Kal idhi e weche manie iye

Kal idhi kama ochanie weche mantie

SIGAND NGIMA

Dewo Jomamoko Kelo Gueth Mosiko

Dewo Jomamoko Kelo Gueth Mosiko

An, minwa, kod Pat nyaminwa, e higa mar 1948

“KANISA mar Anglikan ok puonj adiera. Dhi nyime manyo adiera.” Bang’ ka dawa nosenyiso minwa wechego, minwa nochako manyo din ma puonjo adiera. Kata kamano, ne ok odwar Joneno mag Jehova, kendo nonyisa ni ka Joneno obiro e odwa, to apondi. Kindeno ne wadak Toronto e piny Canada. Ka ne nyamin minwa matin ochako puonjore Muma gi Joneno mag Jehova e higa mar 1950, minwa bende ne jabedoga e puonjruogno. Ne gidhi nyime puonjore e od nyamin-gino, mobatisgi.

Wuonwa ne en achiel kuom jokwadh mag kanisa mar United Church of Canada. Omiyo, juma ka juma, nodwaroga ni an gi nyaminwa wadhi e Sunday school mar kanisano, kae to sa abich wariwre gi jomamoko e program moriwo ji duto. Godiechieng’, ne wadhiga e Od Romo mar Joneno mag Jehova gi minwa. Ne wanyalo neno pogruok ma ne nitie e kind dinde ariyogo.

E higa mar 1958 ka an gi jood Hutcheson e Divine Will International Assembly

Minwa nolendo ne dichwo moro ma niluongo ni Bob Hutcheson kod Marion jaode, kendo gin bende ne gibedo Joneno mag Jehova. E higa mar 1958, jood Hutcheson nodhi koda kod yawuotgi adek e chokruok mar Divine Will International Assembly, ma notim New York City kuom odiechienge aboro. Ka ang’iyo chien, anyalo neno kaka joodno nochiwore ahinya mondo gidhi koda e chokruogno. Kata kamano, mano ne en achiel kuom chokruoge madongo ma nomulo ngimana ahinya.

OWETE GI NYIMINE MA NE DEWA NOKONYA TIMO MOMEDORE E TIJ JEHOVA

Ka ne an rawera, ne wadak kamoro ma ne wapidhoe jamni, kendo nahero ahinya tij rito jamni. Nagombo ahinya ni asom matek mondo abed laktar mar jamni. Minwa nonyiso jaduong’-kanyakla moro wachno. Jaduong’no nowuoyo koda e yor ng’wono, kendo noparona ni wadak e “ndalo mag giko,” kendo ni dhi e yunivasiti kuom higni mang’eny ne nyalo ketho winjruokna gi Jehova. (2 Tim. 3:1) Mano nomiyo ang’ado e chunya ni onge tiende dhi e yunivasiti.

Pod naparo gima nadhi timo bang’ tieko sekondari. Kata obedo ni nadhiga e tij lendo juma ka juma, tijno ne ok mora, kendo naneno ni ok anyal bedo painia. Gie kindego, wuonwa ma ne ok en Janeno kod owadgi matin, ne jiwaga mondo adhi ati e kambi moro mar insuarans ma ne ni Toronto. Owadgi wuonwano ne en achiel kuom jotelo e kambino, omiyo, nayie tiyo tijno.

Ka ne an Toronto, natiyoga gi thuolona mang’eny e tich, kendo thothne najabedoga gi joma ok ti ne Jehova. Nachako bara ne chokruoge kod tij lendo. Mokwongo okwongo, nadak gi kwarwa ma ka wuonwa, to ka notho, nadar ma adhi dak kama chielo.

Jood Hutcheson ma nodhi koda e chokruok maduong’ e higa mar 1958 ne chalona mana jonyuolna. Ne girwaka mondo adhi adag kodgi, kendo ne gikonya bedo gi winjruok motegno gi Nyasaye. E higa mar 1960, an kaachiel gi wuodgi miluongo ni John nobatiswa. John nobedo painia, kendo wachno nojiwa mondo an bende atim momedore e tij Nyasaye. Jodongo noneno dongruok ma nasetimo kendo ne giketa mondo abed jarit Skul mar Tij Nyasaye. a

NAYUDO JAKONY MOWINJORE, KENDO NABEDO PAINIA

Odiechieng aruswa e higa mar 1966

E higa mar 1966, nakendo Randi Berge ma ne en painia ma jakinda, kendo ma noikore dhi kamoro amora ma jolendo ne dwaroree moloyo. Jarit-alwora marwa noherowa ahinya, kendo nojiwowa ni wadhi wakony kanyakla ma ne ni Orillia e taon mar Ontario. Omiyo, ne wafundo gigewa mi wadar wadhi e alworano.

