1-2. Ler ane gimomiyo sama wayudore e chal manyien, wajanenoga e yo makende ndiko moko ma wasebedo ka wang’eyo.

 CHIENG’ arus, dichwo gi dhako ma kendore chikoga itgi adimba sama igolo twak mar kend. Ndiko mijiwoga e twagno gin ndiko ma gisesomoga nyading’eny. Kata kamano, chakre chieng’no gibiro neno ndikogo e yo mopogore ahinya. Nikech ang’o? En nikech ndikogo koro biro mulo ngimagi achiel ka chiel.

² Mano e gima timorega bende sama Jokristo mokendore obedo jonyuol. Kuom higni mang’eny, nyalo bedo ni gisewinjoga twege mang’eny ma wuoyo kuom pidho nyithindo. Kata kamano, koro gibiro neno ndiko mijiwoga e twegego e yo mopogore ahinya. Nikech ang’o? En nikech koro gin jonyuol. To mano doko ting’ maduong’! Pile, sama wayudore e chal manyien, wachakoga neno e yo makende ndiko moko ma wasebedo ka wang’eyo. Mano en achiel kuom gik momiyo jotich Jehova somoga ndiko ndalo duto mag ngimagi kendo paro matut kuomgi mana kaka ruodhi mag Jo-Israel ne timoga.​—Rap. 17:19.

3. Ang’o ma wabiro nono e sulani?

³ Jonyuol, achiel kuom migepe madongo ma un-go kaka Jokristo en puonjo nyithindu e wi Jehova. Kata kamano, nyisogi anyisa weche moko e wi Jehova ok oromo. Dwarore ni upuonjgi ma gichop kama gihero Jehova gi chunygi  duto. Ere kaka unyalo timo mano? E sulani, wabiro nono puonj moko ang’wen mag Muma ma nyalo konyou. (2 Tim. 3:16) Bende, wabiro neno kaka Jokristo moko oseyudo ber kuom tiyo gi puonj mag Muma e pidho nyithindgi.

4. Achiel kuom puonj ma jonyuol nyalo tiyogo e konyo nyithindgi mondo giher Jehova en mane? (Jakobo 1:5)

⁴ Puonj mokwongo: Kwa Jehova mondo otayi. Kwaye mondo omiyi rieko ma dwarore e puonjo nyathini mondo ohere. (Som Jakobo 1:5.) Jehova e Jal ma nyalo ng’adoni rieko maberie mogik. Nikech ang’o? Ne ane weche moko ariyo. Mokwongo, Jehova e janyuol ma nigi lony moloyo jonyuol te. (Zab. 36:9) Mar ariyo, kinde duto rieko ma Jehova ng’ado keloga mana ber lilo.​—Isa. 48:17.

5. (a) Gin gik mage ma riwruok mar oganda Jehova chiwo mondo okony jonyuol pidho nyithindgi? (b) Ang’o mipuonjori kuom yo ma Owadwa gi Nyaminwa Amorim nopidhogo nyithindgi mana kaka onyis e vidio?

⁵ Jehova tiyo gi Wachne kod riwruok mare e chiwo chiemb chuny ma nyalo konyo jonyuol sama gipuonjo nyithindgi here. (Mat. 24:45) Kuom ranyisi, kuom higni mang’eny, gaset mar Amkeni! ne nigi wich moro ma wacho ni, “Msaada kwa Ajili ya Familia” (Gik ma Nyalo Konyo Joot). Sani koro sula ma kamago yudore e websaitwa mar jw.org. Bende, nitie vidio mang’eny e websaitwa ma nyalo konyo jonyuol tiyo gi puonj mag Muma sama gipidho nyithindgi. *​—Nge. 2:4-6.

