1. En ang’o ma Jehova notimo mapiyo bang’ ka Adam gi Hawa nosetimo richo? (Chakruok 3:15)

 MAPIYO bang’ ka Adam gi Hawa nosetimo richo, Jehova nomiyo nyithindgi geno kokalo kuom wach moro makende ma nokoro. Wachno yudore e Chakruok 3:15.​—Som.

2. Ang’o momiyo wach ma nokor e Chakruok 3:15 en wach makende ahinya?

² Wach ma nokorno yudore e buk mokwongo mar Muma. Kata kamano, buge mamoko duto mag Muma otudore gi wachno achiel kachiel kata e yo moro machielo. Mana kaka glu riwoga kalatese duto mag buk kamoro achiel, e kaka wach ma yudore e Chakruok 3:15 riwo weche mamoko duto manie buge mag Muma, mi gibed ote achiel ma en ni, Nyasaye ne dhi oro Jawar ma ne dhi ketho Jachien kod ji duto ma riwe lwedo. * Mano biro kelo gueth mathoth ne joma ohero Jehova.

3. Ang’o ma wabiro nono e sulani?

³ E sulani, wabiro dwoko penjo moko motudore gi wach ma nokor e Chakruok 3:15. Penjogo gin: Gin jomage miwuoye e wach ma nokorno? Ere kaka wach ma nokorno osebedo ka chopo? Kod, gin ber mage mwaseyudo motudore gi wachno?

4. “Thuol” en ng’a, to wang’eyo mano nade?

⁴ Joma iwuoye e Chakruok 3:14, 15 oriwo “thuol,” ‘koth’ thuol, “dhako,” kod ‘koth’ dhako. Muma konyowa fwenyo ni gichung’ ne jomage. * We wachak gi “thuol.” Thuol  ma sie ne ok nyal winjo gik ma Jehova nowacho e puodho mar Eden. Kuom mano, nyaka bed ni kum ma Jehova nochiwo ne thuol ne en mar chuech moro mariek. Mano ne en ng’a? Fweny 12:9 konyowa ng’eyo maler ni thuol en ng’a. Ndikono wacho ni “thuol machon” en Jachien kendo Satan. Kata kamano, koth thuol gin jomage?

5. Koth thuol oriwo jomage?

⁵ Nitie sama Muma tiyoga gi wach mar “kodhi” e yor ranyisi, ka owuoyo kuom joma luwo kido kod timbe mag ng’ato, kendo joma kamago inyalo luong ni nyithind ng’atno. Omiyo, koth thuol oriwo malaike ma nong’anyo kaachiel gi dhano ma kwedo Jehova kod joge nikech giluwo mana kit Satan. Jogo oriwo malaike ma ne ok omakore gi migepegi e ndalo mag Noa, kaachiel gi dhano duto ma timbegi chalo gi mag wuon-gi Jachien.​—Cha. 6:1, 2; Joh. 8:44; 1 Joh. 5:19; Juda 6.

6. Ang’o momiyo “dhako” miwuoye e Chakruok 3:15 ok en Hawa?

⁶ “Dhako” miwuoye e Chakruok 3:15 en ng’a? Ok en Hawa. Ang’o momiyo wawacho kamano? Ne ane wachni. Ndikono wacho ni koth dhako ne dhi “toyo” wi thuol. Mana kaka waseneno, thuol en Satan, kendo onge dhano moro amora morem ma nyalo tieko Satan. Omiyo, ere kaka ne idhi keth Satan.

7. Ka luwore gi Fweny 12:1, 2, 5, 10, dhako miwuoye e Chakruok 3:15 en ng’a?

⁷ Buk mogik mar Muma konyowa fwenyo dhako miwuoye e Chakruok 3:15. (Som Fweny 12:1, 2, 5, 10.) Ok onyal bedo dhako moro amora e piny kae! Muma wacho ni dhakono nigi dwe moro e bwo tiendene,  kendo wiye nigi osimbo ma nigi sulwe 12. Onyuolo nyathi moro makende, ma en Pinyruodh Nyasaye. To nikech Pinyruodhno ni e polo, nyaka bed ni dhakono bende nie polo. Dhakono ochung’ ne bad riwruok mar oganda Jehova manie polo. Riwruogno oriwo nyaka malaike momakore gi Nyasaye.​—Gal. 4:26.