Mapiyo ka ne wasechopo Orillia, an bende nabedo painia mapile mana kaka Randi. Kindane e tij lendo nosemulo chunya ahinya! Bang’ bedo painia, natimo kinda mondo abed japuonj molony, kendo nachako yudo mor mar tiyo gi Muma e konyo ji winjo tiend adiera. To mano kaka namor ka nakonyo dichwo moro gi jaode ma nodak Orillia ma gitimo lokruoge e ngimagi, mi gibedo jotich Jehova!

NE WAPUONJORE DHOK MACHIELO KENDO LOKO PARO MA NE WAN-GO

Kinde moro ka ne wadhi Toronto, ne aromo gi Owadwa Arnold MacNamara, ma ne en achiel kuom owete ma ne tayo tije e Bethel. Nopenja ka be dwaher bedo jopainia makende. Nadwoke mapiyo niya: “Ee, dwaher. Kata kamano, ok e provins mar Quebec!” Noyudo aserwako paro moko ma ok owinjore ma jo Canada ma ne wacho dho Kisungu ne nigo e wi joma ne wacho dho French ma nodak Quebec. E kindego, ji ne ng’anyo ne sirkal nikech ne gidwaro ni alworano obed gi loch ma mare owuon.

Arnold nodwoka niya: “Quebec e alwora kende ma ofis oroe jopainia makende e kindegi.” Nayie mapiyo mondo oorwa kuno. Naseng’eyo ni Randi ne gombo dhi lendo e alworano. Higni mang’eny bang’e, naduogo afwenyo ni mano ne en achiel kuom yiero mabeyo ma ne wasetimo e ngimawa!

Bang’ ka ne wasetieko klas mar puonjruok dho French ma notim kuom jumbe abich, an gi Randi kaachiel gi owadwa machielo gi jaode, ne wadhi Rimouski, ma ne ni kilomita 540 kiwuok Montreal. Pod ne dwarore ni wamed puonjore kaka iluongo weche e dho French, to mano nonenore ayanga e chokruok moro sama nasomo lendo moko. Nasomo lendo motudore gi chokruok maduong’ ma ne wadhi bedogo. Kar wacho ni ne wadhi bedo gi “welo mogwel moa Austria,” nawacho ni ne wadhi bedo gi “welo mogwel moa ostrich (udo).”

Odwa ma Rimouski ma ne waluongo ni “White House

Ka ne wan Rimouski, an gi jaoda, kaachiel gi owadwa machielono gi jaode, ne waromo gi nyimine moko ang’wen ma ne pok okendi, kaachiel gi Owadwa Huberdeaus gi jaode kod nyigi ariyo, kendo ne gisirowa ahinya e tij lendo. Owadwa Huberdeaus nopango ot moro maduong’ ma ne nigi rum mokalo abiriyo e iye, kendo jopainia duto ma nodak e odno ne konyoga e chulo odno. Ne wachako odno ni White House nikech e nyime ne nitie sirni moko ma nowir gi rangi ma rachar. Thothne ne wadakga ji 12 nyaka 14 e odno. Nikech an gi Randi ne wan jopainia makende, kinde mang’eny ne walendo e seche mag okinyi, godiechieng’, kod godhiambo. Kuom mano, ne wamor nikech ne wayudoga joma ma ne wanyalo dhigo e tij lendo kata e odhiambo moko ma koyo ne ng’ich ahinya.

Osiep ma ne nie kindwa gi jopainiago nomedo bedo motegno mochopo kama ne gichalonwa kaka joodwa. Nitie kinde ma ne waoyoga mach kanyachiel, kata tedo chiemo ma ng’ato achiel kuomwa nohero ahinya, kae to wachiemo kanyachiel. Achiel kuom owete ma ne wan-go ne en jathum, omiyo, thothne Ngeso godhiambo ne wawerga kendo wamiel.

Alwora mar Rimouski ne nigi ji mang’eny ma ne gombo puonjore Muma. Mana kuom higni abich, ne waneno ka jopuonjrewa mang’eny timo dongruok ma gichop e batiso. Kanyaklano nodongo mobedo gi jolendo ma dirom 35.