6. Ang’o ma wuoro moro wacho e wi kaka gik ma Jehova chiwo kokalo kuom riwruokne osekonye gi chiege e pidho nyithindgi?

⁶ Jonyuol mang’eny osenyiso kaka gimor ahinya gi kony ma Jehova chiwo kokalo kuom riwruok mar ogandane. Kuom ranyisi, wuoro moro miluongo ni Joe wacho kama: “Pidho nyithindwa adek mondo gidong e adiera ok en gima yot. An gi jaoda wajalemo ka wakwayo Jehova mondo okonywa. Kendo nitie kinde ma sula moro kata vidio moro nyalo biro mana e sa ma ne wadwaree moloyo. Gima osebedo ka konyowa  ahinya en geno kuom Jehova.” Joe gi chiege osefwenyo ni tiyo gi gik ma Jehova chiwogo miyo nyithindgi medo sudo machiegni gi Jehova.

7. Ang’o momiyo dwarore ni jonyuol oket ne nyithindgi ranyisi maber? (Jo-Rumi 2:21)

⁷ Puonj mar ariyo: Ket ranyisi maber. Nyithindo rangoga gik ma jonyuolgi timo kendo thothne gigo e ma gin bende gitimoga. En adier ni jonyuol duto orem. (Rumi 3:23) Kata kamano, jonyuol mariek timo duto ma ginyalo mondo giket ne nyithindgi ranyisi maber. (Som Jo-Rumi 2:21.) Wuoro moro nowacho kama: “Mana kaka sponj ywayoga pi monyumee, e kaka nyithindi bende biro luwo mana gik miwacho kod mitimo. Kendo ginyalo konyi ng’eyo ka be iketonegi ranyisi maber.” Omiyo, ka wadwaro ni nyithindwa oher Jehova, wan wawegi nyaka waher Jehova kendo watim gik ma nyiso mano.

8-9. Weche ma Andrew gi Emma owacho puonji ang’o?

⁸ Nitie yore mang’eny ma jonyuol nyalo puonjogo nyithindgi hero Jehova. Ne ane gima owadwa moro ma jahigni 17 ma nyinge Andrew wacho: “Jonyuolna nohero jiwonwaga gimomiyo dwarore ni walem. Otieno kotieno, wuonwa ne jalemo kodwa kata sama ne aselemo kenda. Jonyuolwa ne japaronwa ni: ‘Wuouru gi Jehova nyading’eny kaka nyalore.’ Yo ma ne gijiwonwago lamo nomulo chunya ahinya kendo sani an thuolo ahinya wuoyo gi Jehova, kendo anene kaka Wuonwa ma jahera.” Un jonyuol, ng’euru ni hera muherogo Jehova nyalo konyo nyithindu mondo gin bende gihere.

⁹ Ne ane bende ranyisi mar Emma. Wuon-gi nojwang’o joodgi kendo noweyo min-gi gi gowi maduong’. Emma wacho kama: “Nitie kinde ma minwa ne bedoga ma onge pesa. Kata kamano, noheroga wacho ni Jehova dewo jotichne kendo ritogi. Ne anyalo neno e ranyisi ma noketonwa ni noyie gi weche ma nowachogo. Gik ma nojapuonja e ma en bende notimo.” Mano puonjowa ang’o? Jonyuol nyalo keto ne nyithindgi ranyisi maber kata mana e kinde ma weche tek.​—Gal. 6:9.

10. Gin thuolo mage ma jonyuol mang’eny mag Jo-Israel ne nigo mar wuoyo gi nyithindgi? (Rapar mar Chik 6:6, 7)

¹⁰ Puonj mar adek: Wuo gi nyithindi nyading’eny. Jehova nonyiso jonyuol ma Jo-Israel ni gipuonj nyithindgi nyading’eny. (Som Rapar mar Chik 6:6, 7.) Jonyuolgo ne nigi thuolo mang’eny odiechieng’ mangima ma ne ginyalo wuoyogo gi nyithindgi kendo konyogi hero Jehova. Kuom ranyisi, wuoyi matin ne nyalo riyo gi wuon-gi e puodho ka gipuro kata gikeyo. Nyako matin ne nyalo riyo gi min-gi ka gitueng’o kata ka gitimo tije mag ot. Kaka jonyuol gi nyithindo ne medo tiyo kanyachiel, e kaka ne giyudoga thuolo mar wuoyo e wi gik mang’eny mopogore opogore. Kuom ranyisi, ne ginyalo wuoyo kuom ber mar Jehova kendo nono kaka Jehova ne konyo joodgi.

