E HIGA mar 1970, jokuny gik machon noyudo bug adola moro ma nowang’ marach ka ne gikunyo gik moko kama iluongo ni Ein Gedi e piny Israel but dho wadh nam miluongo ni Dead Sea. Ne giyude ka ne gikunyo sunagogi moro ma nenore ni ne owang’ ka ne oketh alworano e higa mar 500 gi wiye kama. Bug adolano ne okethore marach ma ne miyo some ok nyalre, nikech nodhi ng’injore kotem rieye. Kata kamano, lony ma nyasani mong’ere kaka 3-D scanning nomiyo omeny bugno gi masin mi one weche ma ni e iye kata obedo ni pod odolore kamano. Sani koro inyalo som weche ma nitie e bugno.

Gin weche mage ma noyud e i bugno? Gin weche Muma. Noyud wes moko mokwongo okwongo mag bug Tim Jo-Lawi. Wesgo ni nyaka gi nyukta ang’wen mag nying Nyasaye e dho Hibrania. Ne ofweny ni nyalo bedo ni bugno nondik e kind higa mar 50 nyaka 400 Bang’ Kristo (B.K.). Mano nyiso ni en e bug adola machon mogik moseyud moting’o Ndiko mag Dho-Hibrania bang’ yudo kitepe mag Qumran. Jatim nonro ma nyinge Gil Zohar nondiko e The Jerusalem Post niya: “Ne oyud kitepe mag Dead Sea Scrolls e higa mar 100 kama Ka Kristo Podi, kae to chiegni higni aluf achiel bang’e, ne oyud kitepe mag Aleppo Codex e higa mar 930 kama B.K. Bang’e ka ne ofweny weche ma ni e bug adola ma noyud Ein Gedi moting’o weche mag Tim Jo-Lawi, e ka nong’ere ni kare nitie kitabu moro ma nondik [e kind higa mar 50 nyaka 400 B.K.].” Ka luwore gi joma olony e nono weche machon, bug adola ma Ein Gedi nyiso maler ni weche ma ni e buge mong’ere kaka Torah (Chakruok nyaka Rapar mar Chik) “pok olokore kata obedo ni higni alufe gi alufe osekalo, kendo ni makosa moko ma jondiko ne nyalo timo ne ok oloko weche ma ni e bugego.”