SULA MAR PUONJRUOK 13
Kech Joma Ilendonegi
“Nokechogi . . . Omiyo, nochako puonjogi gik mang’eny.”—MAR. 6:34.
WER 70 Wamany Joma Owinjore
GIMA SULANI WUOYE *
1. Achiel kuom kido mabeyo ahinya ma Yesu ne nigo en mane? Ler ane.
ACHIEL kuom kido mabeyo ahinya ma Yesu ne nigo en nyalo mar ng’eyo chandruoge ma dhano morem yudo. Ka ne en e piny ka, ne obedoga ‘ma mor kanyachiel gi joma mor’ kendo ‘noywakga kanyachiel gi joma ywak.’ (Rumi 12:15) Kuom ranyisi, ka ne jopuonjrene 70 oduogo ka mor bang’ yudo nyak e tij lendo, nobedo ma mor sidang’. (Luka 10:17-21) To komachielo, ka ne oneno kaka wede Lazaro ne winjo malit ahinya ka ne Lazaro otho, “nowinjo malit mi chunye nochandore.”—Joh. 11:33.
2. Ang’o momiyo Yesu ne kecho ji?
2 Kata obedo ni Yesu ne ok onyuol e richo, pod nong’won kendo nokecho dhano morem. Ang’o momiyo notimo kamano? Mokwongo tik-tik, mana kaka ne waneno e sula mokalo, Yesu nohero dhano. (Nge. 8:31) Herano e ma nochwale mondo ong’e e yo matut kaka dhano paro. Jaote Johana nowacho kama: “Nong’eyo gima ni ei dhano.” (Joh. 2:25) Yesu ne kecho ji ahinya. Ji ne fwenyo kaka oherogi, to mano ne miyo girwako wach Pinyruoth. Wan bende ka wahero ji e yo ma kamano kendo wakechogi, mano biro miyo wamed konyo ji mang’eny e tij lendo.—2 Tim. 4:5.
3-4. (a) Ka wakecho ji gadier, mano biro miyo wabed gi paro mane e wi tijwa mar lendo? (b) Ang’o ma wadwa nono e sulani?
3 Jaote Paulo nong’eyo ni ne en gi ting’ mar yalo wach maber, to wan bende wan gi ting’ ma kamano. (1 Kor. 9:16) Kata kamano, ka wakecho joma walendonegi gadier, ok wabi lendo mana mar kamano nikech en ting’ ma nyaka wachop. Kar mano, wabiro tiyo tij lendo nikech wadewo ji kendo waikore konyogi. Wang’eyo ni “chiwo kelo mor mogundho moloyo kawo.” (Tich 20:35) Sama walendo nikech wadwaro konyo ji, mor ma wan-go e tijno medore.
4 E sulani, wadwa neno kaka wanyalo kecho joma walendonegi. Mokwongo, wadwa neno kaka Yesu ne kecho ji kod kaka mano nyalo konyowa. Kae to wabiro neno yore moko ang’wen ma wanyalo luwogo ranyisine.—1 Pet. 2:21.
YESU NE KECHO JI SAMA NE EN E TIJ LENDO
5-6. (a) Yesu nokecho jomage? (b) Ang’o momiyo Yesu ne kecho joma nolendonegi mana kaka ne okor e Isaiah 61:1, 2?
5 Ne ane ranyisi ma konyowa neno kaka Yesu ne kecho ji. Nitie chieng’ moro ma Yesu gi jopuonjrene nool ahinya nikech ne gisebedo ka gilando wach maber ma ok giyue. Ne gilendo “ma kata thuolo mar . . . chiemo ne giongego.” Omiyo, Yesu nodhi gi jopuonjrene ‘kama ne onge ji mondo giyue matin.’ Kata kamano, oganda mang’ongo noringo ma okwongo ne Yesu gi jopuonjrene kama ne gidhiyeno. Ka ne Yesu ochopo kanyo monenogi, notimo nang’o? ‘Nokechogi * nikech ne gichal kaka rombe ma onge jakwath. Omiyo, nochako puonjogi gik mang’eny.’—Mar. 6:30-34.
