o?

⁶ Jokristo ma ndalo joote notego yiegi kokalo kuom nono Ndiko adimba kendo ng’eyo “adiera mar wach maber,” ma gin puonj mag Yesu Kristo. (Gal. 2:5) Adierano oting’o puonj duto ma wayiego kaka Jokristo, moriwo nyaka gik ma wang’eyo e wi misango ma Yesu nochiwo to kod chierne. Jaote Paulo ne onge kiawa kata matin gi puonjgo. Nikech ang’o? En nikech nosiro yiene gi Ndiko “kotiyo gi weche mosendik ma nyiso ni ne nyaka sand Kristo kendo chiere.” (Tich 17:2, 3) Jokristo ma ndalone norwako puonjgo kendo ne gigeno kuom roho maler mondo okonygi winjo tiend Wach Nyasaye. Ne gitimo nonro giwegi mondo gibed gadier ni gik ma nipuonjogi ne owuok e Ndiko. (Tich 17:11, 12; Hib. 5:14) Yiegi ne ok otenore mana kuom mor ma ne giwinjo e chunygi, to bende ne ok giti ne Jehova mana nikech ne gihero riwore gi Jokristo wetegi. Kar mano, ne gigero yiegi kuom ‘ng’eyo Nyasaye e yo malong’o.’​—Kol. 1:9, 10.

7. Yie ma wan-go kuom adiera mag Muma nyalo konyowa nade?

⁷ Adiera ma ni e Wach Nyasaye ok lokrega. (Zab. 119:160) Kuom ranyisi, ok gilokre sama Jakristo wadwa ochwanyowa kata otimo richo maduong’. Bende, ok gilokre sama waromo gi chandruok. Omiyo, dwarore ni watim kinda ahinya mondo wabed gi lony e puonj mag Muma kendo wabed gadier chuth ni gin e adiera. Ka wan-gi yie motegno kuom gik ma Muma puonjo, wabiro siko ka wamakore gi Jehova kata mana sama weche tek. Ang’o minyalo timo mondo ibed gadier chuth ni iseyudo adiera?

8. Kaka onyis e 2 Timotheo 3:14, 15, ang’o momiyo Timotheo ne ni gadier chuth ni noseyudo adiera?

⁸ Timotheo ne ni gadier chuth ni  noseyudo adiera. Ang’o ma nokonye bedo gadier kamano? (Som 2 Timotheo 3:14, 15.) Kata obedo ni min-gi gi dagi e ma nokwongo puonje “ndiko maler,” onge kiawa ni en owuon bende notiyo gi thuolone kod tekone e nono ndiko. Mano nomiyo ‘oyie kuom ndikogo chuth’ kaka adiera. Bang’e, min Timotheo gi dagi nopuonjore adiera mi gibedo Jokristo. En adier ni Timotheo nobedo ma mor ahinya koneno kaka jolup Yesu noherore, kendo ne en gi gombo mar dhi nyime bedo kodgi. (Fil. 2:19, 20) Kata kamano, mago kende ok e gik ma nokonye sudo machiegni gi Jehova. Gima duong’ ma nokonye en adiera ma nopuonjore e Wach Nyasaye mobedogo gadier. Mondo in bende yieni obed motegno, nyaka itim nonro mibed gadier gi gik ma Muma puonjo e wi Jehova.

9. Gin weche mage adek monego ibedgo gadier?

⁹ Nitie gik moko adek ma dwarore ni ikwong ibedgo gadier. Achiel en ni nyaka ibed gadier chuth ni Jehova Nyasaye e ma nochueyo gik moko duto. (Wuok 3:14, 15; Hib. 3:4; Fwe. 4:11) Mar ariyo, nyaka ibed gadier ni Muma en Wach Nyasaye momiyo dhano. (2 Tim. 3:16, 17) To mar adek, nyaka item mibed gadier ni Jehova nigi riwruok achiel kende mar joge e piny kae ma lame ka Kristo otelonegi, kendo ni Joneno mag Jehova e riwruogno. (Isa. 43:10-12; Joh. 14:6; Tich 15:14) Bedo gadier gi weche adekgo ok nyis ni koro ing’eyo weche te e Muma. Dwachi maduong’ onego obed tiyo gi ‘nyaloni mar paro’ mondo ibed gadier chuth ni iseyudo adiera.​—Rumi 12:1.