8. Bat maduong’ mar koth dhako en ng’a, to nochako bedo kamano karang’o? (Chakruok 22:15-18)

⁸ Wach Nyasaye bende konyowa fwenyo bat maduong’ mar koth dhako. Kodhino ne nyaka wuog e anyuola mar Ibrahim. (Som Chakruok 22:15-18.) To mana kaka weche ma nokorgo nowacho, Yesu noa e anyuola mar Ibrahim. (Luka 3:23, 34) Kata kamano, kodhino ne nyaka bed ng’at ma nigi teko moloyo dhano nikech en e ma nodhi toyo wi Satan Jachien kendo kethe chuth. Ka ne Yesu jahigni 30 kama, Nyasaye nowale kokalo kuom roho maler. Ka nosewale, nobedo bat maduong’ mar koth dhako. (Gal. 3:16) Bang’ ka Yesu nosetho mochiere, Nyasaye ‘nosidhone osimbo mar duong’ gi luor’ kendo nomiye “teko duto e polo gi piny,” to tekono oriwo ‘ketho tije mag Jachien.’​—Hib. 2:7; Mat. 28:18; 1 Joh. 3:8.

9-10. (a) Gin jomage ma bende nie koth dhako, to gibedoga koth dhako e kinde mage? (b) En ang’o ma koro wadwaro nono?

⁹ Bat matin mar koth dhako bende ne dhi betie. Jaote Paulo konyowa fwenye e weche ma nonyiso Jokristo ma ne gin Jo-Yahudi kod joma ne wuok e ogendni mamoko. Jogo nosewal gi roho maler, kendo nowachonegi kama: “Ka un mag Kristo, to adier un koth Ibrahim kendo un jo ma biro yudo pok ma ne osingi.” (Gal. 3:28, 29) Sama Jehova owalo Jakristo moro amora gi rohone maler, Jakristono bedo e grup mar koth dhako. Kuom mano, Yesu Kristo kod joloch wetene 144,000 e ma loso koth dhako. (Fwe. 14:1) Paro kod timbe mag ji duto manie koth dhako, chalo gi mar Wuon-gi ma en Jehova Nyasaye.

¹⁰ Koro, nikech waseng’eyo joma iwuoye e Chakruok 3:15, wanonuru ane kaka Jehova osebedo ka chopo wach ma nokorno, kod ber ma wachno osekelonwa e kindegi.

11. Ere kaka ne oka ‘ofunj tiend’ koth dhako?

¹¹ Ka luwore gi wach ma nokor e Chakruok 3:15, thuol ne dhi kayo ‘ofunj tiend’ koth dhako. Wachno nochopo ka ne Satan otiyo gi Jo-Yahudi kod Jo-Rumi e nego Wuod Nyasaye. (Luka 23:13, 20-24) To mana kaka pile, sama gimoro ohinyo tiend ng’ato, ng’atno ok nyal wuotho kuom kinde moro. Gima kamano e ma notimore ne Yesu. Ka ne onege mobet e liel kuom kinde moro, ne ok onyal timo gimoro amora.​—Mat. 16:21.

12. Ere kaka ibiro to wi thuol, to mano notimre kinde mane?

¹² Wach ma nokor e Chakruok 3:15 di ne ok ochopo kare chuth ka di ne Yesu osiko e liel. Nikech ang’o? En nikech ndikono nyiso ni koth dhako ne dhi toyo wi thuol. Mano nyiso ni ne nyaka chier Yesu. To mano e gima notimore! E odiechieng’ mar adek bang’ ka Yesu nosetho, nochiere ka en gi del mar roho. Nitie kinde ma Nyasaye oseketo ma Yesu biro tiekoe Satan chuth. (Hib. 2:14) Joma biro locho gi  Yesu biro konye golo jowasik Nyasaye, ma gin koth thuol duto e pinyni.​—Fwe. 17:14; 20:4, 10. *

13. Nikech wach ma nokor e Chakruok 3:15 osebedo ka chopo, gin ber mage ma waseyudo?

¹³ Ka po ni in Jakristo mosechiwore ne Nyasaye mobatisi, sani iyudo ber kuom wach ma nokorno. Yesu nobiro e piny kae ka en dhano. Osebedo konyiso kido mag Wuon-gi e yo makare chuth. (Joh. 14:9) Omiyo, kokalo kuome, waseng’eyo Jehova Nyasaye mi wahere ahinya. Bende, waseyudo ber kuom puonj mag Yesu kod yo motayogo kanyakla mar Jokristo e kindegi. Osepuonjowa kaka wanyalo dak e ngima ma moro Jehova Nyasaye. Kendo nikech ne oka ofunj tiend Yesu ka nonege, waduto wanyalo yudo ber. E yo mane? Ka ne ochier Yesu, nochiwo nengo mar rembe kaka misango makare chuth mondo ‘opwodhwa waa e richo duto.’​—1 Joh. 1:7.

