1-2. Ka luwore gi Zaburi 25:14, ang’o ma nyaka watim ka wadwaro bedo osiepe Jehova?

 IPARO ni gin kido mage ma dwarore ahinya ka po ni diher bedo osiep ng’ato? Samoro inyalo wacho ni osiepe madier oherore gi chunygi duto kendo gisirore. Nyalo bedo ni pok iparoga ni luoro en kido ma dwarore ahinya e kind osiepe madier. Kata kamano, mana kaka ndiko ma tayo sulani nyiso, ji duto ma dwaro bedo osiepe Jehova nyaka ‘luore.’​—Som Zaburi 25:14.

² Kata bed ni wasetiyo ne Jehova kuom higni ma romo nade, waduto nyaka wadhi nyime luore e yo mowinjore. Kata kamano, luoro Nyasaye tiende en ang’o? Ere kaka wanyalo puonjore luoro Jehova? To ang’o ma wanyalo puonjore kuom Obadia jal ma ne ritoga mwandu ruoth, Jehoyada ma ne en jadolo maduong’, kod Ruoth Jehoash e wi luoro Nyasaye?

3. Ler ane kaka luoro konyowaga.

³ Wanyalo bedo maluor ka wafwenyo ni nitie gimoro ma nyalo hinyowa. Luoro ma kamano en luoro maber nikech onyalo miyo wakaw okang’ mowinjore mondo wageng’ hinyruok. Nikech waluoro gore piny, ok wawuothga kuonde ma wanyalo lwarie mayot, kaka e geng aoche. Nikech waluoro hinyruok,  mano miyo waringoga ka wawuok kama gimoro nyalo hinyowae. Nikech waluoro ketho winjruok ma wan-go gi jomamoko, ok watim kata wacho gimoro ma nyalo chwanyogi.

4. Satan dwaro ni waluor Jehova e yo mane?

⁴ Satan dwaro ni ji oluor Jehova e yo ma ok owinjore. Ojiwoga paro ma Elifaz ne nigo ni Jehova en jachul kuor, Nyasaye ma kwiny, kendo ni onge ng’at ma nyalo more. (Ayub 4:18, 19) Satan dwaro ni waluor Jehova e yo marach mi wawe tiyone. Mondo kik wadonj e obadhono, dwarore ni waluor Nyasaye e yo mowinjore.

5. Tiend luoro Nyasaye en ang’o?

⁵ Ng’at moluoro Nyasaye e yo mowinjore ohero Nyasaye kendo ok odwarga timo gimoro amora ma nyalo ketho winjruok ma en-go kode. Yesu “noluoro Nyasaye” e yo ma kamano. (Hib. 5:7) Ne ok oluoro bedo but Jehova. (Isa. 11:2, 3) Kar mano, nohere gi chunye duto kendo noikore winje kinde duto. (Joh. 14:21, 31) Mana kaka Yesu, waluoro Jehova kendo wamiye duong’ nikech en Nyasaye ma jahera, mariek, ma ng’ado bura kare, kendo ma nigi teko mang’eny. Bende, wang’eyo ni Jehova oherowa ahinya, kendo gik ma watimo nyalo miyo owinj malit kata obed mamor.​—Zab. 78:41; Nge. 27:11.

6. Achiel kuom yore ma wanyalo puonjorego luoro Nyasaye en mane? (Zaburi 34:11)

⁶ Ok nyuolwaga ka waluoro Nyasaye; en gima nyaka wapuonjre. (Som Zaburi 34:11.) Achiel kuom gik ma nyalo konyowa en nono chuech. Kaka wamedo neno rieko mar Nyasaye, tekone, kod herane e “gik ma nochueyo,” e kaka wabiro medo miye luor kendo here. (Rumi 1:20) Nyaminwa moro miluongo ni Adrienne nowacho kama: “Rieko mar Jehova ma nenore e chuech lich miwuoro, kendo riekono konyaga neno kaka Jehova dwarona mana ber lilo.” Paro matut kuom chuech nomiyo ong’ado e chunye kama: “Ok daher timo gimoro amora ma nyalo poga gi Jehova ma e jal ma miya ngima.” Donge inyalo manyo thuolo matin jumani mondo iparie matut kuom chuech moro mihero? Timo kamano biro miyo imed luoro Jehova kendo here.​—Zab. 111:2, 3.