11. En thuolo mane ma jonyuol ma Jokristo nyalo tiyogo e wuoyo gi nyithindgi?

¹¹ Ndalowagi ngima opogore ahinya. E pinje mang’eny, jonyuol gi nyithindo ok yudga thuolo mar riyo kanyachiel odiechieng’ mangima. Thothne, jonyuol niga e tich to nyithindo ni e skul. Nikech mano, jonyuol nyaka tim kinda momedore mondo giyud thuolo mar wuoyo gi nyithindgi. (Efe. 5:15, 16; Fil. 1:10) Achiel kuom thuolo kaka  mago yudorega e lamo mar joot. Owadwa moro ma pod tin ma nyinge Alexander wacho kama: “Wuonwa jaloso thuolo mondo wabed gi lamo mar joot, kendo otemoga matek mondo kik gimoro amora mi wabare. Bang’ puonjruok, wabedoga gi thuolo mar goyo agoya mbaka.”

12. Ang’o ma wi ot onego otem timo sama gin e lamo mar joot?

¹² Ka in wi ot, ang’o minyalo timo mondo lamo maru mar joot obed mamit ne nyithindi? Donge inyalo nono kodgi buk manyien mar Inyalo Dak gi Mor Nyaka Chieng’! Puonjruok bugno biro yawonu thuolo mang’eny mag goyo mbaka mamit. Nikech diher mondo nyithindi onyisi gik ma chandogi kod kaka giwinjo e chunygi, kik iti gi thuolo mar lamo mar joot e golonegi twak kata e jarogi. Bende, tem ahinya mondo kik iyi wang’ sama nyathini owacho wach moro ma galagala ma tuomore gi Ndiko. Kar mano, bed mamor ni nyithindi oyie bedo thuolo kodi kendo nyisi gik ma chandogi. Jiwgi mondo gitimga kamano ka gin thuolo. Mondo ikony nyithindi e yo maber, nyaka ing’e kaka giwinjo e chunygi.

13. Gin thuolo mage momedore ma jonyuol nyalo tiyogo e konyo nyithindgi sudo machiegni gi Jehova?

¹³ Jonyuol, manygauru thuolo mag konyo nyithindu sudo machiegni gi Jehova. Kik irit nyaka sa mar puonjruok Muma ochopi e ka itim kamano. Ne ane gima miyo moro miluongo ni Lisa wacho: “Ne wakonyoga nyithindwa fwenyo kaka chuech nyiso kido mag Jehova. Kuom ranyisi, sa asaya ma guogwa notimo gimoro ma miyo nyithindwa nyiero, ne wajanyisogi ni mano nyiso kaka Jachuechwa ma nochueyo nyaka le en Nyasaye mamor kendo mohero ngima mana kaka wan bende wahero ngima.”

14. Ang’o momiyo dwarore ni jonyuol okony nyithindgi yiero osiepe mabeyo? (Ngeche 13:20)

¹⁴ Puonj mar ang’wen: Kony nyithindi yiero osiepe mabeyo. Wach Nyasaye nyisowa maler ni osiepewa nyalo miyo wabed gi timbe mabeyo kata maricho. (Som Ngeche  13:20.) Un jonyuol, be ung’eyo osiepe nyithindu? Be useromo gi osiepegigo kendo goyo mbaka kodgi? Ang’o munyalo timo mondo ukony nyithindu oyud osiepe mabeyo mohero Jehova? (1 Kor. 15:33) Unyalo timo kamano kuom gwelo owete gi nyimine ma dhi maber e weche Nyasaye mondo obudh kodgi kinde ka kinde.​—Zab. 119:63.