6 Ang’o momiyo Yesu nokecho jogo? En “nikech ne gichal kaka rombe ma onge jakwath.” Nyalo bedo ni Yesu noneno ka e diergi kanyo ne nitie joma odhier ma ne nyaka ti kuom seche mang’eny e ka giyud kaka gipidho joodgi. Moko be samoro wedegi ne otho. Ka en kamano, Yesu ne nyalo ng’eyo maber gima jogo ne kalee. Mana kaka ne waneno e sula mokalo, nenore ni Yesu owuon be nosegakalo e weche ma kamago. Ne okecho ji kendo noneno ni ber ka onyisogi weche ma ne nyalo hoyogi.—Som Isaiah 61:1, 2.
7. Ere kaka wanyalo luwo ranyisi mar Yesu?
7 Ranyisi mar Yesu puonjowa ang’o? Fwe. 14:6) Omiyo, waluwo ranyisi mar Ruodhwa kuom lando ne ji wach maber nikech ‘wakecho jomodhier kod jochan.’ (Zab. 72:13) Wakecho ji kendo wadwaro konyogi.
Mana kaka Yesu, wan bende thoth joma olworowa chalo “rombe ma onge jakwath.” Ginyagore gi chandruoge mathoth. Wan gi gima nyalo konyogi, ma en wach maber mar Pinyruoth. (KAKA WANYALO KECHO JI
8. Achiel kuom yore ma wanyalo kechogo ji sama wan e tij lendo en mane? Chiw ane ranyisi.
8 Ang’o ma nyalo konyowa mondo wakech joma walendonegi? Onego waketre e chal mar joma waromogo e tij lendo kae to watimnegi gik ma wan be dwaher ni gitimnwa. * (Mat. 7:12) Wane ane yore moko ang’wen ma wanyalo timogo kamano. Mokwongo, tem ng’eyo chal mar ng’ato ka ng’ato. Sama walando wach maber, wachalo gi laktar. Laktar maber nono dwaro mar jatuo ka jatuo. Openjo jatuo penjo kae to ochiko ite maber sama jatuo lerone gima chande. Ok ochiw ne jatuo thieth moro amora mokwongo biro e pache; kar mano, onyalo kawo kinde momedore mondo onon gik ma timore ne jatuono e ka omiye thieth mowinjore kode. E yo ma kamano, ok onego wati gi yo achiel pile pile e chako mbaka gi ji sama walendo. Kar mano, onego waket e pachwa chal mar ng’ato ka ng’ato kod paro ma ng’ato ka ng’ato nigo.
9. En ang’o ma ok onego wapong’ gi wiwa? Ler ane.
9 Sama ilendo ne ng’ato, kik ipong’ apong’a gi wiyi ni ing’eyo chal mare kata puonj moyiego kod gimomiyo oyie gi puonjgo. (Nge. 18:13) Kar mano, ti gi penjo mowinjore ma biro konyi ng’eyo ng’atno kaachiel gi puonj moyiego. (Nge. 20:5) Ka nyalore, inyalo penje tich motiyo, joode, yo ma ne opon-go, kod paro ma en-go e wi weche mopogore opogore. Sama watiyo gi penjo ma konyo jomoko yawonwa chunygi, mano konyowa ng’eyo gimomiyo dwarore ni walandnegi wach maber. Ka waseng’eyo mano, wanyalo kechogi ka luwore gi chal margi kendo kawo okang’ mowinjore mana kaka Yesu notimo.—Pim gi 1 Jo-Korintho 9:19-23.
10-11. Ka luwore gi 2 Jo-Korintho 4:7, 8, en yo mane mar ariyo ma wanyalo kechogo ji? Chiw ane ranyisi.
10 Mar ariyo, tem paro kaka ngimagi nyalo bedo ni chalo. Nitie kaka wachalre kodgi e weche moko nikech wan be wan dhano morem kendo chandruok ma giromogo e ma wan be waromogo. 1 Kor. 10:13) Wang’eyo ni ngima nyalo bedo matek ahinya e pinyni. Wanano mana nikech Jehova konyowa. (Som 2 Jo-Korintho 4:7, 8.) Kata kamano, par ane kaka ngima nyalo medo bedo matek ahinya ne joma okia Jehova. Mana kaka Yesu, wanenonegi lit, to mano chwalowa mondo waternegi wach maber ma nyalo hoyogi.—Isa. 52:7.