7. Ere kaka lamo nyalo konyowa luoro Jehova e yo mowinjore?

⁷ Yo machielo ma wanyalo puonjorego luoro Nyasaye en wuoyo kode e lamo pile ka pile. Kaka wamedo wuoyo gi Jehova e lamo, e kaka wamedo ng’eye maber. Sa asaya ma wakwaye teko mar nano e tem moro, mano paronwaga kaka en gi teko mang’eny. Sama wagoyone erokamano kuom chiwonwa Wuode, mano paronwa kaka oherowa ahinya. Bende, sama wasayo Jehova mondo okonywa loyo chandruok moro, mano paronwaga kaka en gi rieko mang’eny. Lamo ma kamago miyo wamedo luoro Jehova. Bende, lamogo jiwowaga mondo kik watim gimoro amora ma nyalo ketho osiep manie kindwa kode.

8. Ang’o ma wanyalo timo mondo wasik ka waluoro Nyasaye?

⁸ Wanyalo siko ka waluoro Nyasaye kuom nono Muma mondo wapuonjre kuom ranyisi mag jomamoko, bed ni gin ranyisi mabeyo kata maricho. Wanon ane ranyisi mag jotich Jehova moko ariyo machon ma gin Obadia ma ne rito mwandu Ruoth Ahab, kod Jehoyada ma ne en jadolo maduong’. Kae to wabiro nono ranyisi mar Jehoash ruodh Juda ma nochako tiyo ne Jehova e yo maber, to bang’e noweyo timo kamano.

9. Ere kaka luoro Jehova nokonyo Obadia? (1 Ruodhi 18:3, 12)

⁹ Muma chako wuoyo e wi Obadia b kama: “Obadia ne en ng’at moluoro Jehova ahinya.” (Som 1 Ruodhi 18:3, 12.) Ere kaka luoro Jehova nokonyo Obadia? Mokwongo, luorono nokonye bedo jaratiro kendo ng’at migeno, to mano nomiyo ruoth okete mondo obed jarit mwandu e ode. (Pim gi Nehemia 7:2.) Luorono bende nomiyo Obadia chir makende, ma en kido ma ne dwarore ni obedgo. Nodak e kinde Ruoth Ahab ma ne en ruoth ma “ne otimo marach ahinya e wang’ Jehova moloyo ruodhi duto ma ne otelone.” (1 Ru. 16:30) Bende, Jezebel ma ne en chi Ahab nosin gi Jehova kendo notemo tieko lamo madier e pinyruoth ma nyandwat. Nonego jonabi mang’eny mag Jehova. (1 Ru. 18:4) Omiyo, onge kiawa ni Obadia ne tiyo ne Jehova e kinde matek ahinya.

10. Ere kaka Obadia nonyiso chir makende?

¹⁰ Ere kaka Obadia nonyiso chir makende? Ka ne Jezebel ochako manyo jonabi mag Jehova mondo oneggi, Obadia nokawo jonabi 100 mopandogi. ‘Noketo jonabi 50 e rogo achiel, to 50 e rogo machielo, kendo ne osiko omiyogi chiemo gi pi.’ (1 Ru. 18:13, 14) Ka ne inyalo fwenye, ne inyalo nege. Obadia bende ne en mana dhano kendo ne ok odwar tho. Kata kamano, nohero Jehova kod jotich Jehova moloyo kaka nohero ngimane owuon.