15. Ang’o ma jonyuol nyalo timo mondo gikony nyithindgi yudo osiepe mabeyo?

¹⁵ Wuoro moro ma nyinge Tony lero gima en gi jaode gitimoga mondo gikony nyithindgi yudo osiepe mabeyo. Owacho kama: “Kuom higni mang’eny, an gi jaoda wasebedoga ka wagwelo owete gi nyimine ma hikgi opogore opogore kendo ma nopon e yo mopogore opogore. Wachiemoga kanyachiel kodgi kendo gibedoga kodwa e lamo mar joot. Timo kamano konyo nyithindwa mondo ging’ere gi owete gi nyimine mohero Jehova kendo ma tiyone gi chunygi duto. Moko kuom joma wasegwelo e odwa gin jorit-alwora, jomisonari, kod owete gi nyimine mamoko. Gik ma gisekale, kinda ma gin-go, kod chuny mar chiwruok ma ginyiso osejiwo nyithindwa kendo miyo gisud machiegni gi Jehova.” Un jonyuol, timuru duto munyalo mondo ukony nyithindu yudo osiepe mabeyo.

16. Ang’o monego itim ka nyathini odagi tiyo ne Jehova?

¹⁶ To nade ka bang’ timo duto minyalo pod nyathini moro oramo ni en ok odwar tiyo ne Jehova? Kik ing’ad e chunyi ni kinda ma nitimo ne en kayiem nono. Jehova omiyo ng’ato ka ng’ato kuomwa, moriwo nyaka nyathinino, thuolo mar yiero tiyone kata ooyo. Omiyo, ka nyathini oweyo Jehova, bed abeda gi geno ni samoro chieng’ moro noduogi. Par ngero mar wuoyi ma nolal. (Luka 15:11-19, 22-24) Wuoyino notimo gik maricho mang’eny, to gikone noduogo ir wuon-gi. Jomoko nyalo wacho ni, “Mano en mana ngero. Be gima kamano nyalo timore adier?” Ee, mano e gima notimore ne rawera moro miluongo ni Elie.

17. Ranyisi mar Elie jiwi nade?

 ¹⁷ Elie wacho e wi jonyuolne kama: “Ne gitimo duto ma ginyalo mondo gipuonja hero Jehova koda Wachne, ma en Muma. Kata kamano, kane abedo rawera ne achako ng’anjo.” Elie nochako dak e ngima mar wuondruok, kendo nodagi rwako kinda duto ma jonyuolne ne timo mondo gikonye. Bang’ wuok pacho, nodonjo e timbe maricho. Kata kamano, kinde ka kinde ne ojagoyo mbak Muma gi osiepne moro. Elie wacho kama: “Kaka ne amedo wuoyo gi osiepna e wi Jehova, e kaka ne ayudo ka amedo paro e wi Jehova. Mos mos, kodhi mag adiera mag Muma ma ne oling’ aling’a ei chunya​—kodhi ma jonyuolna notemo matek pidho​—nochako twi.” Bang’ kinde, Elie noduogo e adiera. * Temie paro kaka jonyuolne ne mor ni kodhi ma ne gipidho e chuny wuodgi ka ne pod otin ne ok odhi nono!​—2 Tim. 3:14, 15.

18. Inenoga nade jonyuol ma timo kinda mondo gipuonj nyithindgi hero Jehova?

¹⁸ Jonyuol, un gi migawo makende ahinya mar pidho nyithindu mondo gibi giti ne Jehova. (Zab. 78:4-6) Mano ok en migawo mayot, kendo wapwoyou ahinya kuom kinda duto mutimo mondo ukony nyithindu! Ka udhi nyime timo duto munyalo mondo ukonygi hero Jehova kendo rieyogi kupuonjogi yor Jehova, unyalo bedo gadier ni Wuonwa ma jahera manie polo biro bedo mamor ahinya kodu.​—Efe. 6:4.