Muma ok wachnwa. Kata kamano, Muma nigi weche moko ma samoro ne nyalo miyo ging’ad paro ma kamano.

Malaika moro nonyiso Maria ni nodhi mako ich kendo nyuolo nyathi. Ka ne malaikano okelo oteno, noyudo Maria gi Josef odak Nazareth ma ne nie taondgi Josef ma niluongo ni Galili. (Luka 1:26-31; 2:4) Bang’e, ka ne giduogo ka gia Misri, ne gidok Nazareth. Yesu nodongo kuno mi ong’ere kaka Ja-Nazareth. (Mat. 2:19-23) Mano e momiyo thothne ka wawinjo nying Nazareth to waparoga Yesu, Josef, kod Maria.

Maria ne nigi watne moro miluongo ni Elizabeth ma nodak Juda. Ne en chi jadolo ma niluongo ni Zekaria, kendo en e ma ne en min Johana Jabatiso. (Luka 1:5, 9, 13, 36) Nitie kinde ma Maria nolimo Elizabeth, kendo ne odak kode kuom dweche adek e alwora mar Juda. Kae to Maria nodok Nazareth. (Luka 1:39, 40, 56) Kuom mano, Maria nong’eyo kuonde moko e alwora mar Juda.

Bang’ kinde, nogol chik ni ji duto odhi “ondik nyinggi,” kendo Josef noluwo chikno. Kuom mano, Josef nowuok Nazareth nyaka Bethlehem, ma bende nong’ere kaka “dala Daudi,” to dalano e ma nokor ni ne idhi nyuolie Mesia. (Luka 2:3, 4; 1 Sa. 17:15; 20:6; Mika 5:2) Bang’ ka Maria nosenyuolo Yesu ka gin kuno, Josef ne ok oketo Maria gi wuoth ma rabora mar dok Nazareth gi nyathigi matinno. Kar mano, ne gidak Bethlehem ma ne ni kilomita ma dirom ochiko kiwuok Jerusalem. Mano ne dhi konyogi tero nyathigi matinno e hekalu kendo golo chiwo ma ne dwarore.​—Lawi 12:2, 6-8; Luka 2:22-24.

Malaika noseganyiso Maria ni wuode ne idhi mi “kom-loch mar Daudi,” kendo nodhi “locho kaka Ruoth.” Dibed ni Josef gi Maria ne neno nyuol mar Yesu e dala Daudi kaka wach makende ahinya? (Luka 1:32, 33; 2:11, 17) Samoro ne ging’ado mar dhi nyime dak kuno ka girito wach moro amora ma ne nyalo a kuom Nyasaye.

Ok wang’eyo ni ne gisedak kuom kinde ma romo nade Bethlehem ka ne ajuoke moko olimogi. Kata kamano, ka ne ajuokego ochopo, ne giyudo ka joodno nodak e ot, kendo ‘nyathigi matinno’ ne koro ok en nyathi mayom. (Mat. 2:11) Nenore ni Josef gi joode ne ok odok Nazareth, to ne gidhi nyime dak Bethlehem.

Herode nogolo chik ni “oneg yawuoyi duto ma johigni ariyo ka dok piny e Bethlehem.” (Mat. 2:16) Malaika mar Nyasaye nonyiso Josef wachno, kendo en kaachiel gi Maria kod Yesu ne giringo mi gidhi Misri, kuma ne gidakie nyaka ne Herode otho. Bang’e, nodok gi joode Nazareth. Ang’o momiyo ne ok gidok Bethlehem? En nikech e kindego, wuod Herode ma niluongo ni Arkelau e ma ne locho Juda, kendo ne en ruoth mager kendo janek. Bende, malaika nosenyiso Josef ni kik odog kuno. Ka en Nazareth, nopidho Yesu maber mondo obed jatich Nyasaye mowinjore.​—Mat. 2:19-22; 13:55; Luka 2:39, 52.

Nenore ni Josef notho ka ne pok Yesu oyawo ne ji yo mar dhi e polo. Kuom mano, ibiro chier Josef e piny kae. Ji mang’eny biro nene, kendo obiro nyisogi weche momedore kuom gimomiyo ne ging’ado gi Maria ni ne gidhi dak Bethlehem bang’ nyuol Yesu.