11. Ere kaka jotich Jehova ma kindegi oseluwo ranyisi mar Obadia? (Ne picha bende.)

¹¹ E kindegi, jotich Jehova mang’eny odak e pinje ma tijwa ogoye marfuk. Gichiwoga luor mowinjore ne joloch. Kata kamano, mana kaka Obadia, owetewa gi nyiminewa ma wagenogo miyo Jehova gima owinjore oyudi, tiende ni chiwruok margi chuth. (Mat. 22:21) Ginyisoga ni giluoro Jehova kuom winje kar winjo dhano. (Tich 5:29) Gitimo kamano kuom dhi nyime lando wach maber kendo timo chokruoge kata sama ogogi marfuk. (Mat. 10:16, 28) Gitemoga matek mondo gine ni Jokristo wetegi oyudo  chiemb chuny e kinde mowinjore. Ne ane ranyisi mar Henri modak e piny moro ma nogoye tijwa marfuk e Afrika. E kindego, Henri nochiwore kowo ne Jokristo wetene buge ma lero Muma. Nondiko kama: “Nanyuolora ng’at maluor luor, omiyo, an gadier ni luoro ma aluorogo Jehova e ma nomiya chir e kindego.” Donge in bende inyalo bedo jachir kaka Henri? Inyalo timo kamano ka iluoro Nyasaye e yo mowinjore.

12. Ere kaka jadolo maduong’ ma niluongo ni Jehoyada kod jaode nonyiso ni ne gimakore gi Jehova?

¹² Jadolo maduong’ ma niluongo ni Jehoyada noluoro Jehova, kendo luorono nokonye mondo omakre gi Jehova kod lamo madier. Mano nonenore ka ne Athalia nyar Jezebel okawo loch mar Juda githwon. Jo-Juda noluoro Athalia. Nikech ang’o? En nikech ne en miyo ma kwiny ma ne dwaro loch gi yore te, kendo notemo nego anyuola joka ruoth, ma noriwo nyaka nyikwaye owuon! (2 We. 22:10, 11) Achiel kuom nyithindo ma nodwaro nego ne en Jehoash, kata kamano, Jehoshabeath chi Jehoyada norese. Ne gipande kendo rite maber. Kuom timo kamano, Jehoyada kod Jehoshabeath noreso anyuola mar jo ka Daudi ma nonego obed ruodhi. Jehoyada nomakore gi Jehova kendo ne ok oluoro Athalia.​—Nge. 29:25.

13. Ka ne Jehoash jahigni abiriyo, ere kaka Jehoyada nonyiso kendo ni nomakore gi Jehova?

¹³ Ka ne Jehoash jahigni abiriyo, Jehoyada nonyiso kendo ni nomakore gi Jehova. Noloso chenro moro ma ka ne nyalo dhi maber, to Jehoash ne dhi bedo ruoth ma a e anyuola mar Daudi. To ka chenrono di ne ok otiyo, ne inyalo neg Jehoyada. Kata kamano, Jehova noguedho chenrono ma weche odhi maber. Jotelo kod Jo-Lawi noriwo Jehoyada lwedo mi giketo Jehoash obed ruoth kendo ne ginego Athalia. (2 We. 23:1-5, 11, 12, 15; 24:1) Kae to “Jehoyada nomiyo ruoth kod oganda otimo singruok gi Jehova ni gibiro dhi nyime bedo jo Jehova.” (2 Ru. 11:17) Bende, Jehoyada “ne oketo jorit mag rangach e rangeye mag od Jehova mondo ng’ato ang’ata ma ok ler e yo moro amora kik donji.”​—2 We. 23:19.

14. Gin yore mage ma Jehova nomiyogo Jehoyada duong’?

¹⁴ Jehova nosegawacho niya: “Jo ma miya duong’ e ma amiyo duong’.” To kuom adier, nomiyo Jehoyada duong’. (1 Sa. 2:30) Kuom ranyisi, nomiyo ondik gik moko duto mabeyo ma Jehoyada notimo, mondo opuonjwa. (Rumi 15:4) Bende, ka ne Jehoyada otho, ne odhiale kuom yike “e Dala Daudi ka ma ne iyikoe ruodhi, nimar notimo gik mabeyo ne Israel, ne Nyasaye madier, kendo ne od Nyasaye.”​—2 We. 24:15, 16.

