1. En ang’o ma miyo wabedoga ma mor?

WADUTO wabedoga mamor ahinya sama waneno medruok ma dhi nyime e oganda Jehova. Higa mokalo, ne wapuonjo ji mokalo 10,000,000 Muma. Mano nyiso maler ni ler mar jotich Nyasaye rieny e piny ngima. To parie bende kaka wagweloga ji mathoth e Rapar. Mano miyogi thuolo mar ng’eyo hera ma Nyasaye oherowago ka nochiwonwa rawar.—1 Joh. 4:9.

2, 3. (a) En ang’o ma ok monwa ‘rieny kaka ler e piny’? (b) Ka luwore gi weche ma Yesu nowacho e Mathayo 5:14-16, en ang’o ma wadwaro nono e sulani?

² E piny ngima, jotich Jehova wacho dhok mang’eny mopogore opogore. Kata kamano, mano ok monwa pako Jehova Wuonwa ka wariwore kanyachiel. (Fwe. 7:9) Bed ni wawacho dhok mane kata wadak kanye, pod wanyalo ‘rieny kaka ler e piny.’—Fil. 2:15.

³ Okang’ ma kwanwa medorego, winjruok maber ma wan-go e kindwa, kod chuny ma wan-go mar siko ka waneno miyo nying Jehova duong’ kendo ywayo ji mang’eny mondo  opuonjre adiera. E sulani, wadwaro neno yore ma wasebedo ka watimogo kamano.—Som Mathayo 5:14-16.

4, 5. (a) Sama walendo, gin gik mage ma nyalo miyo ler marwa omed rieny? (b) Bedo mang’won kelo ber mage? (Ne picha ma ni e chak sulani.)

⁴ Gaset mar The Watch Tower ma Jun 1, 1925 ne nigi sula moro ma wiye ne wacho ni “Ler e Piny Manie Mudho Mandiwa.” Sulano nowacho kama: “Onge ng’ato ang’ata ma nyalo makore gi Ruodhwa e ndalo modong’gi . . . ka ok oyie mondo lerne orieny.” Kae to nomedo niya: “Ng’ato nyalo timo kamano kuom lando wach maber ne ji duto e piny ngima kendo timo kinda mondo kit ngimane onyis ni owuotho e ler.” Kuom adier, achiel kuom yore ma wanyisogo ni wayie mondo lerwa orieny en yalo wach maber kendo konyo ji mondo gibed jopuonjre Yesu. (Mat. 28:19, 20) E wi mano, wanyalo miyo Jehova duong’ kokalo kuom timbewa mabeyo. Joma walendonegi kod jomamoko ma nenowa, rangoga gik ma watimo. Yo ma wabwonjogo kod kaka wamoso ji nyiso kaka wachalo kod Nyasaye ma walamo.

⁵ Yesu nonyiso jopuonjrene niya: “Sama udonjo e ot, mosuru joodno.” (Mat. 10:12) E gwenge ma Yesu kod jootene ne lendoe, ji ne rwakoga welo ma ok ging’eyo. Mano gima tinde ok timre ahinya kuonde mathoth. Kata kamano, yo mang’won ma waleronego weg udi gimomiyo walimogi nyalo golonegi luoro kendo miyo giyaw chunygi. Bwonjo gi ji konyo kama duong’. Mano osekonyo owete gi nyimine ahinya sama gilendo e lela ka gitiyo gi troli. Sama ilendoga e lela, samoro isefwenyo ni ji rwako wach sama ibwonjo kodgi kendo imosogi gi ilo. Mano nyalo miyo gibi e troli ma gikaw buge. Bedo mang’won biro miyo ichak mbaka kodgi.

6. Ang’o mosekonyo owadwa gi nyaminwa moro mondo odhi nyime gi tij lendo kata obedo ni giseti?

⁶ Owadwa moro gi jaode modak England kendo ma oseti sani ok dhiga ahinya e lendo mar ot ka ot nikech gituore. Ne giyiero mar miyo ler margi orieny mana machiegni gi odgi. Giketoga buge e mesa mondo sama jonyuol obiro omo nyithindgi e skul man machiegni kanyo to gikaw. Mano osemiyo jonyuol mang’eny okawo bug Maswali Ambayo Vijana Huuliza—Majibu Yafanyayo Kazi, buk mokwongo gi mar 2, kod brosua buora. Nyaminwa moro ma painia ma gin-go e kanyakla bende nochako lendo kodgi kanyo. Mor ma nyaminwano morgo kod kinda ma owadwa gi jaodeno timo nomiyo janyuol moro oyie puonjore Muma.

7. Ang’o minyalo timo mondo ikony jodak ma ni e alworau?

⁷ Higni matin mosekalo, pinje mathoth osebedo ka rwako joma oringo oweyo thuchegi. Ang’o minyalo timo mondo ikony jodak ma kamago ong’e Jehova kod dwache? Inyalo puonjori moso jogo gi dhok ma giwacho. JW Language nyalo konyi timo kamano. E wi mano, inyalo puonjori weche moko matin ma morogi ma nyalo miyo ichak goyo kodgi mbaka. Bende, inyalo nyisogi vidio kod buge moko ma yudore e dhoggi e websaitwa mar jw.org.—Rap. 10:19.