Ka ne wan Quebec, nomed tiegwa maber mondo wabed jolendo molony. Ne waneno kaka Jehova konyowa e tijwa mar lendo kod kaka nomiyowa gige ringruok. E wi mano, ne wapuonjore hero joma ne wacho dho French kaachiel gi kit ngimagi, kendo mano nomiyo wahero nyaka joma ne a e ogendni mamoko.​—2 Kor. 6:13.

Apoya nono, ofis nokwayowa ni wadhi e taon mar Tracadie, man yo ugwe mar New Brunswick. Lokruogno ne ok yot nikech e ka ne wa a chulo ot moro, kendo napuonjo e skul moro kuom odiechienge moko e juma. E wi mano, moko kuom jopuonjrewa mag Muma e ka noa obedo jolendo, kendo noyudo wagero Od Romo e alworano.

E giko jumano duto, ne wanyiso Jehova wachno e lamo, kae to ne wadhi Tracadie, kendo ne wayudo ka kono opogore ahinya gi Rimouski. Ne wawacho ni ka Jehova e ma dwaro ni wadhi kono, to ne wadhi dhi. Ne watemo Jehova, mi waneno kaka noloyonwa pek duto ma ne wan-go. (Mal. 3:10) Kendo nikech winjruok motegno ma Randi ne nigo gi Jehova, chuny mar chiwruok, kod bedo ng’at ma mor, lokruogno ne ok teknwa timo.

Owadwa Robert Ross e ma ne en jaduong’ kende e kanyaklawa manyienno. Noyudo osebedo painia kanyo gi Linda jaode, kendo ne ging’ado mar siko kuno bang’ nyuolo nyathigi mokwongo. Kata e kinde ma ne gipidho nyathigino, chuny ma ne gin-go mar rwako welo kod kinda margi e tij lendo nojiwowa ahinya.

GUETH MAG TIYO NE JEHOVA KAMORO AMORA MOORWAE

Kinde koyo ka ne an jarit-alwora

Bang’ bedo jopainia e Tracadie kuom higni ariyo, ne wayudo migawo moro machielo apoya. Noketa mondo abed jarit-alwora. Nachako limo kanyakla ma ne wacho dho Kisungu kuom higni abiriyo, kae to bang’ mano nachako limo kanyakla ma ne wacho dho French e alwora mar Quebec. Ka ne wan Quebec, jarit-distrikt marwa ma niluongo ni Owadwa Léonce Crépeault, ne japwoyaga bang’ ka nasegolo twegena. Kata kamano, bang’ pwoya nopenjaga niya: “Ang’o minyalo timo mondo twegeni omul chuny jowinjo moloyo?” b Penjono nokonya medo lony e yo ma napuonjogo.

Achiel kuom migepe ma asegabedogo kendo ma pod aparo ahinya en ma ne atimo e Chokruok Moriwo Pinje e higa mar 1978 ma wiye ne wacho ni, “Victorious Faith.” Ne otim chokruogno Montreal. Ne atiyo e Migawo mar Chiemo. Ne wageno ni ji ma dirom 80,000 ne dhi biro, kendo ne wasechako tiyo gi chenro manyien mar pogo chiemo. Gik moko ne nyien e migawono, moriwo nyaka gik ma ne itiyogo e tedo chiemo, kit chiemo ma nitedo, kod kaka ne itedogi! Ne wan gi frij madongo ma dirom 20, kendo nitie sama moko kuomgi ne ok tiga. Odiechieng’ mogik kae to chokruogno chakore, ne ok wanyal kata mana donjo e stadiam, nikech ne nitie tugo moro ma ne dhi nyime e stadiamno. Noyienwa donjo kanyo mana bang’ sa auchiel otieno. Nochunowa moko ovens kogwen mondo walos ne ji chai. Ne waol matek. Kata kamano, wachno nopuonja ber mar bedo jakinda, Jakristo motegno, kendo mar tiyo gi joma ong’eyo goyo mbaka ka gimor. Osiep ma ne waloso gi jogo osesiko nyaka kawuononi. To mano kaka ne wamor bedo gi chokruok maduong’ Quebec, ma en provins ma nosesandie Joneno malit e higni mag 1940 kod 1950!