14. Ang’o momiyo wach ma nokor e Chakruok 3:15 ne dhi kawo kinde ka pok ochopo chuth? Ler ane.

¹⁴ Weche ma Jehova nowacho e puodho mar Eden nonyiso ni kinde moro ne dhi kalo ka pok wechego duto ochopo chuth. Nitie kinde ma ne dhi kalo ka pok dhako onyuolo kodhi ma nosingi, ka Satan pod choko joge, kendo ka sigu ma ne dhi betie e kind koth dhako gi koth thuol pod medore. Wach ma nokorno bende konyowa ng’eyo ni Satan, ma en jaloch mar piny ne dhi sin gi jotich Jehova. Mano bende e gima Yesu nonyiso jopuonjrene. (Mar. 13:13; Joh. 17:14) Kuom adier, waseneno kaka moko kuom gik ma nokor e Chakruok 3:15 chopo, to moloyo, kuom higni 100 mosekalo. E yo mane?

15. Ang’o momiyo sigu ma piny nigo ne jotich Jehova osebedo ka medore, to ang’o momiyo ok onego waluor Satan?

¹⁵ Mapiyo bang’ ka noseket Yesu mondo obed Ruodh Pinyruodh Mesia, nogol Satan e polo mowite e piny. Sani koro en e piny kae korito kinde mibiro kethee. (Fwe. 12:9, 12) Kata kamano, ok orit arita kindeno kobet piny. Satan nigi mirima mager, kendo oolo mirimbeno kuom jotich Nyasaye. (Fwe. 12:13, 17) Mano e momiyo sigu ma piny nigo ne jotich Nyasaye osebedo ka medore ameda. Kata kamano, ok onego waluor Satan kod lange. Kar mano, onego wabed gi chir mana kaka jaote Paulo ma nondiko niya: “Ka Nyasaye ni korwa, en ng’a ma biro kedo kodwa?” (Rumi 8:31) Wanyalo bedo gadier chuth kuom Jehova nikech mana kaka waseneno, thoth gik ma nokor e Chakruok 3:15 osechopo.

16-18. Ere kaka Curtis, Ursula, kod Jessica, oseyudo ber bang’ winjo tiend Chakruok 3:15?

¹⁶ Singo ma Jehova nochiwo e Chakruok 3:15 nyalo konyowa nyagore gi tem moro amora ma wanyalo romogo. Owadwa Curtis, ma en jamisonari e piny Guam wacho kama: “Nitie kinde ma chiwruokna ne Nyasaye osetem sama aromo gi chandruoge kata sama chunya onyosore. Kata kamano, paro matut kuom wach ma nokor e Chakruok 3:15 konyaga geno Wuonwa manie polo ahinya.” Curtis rito gi siso chieng’ ma Jehova biro tieko chandruoge duto ma waromogo.

 ¹⁷ Nyaminwa Ursula modak e alwora mar Bavaria, nowacho ni winjo tiend wach ma nokor e Chakruok 3:15 nokonye bedo gadier ni Muma okudh gi much Nyasaye. Noneno kaka weche mamoko duto ma nokor otudore gi ndikono, kendo mano nomore ahinya. Nowacho bende niya: “Namor ka napuonjora kaka Jehova nokawo okang’ mapiyo mondo dhano ochak obed gi geno.”

¹⁸ Jessica ma wuok Micronesia wacho kama: “Pod anyalo paro kaka nawinjo e chunya ka nafwenyo ni aseyudo adiera! Napuonjora ni wach ma nokor e Chakruok 3:15 osebedo ka chopo. Mano osekonya ng’eyo ni Nyasaye ok e ma kelnwa chandruoge. Wachno bende osekonya bedo gadier ni tiyo ne Jehova e ma miyowa mor madier e kindegi, kendo mano e ma biro miyowa ngima maber e kinde mabiro.”

19. Wanyalo bedo gadiera mane e gik ma nokor e Chakruok 3:15 ma pok ochopo?

¹⁹ Mana kaka waseneno, wach ma nokor e Chakruok 3:15 osebedo ka chopo. Waseng’eyo maler koth dhako kod koth thuol. Yesu ma e bat maduong’ mar koth dhako, nochango maber bang’ ka ne oka ofunj tiende, kendo sani olocho ka en Ruoth ma ok nyal tho. E kindegi, Jehova osebedo ka yiero joma biro locho gi Yesu e polo, kendo kwan-gi chiegni chopo e wang’e. To nikech kare mokwongo mar gik ma nokorgo osechopo, wan gadier ni kare mogik ma en toyo wi thuol bende biro chopo. To mano kaka jotich Nyasaye momakore kode biro mor e kinde ma ibiro gol Satan! Ka pok kindego ochopo, kik chunyi jogi. Jehova Nyasachwa en Nyasaye migeno. Kokalo kuom koth dhako, obiro kelo gueth mogundho ne “ogendni duto mag piny.”​—Cha. 22:18.