8, 9. (a) Chokruok mar Ngimawa kod Tijwa konyowaga e yo mane? (b) Ere kaka jonyuol nyalo konyo nyithindgi mondo ler margi orieny e chokruok?

⁸ Jehova tiegowa e Chokruok mar Ngimawa kod Tijwa mondo wamed lony  e tij lendo. Puonj ma wayudo e chokruogno konyowa bedo gi chir mar dok limo joma walendonegi kendo puonjogi Muma.

⁹ Joma e ka chako biro e chokruogewa bedoga ma mor ka gineno ni nyithindo bende miyo ler margi rieny kuom chiwo dwoko. Jonyuol, konyuru nyithindu mondo ging’e chiwo dwoko ma ok gisomo achiel kachiel kata ma ok ginwoyo mana gik ma unyisogi ni giwachi. Nitie jomoko ma oserwako adiera mana nikech ne giwinjo kaka nyithindo bende lero yiegi ka gin gi chir.—1 Kor. 14:25.

10. Ere kaka lamo mar joot konyo mondo winjruok odhi nyime betie ot?

¹⁰ Yo machielo minyalo miyogo ler mari orieny en timo gik ma nyalo miyo winjruok odhi nyime bedo e odu kod e kanyaklau. Achiel kuom yore ma jonyuol nyalo timogo kamano en kuom bedo gi chenro mar Lamo mar Joot ma ok bare. Joot mang’eny nenoga JW Broadcasting dwe ka dwe. Bang’ neno program moro, unyalo goyo mbaka ka unono kaka unyalo tiyo gi weche ma ojiw e programbno. Sama jonyuol timo lamo mar joot, onego ging’e ni yore minyalo konygo nyathi ma pod tin opogore gi yore ma ikonyogo rawera. Timuru duto munyalo mondo gik ma upuonjoru okony ng’ato ka ng’ato e ot.—Zab. 148:12, 13.

11-13. Ang’o ma ji duto ma ni e kanyakla nyalo timo mondo winjruok omed bedo e kanyakla?

¹¹ Rowere nyalo timo ang’o mondo winjruok odhi nyime bet e kanyakla, to ere kaka mano nyalo jiwo jomamoko mondo ler margi orieny? Ka po ni in Jakristo ma rawera, donge inyalo chako mako osiep gi Jokristo ma hikgi oniang’ ma ni e kanyaklau? Inyalo kwayogi gi muolo mondo gipimni gik ma giseneno kuom higni duto ma gisetiyonego Jehova. Goyo mbaka e yo ma kamano biro tego yieni kendo biro jiwowu uduto mondo ler maru mar adiera omed rieny. Waduto te wanyalo kawo okang’ mar rwako welo ma biroga e chokruogewa. Timo mano miyo winjruok medo dhi nyime e kindwa kendo welogo bende biro dwaro ni ler margi orieny. Inyalo mosogi gi ilo kendo konyogi yudo kar  bet. Tem konyogi mondo ging’ere gi jomamoko e kanyakla. Mano biro miyo gibed thuolo.

¹² Ka omiyi migawo mar tayo romo mar dhi lendo, inyalo konyo jolendo ma oseti mondo gin be gilendi. Kuom ranyisi, inyalo miyogi alwora man machiegni mondo gilendee. Seche moko bende inyalo pogogi gi rowere ma pod tek mondo okonygi. Jomamoko ma bende inyalo dew kamano gin joma tuore kata ma nigi pek moko. Kuom adier, sama wadewo joma oti, joma tindo, joma olony e tij lendo, kaachiel gi joma pok olony ahinya, wamiyogi mijing’o mar lando wach maber gi kinda.—Lawi 19:32.

¹³ Jandik-zaburi nowacho kama: “Neuru kaka ber kendo long’o nadi ka owete odak kaachiel e lalrwokgi!” (Som Zaburi 133:1, 2.) Bedo kanyachiel ne miyo Jo-Israel jiwore e kindgi sama ne gilamo Jehova. Jiwruok ma kamano ne chalonegi mo ma golo suya ma mit kendo ma yomo del. Donge inyalo ng’ado e chunyi ni ibiro dhi nyime timo duto minyalo mondo winjruok omed bedo e kanyaklau? Wapwoyi kuom timo kamano. Med ‘yawo chunyi’ mondo idhi nyime timo kamano e okang’ momedore.—2 Kor. 6:11-13.