10. Mopogore gi ng’eyo adiera, ang’o ma bende dwarore ni watim?

¹⁰ Bang’ kisebedo gadier gi gik misepuonjori e wi Nyasaye, Muma, kod riwruok mar oganda Jehova, koro dwarore ni ibed gi nyalo mar tiyo gi Ndiko e konyo jomamoko mondo gin be ging’e adierago mi giyie kuomgi. Ang’o momiyo  mano wach maduong’? En nikech Jokristo madier nigi ting’ mar puonjo jomamoko adiera ma giseng’eyo. * (1 Tim. 4:16) To sama wakonyo jomamoko mondo ong’e adiera, wan bende wamedo bedo gadier gi gik ma wasepuonjore.

11. Jaote Paulo noketonwa ranyisi mane maber ma wanyalo luwo sama wapuonjo?

¹¹ Ka ne jaote Paulo puonjo ji, ‘ne oleronegi weche kochiwonegi neno e okang’ mong’ith e wi wach Pinyruodh Nyasaye kotiyo gi Chik Musa kod weche Jonabi.’ (Tich 28:23) Ere kaka wanyalo luwo ranyisine sama wapuonjo jomamoko adiera? Nyiso ji gik ma Muma puonjo kende ok oromo. Nyaka wakonygi ng’eyo kaka ginyalo tiyo gi Ndiko mondo gisud machiegni gi Jehova. Dwaher ni girwak adiera, ok mana nikech gimor kodwa, to nikech gisenono giwegi ma gibedo gadier chuth ni gik ma gipuonjore e wi Nyasachwa ma jahera, e adiera.

12-13. Ere kaka jonyuol nyalo konyo nyithindgi mondo osik e adiera?

¹² Jonyuol, wan gadier ni duher ni nyithindu osik e adiera. Samoro unyalo neno ni ka gin gi osiepe mabeyo e kanyakla to gibiro timo dongruok e weche Nyasaye. Kata kamano, mondo nyithindu obed gadier ni giseyudo adiera, osiepe mabeyo kende ok oromo. Dwarore ni gilos osiep e kindgi gi Nyasaye, kendo gibed gadier chuth ni gik ma Muma puonjo e adiera.

¹³ Ka jonyuol dwaro ni gipuonj nyithindgi adiera ma gisikie, gin giwegi nyaka giket ranyisi maber e puonjruok Muma e yo matut. Nyaka gipar matut kuom gik ma gipuonjore. Mano e ka ginyalo konyo nyithindgi mondo otim kamano bende. Dwarore ni gikony nyithindgi ong’e kaka ginyalo tiyo gi bugewa e timo nonro, mana kaka gikonyoga jopuonjre mamoko mag Muma. Kuom timo kamano, gikonyo nyithindgi mondo oher Jehova kaachiel gi “jatich mogen kendo mariek” motiyogo e chiwo chiemb chuny. (Mat. 24:45-47) Jonyuol, ng’euru ni puonjo nyithindu mana adiera michako ng’ego Wach Nyasaye ok oromo konyogi bedo gi yie motegno. Dwarore ni upuonjgi “gik matut mag Nyasaye” ka luwore gi hikgi kod nyalogi.​—1 Kor. 2:10.

14. Ang’o momiyo onego wanon weche mokor e Muma? (Ne bende sanduk ma wiye wacho ni, “ Be Inyalo Lero Tiend Weche ma Nokorgi?”)

¹⁴ Weche mokor e Muma osiro kama duong’ ahinya e tego yiewa kuom Jehova.  Gin weche mage mokor ma osetego yieni? Samoro inyalo wacho ni weche ma nokor e wi “ndalo mag giko” mosetimore e ma tego yieni. (2 Tim. 3:1-5; Mat. 24:3, 7) Kata kamano, gin weche mage mamoko mokor e Muma ma bende nyalo tego yieni? Kuom ranyisi, be inyalo lero kaka weche ma nokor e Daniel sula mar 2 kata e Daniel sula mar 11 osetimore kata dhi nyime timore? * Ka yieni osir gi Muma, obiro siko kotegno kata ka weche tek. Par ane ranyisi mar owetewa ma nokalo e sand mager e piny Germany e kinde Lweny mar Ariyo mar Piny Ngima. Kata obedo ni ne ok ging’eyo weche duto ma Muma nokoro e wi ndalo mag giko, pod ne gin gi yie motegno kuom Wach Nyasaye.