(11 Ne ane ranyisi mar owadwa miluongo ni Sergey. Ka ne pok opuonjore adiera, ne en ng’at ma ohero ling’. Wuoyo gi ji ne tekne ahinya. Bang’ kinde moko, nochako puonjore Muma. Owacho kama: “Kaka namedo puonjora Muma, nafwenyo ni Jokristo nigi ting’ mar nyiso jomamoko gik ma gisepuonjore. Ne an gadier chuth ni ne ok anyal timo kamano.” Kata kamano, noparo e wi joma ne pok ong’eyo adiera kod kaka ngimagi ne chalo nikech gikia Jehova. Sergey wacho niya: “Gik manyien ma ne apuonjora ne miya mor kendo nomiyo abedo gi kue e chunya. Nang’eyo ni ne dwarore ni jomamoko bende ong’e adierago.” Kaka Sergey ne medo kecho ji, e kaka nomedo yudo chir mar lendo. Omedo wacho niya: “Gima nomako dhoga en ni lando ne jomamoko weche ma ni e Muma nomiyo amedo bedo gi chir e tij lendo. Bende, timo mano nomiyo adiera ma napuonjo ji omedo gurore e chunya.” *
12-13. Ang’o momiyo dwarore ni wahore gi joma wapuonjo Muma? Chiw ane ranyisi.
12 Mar adek, hori gi joma ipuonjo Muma. Ng’e ni samoro pok ne giwinjoga adiera mag Muma ma wapuonjogi kata paro kuomgi matut. Jomoko bende omakore ahinya gi puonj ma giyiego gie sani. Ginyalo kata neno ni dinde ma gintieree miyo gibedo machiegni gi joutegi kod anyuolagi, kendo ni dindego miyo ok giwe kit ogandagi gi timbegi. Ere kaka wanyalo konyo joma kamago?
13 Par ane ranyisini: Ka idwaro wil olalo Rumi 12:2.
moro moti gi manyien, ang’o ma itimoga? Kinde mang’eny, igeroga olalo manyien ka ji pod dhi nyime tiyo gi moticha. Ka manyien oseikore e ka inyalo muk machon. E yo ma kamano, ka pok wanyiso ji mondo “gimuk” puonj ma gisebedo ka giluwo kuom higni mang’eny, dwarore ni wakwong wakonygi “gero” puonj manyien, tiende ni wakonygi mi girwak adiera mag Muma ma ok ging’eyoga sama wachako puonjore kodgi. Mano e ka ginyalo kawo okang’ mar weyo puonj ma ne gimakorego chon. Konyogi mondo gitim lokruok ma kamano ok en gir odiechieng’ achiel.—14-15. Ere kaka wanyalo konyo ji mondo ging’e ni dhano biro dak nyaka chieng’ e Paradiso e piny ka? Chiw ane ranyisi.
14 Sama wahore gi joma waromogo e tij lendo, kik wagen ni gibiro winjo tiend adiera ma wapuonjogi kata yie gi adierago mana gikanyono. Kar mano, nikech wadewogi kendo wakechogi, mano biro chwalowa mondo wakonygi mosmos mondo gipar matut kuom gima Muma wacho. Kuom ranyisi, ne ane kaka wanyalo konyo ng’ato mondo ong’e ni ji biro dak nyaka chieng’ e paradiso e piny. Ji mang’eny ok ong’eyo wachno, kata samoro joma nok kende e ma osewinjo puonj ma kamano. Ginyalo paro ni ka ng’ato otho, kamano e kaka wachne orumo. Kata, ginyalo paro ni joma beyo duto biro dhi e polo. Ere kaka wanyalo konyogi?
15 Ne ane gima owadwa moro osebedo ka timo. Mokwongo, osomoga Chakruok 1:28. Kae to openjo wuon ot ni Nyasaye ne dwaro ni dhano odag kanye to gidag e ngima ma chalo nade. Ji mang’eny dwokega ni, “E piny kendo e ngima maber.” Bang’e, owadwano somo Isaiah 55:11 kae to openjo wuon ot ka be Nyasaye oseloko kaka nochano. Kinde mang’eny weg udi dwokega ni ooyo. Gikone, owadwano somoga Zaburi 37:10, 11 kae to openjo weg udi kaka ngima dhano nobed e kinde ma biro. Tiyo gi Ndiko e yo ma kamano osemiyo okonyo ji mang’eny ng’eyo ni Nyasaye pod dwaro ni joma beyo odag e Paradiso e piny ka.