14. Ang’o minyalo timo mondo ler mari orieny e alwora midakie?

¹⁴ To nade timo kinda mondo ler mar adiera mag Muma omed rieny e alwora midakie? Wecheni mang’won kod timbeni nyalo ywayo joma udakgo e alworau mondo gichak puonjore adiera. Penjri ane kama: ‘Joma wadakgo e alworawa ong’eya kaka ng’at ma chalo nade? Be aritoga dalana mondo osik ka ler mondo kik ajoggi? Be akawoga okang’ mar konyogi sama timo mano nyalore?’ Sama igoyo mbaka gi Joneno weteni, kwagi gipimni kaka yo ma ginyisogo ng’wono kaachiel gi timbegi mabeyo osemoro wedegi, jirendegi, jotich wetegi, kata joskul wetegi. Onge kiawa ni gibiro nyisi gik mabeyo.—Efe. 5:9.

15. Ang’o momiyo onego wasik ka waneno?

¹⁵ Ka wadwaro ni ler marwa odhi nyime rieny, nyaka wang’e ni wadak e ndalo mag giko. Yesu nojiwo jopuonjrene nyadinwoya kama: “Sikuru ka uneno.” (Mat. 24:42; 25:13; 26:41) Ka po ni waparo ni “masira maduong’” pod ni mabor kata ni ok odhi biro ka pod wangima, mano biro miyo kik walend e okang’ mapiyo kaka dwarore. (Mat. 24:21) Kar mondo ler marwa omed rieny maber e alwora ma wadakie, obiro rieny ma miri-miri kata obiro sim chuth.

16, 17. En ang’o minyalo timo mondo isik ka ineno?

¹⁶ Waduto onego wasik ka waneno kaka ndalogi medo bedo marach. Jehova biro kawo okang’ mana e kinde mowinjore. Onge kiawa kata matin e wi wachno. (Mat. 24:42-44) Sama pod warito kindeno, ber mondo wahore kendo wasik ka waneno. Som Wach Nyasaye pile ka pile kendo lem ma ok iwe. (1 Pet. 4:7) Luw ranyisi mar owete gi nyimine moseyudo mor mathoth e ngimagi nikech gisiko ka gineno kendo ler margi medo rieny. Achiel kuom ranyisigo yudore e Ohinga mar Jarito ma April 15, 2012, ite mag 18-21 e sula ma wiye wacho ni “Higini Piero Abiriyo Masebedo Kamako Riak Law Ng’ama Ja-Yahudi.”

¹⁷ Bed modich e tiyo ne Jehova kendo mak osiep gi joma biro jiwi. Mano biro keloni mor mogundho kendo ibiro neno ni ndalo sudo piyo. (Efe. 5:16) Owete gi nyimine osetimo gik mathoth ahinya  kuom higni mia achiel mosekalo. Kata kamano, sani Jehova konyowa mondo watim gik mathoth moloyo. Sani ler marwa rieny e okang’ ma ne pok orienygo nyaka nene.

18, 19. Ere kaka jodong-kanyakla nyalo konyowa mondo wati ne Jehova gi kinda kendo wasik ka waneno? Chiw ane ranyisi.

¹⁸ En gima jiwowa ng’eyo ni kata bed ni wan dhano morem, pod wanyalo tiyo ne Jehova e yo moyiego. Jehova konyowa timo kamano kotiyo jodong-kanyakla ma ‘ochiwonwa kaka mich.’ (Som Jo-Efeso 4:8, 11, 12.) Ka jaduong’ moro olimi, ne ni isumo rieko kuome kendo itiyo gi paro moro amora momiyi.

¹⁹ Jodong-kanyakla moko ariyo modak England ne odhi limo owadwa moro gi jaode ma ne nigi chandruok mag dak. Dhako ne neno ni jaode ne ok tagi maber e weche Nyasaye. Ka ne jodongogo goyo kodgi mbaka, dichwo nowacho ni ok olony ahinya e puonjo kendo ni ok oketo chenro moriere mar timo lamo mar joot. Ne giwuoyo kodgi e wi ranyisi mar Yesu. Ne odewo jopuonjrene kendo ne omiyogi gik ma ne gichando. Jodongogo nojiwo dichwono ni oluw ranyisi mar Yesu. Ne gijiwo dhako ni ohore kendo oter atera chwore mos. Jodongogo nomiyogi paro moko ma nyalo konyogi mondo gibed gi lamo mar joot ma biro konyo nyaka nyithindgi. (Efe. 5:21-29) Bang’e ne gipwoyo owadwano kuom kinda ma ne otimo. Ne gijiwe ni otem atema, kendo okwa Jehova roho maler mondo okonye obed dichwo ma nyalo tayo joode e weche Nyasaye e yo maber. Yo ma jodongogo nokonyogo joodno nomiyo ler mar joodno omedo rieny.

20. Ang’o ma biro timore ka iweyo ler mari mondo orieny?

²⁰ Jandik-zaburi nowero niya: “Ng’at mamor en ng’at moluoro Jehova, ma wuotho e yorene.” (Zab. 128:1, NW) Ka iyie mondo ler mari orieny kuom konyo jomamoko oti ne Nyasaye, kuom timo gik ma miyo winjruok medo betie, kendo kuom siko ka ineno, ibiro medo bedo ma mor sidang’. Jomoko biro neno gik mabeyo mitimo to mano biro chwalogi mondo gimi Jehova duong’.—Mat. 5:16.