15-17. Ere kaka puonjruok Muma notego owetewa ma ne isando e kinde loch mar Nazi?

¹⁵ E bwo loch Nazi e piny Germany, ne otue owetewa gi nyiminewa alufe galufe e jela ma nisandoe ji. Hitler kod kod jatend jolweny mag SS ma ne iluongo ni Heinrich Himmler, ne ok dwar Joneno mag Jehova. Nyaminwa moro nowacho ni chieng’ moro Himmler nonyiso nyiminewa moko ma noyudo otue e jela ma nisandoe ji niya: “Jehova Nyasachuno oloch alocha e polo, to e piny ka, wan e ma walochoe! Wadwaro neno ni ng’ano ma biro locho nyaka chieng’ e kindwa gi Nyasachuno!” Ang’o ma nokonyo jotich Nyasayego chung’ motegno e kindego?

¹⁶ Jopuonjre Mumago nong’eyo ni Pinyruodh Nyasaye nosechako locho e higa mar 1914. Omiyo, sand ma ne gikaloe ne ok okawogi gi wuoro. Bende, ne ging’eyo ni onge sirkal moro amora mar dhano ma nyalo tamo Jehova timo gima odwaro. Hitler ne ok nyal tieko lamo madier kata keto sirkal ma ne nyalo kedo gi Pinyruodh Nyasaye. Owetewa ne ni gadiera chuth ni loch mar Hitler ne dhi rumo bang’ kinde.

¹⁷ Owete gi nyiminego ne ni gadier chuth ni ne giseyudo adiera. Mana bang’  higni matin, sirkand Hitler nopodho, kendo Heinrich Himmler, jal ma nosethiano ni “e piny ka, wan e ma walochoe,” koro ne manyo kuma dopondie mondo kik nege. E kindeno, noromo gi Owadwa Lübke ma chon ne en mabus kendo ma Himmler nong’eyo maber ni en Janeno mar Jehova. Himmler nopenjo Owadwa Lübke niya: “Japuonjre Muma, ang’o ma koro dhi timore?” Owadwa Lübke nolerone ni Joneno mag Jehova nong’eyo chon ni loch mar Nazi ne dhi podho, kendo ni ne idhi res Joneno mag Jehova. Dho Himmler nomoko. Kata obedo ni chon dhoge ne ng’eny e weche Joneno mag Jehova, sani to koro wich-kuot e ma nomake. Matin bang’ kanyo, nodere. Wachno puonjowa ang’o? Puonjruok Muma, moriwo nyaka nono weche ma nokor e iye, nyalo tego yiewa kuom Nyasaye kendo konyowa chung’ motegno e kinde mag chandruok.​—2 Pet. 1:19-21.

18. Ka luwore gi Johana 6:67, 68, ang’o momiyo dwarore ni wabed “gi ng’eyo malong’o kod nyalo mar pogo weche e yo makare” kaka Paulo nowacho?

¹⁸ Waduto dwarore ni wabed gi hera, nimar en e kido mifwenyogo Jokristo madier. Bende, dwarore ni wabed “gi ng’eyo malong’o kod nyalo mar pogo weche e yo makare.” (Fil. 1:9) Mano biro konyowa mondo kik yukwa koni gi koni gi ‘puonj moting’o riekni mag dhano,’ moriwo nyaka puonj mag joma ong’anyo moweyo adiera. (Efe. 4:14) Ka ne thoth jopuonjre mag Yesu oweyo luwe, jaote Petro nowacho ni ne en gadiera chuth ni Yesu ne nigi “weche mag ngima ma nyaka chieng’.” (Som Johana 6:67, 68.) Kata obedo ni e kindego Petro ne ok ong’eyo weche duto motudore gi ngima ma nyaka chieng’, pod nochung’ motegno nikech nong’eyo adiera e wi Kristo. In bende inyalo medo tego yie mari kuom puonj mag Muma miseng’eyo. Kitimo kamano, ibiro chung’ motegno sama iromo gi chandruok, kendo ibiro tego yie mar joweteni.​—2 Joh. 1, 2.