15. Ang’o ma wanyalo puonjore kuom sigand Jehoyada? (Ne picha bende.)

¹⁵ Sigand Jehoyada nyalo konyowa waduto mondo wapuonjre luoro Nyasaye. Jodong-kanyakla nyalo luwo ranyisi mar Jehoyada kuom bedo akicha kendo timo duto ma ginyalo mondo girit kueth Nyasaye. (Tich 20:28) Joma hikgi oniang’ nyalo puonjore ni ka giluoro Jehova kendo gisiko ka gimakore kode mana kaka Jehoyada, to onyalo tiyo kodgi e chopo dwache. Jehova ok nyal jwang’ogi mana nikech koro giseti. Rowere bende nyalo puonjore gimoro kuom yo ma Jehova ne omiyogo Jehoyada duong’. Ginyalo luwo ranyisi mar Jehova kuom miyo joma hikgi oniang’ luor kod duong’, to moloyo joma osetiyo ne Jehova kuom higni mang’eny. (Nge. 16:31) To mogik, waduto wanyalo puonjore gimoro kuom jotelo  kod Jo-Lawi ma ne oriwo Jehoyada lwedo. Onego wariw ‘joma tayowa’ lwedo kuom winjogi.​—Hib. 13:17.

16. Ang’o ma nyiso ni Jehoash nobedo ng’at marach bang’ tho Jehoyada?

¹⁶ Jehoyada nokonyo Ruoth Jehoash mobedo ng’at maber. (2 Ru. 12:2) Mano nomiyo ruoth ma rawerano otimo gik ma moro Jehova. Kata kamano, bang’ ka Jehoyada nosetho, Jehoash nochako luwo paro mag jodongo ma nong’anyo ne Jehova. Mano nokelo ang’o? En gi Jo-Juda “ne gichako lamo sirni mag yien kod sanamu.” (2 We. 24:4, 17, 18) Wachno nochwanyo Jehova ahinya kendo “Jehova ne siko oro jonabi irgi mondo odwokgi ire . . . to ne gitamore winjo.” Ne ok giwinjo kata mana wuod Jehoyada ma ne iluongo ni Zekaria ma ne en janabi mar Jehova, jadolo, kendo ma ne en owadgi Jehoash ma bathe. Chuny marach ma Ruoth Jehoash ne nigono nomiyo onego Zekaria ma ne en wuod Jehoyada gi Jehoshabeath ma noreso ngimane ka notin.​—2 We. 22:11; 24:19-22.

17. Ang’o ma notimore ne Jehoash?

¹⁷ Jehoash ne ok osiko koluoro Jehova, to mano nomiyo weche ok odhine maber. Jehova nosegawacho kama: “Jo ma ochaya akawo ka jo ma nono.” (1 Sa. 2:30) Jolweny manok mag Siria noloyo “jolweny mang’eny” mag Jehoash kendo “ne giweye kohinyore marach.” Ka ne jolweny mag Siria osea, jotich Jehoash nonege nikech nonego Zekaria. Ogandane ne ok omiye duong’, omiyo, ne ok  giyike “ka ma ne iyikoe ruodhi.”​—2 We. 24:23-25; ne “son of Barachiah” e weche moler e Mathayo 23:35 e Study Bible.

18. Ka luwore gi Jeremia 17:7, 8, ang’o ma nyalo konyowa mondo kik waluw ranyisi marach mar Jehoash?

¹⁸ Ang’o ma wanyalo puonjore kuom ranyisi mar Jehoash? Ne ochalo mana kaka yath ma ne ok ogurore maber kendo ma nosirore mana kuom yath machielo. Ka ne yath ma nosiroreeno, tiende ni Jehoyada, otho kendo yamo mag joma nong’anyo okutho matek, Jehoash nopodho. Wachno nyiso maler ni luor ma wamiyo Jehova ok onego otenre mana kuom kony ma Jokristo wetewa kata joodwa miyowa. Mondo wasik ka wan gi winjruok maber gi Jehova, nyaka wadhi nyime tego luor ma wamiye kokalo kuom puonjruok Wachne ma ok wabare, paro matut, kod lamo.​—Som Jeremia 17:7, 8; Kol. 2:6, 7.

19. Ang’o ma Jehova dwaro ni watim?

¹⁹ Jehova ok nyiswa ni watim gik mohingo tekowa. Gima odwaro ni watim oler maber e Eklesiastes 12:13 ma wacho niya: “Luor Nyasaye madier, kendo imak chikene, nimar mano e gima duong’ e ngima dhano.” Ka waluoro Nyasaye, wabiro chung’ motegno e kinde ma wabiro romo gi chandruoge madongo, mana kaka Obadia gi Jehoyada ne otimo. Kendo onge gimoro amora ma biro ketho winjruokwa gi Jehova.