16-17. Mondo wanyis ni waluwo gima Ngeche 3:27 wacho, gin yore mage ma wanyalo nyisogo ni wakecho joma walendonegi? Chiw ane ranyisi.
16 Mar ang’wen, many yore minyalo nyisogo ji ni ikechogi. Kuom ranyisi, samoro wanyalo limo wuon ot e seche ma ok owinjore kode. Wanyalo goyone mos kendo kwaye mondo waduog bang’e. To nade ka po ni wuon ot diher ni wakonye e tich moro matin? Kata, nade ka wuon ot tuo ma ok nyal wuotho, kata oti to doher ni mondo oorwa kamoro? E weche kaka mago, wanyalo konyo joma kamago.—Som Ngeche 3:27.
17 Nyaminwa moro noyudo nyak maber e tij lendo mana nikech tim ng’wono ma ne otimo ne ng’ato. Nondiko barua ne joot moro ma nyathigi notho konyisogo kaka nokechogi. Baruano noting’o weche moko mabeyo mogol e Ndiko ma hoyo chuny. Joodno noneno nade wachno? Miyo ma nyathine nothono nondiko kama: “Piny nochama nyoro ma tamre gi nono. Samoro ok ing’eyo kaka barua ma ne indikonwano nomulo chunywa ahinya. Agoyoni erokamano ahinya kuom barua ma ne ohoyowa kendo ojiwowano. Nyoro nasomo baruano mokalo nyadi 20. Awuoro kaka nitiyo gi weche mang’won ma nyiso ni idewowa, kendo ma jiwowa. Erokamano maduong’ ahinya!” Wanyalo yudo nyak e tij lendo ka waketore e chal mar joma chandore kendo watimo gik ma nyalo konyogi e chandruokgino.
TIM MANA MINYALO
18. Ka luwore gi 1 Jo-Korintho 3:6, 7, en wach mane monego wapar sama walendo, to nikech ang’o?
18 Sama wakonyo ji mondo ging’e Nyasaye, onego wapar kinde duto ni wan watimo mana ma korwa, to nitie ng’ama omako kama duong’ moloyowa. (Som 1 Jo-Korintho 3:6, 7.) Jehova e ma ywayo ji ire. (Joh. 6:44) Gikone, ng’ato ka ng’ato biro yiero rwako wach maber kata tamore ka luwore gi kaka chunye chalo. (Mat. 13:4-8) Par ni nitie joma ne ok orwako wach ma Yesu nolando kata obedo ni en e japuonj maber mogik mosedak e piny! Kuom mano, chunywa ok onego onyosre ka po ni ji mang’eny ma walendonegi ok rwak wach ma walando.
19. Gin ber mage ma wayudo sama wakecho joma walendonegi?
19 Wabiro yudo ber mathoth ka wakecho joma walendonegi. Wabiro medo hero tij lendo. Wabiro bedo ma mor sidang’ nikech wan jochiwo. E wi mano, sama wakecho ji, biro bedo ma yot ne joma ‘chunygi ni kare ne ngima mochwere’ mondo orwak wach maber. (Tich 13:48) Kuom mano, “ka pod wan gi thuolo, watimuru gik mabeyo ne ji duto.” (Gal. 6:10) Ka watimo kamano, wabiro bedo ma mor nikech tij lendo ma watimo miyo Wuonwa ma ni e polo yudo duong’.—Mat. 5:16.
WER 64 Wati Tij Keyo gi Mor
^ par. 5 Sama wakecho ji e tij lendo, mor ma wan-go medore kendo nyak ma wayudo bende bedo mang’eny. Ang’o momiyo en kamano? E sulani, wadwa neno kaka ranyisi mar Yesu nyalo konyowa kod yore moko ang’wen ma wanyalo nyisogo ni wakecho joma walendonegi.
^ par. 5 WECHE MOLER: E ndikoni, kecho ji oriwo nenonegi lit nikech chandruok momakogi kata gik ma richo ma itimonegi. Ng’at ma kecho ji nyalo timo gimoro amora monyalo mondo okonygi.
^ par. 8 Som sula ma wiye wacho ni “Timne Joma Ilendonegi Gima Diher ni Otimni” e Ohinga mar Jarito ma Mei 15, 2014.
^ par. 11 Som Mnara wa Mlinzi ma Agost 1, 2011, ite mar 21-22.