An gi Randi ka waikore ne chokruok maduong’ ma notim Montreal e higa mar 1985

Napuonjora weche mathoth kuom jodongo wetena ma nochung’ ne migepe mopogore opogore e kinde chokruoge madongo ma ne itimo Montreal. Nitie kinde ma Owadwa David Splane ma sani nie Bura Matayo, e ma ne en jarit chokruok maduong’. Kae to bang’e noketa mondo abed jarit chokruok maduong’, kendo Owadwa Splane noriwa lwedo ahinya.

E higa mar 2011, bang’ bedo jarit-alwora kuom higni 36, nogwela mondo abed japuonj e Skul mar Jodong-Kanyakla. An gi Randi ne wanindo e otendni mopogore opogore 75, to mor ma ne wayudo duong’ moloyo chiwruok moro amora ma ne watimo. E giko klas ka klas ma nitimo juma ka juma, jodong-kanyakla ne morga ahinya nikech ne gineno kaka Bura Matayo oherogi ahinya, kendo kaka gigombo ni giyud ber e migepegi.

Bang’e nabedo japuonj mar Skul mar Joland-Injili mar Pinyruoth. Thothne ne giwinjoga ka giol ahinya nikech chenro modich. Ne dwarore ni gibed e klas kuom seche abiriyo odiechieng’ kodiechieng’, gitim homework ma nyalo kawo seche adek odhiambo kodhiambo, kendo gitim migepe ang’wen kata abich juma ka juma. An kod japuonj machielo ma ne wapuonjogo, ne walero ne jopuonjrego ni ginyalo chopo wechego mana ka Jehova e ma okonyogi. Kinde duto pod aparoga kaka jopuonjrego ne wuoroga ahinya ka ne gineno kaka geno kuom Jehova nomiyo gitimo gik ma ne giparo ni ok ginyal.

DEWO JOMAMOKO KELO GUETH MOSIKO

Yo ma ne minwa dewogo jomamoko nokonyo jopuonjre mag Muma timo dongruok, kendo nokonyo nyaka wuonwa bedo gi paro mowinjore e wi adiera. Ndalo adek bang’ ka minwa nosetho, ne wawuoro ahinya ka wuonwa nobiro winjo twak mar ji duto e Od Romo, kendo nodhi nyime dhi e chokruoge mag kanyakla kuom higni 26. Kata obedo ni wuonwa ne ok obatisi, jodongo nonyisa ni en e ma nokwongoga chopo e chokruok juma ka juma.

Minwa bende noketonwa ranyisi maber ahinya. Nyiminena adek duto kaachiel gi chwogi tiyo ne Jehova. Nyiminena ariyo tiyo e ofisewa man Portugal kod Haiti.

An gi Randi sani wan jopainia makende e alwora mar Hamilton, Ontario. E kinde ma ne an jarit-alwora, ne wamorga ahinya tero Jokristo wetewa e dok limbegi kod jopuonjregi mag Muma. Sani koro wan bende wamor neno ka joma wapuonjo Muma timo dongruok e winjruokgi gi Nyasaye. Kaka wamedo loso osiep motegno gi owete gi nyimine man e kanyaklawa, e kaka wamedo neno kaka Jehova konyogi e kinde ma weche beyo kata ma weche tek.

Ka wang’iyo chien, wanyalo neno kaka owete gi nyimine mang’eny nonyiso ni gidewowa. Wan bende wasetemo ahinya mondo ‘wang’e kaka gidhi’ kendo jiwogi mondo gitim momedore e tij Jehova. (2 Kor. 7:6, 7) Kuom ranyisi, ne nitie joot moro ma gin Joneno, kendo miyo, wuodgi, kod nyargi ne gin jopainia. Kata kamano, wuoro to ne ok en painia. Napenjo wuorono ka be nosegaparo bedo painia. Nodwoka ni en e ma nosiro jopainiago. Napenje kendo niya: “Be inyalo sirogi maber moloyo kaka Jehova sirogi?” Najiwe mondo obilie tij painia. Bang’ dweche auchiel, nobedo painia.

An kod Randi wabiro dhi nyime ‘lando ne tienge ma biro timbe mag Jehova miwuoro,’ kendo wageno ni gin bende gibiro yudo mor mar tiyone mana kaka wan.​—Zab. 71:17, 18.

a Migawono sani ong’ere kaka jarit Chokruok mar Ngimawa kod Tijwa Kaka Jokristo.

b Mondo iyud sigand ngima Léonce Crépeault, ne Ohinga mar Jarito ma Februar 2020, ite mar 26-30.